Determination of wood impregnant potential, effects on absorption, retention and density in wooden of Kütahya–Simav geothermal waters

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 1, 42 - 49, 09.04.2015

Ahmet Ali Var , İbrahim Kardaş Ahmet Genç

https://doi.org/10.18182/tjf.22884

Öz

Kutahya is one of the richest provinces of Turkey in terms of geothermal waters. There are 11 geothermal fields above 30°C in Kutahya. One of these areas is Simav region. Simav's geothermals are rich in terms of chemical salts or minerals. The aim of the study is to investigate determination of wood impregnant potentials, and effects on absorption, retention and density of wood of Simav geothermals. In the study, Eynal, Çitgöl and Naşa geothermals, sapwoods of Crimean pine (Pinus nigra Arnold.) and Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) and dipping method were used. After all, for Simav's geothermals, the concentration of wood impregnants were found between 748.61 mg/lt – 1244.01 mg/lt. Absorption, retention and density of geothermal-impregnated wood increased depending on the concentration of geothermal. Statistically, geothermal type on absorption and retention, and tree species on density affected signifcantly at highly level. For three properties, while maximum values were found in treatment with Eynal for Turkish red pine, minimum values were obtained with Naşa for Crimean pine.
Keywords: Kütahya, Simav, Wood material, Wood protection, Geotheral, Impregnation

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Simav, Wood material, Wood protection, Geotheral, Impregnation

Kütahya–Simav yöresi jeotermal sularının emprenye maddesi potansiyeli ile ahşaptaki absorpsiyon, retensiyon ve yoğunluk üzerine etkilerinin belirlenmesi

Öz

Kütahya, jeotermal sularca zengin illerimizden biridir. İlde, sıcaklığı 30°C'nin üzerinde, 11 adet jeotermal saha vardır. Bu sahalardan biri de Simav yöresidir. Yöredeki jeotermal kaynaklar, kimyasal tuz / mineral madde bakımından zengindir. Çalışmada, Simav yöresi jeotermal sularının emprenye maddesi potansiyeli ile ahşaptaki absorpsiyon, retensiyon ve yoğunluk üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Eynal, Çitgöl ve Naşa jeotermal suları, kızılçam (Pinus brutia Ten.) ve karaçam (Pinus nigra Arnold.) diri odun örnekleri ile basit daldırma yöntemi kullanılmıştır. Sonuçta, yöredeki jeotermal sular, geleneksel ahşap emprenye maddelerinin içeriğinde bulunan 10 – 13 adet kimyasal maddeye sahiptir. Bu maddelerin derişimi 748,61 mg/lt – 1244,01 mg/lt arasında değişmektedir. Bu sularla emprenye edilen ahşaptaki absorpsiyon, retensiyon ve yoğunluk değerleri, jeotermal kaynak derişimine bağlı olarak artmıştır. İstatistiksel olarak, absorpsiyon ve retensiyon üzerinde jeotermal kaynak türü, yoğunluk üzerinde ise ağaç türü önemli derecede büyük düzeyli bir etki yapmıştır. Bahsedilen özellikler için, ortalama en yüksek değer, kızılçamda Eynal kaynağı ile emprenyede, en düşük değer ise karaçamda Naşa kaynağı ile emprenyede bulunmuştur.
Anahtar kelimeler: Kütahya, Simav, Ahşap, Ağaç malzeme, Jeotermal, Emprenye

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Simav, Ahşap, Ağaç malzeme, Jeotermal, Emprenye

Kaynakça

• Akkuş, İ., Akıllı, H., Ceyhan, S., Dilemre, A., Tekin, Z., 2005. Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri. MTA Genel Müdürlüğü Yayınları, Envanter Serisi-201, Ankara.
• Anonim, 2004. Jeotermal Araştırma ve Uygulama Merkezi (JENARUM), Jeotermal enerjini tüketim alanları, http://www.eng.deu.edu.tr/jenarum/turkish/gnlblg.htm, Erişim: 15.05.2014
• Bayram, F., 1999. Simav Jeotermal Alanının Hidrojeoloji İncelemesi. Doktora Tezi, SÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Berkel, A., 1972. Ağaç Malzeme Teknolojisi II. Cilt, Ağaç Malzemenin Korunması ve Emprenye Tekniği. İÜ Orman Fakültesi Yayınları No:1745/183, İstanbul.
• Bozkurt, A.Y., Göker, Y., Erdin, N., 1993. Emprenye Tekniği, İÜ Orman Fakültesi Yayınları No: 3779/425, İstanbul
• Carella, R., Sommaruga, C., 2000. Spa and Industrial Uses of Geothermal Energy in Italia, Proceedings World Geothermal Congress 2000, May 28-June 10, Kyushu, Tohoku, Japan, pp.3391-3393.
• Çağlar, K.Ö., 1948. Turkey's Mineral Waters and Hot Springs (in Turkish). MTA, Ankara.
• Erişen, B., Akkuş, İ., Uygur, N., Koçak, A., 1996. Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri. MTA, Ankara.
• Gemici, U., Tarcan, G., 2002. Hydrogeochemistry of Simav geothermal field, Western Anatolia, Turkey. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 116: 215-233.
• Genç, A., 2013. Afyonkarahisar Ömer-Gecek Jeotermal Kaynaklarında Emprenye Maddelerinin ve Bu Kaynaklarla İşlem Görmüş Ahşabın Bazı Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Karademir, E., 2012 Jeotermal akışkanlarla emprenye edilen ahşabın performansı: Uşak Yöresi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Köse, R., Tuğcu, A., Yamık, A., 2004, Kütahya’da jeotermal enerji kullanımının irdelenmesi. II. Ulusal Ege Enerji Sempozyumu ve Sergisi Bildirisi Kitabı, Kütahya, s: 278-283.
• Mutlu, H., Güleç, N., 1998. Hydrogeochemical outline of thermal waters and geothermometry applications in Anatolia (Turkey). Journal of Volcanology and Geothermal Research 85: 495–515.
• Öktü, G., 1984. Hydrological Investigation of Eynal and Çitgöl-Naşa (Simav) Hot Springs [in Turkish]. MTA Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Özalp, M., Ordu, M., 2010. Kereste Kurutmada Kullanılan Enerji Kaynağının Maliyete Etkileri, Dumlupınar Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22: 99-108.
• Özkaya, M.G., Variyenli, H.İ., Yonar, G., 2008. Jeotermal Enerji İle Isıtılan Kütahya İli Simav İlçesindeki Isıtma Sisteminin Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesi ve Uygulanması Gereken Yenilikler. CÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 29/2: 1-18.
• Pizzi, A., 1983. Practical Consequences of the Clarification of the Chemical Mechanism of CCA Fixation to Wood. International Research Group on Wood Preservation, IRG/WP 3220, Stockholm, Sweeden.
• Richardson, B.A., 1978. Wood Preservation. First edition, The Construction Press, Longman inc., New York.
• Temiz, A., Yıldız, Ü.C., Gezer, E.D., Yıldız, S., Dizman, E., 2004. Bakır içeren emprenye maddelerinin odunla olan etkileşimi. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 3-4: 204-211.
• TS 343, 2012. Ahşap Koruma -Terimler ve Tarifler. TSE, Ankara.
• TS 344, 2012. Ahşap Koruma-Genel Kurallar. TSE, Ankara.
• TS 345, 2012. Ahşap Emprenye Maddeleri Etkilerinin Deney Yöntemleri. TSE, Ankara.
• TS 788, 1969. Ahşap Emprenye Maddeleri. TSE, Ankara.
• TS 4176, 1984. Odunun Fiziksel ve Mekaniksel Özelliklerinin Tayini İçin Homojen Meşcerelerden Numune Ağacı ve Laboratuvar Numunesi Alınması. TSE, Ankara.
• TS 2470, 1976. Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler İçin Numune Alma Metotları. TSE, Ankara.
• TS 2471, 1976. Odunda Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler için Rutubet Miktarı Tayini. TSE, Ankara.
• TS 2472, 1976. Odunda, Fiziksel ve Mekaniksel Deneyler İçin Birim Hacim Ağırlığı Tayini. TSE, Ankara.
• TS 5564, 1988. Ahşap koruma-Emprenye maddelerinin ev teke böceği (Hylotrupes bajulus L.) larvalarına karşı zehirlilik değerinin tayin0., TSE, Ankara.
• TS EN 47, 2011. Ahşap koruyucular - Ev teke böceği (Hylotrupes bajulus L.) larvalarına karşı zehirlilik değerlerinin tayini (laboratuvar metodu). TSE, Ankara.
• TS 5563 EN 113, 1996. Ahşap koruyucular-Agar ortamında odunu tahrip eden basidiomisetlere karşı zehirlilik değerlerinin tayini. TSE, Ankara.
• Var, A.A., 2009. Jeotermal akışkanlarda potansiyel emprenye maddelerinin miktarı ve bunların ahşap emprenye işlemine uygunluğu. SDU Orman Fakültesi Dergisi, A/1: 184-197
• Var, A.A.; Göncü, D.; Karsantıözü, F., 2013. İzmir- Doğanbey jeotermal suları ile emprenye edilmiş kızılçam (pinus brutia Ten.) odununda absorpsiyon, retensiyon ve genişlemenin incelenmesi. SDU Orman Fakültesi Dergisi, 14: 127-133.