Almanya’daki Türklerin 60 Yılının Akademik Çalışmalara Yansıması: Değişen İlgi Alanları, Dönüşen Yaklaşımlar ve Araştırılması Gereken Konular (Reflection of the 60 Years of Turks in Germany on Academic Studies: Changing Interests, Approaches, and Topics to be Researched)

Year 2021, Volume: 1 Issue: 2, 121 - 156, 30.09.2021

Muhammet Mustafa İyi

Abstract

30 Ekim 1961’de Türkiye ve Almanya arasında imzalanan işgücü anlaşması sonrasında Türkiye’den Almanya’ya yoğun kitlesel göçler gerçekleşmiştir. Başlarda geçici olması planlanan bu göç hareketinin zamanla kalıcı bir hal almaya başladığı görülmüştür. Böylelikle 60 yıldır Almanya’da varlığını sürdüren bir Türk diasporası meydana gelmiştir. Tüm bu süreçler Türkiye’de akademik araştırmaların da ilgi odağı olmuştur. Almanya’daki Türkler, 1960’lardan günümüze değin akademik çalışmalarda farklı konu bağlamlarında ele alınmıştır. Öyle ki 1960’larda ekonomi, işçi tasarrufları ve sanayileşme hareketleri bağlamında işçi göçü ele alınırken 1980’lerde Almanya’da yetişen yeni kuşakların eğitim, dil ve kültür konuları ve geriye dönenler üzerine yoğunlaşılmıştır. 2000’lere gelindiğinde ise çalışmaların eğitim, dil, kimlik, vatandaşlık ve yabancı düşmanlığı gibi konulara yöneldiği görülmektedir. Bu çalışma 1961 sonrasında kitlesel olarak Türkiye’den Almanya’ya gerçekleşen göç hareketinin ve zamanla kalıcılaşan Almanya’daki Türklerin, akademik çalışmalara nasıl yansıdığı ile akademik çalışmalarda hangi bağlamda konu olduğunu Türkiye’de yazılmış tezler üzerinden incelemektedir.

Keywords

Almanya'ya Göç, Almanya'daki Türkler, Türk Diasporası, Akademik Araştırmalar

References

• Abadan, N. (1964). Batı Almanya’daki Türk İşçileri ve Sorunları. Ankara: DPT.
• Abadan-Unat, N. (2017). Bitmeyen Göç Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa. (3. Baskı). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Abadan-Unat, N. & Kemiksiz, N. (1986). Türk Dış Göçü 1960-1984 Yorumlu Bibliyografya. Ankara: A.Ü.S.B.F. ve Basın-Yayın Yüksekokulu Basımevi.
• Abadan-Unat, N., Keleş, R., Penninx, R., Renselaar, V.H., Velzen, L.V. & Yenisey, L. (1976). Göç ve Gelişme. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık Sanayi.
• Adıgüzel, Y. (2004). Kimliğin Korunmasında ve Üretilmesinde Tür Derneklerinin Rolü Almanya/ Köln Örneği. [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ağaoğlu, A. (1977). Fikrimin İnce Gülü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Akbaş, E. (2010). Berlin’de Yaşayan Türk Toplumu Arasındaki Dayanışma İlişkileri ve Sosyal Hizmetlerin Sivil Oluşumu. [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Akkaya, B. (2006). Almanya’daki Türk Medyası ve Türk Medyasının Türk Göçmenlerin Kültürel Yapısına ve Entegrasyon Çabalarına Etkisi. [Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Akyılmaz, B. (2017). Almanya’daki Oy Vermeyen Türk Seçmen Pazarının Bölümlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. [Doktora tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Akyüz, M. (2003). Almanca Yazan Türk Yazarların Alman Edebiyatına Katkıları. [Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Alkan, E.O. (2004). Almanya’da Son Dönem Türk Diaspora Sineması. [Yüksek Lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Altınkoz, O. (2017). Almanya’da Yaşayan Türkiye Kökenli Göçmenlerde, Göçmen Kimliğinin İnşasında Alman imgesi. [Yüksek Lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Arıcı, B. (2017). Eğitsel Oyunların Almanya’da Yaşayan Türk Çocuklarının Türkçe Öğrenme Başarılarına Etkisi. [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Arıdıcı, S. (2015). Almanya’daki Türkiye Kökenli Göçmen Kadınların Kimlik Algısı Üzerine Bir Alan Çalışması: Hessen Eyalet Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Arslan, M. (2019). Almanya’da Yaşayan Türklerin Siyasal Toplumsallaşma Süreci Kuzey Ren-Vestfalya Örneği. [Doktora tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Arslantürk, M. (2016). Almanya’da Yaşayan Türkiyeli Gençlerin Değer Yapıları: Köln Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Aslan, A. (2018). Çokkültürlülük ve Entegrasyon Tartışmaları Bağlamında Üçüncü Kuşağın Kimlik Algısı ve Din: Köln Örneği. [Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Aslantepe, C. (1989). F. Almanya'da Sendikaların Yabancı İşçilere ve Türk İşçilerinin Sendikalara Yaklaşımları. [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Aşıkoğlu, N.Y. (1992). F. Almanya'daki Türk Çocuklarının Temel Eğitiminde Din Eğitiminin Yeri ve Bavyera İle Baden-Württemberg Eyaletlerinde Mukayeseli Bir Alan Araştırması. [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Aycibin, Ş. (1986). Yabancı Ülkelere İşgücü Akımı ve Sosyo Ekonomik Özellikleri. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Aydın, N. (2020). Gesellschaftskritik im Romanwerk von Feridun Zaimoğlu. [Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• BAMF. (2021, Ağustos 31). Migrationsbericht 2019. https://www.bamf.de/SharedDocs/Anlagen/DE/Forschung/Migrationsberichte/migrationsbericht-2019.html?nn=403964 (Son Erişim Tarihi: 30.08.2021).
• Basa, N. (1988). Ekonomik Gelişme ve Göç Olgusu-F. Almanya'da Yabancı İşçi İstihdamı Politikası. [Doktora tezi, Uludağ Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Başkurt, İ. (1994). Federal Almanya'da Din Eğitimi. [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Baykurt, F. (1982). Gece Vardiyası. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Bekar, B. (2015). Almanya Türkçesi. [Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bekir, H.S. (2004). Almanya’da Okulöncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 5-6 Yaş Grubu Türk Çocuklarına Uygulanan Dil Eğitim Programının Dil Gelişimine Etkisi. [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bozkurt, N. (1990). Almanya'dan Gelen Lise Öğrencilerinin Benlik Kavramı Düzeyleri. [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bozkurt, T. (2015). Mannheim ve Çevresinde Yaşayan 3. Kuşak Alevi Gençlerinin Alevilik, Türkiye ve Almanya Algılayışları Alan Araştırması. [Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Can, T. (2019). Almanya’da Türk Derneklerinin Çocukların Eğitimine Yönelik Eğitsel Etkinlikleri, Sorunları ve Beklentileri. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Cengiz, S. (2009). Almanya’daki Türk Yazarların Romanlarında Kimlik ve Yabancılaşma. [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çakır, M. (1991). Die Rolle von Kultur und Identitat beim Erwerb des Deutschen als Zweitsprache. [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çavuş, B. (2020). Türk Romanında Dış Göç (1960-1990). [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çayla, İ. (2012). Avrupa’da Dinsel Alanın Yönetimi ve Kimlik: Köln Merkez Cami Projesi Üzerinden İslam’ın Almanya Kamusal Alanda Görünümü. [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çekem, A. (1990). F. Almanya'dan Kesin Dönüş Yapan Gençlerin Orta Öğretimdeki Sorunları. [Yüksek Lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çiçek, S.T. (2018). Almanya’da Yaşayan Göçmen Türk Kadınlarının Çalışma Hayatına Entegrasyonu: Kuzey Ten Vestfalya Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çötok, N.A. (2010). Çokkültürlülük, Kültürlerarasılık ve Entegrasyon Tartışmaları Bağlamında Alman Eğitiminde Türkçe Öğrencileri: Bremen Örneği. [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dal, G. (1979). E-5. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Dağ, D. (2019). Türkiye’den Göçün Türkiye-Federal Almanya İlişkilerine Etkisi (1961-2000). [Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dayıoğlu, G. (1975). Geride Kalanlar. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Demir, A. (2010). Türk Göçmen Ailelerinde Boşanma Örneği Almanya Örneği. [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Değeli, G. (2009). Almanyali Türklerde Evlilik Törenlerinin Dönüşümü Kültürel Bellek, Aidiyet ve Kimlik. [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dilsiz, B. (1977). Göçmen İşçi Çocuklarının Ruh Sağlığı ve Göçmen İşçide Tutum Değişiklikleri ile İlgili Bir Araştırma. [Uzmanlık tez, Hacettepe Üniversitesi].
• Doğan, B. (2014). Almanya’da Yaşlı Bakımı ve Yaşlı Türk Göçmenler Berlin Örneği. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Doğan, H.F. (1995). Tarihsel Süreç İçinde Türkiye'den Almanya'ya İşgücü Hareketleri ve Sosyo-Ekonomik Etkileri. [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dökmen, Z. (1989). Almanya'dan Kesin Dönüş Yapmış İşçilerle Yurt Dışında Bulunmamış Kişilerin Kişi Algısı ve Psikososyal Değişme Açısından Karşılaştırılması. [Doktora tez, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dulkadıroğlu, S. (1999). Almanya'da İlköğretim Okullarındaki İki Dilli Sınıflarda Türkçe Öğretimi (2 Cilt). [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Duman, S. (2008). Almanya’da Yaşayan 13-16 Yaşları Arasında Spor Yapan ve Spor Yapmayan Türk Öğrencilerinin Uyum Düzeylerinin Belirlenmesi ve Karşılaştırılması. [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dumanlı, Ö. (2017). Almanya Kreuzberg’te Polisin Üçüncü Kuşak Türkiye Kökenliler İlişkisi. [Yüksek Lisans tezi, Polis Akademisi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Durmaz, A. (2017). Beşeri Sermaye Kaynağı Olarak Diaspora: Almanya’daki Türkiye Kökenl, Bilim İnsanlarının Türkiye ile Olan Bağlarının Tersine Beyin Göçü Üzerine Etkileri. [Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Erbaş, S. (2013). Göçün Yeniliğe Katkısı: Almanya’daki Türkler Üzerine bir Değerlendirme. [Yüksek Lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Erdoğan, S.S. (1988). Dış Göç ve F. Almanya`dan Dönüş Yapmış (Sivas Ortaokul ve Liselerinde) Gençlerin Uyum Sorunları Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme. [Yüksek Lisan tezi, Cumhuriyet Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ergun, T. (1978). İşgücü Göçünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri. [Doktora tezi, Ege Üniversitesi].
• Erten, E. (2017). Almanya’ya Evlilik Yoluyla Göç Eden Kadınların Karşılaştıkları Güçlükler ve Güçlükleri Yenme Stratejileri. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Fietkau, W. (1972). Sogenante Gastarbeiter. Wuppertal: Jugenddienst-Verlag.
• Füruzan. (1977). Yeni Konuklar. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Füruzan. (1981). Ev Sahipleri. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Gedik, M. (2919). Federal Almanya’da Dini Sosyal Hizmet Uygulamaları İslami Sosyal Hizmet Yaklaşımı. [Doktora tezi, Yalova Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Genç, Y. (2004). Almanya’da çokkültürlülük kültürlerarası Eğitim ve Türk öğrencilerinin durumu (Hessen örneği). [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gitmez, A.S. (1979). Dişgöç Öyküsü. Ankara: Maya Yayınları.
• Genel, M.G. (2010). Bir Siyasal İletişim Aracı Olarak Almanya’daki Türk Medyasının, Almanya’da Yaşayan Türklerin Siyasal Tercihleri Üzerine Etkisi. [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gevgilili, A. (1973). Türkiye’de 1971 Rejimi, İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Gökalp Yılmaz, F.G. (2015). Almanya’da Yaşayan Türkiyelilerin Gündelik Hayat Pratikleri ve Taktikleri; Almanya Aachen Örneği. [Doktora tezi, Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gökdere, A.Y. (1978). Yabancı Ülkelere İşgücü Akımı ve Türk Ekonomisi Üzerine Etkileri. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Göksu, T. (1999). Almanya’daki Türklerin Vatandaşlık Değiştirme ile İlgili Sorunları. [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gölbaşı, M. (2010). Türk Edebiyatında Dış Göç ve Gülten Dayıoğlu. [Yüksek Lisans tezi, Ege Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gültekin, N. (1992). Yurt Dışına İşgücü Göçü, İşçi Dövizi ve Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri. [Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gümüş, A.F. (2019). Çevirinin Diasporik Toplumları Yönlendirme Gücü: Almanya’daki Türk Diasporasının Yönlendirilmesinde Çevirinin Üstlendiği Rolün İncelenmesi. [Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Gündoğar, H. (2012). Almanya’da Göçmen Dillerine Yönelik Politikaları ve Bu Politikaların Türklerin Sosyal Yaşamına Etkisi, [Uzmanlık tezi, YTB].
• Güntemur, A. (1989). F. Almanya'dan Kesin Dönüş Yapan Kadınlar Üzerinde Sosyolojik Bir İnceleme (Sivas İli Örneği). [Yüksek Lisans tez, Cumhuriyet Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Güven, F. (2017). Almanya’da Yaşayan Türklerin Sosyal ve Ekonomik Sorunları. [Yüksek Lisans tezi, Kırklareli Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Güven, H.S. (1977). İşçi Göçü ve Toplumsal Değişme. Yurt Dışında Çalışan İşçilerin Türkiye’de Oluşturdukları İşçi Ortaklıkları Devinimi. [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi].
• Güleç, S. & Sancak, H. Ö. (2009). Göç, Kimlik ve Aidiyet: Almanya’da Yaşayan Türkiye Kökenli Gençler Açısından Bir Analiz. Birinci Uluslararası Davraz Kongresi, sunulmuş bildiri, Isparta: Isparta Üniversitesi.
• Hakan, S. (1995). Anadolu Lisesi Öğrencileri İle Yurt Dışı (Almanya) Yaşantısı Geçiren ve Anadolu Liselerine Gelen Öğrencilerin Bazı Değişkenler Açısından Karşılaştırılması. [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Hasırco, O.N. (2008). Almanya’da Türklerin Siyasal Katılımı: Köln Örneği. [Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Huvaz, S. (1994). Almanya'dan Gelen Lise Öğrencilerinin Benlik Tasarımı Düzeylerini Etkileyen Faktörler. [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• İyi, M. M. (2021a, Haziran). Almanya’da Müslüman Yaşamı 2020” Raporunun İncelenmesi. Göç Araştırmaları Vakfı. https://gocvakfi.org/wp-content/uploads/2021/06/Sayi-19-Almanyada-Mu%CC%88slu%CC%88man-Yas%CC%A7ami-2020-Raporunun-I%CC%87ncelenmesi-2.pdf
• İyi, M.M. (2021b). Diasporanın Ayrıştırılması. Referans Dergisi, (60). 23-27.
• Kahveci, G.S. (2018). Türk Romanında Dış Göç Olgusunun İzdüşümleri: Bekir Yıldız, Fakir Baykurt ve Füruzan. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kaleli, N. (2018). German Turks and their Media Consumptions. [Yüksek Lisans tezi, İzmir Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kaplan, A. (2015). Wiederspiegelungen von Migrationshintergründen im Literarischen Schaffen Türkeistammiger Autıren. Erörterungen am Beispiel der Autoren Yüksel Pazarkaya und Feridun Zaimoğlu. [Yüksek Lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Karakuş, M. (2007). Integration of the Immıgrant Youth in Germany. [Yüksek Lisans tezi, Sabancı Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Karataş, R.H. (1999). Almanya’da Türk Gençlerinin Din Eğilimleri. [Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kartal, F. (2004). Changing concepts and practices of Citizenship: Experiences and Perceptions of Second-Generation Turkish-Germans. [Doktora tezi, ODTÜ]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kavuş, H.K. (2018). Turkish Ethnic Entrepreneurship ın Germany: The Case of Women in Beauty Sector. [Yüksek Lisans tezi, ODTÜ]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kepenç, Y. (2005). Factors Affecting Acqusition of German Citizinship of Turks Living in Germany. [Yüksek Lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Koçak, A. (2019). Türk Romanında Almanya’ya İşçi Göçü. [Yüksek Lisans tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Köse, H. (1997). Yurtdışındaki İşçi Çocuklarının Eğitimine Yönelik Milli Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Eğitim ve Öğretimi Genel Müdürlüğü'nün Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma (Almanya ve Hollanda Örneği). [Yüksek Lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Köse, M. (2020). Türk Diasporasının Siyasal Katılımı Çerçevesinde Diaspora Politikalarının Gelişimi. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kırımlı, M. (1997). Almanya’da Diyanet İşleri Türk İslam Birliği’ne (D.İ.T.İ.B.) Bağlı Camilerde Çalışan Din Görevlilerinin Sorunları Kuzey Ren Westfalen Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Koçyiğit, O.T. (2017). Ulus Ötesi Deneyimler ve “Türk-Alman” Olmanın Anlamı. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kozak, İ.E. (1972). Erzurum İlinin Nüfus, İşgücü, İstihdam Meseleleri ve Dönen İşçiler. [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi].
• Kurtbay, İ. (2016). Almanya’daki Anadolu Alevilerinin Alevilik algısı ve Problemleri. [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kurtoğlu, K. (1985). Orta Öğretim Çağındaki Türk İşçi Çocuklarının Federal Almanya Dönüşü Okullarda Karşılaştıkları Dil ve İntibak Sorunları. [Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Mora, N. (1996). Almanya’da Yabancı Düşmanlığı ve Türklerin Durumu. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Nabavi, S. (1993). Almanya'da çalışan yabancıların sosyal güvenliği. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ogan, P. (2015). Berlin’de Yaşayan Üçüncü Kuşak Türklerin Türkiye ile Bağları ve Kültğrel Aktarım Süreçleri. [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Omur, S. (2011). Almanya’da Yaşayan Türklerin Televizyon İzleme Alışkanlıkları. [Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Öncel, S.N. (1987). Federal Almanya ve Türkiye'de Okulöncesi Eğitim (F. Almanya'daki Türk İşçi Çocuklarına Sunulan Okulöncesi Eğitim İmkânlarının Karşılaştırılmalı Olarak İncelenmesi. [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ören, A. (1980). Berlin Üçlemesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Özcan, E. (2019). Müslüman Türklerin İslamofobik Tecrübeleri Üzerine Bir Araştırma-Almanya DİTİB Löhne Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Özdemir, M.Ç. (1988). Federal Almanya'daki Türk İşçi Çocuklarının Eğitim Sorunları Açısından İki Dillilik ve İki Kültürlülük İle İlgili Eğitim Modelleri. [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Özdemir, M.Ç. (1992). Almanya'dan Geri Dönen ve Üniversitelerde Öğrenim Gören Gençlerin Aileye İlişkin Tutumları. [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Özdoğru, S.Ç. (2019). Almanya’da Üçüncü Kuşak Türkiye Kökenli Göçmenlerin Oy Davranışlarında Etnisite ve Mezhep Etkisi. [Yüksek Lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Öztek, Z.A. (1978). Çalışan Türk İşçileri ve Ailelerinin Sağlık Sorunları Konusunda Bir Çalışma. [Doçentlik tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Öztürk, M. (2013). Almanya’da Kurumsal Din Eğitiminin Yeterliliği ve Beklentileri (Nürnberg Örneği). [Yüksek Lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Özmüş, S. (2020). Türk Alman Evlilikleri Üzerine Toplumsal Algı ve Deneyim Biçimleri. [Yüksek Lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Özü, A. (1994). Türkiye Ekonomisi Açısından Avrupa Topluluğu'ndaki Türklerin Rolü: Almanya Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Pehlivan, S. (2005). Fakır Baykurt’un Roman ve Hikayelerinde Dış Göç. [Yüksek Lisans tezi, Ege Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Peker, M. (1971). Yurt Dışına Giden İşçiler Üzerine Üç Köy ve Bir Nahiye Merkezinde Yapılmış Karşılaştırılmalı Bir Araştırma. [Uzmanlık tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Poyraz, H. (1995). F. Almanya Ve Türkiye'de Okul Öncesi Eğitimi Alan 4-6 Yaşlar Arası Türk Çocuklarının Dil Gelişim Düzeylerinin Karşılaştırılması. [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Pur, N. (1974). Uluslararası İşgücü Hareketleri ve Türkiye. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi].
• Sağlam, M. (1989). Federal Alman İlkokullarında Türkçe ve Türk Kültürü Programının Etkililiği Kuzey Ren Vestfalya Örneği. [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Saklı A. R. (2012). Fransa ve Almanya’da Uluslaşma Süreci ve Ulus Bilincinin Oluşumu, Akademik Bakış Dergisi, (32), 1-19.
• Sakman, T. (2013). Türk Diasporasının Avrupa Siyasal Sistemine Katılım Süreçlerinin Analizi Almanya, Hollanda, Belçika Örneğinde. [Yüksek Lisans tezi, Harp Akademileri Komutanlığı]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sarışık, D. (2014). Die defizithypothese von Bernstein und die Sprachliche Verschiedenheit der Türkischen Kinder in der Sekundarstufe der Unter- und Mittelschicht in Deutschland. [Yüksek Lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sayar, A. (1977). Dik Bayır. İstanbul: Cem Yayınları.
• Sayınsoy, B. (1996). Birinci Dilin İkinci Dil Üzerindeki Etkileri: Anadilleri Türkçe, İkinci Dilleri Almanca Olan Türk Çocuklarının "Ad Durumları" İsimli Dil bilgisel Yapıyı Kullanımlarına Dair Karşılaştırmalı Bir İnceleme. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Serinken, N.D. (2017). Almanya’daki Türklere Karşı Yabancı Düşmanlığı Bağlamında İnşa Edilen Milliyetçilik. [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sırmalı, E. (2015). Entegrasyon Sürecinde Medyanın Paralel Toplum Üzerindeki Rolü (Almanya Özelinde Bir Araştırma). [Yüksek Lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sivrioğlu, S. (2020). Almanya’daki Türkçe Ders Kitaplarının Kültürlerarasılık Bağlamında İncelenmesi. [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sözen, H. & İyi, M.M. (2021, Nisan). Bavyera Eyaletinde 2021/2022 Eğitim-Öğretim Yılından İtibaren Okutulacak Olan “İslam Dersi” Üzerine Bir Analiz. Göç Araştırmaları Vakfı. https://gocvakfi.org/wp-content/uploads/2021/06/Sayi-17-Bavyera-Eyaletinde-2021_Sayi-17-2022-Eg%CC%86itim-O%CC%88g%CC%86retim-Yilindan-I%CC%87tibaren-Okutulacak-Olan-I%CC%87slam-Dersi-U%CC%88zerine-Bir-Analiz.pdf
• Suvağci, İ. (2018). Almanya’ya Göçün Almanya’daki Türk Yazarların Hikayelerine Yansıması 1961-2001. [Doktora tezi, Dicle Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Şahan, G. (2012). Almanya’da İlkokullarda Devam Eden Türk Öğrencilerin Başarılarını Etkileyen Faktörlerin Nitel Bir Analizi. [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Şahin, S. (2009). Die Rezeption des Begriffes “Heimat” in drei Generationen der in Deutschland Lebenden Türken ein Beitrag zur Soziolinguistik und Semiotik. [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Şener, S. (1989). Türkçe, Almanca Konuşanlarda Kod Değiştirimi: Yapısal İlişkiler Açısından Çözümlemesi Denemesi. [Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tekeli, F. (2017). İki Dilli Öğrencilerine Türkçe Öğretiminde Malzeme Kullanımı: Almanya Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Toprak, E.G. (2018). Die Struktur der Sprache in den Werken der Vierten Generation Türkischer Gastarbeiter als Schriftssteller in Deutschland. [Yüksek Lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tosun, C. (1992). F. Almanya’da Yaşayan Türklerin Din Eğitimlerinde Caminin Yeri ve Din Görevlilerinin Yeterlilikleri. [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tören, E. (2014). Diasporaların Anavatan Ziyaretleri: Almanya Türk Federasyonu Türkiye Kültür Gezisi 2013 Üzerine Bir Alan Araştırması. [Yüksek Lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tuna, K. (1981). Yurt Dışına İşçi Gönderme Olayının Sosyolojik Eleştiri. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Turan, K. (1991). F. Almanya’daki İkinci Kuşak Türkler’in Sosyalizasyonu ve Kültür Değişmesi. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Türk, M.S. (2012). Türkiye ve Türkler Söylemi: Bild Gazetesi Örneği. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Türkkan, K. (1986). Uluslararası İşgücü Göçünün Nedenleri ve Türkiye Ekonomisi Bakımından Başlıca Etkileri Üzerine Bir İnceleme. [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Uysal, N. (2011). The Represenatation of Turkish Immigrants in the German Printed Media and its Linkage to the Puplic Opinion About Turkey’s EU Accesion. [Yüksek Lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ülker, R.B. (2000). Entrepreneural Practices of Turlish Immıgrants in Berlin. [Yüksek Lisans tezi, ODTÜ]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Üstün, B. (2020). Der Einstellung der in Deutschland Lebenden Türkischen Kinder Gegenüber der Türkischen Sprache und ein Modell Vorschlag am Fallbeispiel des Landes Hessen. [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yağbasan, M. (1996). Federal Almanya’dan Türkiye’ye Dönen Öğrencilerden Üniversite Düzeyine Gelenlerin Uyum Sorunları. [Yüksek Lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yaman, F. (2015). Sivil Toplum Bağlamında Avrupa’da İslam ve Müslüman Kimliği: Almanya Örneği. [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yaman, F. (2018). Almanya’da Çocukları Koruma Altına Alınan Göçmen Ailelere Yönelik Koruma Hizmetlerinin İncelenmesi. [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yaşar, C. (2019). Türk Kökenli Yazarların Alman Edebiyatına Katkıları. [Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yazgan, Ş. (2020). Almanya’daki Okullarda İslam Din Dersinden Öğretmen ve Velilerin Beklentileri: Baden-Württemberg Örneği. [Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yazıcı, Z. (1999). Almanya ve Türkiye'de Anaokuluna Devam Eden 60-76 Aylar Arasındaki Türk Çocuklarının Dil Gelişimi İle İlgili Okuma Olgunluğu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. [Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yenigün, D. (2017). Almanya’da Alevi Toplumunun Örgütlenmesi Bağlamında Ludwigsburg Alevi Kültür Merkezi Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yıldız, B. (1975). Alman Ekmeği. İstanbul. Cem Yayınları.
• Yıldız, I. (2019). Almanya’daki Türklerin Türkiye Seçimlerindeki Seçmen Davranışları. [Yüksek Lisans tezi, Beykent Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yücedağ, G. (2019). Edebiyatın Üç Kuşağı Üzerinden Göç ve Göçmenliğin Dönüşümüne Bakmak: Almanya’daki Türk Diasporası Örneği. [Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yüksel, K. (2017). Almanya’daki Son Kuşak Alevilerin Tanrı ve Din Algısı. [Yüksek Lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Zengin, H.K. (2007). Almanya’da İslam Din Öğretimi Modelleri (Bavyera Eyaleti Örneği). [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/