Karaca’nın (Capreolus capreolus L. 1758) yeni bir dağılım alanı: Karagüney Dağları, Kırıkkale

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 3, 323 - 330, 30.09.2021

Ali Uğur Özcan

https://doi.org/10.18182/tjf.855447

Cited By: 1

Öz

Karaca Capreolus capreolus Rusya’nın batısı da dahil tüm Avrupa, Anadolu ve Kafkas bölgesinde yayılış göstermektedir. Tür, Türkiye’de Marmara, Karadeniz, İzmir, Amanos Bölgesi’nde ve Hakkari’de bulunmaktadır. Popülasyon artışı ile birlikte tür İç Anadolu’nun merkezine doğru yayılmaya başlamıştır. Tür, son on yıla kadar Kırıkkale Karagüney dağlarında hiç görülmemişti. Bu çalışmada türün çalışma alanına nasıl yayıldığı, popülasyon büyüklüğü ve habitat kullanımları hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır. Çalışma 2013-2020 yılları arasında doğrudan ve dolaylı gözlem yöntemleri kullanılarak yürütülmüştür. Türün popülasyonu son altı yılda 11-14 bireye kadar ulaşmıştır. Türün çalışma alanına Eşekli dağı veya Uğurludağ ormanlarından gelme ihtimali oldukça yüksektir. Alana adapte olan karaca daha çok orman ile tarım alanlarının birbirine geçtiği bölgelerde yaygın olarak görülmekte, karayolu ve yerleşimlerden uzak durmaktadır. Karaca step ormanları sayesinde son on yıllık süreçte İç Anadolu’ya 40-100 km arasında dağılım gerçekleştirmiştir. Karacanın bu alana adaptasyonu, türlerin yeniden ortaya çıkması ve dağılımı, sığınma alanları arasındaki ekolojik bağlantılar hakkında önemli ipuçları sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dağılım, Karaca, Karagüney Dağları, Step orman, İç Anadolu

A new dispersal area of roe deer(Capreolus capreolus L. 1758): Karagüney Mountains, Kırıkkale

Öz

Roe deer (Capreolus capreolus L. 1758) is spread all over Europe, including in the west of Russia, and in the Anatolian and Caucasian regions. Roe deer is found in the Marmara, Black Sea regions, Hakkari, Izmir, and Amanos Region. The roe deer, which started to dispersal towards the center of Central Anatolia with the population increase, was never seen in the Kırıkkale Karagüney mountains until the last ten years. In this study, it is aimed to give information about how the roe deer dispersal to the Karagüney Mountain, its population size and habitat use. The study was conducted between 2013-2020 using direct (Point counting and line counting) and indirect (Foot print, photo trap, etc) observation methods. The population of roe deer in the area has reached up to 11-14 individuals in the last six years, and it is very likely that it will come from Eşekli mountain or Uğurludağ forests to the study area. Adapted to the area, roe deer is more common in areas where forests and agricultural areas intertwine, and it avoids highways and settlements. By means of steppe forests, The roe deer has spread to Central Anatolia between 40 and 100 km in the last decade. The adaptation of the roe deer to this area gives important clues about reintroduction and distribution of species, ecological connections between refuge areas.

Anahtar Kelimeler

Dispersal, Roe deer, Karagüney Mountain, Steppe forest, Central Anatolia

Kaynakça

• Akbaba, B., Bulut, S., 2020. Inventory of large mammal species in the Ilgaz Mountains Çankırı: A major ecological corridor in Anatolia. Hittite Journal of Science and Engineering, 7(1): 73-80.
• Albayrak, İ., Pamukoğlu, N., Kaya, M.A., 2007. Bibliography of Turkish even-toed ungulates (Mammalia: Artiodactyla). Munis Entomology and Zoology, 2(1): 143-162.
• Andren, H., Liberg, O., 2015. Large impact of Eurasian lynx predation on roe deer population dynamics. PLoS One, 10(3), e0120570.
• Anonim, 2020. Sulakyurt Kaymakamlığı, http://www.sulakyurt. gov.tr, Erişim:20/12/2020
• Arbuckle, B.S., 2012. Pastoralism, provisioning, and power at Bronze Age Acemhöyük, Turkey. American Anthropologist, 114(3): 462-476.
• Atici, A.L., 2003. Early Bronze Age fauna from Kaman-Kalehöyük (Central Turkey): A preliminary analysis. Anatolian Archaeological Studies, 12: 99-102.
• Barančeková, M., Krojerová-Prokešová, J., Šustr, P., Heurich, M., 2010. Annual changes in roe deer (Capreolus capreolus L.) diet in the Bohemian Forest, Czech Republic/Germany. European Journal of Wildlife Research, 56(3): 327-333.
• Bartolomé, J., Rosell, C., Bassols, E., 2002. Diet composition of roe deer (Capreolus capreolus) in the natural park of the Garrotxa Volcanic Zone (Catalonia, Spain). Pirineos, 157, 57-64.
• Beşkardeş, V., 2016. Yedigöller yaban hayatı geliştirme sahasındaki iri cüsseli memeli hayvanlar ve sonbahar dönemi habitat tercihleri. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 12(1): 137-144.
• Beşkardeş, V., Keten, A., Arslangündoğdu, Z., 2008. Karacaların (Capreolus capreolus L, 1758) Türkiye'nin yaban hayatı açısından önemi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, 58(2): 15-22.
• Bobek B., Drożdż, A., Grodziński W. Weiner J., 1974. Studies on productivity on the roe deer population 'in Poland. Proc. XI Int. Congr. Game Biol. , Stockholm, pp 115-123.
• Bulut, Ş., Akbaba, B., Karataş, A., 2017. Contributions to the knowledge of mammals in Çorum Province, Turkey. Hittite Journal of Science and Engineering, 4 (1): 57-63. Coulon, A., Cosson, J.F., Angibault, J.M., Cargnelutti, B., Galan, M., Morellet, N., ... & Hewison, A.J.M., 2004. Landscape connectivity influences gene flow in a roe deer population inhabiting a fragmented landscape: an individual–based approach. Molecular Ecology, 13(9): 2841-2850.
• Coulon, A., Morellet, N., Goulard, M., Cargnelutti, B., Angibault, J.M., Hewison, A.M. 2008. Inferring the effects of landscape structure on roe deer (Capreolus capreolus) movements using a step selection function. Landscape Ecology, 23(5): 603-614.
• DKMPGM, 2020. Karaca kanala düştü. https://bolge9.tarimorman. gov.tr/ Erişim tarihi: 15/2/2020.
• Dönmez, A.A., 2002. Flora of Karagüney Mountain (Kırıkkale). Turkish Journal of Botany, 26(6): 417-451.
• Duarte J., Farfán, M.A., Varga, J.M., 2010. Selección primaveral de hábitat del corzo andaluz (Capreolus capreolus) en un borde de su área de distribución (Spring habitat selection of Andalusian roe deer (Capreolus capreolus) in an edge of its range). Ecología 23:177–192
• Evcin, Ö. 2018. Kastamonu ve Sinop'ta karaca (Capreolus capreolus ) popülasyon ekolojisi. Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Evcin, O., Kucuk, O., & Akturk, E., 2019. Habitat suitability model with maximum entropy approach for European roe deer (Capreolus capreolus) in the Black Sea Region. Environmental monitoring and assessment, 191(11); 1-13.
• Fick, S. E., Hijmans, R.J., 2017. WorldClim 2: new 1‐km spatial resolution climate surfaces for global land areas. International Journal of Climatology, 37(12): 4302-4315.
• Freschi, P., Fascetti, S., Riga, F., Cosentino, C., Rizzardini, G., Musto, M., 2017. Diet composition of the Italian roe deer (Capreolus capreolus italicus)(Mammalia: Cervidae) from two protected areas. The European Zoological Journal, 84(1), 34-42.
• Gözütok, S., Keten, A., 2018. Bolu ili çift toynaklı Artiodactyla: Mammalia memeli türleri. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, 11(1): 35-39.
• Gürgör İ., 2017. Paleolitik Çağ'dan günümüze Anadolu zooarkeolojik buluntuları. Yükseklisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Harihar, A., Pandav, B., Goyal, S.P., 2009. Responses of tiger (Panthera tigris) and their prey to removal of anthropogenic influences in Rajaji National Park, India. European Journal of Wildlife Research, 55(2): 97-105.
• Heurich, M., Möst, L., Schauberger, G., Reulen, H., Sustr, P., Hothorn, T., 2012. Survival and causes of death of European Roe Deer before and after Eurasian Lynx reintroduction in the Bavarian Forest National Park. European Journal of Wildlife Research, 58(3): 567-578.
• Hewison, A. J., Vincent, J.P., Joachim, J., Angibault, J.M., Cargnelutti, B., Cibien, C., 2001. The effects of woodland fragmentation and human activity on roe deer distribution in agricultural landscapes. Canadian Journal of Zoology, 79(4): 679-689.
• Huş, S., Göksel, E., 1981. Türkiye av hayvanlarının yayılış yerleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 31(2): 68-81.
• Huş, S., 1974. Av hayvanları ve avcılık. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınlan. No: 1971/202, İstanbul.
• IUCN, 2016. The IUCN red list of threatened species. Version 2016-1. Available at: www.iucnredlist.org. (Accessed: 30 June 2016).
• Keten, A., 2017. Distribution and habitat preference of roe deer (Capreolus capreolus L.) in Düzce Province of Turkey. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 67(1): 22-28.
• Loro, M., Ortega, E., Arce, R. M., & Geneletti, D. 2016. Assessing landscape resistance to roe deer dispersal using fuzzy set theory and multicriteria analysis: a case study in Central Spain. Landscape and ecological engineering, 12(1): 41-60.
• Lovari, S., Herrero, J., Masseti, M., Ambarli, H., Lorenzini, R. Giannatos, G. 2016. Capreolus capreolus. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T42395A22161386.
• Malo, J. E., Suárez, F., Díez, A., 2004. Can we mitigate animal–vehicle accidents using predictive models?. Journal of applied ecology, 41(4): 701-710.
• Nabioğlu, M., Keten, A., 2016. Bolu-Yedigöller Yaban Hayatı Geliştirme Sahası’nda saf meşe meşceresinde fotokapanla tespit edilen memeli türler. Ormancılık Araştırma Dergisi, 1(3 A): 62-68.
• Özay, E. 2019. Eskişehir ilinde foto kapan yöntemi ile büyük memeli hayvanların tespiti ve popülasyon ekolojilerinin belirlenmesi. Yüksek lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Özcan, A.U., 2020. Spread of roe deer Capreolus Capreolus to Central Anatolia and remnant forest factor. 10th International Ecology Symposium, 26-28 November 2020, Bursa/Turkey
• Özcan, A.U., 2021. Sulakyurt kalıntı Anadolu Palamut Meşesi (Quercus ithaburensis Decne subsp. macrolepis (Kotschy) Hedge & Yalt.) Ormanı, tehditler ve koruma önerileri. Turkish Journal of Forestry, 22(1), 8-16.
• Pays, O., Fortin, D., Gassani, J., Duchesne, J., 2012. Group dynamics and landscape features constrain the exploration of herds in fusion-fission societies: the case of European roe deer. PLoS One, 7(3):1-8.
• Randon, M., Bonenfant, C., Michallet, J., Chevrier, T., Toïgo, C., Gaillard, J. M., Valeix, M., 2020. Population responses of roe deer to the recolonization of the French Vercors by wolves. Population Ecology, 62(2): 244-257.
• Russell, N., Martin, L., 1999. The Çatalhöyük mammal remains. Inhabiting Çatalhöyük: reports from the 1995, pp 33-98.
• Sangiuliano, A., Lovari, S., Ferretti, F., 2016. Dietary partitioning between European roe deer and European brown hare. European Journal of Wildlife Research, 62(5): 527-535.
• Sempéré, A.J., Sokolov, V.E., Danilkin, A.A., 1996. Capreolus capreolus. Mammalian species, (538):1-9.
• Stubbe, C. 1999. Capreolus capreolus. In: A. J. Mitchell-Jones, G. Amori, W. Bogdanowicz, B. Kryštufek, P. J. H. Reijnders, F. Spitzenberger, M. Stubbe, J. B. M. Thissen, V. Vohralík and J. Zima (eds), The Atlas of European Mammals, Academic Press, London, UK. Tekin, S., Yalçınkaya, B., Acarer, A., Mert, A. 2018. Yaban hayatında uydu verilerinin kullanım olanakları üzerine bir çalışma: MaxEnt ile Karaca (Capreolus capreolus L.)'nın habitat uygunluk modellemesi. Bilge International Journal of Science and Technology Research, 2(2): 147-156.
• Tokmak, F., 2018. Kuzey Batı Anadolu’da kurtların (Canis lupus) Diyeti ve habitat özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Düzce.
• Turan, N., 1984. Türkiye’nin av ve yaban hayatı hayvanları memeliler. Olgun Kardeşler Matbaacılık Sanayi, Türkiye.
• TÜİK, 2020a. Nüfus istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara.
• TÜİK, 2020b. Hayvancılık istatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara
• Türk, Y., Cometen, S., Keten, A., 2021. Effects of forest roads on large mammal behaviour. Polish Journal of Ecology, 68(4): 334-341.
• WWF, 2016. Türkiye’deki memeli hayvanların iz rehberi. WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İstanbul, Türkiye
• Yılmaz, E., Çiçek, İ., 2016. Thornthwaite climate classification of Turkey. Journal of Human Sciences, 13(3): 3973-3994.
• Yılmaz, E., Çiçek, İ., 2018. Detailed Köppen-Geiger climate regions of Turkey Türkiye’nin detaylandırılmış Köppen-Geiger iklim bölgeleri. Journal of Human Sciences, 15(1): 225-242.
• Yorulmaz, T., Arslan, N., 2020. Yozgat ili memeli faunası (Classis: Mammalia). Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(1): 194-203.
• Zeller, K.A., McGarigal, K., Whiteley, A.R., 2012. Estimating landscape resistance to movement: a review. Landscape ecology, 27(6): 777-797.