TÜBİTAK TUG T60 ve İstanbul Üniversitesi İST60’ın GAIA Gözlemlerindeki Bazı Kataklismik Değişen Adaylarının Işık Eğrileri

Yıl 2023, , 392 - 396, 31.12.2023

Hasan H. Esenoğlu , Gamal Hamed , Meryem Kübra Dağ

https://doi.org/10.55064/tjaa.1200196

Öz

Gaia uyarıları içerisinde 5 adet kataklismik değişen (CV) adayı (Gaia16ahl, 16bnz, 14adn, 16awq ve 21bpe) küçük açıklıklı robotik teleskoplarla (büyük olanlarla da koordineli şekilde) B, V, R süzgeçlerinde ve filtresiz olarak gözlenmiştir. Adayların tanımlamaları şöyledir: 16ahl-CV, 16bnz-bilinmeyen, 14adn-bilinmeyen, 16awq-bilinmeyen ve 21bpe-nova. Gaia’nın G bandında ortalama parlaklıkları da 16ahl(14.9), 16bnz(12.9), 14adn(16.3), 16awq(9.0) ve 21bpe(15.4) kadirdir. Bu Gaia kaynaklarının farklı tarihlerde uzun süreli fotometrik gözlemleri yapılarak ışık eğrileri elde edilmiştir. Buna göre, 16ahl Z Cam türü duraksamalar ve bitiminde parlaklık artışları göstermiştir. B’de 4.2 kadir genlikli derin minimum da görülmüştür. 16adn’nin RR Lyra türü değişen olduğu teyit edilmiştir. 16awq’nun manyetik aktiviteye sahip bir yıldız olması yönü desteklenmiştir. 21bpe, yaklaşık 9 kadirlik bir parlama ile nova patlaması gösterdi ve 7 Haziran 2021’de 6.5 kadir seviyesinde maksimum parlaklığa ulaştı. Patlama sonrası erken iniş evresine ait ışık eğrileri alındı ve novanın bu aşamadaki evrimine fotometrik katkı verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gaia Alert Sources, Cataclysmic Variables, Nova, Light Curve

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi ve İstanbul Üniversitesi

Proje Numarası

TUG: 18BT60-1322, İÜ BAP: FBA-2020-36956

Teşekkür

İST60’ın kullanımına destek verdiği için İÜ Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne teşekkür ederiz.

Light Curves of Some Cataclysmic Variable Candidates in GAIA Observations of TÜBİTAK TUG T60 and Istanbul University IST60

Öz

5 cataclysmic variable (CV) candidates (Gaia16ahl, 16bnz, 14adn, 16awq and 21bpe) among the Gaia alerts were observed with small apertures robotic telescopes (also in coordination with larger ones) in filters B, V, R and unfiltered. The identifications of the candidates are as follows: 16ahl-CV, 16bnz-unknown, 14adn-unknown, 16awq-unknown and 21bpe nova. Average magnitudes in Gaia’s G band are also 16ahl(14.9), 16bnz(12.9), 14adn(16.3), 16awq(9.0) and 21bpe(15.4). Light curves were obtained by long-term photometric observations of the Gaia sources at different dates. Accordingly, 16ahl Z Cam type showed standstills and brightness increases at the end. A deep minimum of magnitude 4.2 was also seen in B filter. 16adn had been confirmed to be an RR Lyra type variable star. 16awq was supported to be a magnetically active star. 21bpe showed a nova outburst with a magnitude of about 9, reaching its maximum luminosity of magnitude 6.5 on June 7, 2021. The light curves of the early decrease stage after the outburst were taken and the photometric contribution was given to the evolution of the nova in this phase.

Anahtar Kelimeler

Gaia Alert Sources, Cataclysmic Variables, Nova, Light Curve

Proje Numarası

TUG: 18BT60-1322, İÜ BAP: FBA-2020-36956

Kaynakça

• Balman, S., Advances in Space Research 66 (2022) 1097–1122
• Kato, T., PASJ 71 (2019) 20-1–20-4
• Warner, B., Cataclysmic Variable Stars, Cambridge University Press, ISBN 0-521-41231-5 (1995)