Topraküstü meşcere karbonunun zamansal ve konumsal değişiminin değerlendirilmesi: Yukarı Göksu Nehri Havzası örneği

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 4, 352 - 359, 27.12.2019

Alkan Günlü , Ceyhun Göl , Fatih Sarıçam

https://doi.org/10.18182/tjf.601972

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmada, Doğu Akdeniz bölgesinde yer alan Göksu Nehri yukarı havzasında 1993 ve 2015 yıllarına ait topraküstü meşcere karbon miktarının zamansal ve konumsal değişimi incelenmiştir. Bu amaçla, ArcGIS 10.5TM yazılım programı yardımıyla sayısal meşcere haritaları kullanılarak, bu yıllara ait topraküstü meşcere karbonu haritaları oluşturulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, yirmi iki yılda ormanlık alanlarda azalma (%0.9), verimli orman alanlarında ise artma (%11.6) olduğu belirlenmiştir. Araştırma alanı için toplam topraküstü meşcere karbon miktarının 47.6 bin ton arttığı görülmüştür. Bu artışın nedeni ise verimli orman alanlarının ve buna bağlı olarak da hektardaki servetin artmasıdır. Bu araştırma, karbon yönetim politikalarının oluşturulmasında, ormanların alansal artışı kadar servet artışının önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi bilgi sistemleri, Yukarı Göksu Havzası, Orman, Karbon, Yukarı Göksu Havzası

The Evaluation of temporal and spatial change of aboveground stand carbon: A case study of Upstream of the Göksu River Basin

Öz

In this study, the temporal and spatial amount of aboveground stand carbon was investigated between 1993 to 2015 in the upper watershed of Göksu River located in the Eastern Mediterranean region. For this purpose, the aboveground stand carbon maps were produced by using digital forest stand cover maps for these years with the ArcGIS 10.5TM software program. According to the results, a decrease (0.9%) in forest areas and an increase (11.6%) in productive forest areas were determined in the twenty-two years. It was seen that the total amount of aboveground stand carbon was increased by 47.6 thousand tons. The reason for this is the increase in the total productive forests areas and growing stock per hectares. This research revealed the importance of the increase in growing stock as well as the increase in the area of forests in the carbon management policies.

Anahtar Kelimeler

Forest, Carbon, Geographic information systems, Göksu Catchment

Kaynakça

• Aborahma, R., Mahmod, W., Fath, H., 2018. Morphometric temporal change analysis for the river nile forced bends using RS/GIS techniques: Case study of damietta branch of the nile river, Egypt. Applied Environmental Research, 40(1): 75-86.
• Arıcak, B., Bulut, A., Altunel, A.O., Sakıcı, O.E., 2015. Estimating above-ground carbon biomass using satellite image reflection values: A case study in camyazı forest directorate, Turkey. Sumarski List, 139(7-8): 369-376.
• Asan, Ü., 2012. Türkiye ormanlarındaki yıllık karbon stok değişimi trendinin irdelenmesi ve 2023 yılındaki durumun kestirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Doğa Bilimleri Dergisi, 1: 109-120.
• Boori, M.S., Vozˇenı´lek, V., Choudhary, K., 2015. Land use/cover disturbance due to tourism in jesenı´ky mountain, Czech Republic: A remote sensing and GIS based approach. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Science, 18(1): 17–26.
• Butt, A., Shabbir, R., Ahmad, S.S., Aziz, N., 2015. Land use change mapping and analysis using remote sensing and GIS: A case study of simly watershed, Islamabad, Pakistan. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Sciences, 18: 251-259.
• Çelik, Y., 2016. Hadim ilçesi tarım sektörünün swot analizi. Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır. Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, 9: 1459-1468.
• ÇEM, 2019a. Yukarı Göksu Havzası Bağbaşı Barajı mikrohavzası entegre rehabilitasyon projesi. http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/havza_yeni/ulusal_projeler_havza/havza_bagbasi.aspx?sflang=tr, Erişim: 29.07.2019.
• ÇEM, 2019b. Yukarı Göksu Havzası Sazak-Afşar mikrohavzası entegre rehabilitasyon projesi (Taşkent). http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/havza_yeni/ulusal_projeler_havza/havza_sazak.aspx?sflang=tr , Erişim: 13.06.2019.
• Dale, V.H., Joyce, L.A., McNulty, S., Neilson, R.P., Ayres, M.P., Flannigan, M.D., Hanson P.J., Irland, L.C., Lugo, A.E., Peterson, C.J., Simberloff, D., Swanson, F.J., Stocks, B.J., Wotton, M.B., 2001. Climate change and forest disturbances. BioScience, 51(9): 723-734.
• Değermenci, A.S., Zengin, H., 2016. Ormanlardaki karbon birikiminin konumsal ve zamansal değişiminin incelenmesi: Daday planlama birimi örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(2): 177-187.
• Dışişleri Bakanlığı, 2019. Kyoto protokolü. http://www.mfa.gov.tr/kyoto-protokolu.tr.mfa, Erişim: 31.07.2019.
• Erasu, D., 2017. Remote sensing-based urban land use/land cover change detection and monitoring. Journal of Remote Sensing and GIS, 6(2): 1-6.
• Göl, C., Yılmaz, H., 2017. The effect of land use type/land cover and aspect on soil properties at the Gökdere catchment in northwestern Turkey. Šumarski List, Journal of Forestry Society of Croatia, 9(10): 459-468.
• Hais, M., Jonášová, M., Langhammer, J., Kučera, T., 2009. Comparison of two types of forestdisturbance using multitemporal Landsat TM/ETM+ imagery and field vegetation data. Remote Sensing of Environment, 113 (4): 835-845.
• Hegazy, I.R., Kaloop, M.R., 2015. Monitoring urban growth and land use change detection with GIS and remote sensing techniques in daqahlia governorate Egypt. International Journal of Sustain. Built Environ., 4: 117-124.
• Huang, C., Goward, S.N., Schleeweis, K., Thomas, N., Masek, J.G., Zhu, Z., 2009. Dynamics of national forests assessed using the Landsat record: Case studies in Eastern United States. Remote Sensing of Environment, 113(7): 1430-1442.
• IPCC, 2007. Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) (Eds.: Solomon, S., Qin, D., Manning, M., Marquis, M., Averyt, K. B., Tignor, M.M.B., Miller, H.L.M. and Chen, Z.), Cambridge University Press, Printed by Friesens, Canada.
• IPCC, 2014. Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) (Eds.: Edenhofer, O. R., Pichs-Madruga, R., Sokona, Y., Farahani, E., Kadner, S., Seyboth, K., Adler, A., Baum, I., Brunner, S., Eickemeier, P., Kriemann, B., Savolainen, J., Schlömer, S., von Stechow, C., Zwickel, T., Minx, J.C.), Cambridge University Press, USA.
• Kadıoğulları, A.İ., Karahalil, U., 2013. Spatiotemporal change of carbon storage in forest biomass: A case study in Köprülü Canyon National Park. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1): 1-14.
• Karakaya, E., Sofuoğlu, E., 2015. İklim değişikliği müzakerelerine bir bakış: 2015 Paris iklim zirvesi. International Symposium on Eurasia Energy Issiues. 28-30 Mayıs, İzmir.
• Konya Valiliği, 2019. 2018 Yılı Konya il ve ilçe nüfusları. http://konyailnufus.gov.tr/2015-yili-konya-ilimiz-ve-ilelerine-ait-nfus-istatistikleri, Erişim: 01.08.2019.
• Lal, R., 2008. Carbon sequestration. Philesophical Transactions, 363: 815-830.
• Lu, D., Mausel, P., Brondı´zio, E., Moran, E., 2004. Change detection techniques. International Journal of Remote Sensing, 25: 2365-2407.
• Mahajan, S., Panwar, P., 2005. Land use changes in ashwani khad watershed using GIS techniques. Journal of the Indian Society of Remote Sensing, 33(2): 227-232.
• Miles, L., Kapos, V., 2008. Reducing greenhouse gas emissions from deforestation and forest degradation: Global land-use implications. Science, 320: 1454-1455.
• OGM, 1993a. Konya Orman İşletme Müdürlüğü, Hadim Orman İşletme Şefliği, Orman amenajman planı (1993-2002). Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• OGM, 1993b. Konya Orman İşletme Müdürlüğü, Bozkır Orman İşletme Şefliği, Orman amenajman planı (1993-2012). Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı, Ankara
• OGM, 2014. Hadim İlçe Raporu. http://www.mevka.org.tr/Yukleme/Uploads/ DsyfU0Tng719201730842PM.pdf, Erişim: 01.08.2019.
• OGM, 2015a. Konya Orman İşletme Müdürlüğü, Bozkır Orman İşletme Şefliklerinin ekosistem tabanlı fonksiyonel orman amenajman planları (2016-2035). Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• OGM, 2015b. Konya Orman İşletme Müdürlüğü, Hadim Orman İşletme Şefliklerinin ekosistem tabanlı fonksiyonel orman amenajman planları (2016-2035). Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Öztürk, A., Karadağ, M.M., Deli, A., 2008. Bozkır (Konya) ilçesinin doğu ve güneyini kapsayan bölgenin stratigrafisi. Selçuk Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(4): 11-27.
• Pirnazar, M., Ali- Askari, K.O., Eslamian, S., Sngh, V.P., Dalezios, N.R., Ghane, M., Qasemi, Z., 2018. Change detection of urban land use and urban expansion using GIS and RS, case study: Zanjan province, Iran. International Journal of Constructive Research in Civil Engineering, 4(1): 23-38.
• Rawat, J.S., Biswas, V., Kumar, M., 2013. Changes in land use/coverusing geospatial techniques: A case study of ramnagar town area, district nainital, uttarakhand, India. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Sciences, 16: 111-117.
• Rawat, J.S., Kumar, M., 2015. Monitoring land use/cover change using remote sensing and GIS techniques: A case study of hawalbagh block, district almora, uttarakhand, India. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Sciences, 18: 77-84.
• Saha, S., Paul, G.C., Hembram, T.K., 2019. Classification of terrain based on geo-environmental parameters and their relationship with land use/land cover in bansloi river basin, eastern India. RS-GIS approach. Applied Geomatics. pp. 1-17. https://doi.org/10.1007/s12518-019-00277-4
• Sakıcı, O.E., Seki, M., Sağlam, F., 2018. Above-ground biomass and carbon stock equations for crimean pine stands in Kastamonu region of Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 27(10): 7079-7089.
• Sarı, S., 2009. Batı Akdeniz bölümü’nden İç Anadolu’ya geçiş iklimleri. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Sarkar, A., Patel, P.P., 2012. Terrain classification of the dulung drainage basin. Indian Journal of Spatial Science, 3(1): 1-8.
• Sarkar, A., Patel, P.P., 2017. Land use - terrain correlations in the piedmont tract of eastern India. In: Remote Sensing Techniques and GIS Applications in Earth and Environmental Studies. (Ed: Santra, A., Mitra, S.S.) IGI Global, United States of America, pp.147-192.
• Seif, A., Mokarram, M., 2012. Change detection of gil playa in the northeast of Fars province. Iran Am. J. Sci. Res. 86: 122-130.
• Seki, M., Sakıcı, O.E., Büyükterzi, M., Sağlam, F.. 2017. Taşköprü Orman İşletme Müdürlüğü ormanlarında karbon stoğunun zamansal değişimi. Uluslararası Taşköprü Pompeiopolis Bilim Kültür Sanat Araştırmaları Sempozyumu, 10-12 Nisan, Taşköprü, Kastamonu, s. 1564-1577.
• Sivrikaya, F., Bozali, N., 2012. Karbon depolama kapasitesinin belirlenmesi: Türkoğlu Planlama Birimi Örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14: 69-76.
• Sivrikaya, F., Keleş, S., Çakır, G., 2007. Spatial distribution and temporal change of carbon storage in timber biomass of two different forest management units. Environmental Monitoring and Assessment, 132: 429-438.
• Tapur, T., 2016. Bozkır ilçesinin nüfus gelişimi ve bazı demografik özellikleri. Uluslararası Sempozyum: Geçmişten Günümüze Bozkır. Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. 9: 1335-1347.
• Tolunay, D., 2013. Türkiye’de artım ve ağaç servetinden bitkisel kütle ve karbon miktarlarının hesaplanmasında kullanılabilecek katsayılar. Ormancılıkta Sektörel Planlamanın 50. Yılı Uluslararası Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 26-28 Kasım 2013 Antalya, s. 240-251.
• TUİK, 2019. Temel istatistikler, nüfus ve demografi. http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do, Erişim: 13.06.2019. Weng, Q., 2002. Land use change analysis in the zhujiang delta of China using satellite remote sensing, GIS and stochastic modelling. Journal of Environmental Management, 64(3): 273-284.
• Yavaşlı, D.D., Masek, J.G., Franks, S., 2013. Muğla ilinde 2000-2010 yılları arasındaki orman bozunum ve geri kazanımının Landsat görüntüleri ile izlenmesi. Ege Coğrafya Dergisi, 22(2): 91-102.
• Yolasığmaz, H.A., Keleş, S., 2009. Changes in carbon storage and oxygen production in forest timber biomass of Balci forest management unit in Turkey between 1984 and 2006. African Journal of Biotechnology, 8(19): 4872-4883.
• Zhu, Z., Woodcock, C.E., Olofsson, P., 2012. Continuous monitoring of forest disturbance using all available Landsat imagery. Remote Sensing of Environment. 122: 75-91.