A study of visual assessment of different vegetation types on Hatila Valley National Park (Artvin)

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 1, 65 - 74, 09.04.2015

Derya Sarı , Banu Karaşah

https://doi.org/10.18182/tjf.49219

Cited By: 5

Öz

In the study, we conducted a visual assessment dealing with subjective and objective assessments in order to ensure the sustainability of prominent feature of the natural landscape with its unique characteristics of the area such as Hatila Valley National Park and contribute to the protection of visual values of forest ecosystems hosting different vegetation types. 9 images which contains the forest, streams and rock vegetation taken from the vista points of forest road along the route of the ongoing between 400-3000 m altitude in Hatila Valley National Park (Artvin) were used in visual assessment of this study. In the first stage of visual quality and assessment, we applied a survey using semantic differentiation techniques which contains 15 adjective pairs to landscape architects and graduate students of department of landscape architecture, a total of 75 people. In the second stage, fractal dimension of images and relationship between the fractal dimension and visual quality scores are calculated. In the third stage, which parameters to be effective on visual quality were determined by regression analysis. Consequently, forest vegetation (V2) and stream vegetation (V4) get the highest value in terms of visual quality scores were determined. We found that the average fractal dimension score (Db = 1.691) of the images get higher value and relatively recent trend between the visual quality scores and fractal dimension values of images. The findings of the study revealed that interesting, pleasant, lively, inviting, novelty, exciting, relaxing and color parameters were the descriptive parameters for vegetation types. Based on the different vegetation types, to determine the value of visual resources of the natural landscape and incorporate in landscape planning, management and design processes will help to increase the ecological, economic and aesthetic values of these areas in the long term.
Keywords: Semantic differentiation technique, Natural landscape, Fractal analysis, Visual quality, Hatila Valley National Park, Artvin

Anahtar Kelimeler

Semantic differentiation technique, Natural landscape, Fractal analysis, Visual quality, Hatila Valley National Park, Artvin

Hatila Vadisi Milli Parkı'nda (Artvin) yer alan farklı vejetasyon tiplerinin görsel değerlendirmesi üzerine bir çalışma

Öz

Çalışma kapsamında, Hatila Vadisi Milli Parkı gibi doğal peyzaj özelliği ile ön plana çıkan alanların sahip olduğu özgün niteliklerin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi ve farklı vejetasyon tiplerini barındıran tüm orman ekosistemlerinin görsel değerinin korunmasına katkı sağlamak üzere nesnel ve öznel değerlendirmeleri birlikte ele alan bir görsel değerlendirme çalışması yürütülmüştür. Çalışmada, Hatila Vadisi Milli Parkı (Artvin) içerisinde yaklaşık 400-3000 m yükseklikler arasında devam eden orman yolu güzergahı boyunca orman, dere ve kaya vejetasyonlarının görüldüğü vista noktalarından çekilen toplam 9 adet fotoğraf görsel değerlendirme kapsamında kullanılmıştır. Görsel kalite ve değerlendirmenin ilk aşamasında, peyzaj mimarları ve peyzaj mimarlığı bölümü lisans öğrencilerinden oluşan toplam 75 kişiye, anlamsal farklılaşım tekniği kullanılarak 15 sıfat çiftinin sorgulandığı anket çalışması uygulanmıştır. İkinci aşamada fotoğrafların fraktal boyutu hesaplanarak görsel kalite puanları ve fraktal boyut değerleri arasındaki ilişkiler ortaya konulmuştur. Üçüncü aşamada, görsel kalite üzerinde hangi parametrelerin etkili olduğu regresyon analizi ile belirlenmiştir. Sonuç olarak görsel kalite puanı bakımından, orman vejetasyonunun (V2 nolu vista) ve dere vejetasyonunun (V4 nolu vistanın) en yüksek değeri aldığı tespit edilmiştir. Fotoğrafların ortalama fraktal boyutunun ise yüksek bir değere (Db=1,691) sahip olduğu ve fotoğrafların görsel kalite puanları ile fraktal boyut değerleri arasında nispeten yakın bir eğilim olduğu ortaya çıkmıştır. Vejetasyon tipleri için ilginç, memnuniyet verici, canlı, davetkar, yeni, heyecan verici, dinlendirici ve renk parametrelerinin ise tanımlayıcı parametreler olduğu belirlenmiştir. Farklı vejetasyon tiplerinden yola çıkarak, doğal peyzajların görsel kaynak değerlerinin belirlenmesi ve peyzaj planlama, yönetim ve tasarım süreçlerine dahil edilmesi, uzun vadede bu alanların ekolojik, ekonomik ve estetik değerinin arttırılabilmesine yardımcı olacaktır.
Anahtar kelimeler: Anlamsal farklılaşım tekniği, Doğal peyzaj, Fraktal analiz, Görsel kalite, Hatila Vadisi Milli Parkı, Artvin

Anahtar Kelimeler

Anlamsal farklılaşım tekniği, Doğal peyzaj, Fraktal analiz, Görsel kalite, Hatila Vadisi Milli Parkı, Artvin

Kaynakça

• Abkar, M., Mustafa Kamal M.S., Maulan, S., Davoodi, S.R., 2011. Determining the visual preference of urban landscapes. Scientific Research and Essays, 6(9): 1991- 1997.
• Acar, C., Acar, H., 2002. Sürdürülebilir planlama açısından dağlık alan orman peyzajlarında görsel kalite ve görsel kaynak yönetimi: Doğu Karadeniz bölgesi örneği. Türkiye Dağları 1. Ulusal Sempozyumu, 25-27 Haziran 2002, Ilgaz Dağı, 574-579.
• Acar, C., Çiçek Kurdoğlu, B., Kurdoğlu, O., Acar, H., 2006. Public preferences for visual quality and management in The Kackar Mountains National Park (Turkey). International Journal of Sustainabe Development and World Ecology, 13: 499-512.
• Acar, C., Demirbaş, E., Dinçer, P., Acar, H., 2003. Anlamsal farklılaşım tekniğinin bitki kompozisyonu örneklerinde değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri A (1):15-28.
• Akbar, K.F., Hale, W.H.G., Headley, A.D., 2003. Assessment of scenic beauty of the roadside vegetation in northern England. Landscape and Urban Planning, 63: 139-144.
• Aminzadeh, B., Ghorashi, S., 2007. Scenic landscape quality and recreational activities in natural forest parks Iran. International Journal of Environmental Research, 1(1): 5-13.
• Anonim, 2005. Artvin İl Gelişme Planı. Çevre ve Mekânsal Gelişme Sektörü Raporu, Artvin.
• Anşin, R., Özkan, Z.C., Eminağaoğlu, Ö., 2000. Artvin – Atila (Hatilla) Vadisi Milli Parkının vejetasyon yapısına genel bir bakış. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 1(1): 59-71.
• Arriaza, M., Ortega, J.F.C., Medueno, J.A.C., Aviles, P.R., 2004. Assesing the visual quality of rural landscapes. Landscape and Urban Planning, 69 (1): 115 – 125.
• Bell, S., 2004. Elements of visual design in the landscape. 2nd edn., Spon Press, London and New York.
• Bovill, C., 1996. Fractal Geometry in Architecture and Design. Birkhauser, Boston.
• Bulut, Z., Yılmaz H., 2009. Determination of waterscape beauties through visual quality assessment method. Environmental Monitoring and Assessment, 154: 459- 468.
• Chon, J., Shafer C.S., 2009. Aesthetic responses to urban greenway trail environments. Landscape Research, 34 (1): 83-104.
• Clay, G.R., Daniel, T.C., 2000. Scenic landscape assessment: the effects of land management jurisdiction on public perception of scenic beauty. Landscape and Urban Planning, 49 (1-2): 1-13.
• Clay, G.R., Smidt, R.K., 2004. Assessing the validity and reliability of descriptor variables used in scenic highway analysis. Landscape and Urban Planning, 66: 239–255.
• Cooper, J., Oskrochi, R., 2008. Fractal analysis of street vistas: a potential tool for assessing levels of visual variety in everyday street scenes, Environment and Planning B: Planning and Design, 35: 349 – 363.
• Cooper J., Watkinson, D., Oskrochi, R., 2010. Fractal analysis and perception of visual quality in everyday street vistas. Environment and Planning B: Planning and Design, 37: 808-822.
• Daniel, T.C., 2001. Whiter scenic beauty? Visual landscape quality assessment in the 21st century. Landscape Urban and Planning, 54: 267–281.
• Dramstad, W.E., Tveit, M.S., Fjellstad, W.J., Fry G.L.A., 2006. preferences and map-based indicators of landscape structure. Landscape and Urban Planning, 78(4): 465- 474. visual landscape
• Ediz, Ö., Çağdaş, G., 2005. Mimari tasarımda fraktal kurguya dayalı üretken bir yaklaşım. İTÜ Dergisi/a Mimarlık, Planlama, Tasarım, 4(1): 71-83.
• Erkuş, A., 2012. Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştitme – I: Temel Kavramlar ve İşlemler. Pegem Akademi, Ankara.
• Eroğlu, E., 2012. Dağlık alan yol koridorlarında peyzaj karakterini belirleyen doğal bitki kompozisyonlarının tanımlanması; güzergâhı örneği. Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. yol
• Eroğlu, E., Acar, C., 2011. Visual landscape character of oriental spruce (Picea orientalis (L.) LINK.) mountain forests in Turkey. Journal of Environmental Engineering and Landscape Managment, 19(3): 189-197.
• Fudge, R.S., 2001. Imagination and the science-based aesthetic appreciation of unscenic nature. The Journal of Aesthetics and Art Critism, 59(3): 275-285.
• Gobster, P.H., 1999. An ecological aesthetic for forest landscape management. Landscape Journal, 18: 54-64.
• Gül, A.U., 1998. Ormancılıkta görsel kalite kavramı. Karadeniz Teknik Üniversitesi GüzYarıyılı Seminerleri, KTÜ Orman Fakültesi Seminer Serisi No:5, 90-96.
• Hagerhall, C.M., Purcell, T., Taylor, R., 2004. Fractal dimension of landscape silhouette outlines as a predictor of landscape preference. Journal of Environmental Psychology, 24: 247–255.
• Herbert, J.F., Cameron J.L., Matthew W.D., 1999. Is there meaning in fractal analysis?. Complexity International,6, http://www.complexity.org.au/ci_louise/vol06/jelinek/jel inek. html. Erişim: 08.02.2013.
• Karaer, F., Terzioğlu, S., 2012. Hatila vadisi milli parkı uzun devreli gelişme planı. Analitik Etüt Raporu, Ortadoğu Ormancılık Proje Etüt ve Müşavirlik Ticaret A.Ş. (ODOPEM), Ankara.
• Kearney, A.R., Bradley, G.A., 2011. The effects of viewer attributes on preference for forest scenes: contributions of attitudes, knowledge, demographic factors, and stakeholder group membership. Environment and Behavior, 43(2): 147–181.
• Kim, N.H., Kang, H.H., 2009. The aesthetic evaluation of coastal landscape. KSCE Journal of Civil Engineering, 13 (2): 65-74.
• Krause, C.L., 2001. Our visual landscape: managing the landscape under special consideration of visual aspects. Landscape and Urban Planing, 54(1-2): 239- 254.
• Kuter, N., 2008. Ilgaz Dağı Milli Parkı’nın orman peyzajı ve estetiği açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(1): 36-47.
• Mandelbrot, B.B., 1983. The fractal geometry of nature. W.H. Freeman and Company, New York, USA.
• Matthews, P., 2002. Scientific knowledge and aesthetic appreciation of nature. The Journal of Aesthetics and Art Critisim, 60(1): 37-48.
• Matthies, P. L., Briegel, R., Schüpbach, B., Junge, X., 2010. Aesthetic perefence for a Swiss alpine landscape: the ımpact of different agricultural land-use with different biodiversity. Landscape and Urban Planning, 98: 99- 109.
• Meitner M.J., 2004. Scenic beauty of river views in the grand canyon: relating perceptual judgments to locations. Landscape and Urban Planning, 68: 3-13.
• MP, 2014. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, http://www.milliparklar.gov.tr/mp/hatilavadisi/index.ht m, Erişim: 10.09.2014. Vadisi Milli Parkı.
• Ode, A., Hagerhall, C.M., Sang, N., 2010. Analysing visual landscape Landscape Research, 35(1): 111-131. theory and application.
• Özgüç Erdönmez, İ.M., Çağlayan Kaptanoğlu, A.Y., 2008. Peyzajın estetiği ve görsel kalite değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Dergisi, B, 58(1): 39-50.
• Pihel, J., 2011. Human preference and fractal dimension: a ınvestigation in the possible connection between fractal dimension and preference in human judgment of swedish pastoral landscapes. Sjalvstandigt arbete vid LTJ-fakulteten, SLU, Alnarp, Swedish.
• Purcell, T., Peron, E., Berto, R., 2001. Why do preference differ between scene types?. Environment and Behaviour, 33(1): 93–106.
• Rogge, E., Nevens, F., Gulinck, H. 2007. Perception of rural landscapes in flanders: looking beyond aesthetics. Landscape and Urban Planning, 82 (4): 159-174.
• Sarı, D., 2013. Kayalık habitatların peyzaj değerlendirmesi üzerine bir araştırma: Hatila Vadisi Milli Parkı (Artvin) örneği. Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Sevenant, M., Antrop, M., 2009. Cognitive attributes and aesthetic preferences in assessment and differentiation of landscapes. Journal of Environmental Management, 90(9): 2889-2899.
• Sheppard, S.R.J., 2004. Visual analysis of forest landscapes. Forest Landscape, 168: 1 – 11.
• Skrivanova, Z., Kalivoda O., 2010. Perception and assessment of landscape aesthetic values in The Czech Republic- a literatüre review. Landscape Studies, 3: 211- 220.
• Spehar, B., Clifford, C. W. G., Newell, B. R., Taylor, R. P., 2003. Universal aesthetic of fractals. Computersand Graphics, 27: 813-820.
• Strumse, E., 1996. Demographic differences in the visual preferences for agrarian landscape in western Norway. Journal of Environmental Psychology, 16: 17-31.
• Taylor, R.P., 2006. Reduction of physiological stress using fractal art and architecture. Leanardo, 39 (3): 245-251.
• Taylor, R.P., Micolich, A. P., Jonas, D., 1999. Fractal analysis of pollock's drip paintings. Nature, 399: 422.
• TruSoft, 2004. Benoit 1.3. http://www.trusoft.netmegs.com/. Erişim: 10.12.2010.
• Tveit, M.S., 2009. Indicators of visual scale as predictors of landscape preference; a comparison between groups. Journal of Environmental Management, 90 (9): 2882– 2888.
• Tzanakou, E.M., 2000. Supervised and Unsupervised Pattern Recognition. CRC Press, LLC.
• Ulrich, R.S., 1986. Human responses to vegetation and landscapes. Landscape and Urban Planning, 13: 29–44.
• Val, G.F., Atauri, J.A., Lucio, J.V., 2006. Relationship between landscape visual attributes and spatial pattern indices: a test study in mediterranean – climate landscapes. Landscape and Urban Planing, 77: 393 – 407.
• Van den Berg, A.E., Vlek, C.A.J., Coeterier, J.F., 1998. Group differences in the aesthetic evaluation of nature development plans: a multilevel approach. Journal of Environmental Psychology, 18(2):141–157.
• Zhang, H., Lin, S.H., 2011. Affective appraisal of residents and visual elements in the neighborhood: a case study in an established suburban community. Landscape and Urban Planning, 101(1):11-21.
• Zhao J., Luo P., Wang R., Cai Y., 2013. Correlations between aesthetic preferences of river and landscape characters. Journal of Environmental Engineering and Landscpae Managment, 21 (2): 123-132.