TESS'in Mirası: Gökada Muhitimizde Geçiş Yapan Ötegezegen Sayımı

Yıl 2023, , 79 - 82, 31.12.2023

Tansu Daylan

https://doi.org/10.55064/tjaa.1203862

Öz

Yıldızların önünden geçerken ürettikleri geçiş sinyali, ötegezegenleri keşfedebilmemizi ve nitelendirmemizi sağlayan en önemli gözlemlenebilirlerden biridir. Geçiş-Yapan Ötegezegen Tarama Uydusu (TESS) tarafından toplanan hassas ışık ölçüm verisi kullanarak, TESS İlginç Nesne çalışma grubu Kasım 2022 itibarıyla 6.000'i aşkın ötegezegen adayı tespit etmiştir. Bunlar içerisinde barınak yıldızı genç, yörünge mimarisi nadir ve çok-ötegezenli birçok sistem bulunmaktadır. Bu çeşitliliğin ötegezegen oluşum ve evrim süreçleri konusundaki algımızı ciddi şekilde güçlendirmesi beklenmektedir. Bilhassa TESS'in keşfettiği birçok küçük ötezegen JWST ve diğer uzay- ve yer-konuşlu büyük teleskoplar tarafından geçiş tayfı ölçümüne elverişlidir ve Neptün-altı ve kayasal ötegezegenlerin atmosfer niteliklerinin ortaya çıkarılmasına büyük bir katkıda bulunmaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Planetary systems, (stars:) planetary systems; telescopes, techniques: photometric

The legacy of TESS: a census of transiting exoplanets in our galactic neighborhood

Öz

The photometric signal produced when an exoplanet transits its host star is one of the most fundamental observables that allows us to discover and characterize exoplanets. Using the high-precision photometry from the Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), the TESS Objects of Interest (TOI) working group has identified over 6,000 TOIs as of November 2022. Among these are many systems with young host stars, rare orbital architectures, and multiple planets. It is anticipated that this diversity will significantly strengthen our understanding of processes in planet formation and evolution. In particular, numerous small worlds discovered by TESS are amenable to transmission spectroscopy using JWST and other ground- and space-based large telescopes and play a major role in revealing the atmospheric properties of sub-Neptunes and terrestrial planets.

Anahtar Kelimeler

Planetary systems, (stars:) planetary systems; telescopes, techniques: photometric

Kaynakça

• Badenas-Agusti M., ve diğ., 2020, The Astronomical Journal, 160, 113
• Benz W., ve diğ., 2021, Experimental Astronomy, 51, 109
• Black D. C., 1980, Space Science Reviews, 25, 35
• Bonfanti A., ve diğ., 2021, Astronomy and Astrophysics, 646, A157
• Borucki W. J., Summers A. L., 1984, Icarus, 58, 121
• Borucki W. J., ve diğ., 2010, Science, 327, 977
• Charbonneau D., Brown T. M., Latham D. W., Mayor M., 2000, The Astrophysical Journal, 529, L45
• Daylan T., ve diğ., 2021a, The Astronomical Journal, 161, 85 Daylan T., ve diğ., 2021b, The Astronomical Journal, 161, 131
• Deming D., ve diğ., 2013, Astrophysical Journal, 774, 95
• Dressing C. D., Charbonneau D., 2015, Astrophysical Journal, 807, 45
• Evans C., 2008, Astronomy and Geophysics, 49, 22
• Fulton B. J., ve diğ., 2017, The Astronomical Journal, 154, 109 Gaia Collaboration ve diğ., 2018, Astronomy and Astrophysics, 616, A1
• Gardner J. P., ve diğ., 2006, Space Science Reviews, 123, 485 Gilbert E., ve diğ., 2020, Astronomical Journal, 160, 116
• Guerrero N. M., ve diğ., 2021, The Astrophysical Journal Supplement Series, 254, 39
• Günther M. N., Daylan T., 2021, The Astrophysical Journal Supplement Series, 254, 13
• Günther M. N., ve diğ., 2019, Nature Astronomy, 3, 1099
• Henry G. W., Marcy G. W., Butler R. P., Vogt S. S., 2000, The Astrophysical Journal, 529, L41
• Howard A. W., ve diğ., 2010, Science, 330, 653
• Hoyer S., ve diğ., 2022, arXiv preprints
• Huang C. X., ve diğ., 2020, Research Notes of the AAS, 4, 204 Johns M., ve diğ., 2012, in Ground-based and Airborne Telescopes IV. p. 84441H, doi:10.1117/12.926716
• Kipping D. M., Sandford E., 2016, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 463, 1323
• Konacki M., Torres G., Jha S., Sasselov D. D., 2003, Nature, 421, 507
• Kovács G., Zucker S., Mazeh T., 2002, Astronomy and Astrophysics, 391, 369
• Kreidberg L., ve diğ., 2014, Nature, 505, 69
• Kunimoto M., ve diğ., 2022, The Astrophysical Journal Supplement Series, 259, 33
• Owen J. E., Estrada B. C., 2020, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 491, 5287
• Ricker G. R., ve diğ., 2015, Journal of Astronomical Telescopes, Instruments, and Systems, 1, 014003
• Rosenblatt F., 1971, Icarus, 14, 71
• Skidmore W., 2015, Research in Astronomy and Astrophysics, 15, 1945
• Stassun K. G., ve diğ., 2018, The Astronomical Journal, 156, 102
• Stassun K. G., ve diğ., 2019, The Astronomical Journal, 158, 138
• Tarter J. C., Black D. C., Billingham J., 1986, Acta Astronautica, 14, 253
• The LUVOIR Team 2019, arXiv preprints
• Tinetti G., ve diğ., 2016, in Space Telescopes and Instrumentation 2016: Optical, Infrared, and Millimeter Wave. p. 99041X, doi:10.1117/12.2232370
• Twicken J. D., ve diğ., 2016, The Astronomical Journal, 152, 158
• Udalski A., Szewczyk O., Zebrun K., Pietrzynski G., Szymanski M., Kubiak M., Soszynski I., Wyrzykowski L., 2002, Acta Astronomica, 52, 317
• Vanderburg A., ve diğ., 2020, Nature, 585, 363
• Winn J. N., Fabrycky D. C., 2015, Annual Review of Astronomy and Astrophysics, 53, 409
• Yu L., ve diğ., 2019, The Astronomical Journal, 158, 25