SANTRAL İŞİTSEL İŞLEMLEME BOZUKLUĞU İÇİN İŞİTSEL BECERİLERİN İYİLEŞTİRİLMESİNE YÖNELİK TERAPİ YAKLAŞIMLARI

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 112 - 119, 31.12.2023

Ayşenur Küçük Ceyhan , Cihan Aslan , Eyyüp Diyar Doğan

Öz

Santral İşitsel İşlemleme Bozukluğu (SİİB), kişinin normal işitme eşiklerine sahip olmasına rağmen, işitsel bilgiyi işlemlemesi sırasında santral işitsel sinir sisteminde meydana gelen çeşitli işlev bozukluklarını ifade eder. İşlev bozuklukları, genel olarak sesin zamansal yönlerinin algılanması; seslerin frekans ve şiddet kodlarının çözülmesi, iki kulaktan gelen bilginin işlenmesi, arka plan gürültüden konuşmaları ayırma, sözel bilgi akışında zamansal sıralamayı yakalama ve zamansal maskeleme etkileriyle baş etme görevleri sırasında ortaya çıkar. Sesin santral işitme sistemde işlenmesi ile ilgili bu zorluklar sorulan sorulara uygun yanıtlar verememe, konuşulan konuyu ve verilen talimatları takip edememe, zayıf işitsel bellek, zayıf okuma-yazma becerisi, olayları zihninde organize edememe gibi davranışlar ve beraberinde iletişimsel-psikososyal sorunların oluşumuna zemin hazırlar. Gelişimsel ya da öğrenmeyle ilgili başka bozukluklarla ortak semptomlar taşıması ve değerlendirme yöntemlerinin genel olarak subjektif olması yönüyle SİİB tanısı koymak zor ve tartışmalı bir konu olmaya devam etmektedir. Bununla beraber son yıllarda SİİB için önerilen tedavi/terapi yaklaşımlarının daha fazla üzerinde duran ve uygulanan yaklaşımların olumlu etkilerini hem objektif hem subjektif test yöntemleri ile kanıta dayalı olarak gösteren çalışmaların sayısı artmaktadır. Bu derleme çalışmasının amacı SİİB terapisi ve yönetimi için önerilen yaklaşımlardan olan “işitsel becerilerin iyileştirilmesine yönelik yöntemler”in uygulandığı bireysel terapi müdahaleleri hakkındaki literatürü incelemektir. Literatürde SİİB’nin tanısı ile ilgili mevcut tartışmalar ile ilgili olarak teşhis için kullanılan kriterlerden bağımsız olarak SİİB tanısı almış olduğu bildirilen çocukların dahil olduğu, işitsel becerilerin iyileştirilmesi için önerilen formal terapi çalışmaları bu derlemenin kapsamı içine alınmıştır. Sonuç olarak, “işitsel becerilerin iyileştirilmesi” ya da “işitsel eğitim” yaklaşımlarının standartlar oluşturularak kliniklerde kullanımının yaygınlaştırılmasının SİİB olan hastalara müdahalede önem arz ettiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

işitsel bellek, işitsel eğitim, temporal işlemleme, binaural işlemleme, işitsel ayırt etme

THERAPY APPROACHES TO IMPROVE AUDITORY SKILLS FOR CENTRAL AUDITORY PROCESSING DISORDER

Öz

Central Auditory Processing Disorder (CAPD) refers to various dysfunctions that occur in the central auditory nervous system during the processing of auditory information even though the person has normal hearing thresholds. Dysfunctions, perception of temporal aspects of sound in general; occurs during the tasks of decoding the frequency and intensity of sounds, processing information from both ears, separating speech from background noise, capturing temporal sequence in verbal information flow, and coping with temporal masking effects. These difficulties in processing sound in the central auditory system lead to the inability to answer questions appropriately, following conversation and directions, poor auditory memory, poor reading and writing skills, inability to organize events in the mind, and communicative-psychosocial problems. The diagnosis of CAPD remains a difficult and controversial issue, as it has common symptoms with other developmental or learning-related disorders and the assessment methods are generally subjective. However, in recent years, the number of studies that emphasize more on the treatment/therapy approaches recommended for CAPD and show the positive effects of the applied approaches with both objective and subjective test methods has been increasing. The aim of this study is to review the literature on individual therapy interventions in which "methods to improve auditory skills or auditory training", which is one of the recommended approaches for the treatment and management of CAPD. Formal therapy studies recommended for the improvement of auditory skills, including children who were reported to have been diagnosed with CAPD, regardless of the criteria used for diagnosis in the literature regarding the diagnosis of CAPD, are included in the scope of this review. As a result, it is thought that spreading the use of "auditory training" approaches in clinics by establishing standards is important in the intervention of patients with CAPD.

Anahtar Kelimeler

auditory memory, auditory training, temporal processing, binaural processing, auditory discrimination

Kaynakça

• Näätänen, R., Paavilainen, P., Rinne, T., & Alho, K. (2007). The mismatch negativity (MMN) in basic research of central auditory processing: a review. Clinical neurophysiology, 118(12), 2544–2590.