Analysis of Occupational Accidents Occurring in the Construction Sector in Turkish Republic of Northern Cyprus

Yıl 2024, Cilt: 35 Sayı: 4, 95 - 116, 01.07.2024

Gürçağ Özgürer

https://doi.org/10.18400/tjce.1296335

Öz

This study aims to analyze the occupational accidents in the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) construction sector in the ten years between 2012-2021, according to the construction sub-sectors. The data was received from the TRNC Social Insurance Department (SID), and the findings indicate that 2,634 occupational accidents occurred throughout the country; 668 of these accidents were in the construction sector, where there were 23 fatalities in construction-related accidents. The findings highlighted that most accidents occurred in Nicosia, with 401 out of total occupational accidents, where the employees were given a total of 55,037 days of temporary incapacity allowance due to these accidents. It is seen that the highest number of workplaces and employees are in the sub-sector named building construction and repair, building demolition works, and subcontracting. In parallel, this sub-sector had the highest number of occupational accidents, with 470 cases. In response to the analysis made in this research, it is highlighted that the Occupational Accident Rates (OAR) are more than two times higher, and the Fatal Accident Rates (FAR) are more than 3.5 times higher in the construction sector compared with the other sectors.

Anahtar Kelimeler

Occupational accident, construction sub-sectors, district distribution, occupational accident rates, fatal accident rate.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, İnşaat Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi

Öz

Bu çalışma, 2012-2021 yılları arasındaki 10 yıllık sürede Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), inşaat sektöründe meydana gelen iş kazalarını, inşaat sektörünü oluşturan alt sektörlere göre analiz etmek amacıyla hazırlanmıştır. KKTC, Sosyal Sigortalar Dairesinden (SSD) alınan veriler doğrultusunda yapılan analizlerde; Ülke genelinde toplam 2,634 iş kazasının meydana geldiği, bu kazalardan 668 tanesinin inşaat sektöründe olduğu ve 23 tanesinin ölümle sonuçlandığı görülmektedir. 668 iş kazası içerisinde en fazla kazanın 401 iş kazası ile Lefkoşa ilçesinde meydana geldiği ve bu kazalardan dolayı çalışanlara toplam 55,037 gün geçici iş göremezlik ödeneği verildiği saptanmıştır. En fazla işyeri ve çalışanın bina inşaat ve tamiratı, bina yıkımı işleri, taşeronluğu alt sektöründe olduğu, en fazla iş kazasının ise 470 iş kazası ile yine bu alt sektörde gerçekleştiği görülmektedir. KKTC geneli ile kıyaslandığında Kaza Olabilirlik Oranlarının (KOO) inşaat sektöründe 2 katından fazla, Ölümlü Kaza Olabilirlik Oranlarında (ÖKOO) ise 3,5 katından fazla çıktığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İş kazası, inşaat alt sektörleri, ilçe dağılımı, kaza olabilirlik oranı, ölümlü kaza olabilirlik oranı

Kaynakça

• Bayraktar, B., Uyguçgil, H., Konuk, A., Türkiye Madencilik Sektöründe İş Kazalarının İstatistiksel Analizi, Bilimsel Madencilik Dergisi, Özel Sayı, 85-90, 2018.
• Çetinkaya, U., Ege Bölgesi'ndeki İnşaat İş Kazalarının ve Maliyetinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye, 2012.
• Songur, L., Songur, G., Ekonomik Büyümede İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Önemi ve Sosyal Tarafların Sorumluluğu, Akademik Bakış Dergisi, 68(4), 43-55, 2018.
• ILO, International Labour Standards On Occupational Safety And Health, https://www.İlo.Org/, Son Erişim Tarihi: 01.07.2022.
• Kazaz, A., Ulubeyli, S., Acıkara, T., Türk İnşaat Sektöründe İş Kazaları ve Nedenleri Üzerine Bir Araştırma, 4. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi, Eskişehir, Türkiye, 2016.
• Akgül, M., Doğan, Y., İnşaat Sektöründeki İş Sağlığı ve Güvenliği Farkındalık Analizi: İç Anadolu ve Marmara Bölgesi Örneklemi, Engineering Sciences (NWSAENS), 15(4), 159-173, 2020.
• Güllüoğlu, E. N., Güllüoğlu, A. N., Türkiye İnşaat Sektöründe İstihdam ve İş Kazalarının Analizi, Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 3(2), 61-81, 2019.
• Özgürer, G., Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 2015-2020 Yılları Arasında Meydana Gelen İş Kazalarının Sektörlere ve İlçelere Göre Analizi, Sosyal Güvenlik Dergisi, 12(1), 131-150, 2022.
• Bayrak, İ. C., Telatar, O. M., İnşaat Sektörü ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir Analiz, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(3), 1283-1297, 2021.
• Gözüak, M. H., Ceylan, H., Türkiye’de İnşaat Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının İş Sağlığı ve Güvenliği Bağlamında Analizi: Güncel Eğilimlere Genel Bir Bakış, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 8(2), 133-143, 2021.
• Kaya, V., Yalçınkaya, Ö., Hüseyni, İ., Ekonomik Büyümede İnşaat Sektörünün Rolü: Türkiye Örneği (1987-2010), Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 148-167, 2013.
• 27320 Sayılı, İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Tebliği, 2009.
• Sousa, V., Almeida, N. M., Dias, L. A., Risk-Based Management of Occupational Safety and Health in the Construction Industry - Part 1: Background Knowledge, Safety Science, 66, 75-86, 2014.
• Aslan, A., Bir İnşaat Şirketinde Meydana Gelen İş Kazalarının İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2008.
• Karadeniz, O., Dünya’da ve Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği, Çalışma ve Toplum, 34, 15-71, 2012.
• Baradan, S., Akboğa, Ö., Çetinkaya, U., Usmen, M., Ege Bölgesindeki İnşaat İş Kazalarının Sıklık ve Çapraz Tablolama Analizleri, Teknik Dergi, 27(1), 7345-7370, 2016.
• Polat, B., Polat, A., İnşaat Sektöründe Doğu Anadolu Bölgesi için İş Güvenliği Koşullarının İncelenmesi, International Journal of Pure and Applied Sciences, 3(1), 24-32, 2017.
• Yamak, N., Koçak, S., Samut, S., Türkiye’de İnşaat Sektörünün Kısa ve Uzun Dönem Dinamikleri, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 96-113, 2018.
• Uzdil, O., Güllüoğlu, A. N., Türkiye İnşaat Sektöründe 2016 ve 2017 Yıllarında Meydana Gelen İş Kazalarının İstatistiksel Olarak Karşılaştırılması, International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 32(2), 137-144, 2020.
• Tanyılmaz, K., Karahan, M., Kalkınma ve İnşaat Sektörü: Türkiye Örneği, Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 62-68, 2021.
• Zengin, M. A., Türkiye İnşaat Sektörü İş Kazalarının İstatistiksel Analizi, 2011-2020, Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 14(2), 492-501, 2022.
• Baradan, S., Türkiye İnşaat Sektöründe İş Güvenliğinin Yeri ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(1), 87-100, 2006.
• Ercan, A., Türkiye’de Yapı Sektöründe İşçi Sağlığı ve Güvenliğinin Değerlendirilmesi, Politeknik Dergisi, 13(1), 49-53, 2010.
• Pinto, A., Nunes, I. L., Ribeiro, R. A., Occupational Risk Assessment in Construction Industry-Overview and Reflection, Safety Science, 49(5), 616–624, 2011.
• Gürcanlı, G. E., İnşaat Sektöründe Gerçekleşen Ölüm ve Yaralanmaların Analizi, Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 13(48), 20-29, 2013.
• Ceylan, H., Türkiye’de İnşaat Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi, International Journal of Engineering Research and Development, 6(1), 1-6, 2014.
• Yıldız, S., Yılmaz, M., Türk İnşaat Sektöründe Çalışanların Güvenlik Kültürü Düzeyinin ve Güvenlik Performansı ile İlişkisinin İncelenmesi, Politeknik Dergisi, 20(1), 137-149, 2017.
• Yağımlı, M., Hacıbektaşoğlu, S. E., Türkiye'de İnşaat Sektöründe Yaşanan İş Kazaları ve Ölümlü İş Kazası Sayılarının Tahmini, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 9(22), 142-156, 2018.
• Loosemore, M., Malouf, N., Safety Training and Positive Safety Attitude Formation in the Australian Construction Industry, Safety Science, 113, 233-243, 2019.
• Karakaş, D. G., Yusufi, F., Hisarcıklılar, M., Türkiye İnşaat Sanayii Çalışma Standartlarının Sektörel Gelişim Üzerinden Değerlendirilmesi, Mülkiye Dergisi, 45(1), 191-230, 2021.
• Yılmaz, F., Tan, O., Bir İnşaat Şantiyesinde İş Kazalarının Neden Olduğu İş Günü Kayıplarının İşverene Maliyetinin Belirlenmesi, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 14, 143-156, 2015.
• Cañamares, M. S., Escribano, B. M. V., García, M. N. G., Barriuso, A. R., Sáiz, A. R., Occupational Risk-Prevention Diagnosis: A Study of Construction SME’s in Spain, Safety Science, 92, 104-115, 2017.
• Wang, Q., Mei, Q., Liu, S., Zhou, Q., Zhang, J., Demographic Differences in Safety Proactivity Behaviors and Safety Management in Chinese Small–Scale Enterprises, Safety Science, 120, 179-184, 2019.
• Durdu, H. İ., İş Kazalarının Ekonomik Analizi ve Bazı Sektörler Bazında Değerlendirilmesi, Sosyal Güvence Dergisi, 0(5), 67-91, 2014.
• Samanta, S., Gochhayat, J., Critique on Occupational Safety and Health in Construction Sector: An Indian Perspective, Materials Today: Proceedings, 80, 3016–3021, 2023.
• ILOSTAT, Occupational Safety And Health Statistics (OSH), Occupational Injures, https://İlostat.İlo.Org/, Son Erişim Tarihi: 02.07.2022.
• Eurostat, European Statistics on Accidents at Work (ESAW), Luxemburg, 2013.
• ÇSGB, İş Sağlığı Ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği, https://Guvenliinsaat.Csgb.Gov.Tr/, Son Erişim Tarihi: 07.07.2022.
• Akboğa, Ö., Baradan, S., İnşaat Sektöründeki Ölümlü İş Kazalarının Karakteristiklerinin İncelenmesi: İzmir Alan Çalışması, 5. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 2015.
• Mahçiçek, S., B., İnşaat Projelerinde Süresel Planlama ile Bütünleşik Aktivite Tabanlı İş Güvenliği Risk Değerlendirme Yöntemi (Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 2015
• Erginel, N., Toptancı, Ş., İş Kazası Verilerinin Olasılık Dağılımları ile Modellenmesi, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5, 201-212, 2017.
• Bilim, A., Çelik, O. N., Türkiye'deki İnşaat Sektöründe Meydana Gelen İş Kazalarının Genel Değerlendirmesi, Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 725-731, 2018.
• Hacıbektaşoğlu, S. E., İnşaat Sektöründe Yaşanan İş Kazalarının Analizi ve Bu Kazalara Neden Olan Etkenlerin İncelenmesi, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 159-177, 2018.
• Kale, Ö. A., İnşaat Sektöründe İş Kazaları ve Alandaki İyileşmeleri Etkileyen Faktörlerin Analizi, Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 9(2), 895-906, 2018.
• Ateş, E., Aytaç, N., Adana’da Bir İnşaat Firmasında İş Kazalarının ve Çalışma Koşulları ile İlişkisinin Değerlendirilmesi, Sakarya Tıp Dergisi, 9(4), 661-668, 2019.
• Uzdil, O., Güllüoğlu, A. N., Türkiye İnşaat Sektöründe 2016 ve 2017 Yıllarında Meydana Gelen İş Kazalarının İstatistiksel Olarak Karşılaştırılması, International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 32(2), 137-144, 2020.
• Öztürk, T., Heperkan, H. A., İnşaat İş Kazalarının Şiddetini Etkileyen Faktörlerin Mevsimsel Farklılıklara Göre Değerlendirilmesi, Ergonomi, 4(2), 72-87, 2021.
• Akçay, C., İnşaat Sektöründe İş Kazaları ve İş Güvenliği Maliyetlerinin İncelenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(3), 328-336, 2021.
• Eurostat, Fatal and non-fatal accidents at work by NACE section, EU, 2021. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/, Son Erişim Tarihi: 25.01.2024
• Tözer, K. D., Çelik, T., Gürcanlı, G. E., KKTC’de İş Kazalarının Sektörel Dağılımı ve 1994-2014 Yılları Arasında İnşaatlarda Yaşanan Kazaların Genel Analizi, 5. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 2015.
• Tözer, K. D., Çelik, T., Gürcanlı, G. E., Classification of Construction Accidents in Northern Part of Cyprus. Teknik Dergi, 29(2), 8295-8316, 2018.
• Çelik, T., Tözer, K. D., KKTC’de İş Kazalarının Genel Analizi ve İnşaat Sektöründe Durum: Çalışanların Eğitim Ve Kültür Seviyelerinin İş Kazalarına Olan Etkileri, 3. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi, Antalya, Türkiye, 2014.
• Tözer, K. D., Çelik, T., Gürcanlı, G. E., Kuzey Kıbrıs İnşaat Sektöründe Vasıfsız İşçilerin Yaşadığı İş Kazalarının Sınıflandırılması, 4. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi, Eskişehir, Türkiye, 2016.
• KKTC Meclisi, Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası, İş Kazaları ile Meslek Hastalıkları Primi Tarifesi Yönetmenliği, Tehlike Dereceleri ve Prim Oranları Cetveli, 1976.
• KKTC, İstatistik Kurumu, İş Kayıtları Sistemi Kapsamındaki Girişimlerin ve Çalışanların İlçelere Göre Dağılımı, http://www.Stat.Gov.Ct.Tr/, Son Erişim Tarihi: 02.07.2022.
• Bilim, N., Dündar, S., Bilim, A., Ülkemizdeki Maden Sektöründe Meydana Gelen İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Analizi, Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(2), 423-432, 2018.
• Balcı, B., Taçkın, E., Balcı, E. Ö., Yerden, A., İş Kazalarında Mali Kayıplar, İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 66-83, 2013.