Comparison of vegetation properties on the protected and grazed rangeland areas: The case of Kocapınar Rangeland

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 3, 207 - 211, 30.11.2017

Alper Babalık , Hüseyin Fakir

https://doi.org/10.18182/tjf.329692

Cited By: 12

Öz

The objective of this study is to determine the some
vegetation properties in Kocapınar Rangeland of Kozağacı Highlands of Davraz
Mountain (Isparta) during 2011-2012. The measurements were carried out for a
period of two years during the months of June and September of the grazed and
ungrazed rangeland areas. “Line intercept (transect)” method was used for the
determination of plant-covered area whereas “quadrate method” was used to
determine dry forage yield. A total of 30 families and 140 plant species were
identified in the rangeland areas. The families that have the most taxa in the
site are Asteraceae with 25 taxa, Lamiaceae with 14 taxa, Brassicaceae and
Fabaceae with 12 taxa. With respect to the botanic composition of the
vegetation of the research area, total ratio of Poaceae family, Fabaceae
family, and the plant species belonging to the other families were found as
60.9 % and 58.7 %, 14.4 % and 18.0 %, 24.7 % and 23.3 % in the grazed and
ungrazed areas, respectively. The ratio of plant covered area was found as on
average 24.3 % in the grazed area and 30.5 % in the ungrazed area. Besides, the
range quality degree, which was on average 3.478 in the grazed areas, was found
as 3.787 in the ungrazed ones. Above-ground biomass proved to be on average
208.24 kg/da in the grazed area and 256.49 kg/da in the ungrazed area, while
the under-ground biomass was determined to be 347.88 kg/da and 454.41 kg/da,
respectively. The grazing capacity for an area of 1 ha was found as on average
0.39 animal units in the grazed areas and 0.48 animal units in the ungrazed
ones.

Anahtar Kelimeler

Rangeland vegetation, Isparta, Range quality degree, Botanical composition, Grazing capacity, Isparta

Korunan ve otlatılan mera alanlarında vejetasyon özelliklerinin karşılaştırılması: Kocapınar Merası örneği

Öz

Bu çalışma, Isparta ili Davraz Dağı Kozağacı Yaylası
Kocapınar Merasında 2011-2012 yıllarında, bazı bitki örtüsü özelliklerini
belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ölçümler iki yıl süresince haziran ve eylül
aylarında, otlatılan ve korunan mera alanlarında gerçekleştirilmiştir. Bitki
ile kaplı alan tespitinde “transekt yöntemi”, kuru ot veriminin belirlenmesinde
ise “kuadrat yöntemi” kullanılmıştır. Mera alanlarında toplam 30 familya ve 140
bitki taksonu belirlenmiştir. En fazla taksona sahip familyalar 25 takson ile
Asteraceae, 14 takson ile Lamiaceae, 12 takson ile Brassicaceae ve Fabaceae
olarak belirlenmiştir. Çalışma sahası bitki örtüsünün botanik kompozisyonunda,
toplam buğdaygil oranı otlatılan alanda %60.9, korunan alanda %58.7, baklagil
oranı aynı sırayla %14.4 ve %18.0, diğer familyalara giren tür oranları ise
%24.7 ve %23.3 olarak bulunmuştur. Bitki ile kaplı alan oranları otlatılan
alanda ortalama %24.3 olurken, korunan alanda %30.5 olarak tespit edilmiştir.
Ayrıca otlatılan alanda ortalama 3.478 olan mera kalite derecesi, korunan
alanda 3.787 olarak belirlenmiştir. Topraküstü biyokütle miktarı otlatılan
alanda ortalama 208.24 kg/da olurken, korunan alanda 256.49 kg/da, toprakaltı
biyokütle ise sırasıyla 347.88 kg/da ve 454.41 kg/da olarak belirlenmiştir.
Otlatma kapasitesi 1 ha’lık alan için otlatılan alanda ortalama 0.39 büyük baş
hayvan birimi (BBHB) olurken, korunan alanda 0.48 BBHB olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mera vejetasyonu, Isparta, Mera kalite derecesi, Botanik kompozisyon, Otlatma kapasitesi, Isparta

Kaynakça

• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2011. Çayır ve Mera Yönetimi. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 331s., Ankara.
• Anonim, 2011. Isparta İli Çevre Durum Raporu. Isparta Valiliği, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, 493 s., Isparta.
• Aydın, İ., Uzun, F., 2002. Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 9, 313s., Samsun.
• Bakoğlu, A., 1999. Otlatılan ve korunan iki farklı mera kesiminin bazı toprak ve bitki örtüsü özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 128s., Erzurum.
• Bakoğlu, A., Koç, A., 2002. Otlatılan ve korunan iki farklı mera kesiminin bazı toprak ve bitki örtüsü özelliklerinin karşılaştırılması. I. Bitki örtüsü özelliklerinin karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(1), 37-47.
• Büyükburç, U., 1996. Türkiye’de çayır-mera ve yem bitkileri ile diğer kaba yem kaynaklarının değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik öneriler. Türkiye III. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 32-42, Erzurum.
• Büyükburç, U., 1999. Meralarımızın Toprak-Su Muhafazası ve Biyolojik Zenginlik Yönüyle Önemi ve Alınması Gerekli Tedbirler. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Havza Geliştirme Daire Başkanlığı, 283-296, Ankara.
• Çaçan, E., Aydın, A., Başbağ, M., 2014. Korunan ve otlatılan iki farklı doğal alanın botanik kompozisyon açısından karşılaştırılması. Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences, Special issue:2, 1734-1741.
• Davis, P.H., 1965-1988. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Vol. 1-10, University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Harper, P.C., Hedge, I.C., 1971. Distribution Patterns in with Particular Reference to Endemism. Plant Life and South-West Asia, Published by the Botanical Society of Edinburgh-Aberdeen-Great Britain.DMİ, 2013. Isparta İli İklim Verileri. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ), Ankara.
• Genç Lermi, A., Palta, Ş., Öztürk, H., 2016. Bartın ilinde bir mera ıslah çalışmasının değerlendirilmesi: Serdar Köyü örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 18(2): 65-70.
• Gökbulak, F., 2013. Meralarda Vejetasyon Analizi. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 5151, Orman Fakültesi Yayın No: 503, 157 s., İstanbul.
• Gökkuş, A., 2001. Mera-Hayvan İlişkileri ve Uygun Otlatma Yoğunluğu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarım ve Köy Dergisi, Sayı: 139, 28-33, Ankara.
• Okatan, A., 1987. Trabzon-Meryemana Deresi Yağış Havzası Alpin Meralarının Bazı Fiziksel ve Hidrolojik Toprak Özellikleri ile Vejetasyon Yapısı Üzerine Araştırmalar. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 664, Seri No: 62, 290s., Ankara.
• Özüdoğru, M.Ü., 2000. Çayır ve Meraların Önemi. Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü Teknik Bülteni, Sayı: 79, 6-8, Kasım-Aralık 2000, Ankara.
• Şengönül, K., Kara, Ö., Palta, Ş., Şensoy, H., 2009. Bartın Uluyayla Yöresindeki mera vejetasyonunun bazı kantitatif özelliklerinin saptanması ve ekolojik yapının belirlenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 11(16): 81-94.
• Yaltırık, F., Efe, A., 1989. Otsu Bitkiler Sistematiği Ders Kitabı. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınları, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 3568, Fen Bilimleri Enstitüsü Yayın No: 3, 512s., İstanbul.