Isparta ili Yalvaç ilçesi Tokmacık köyü doğal merasında botanik kompozisyonun belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 3, 277 - 282, 30.09.2021

Ahmet Alper Babalık , Okan Kılınç

https://doi.org/10.18182/tjf.982026

Cited By: 3

Öz

Bu araştırma, Isparta ili Yalvaç ilçesi Tokmacık köyü sınırlarında bulunan ve ortalama yükseltisi 1223 metre olan doğal mera alanında yürütülmüştür. 2019 yılı vejetasyon döneminde yürütülen çalışmada, bitki ile kaplı alan, botanik kompozisyon, merada yer alan bitki türleri, topraküstü ve toprakaltı biyokütle, mera durumu ve otlatma kapasitesi belirlenmiştir. Bu parametrelerin belirlenmesinde transekt ve kuadrat yöntemlerinden yararlanılmıştır. Tokmacık köyü merasında 28 familyaya ait 125 bitki taksonu tespit edilmiştir. Tokmacık köyü merasının bitki ile kaplı alan miktarı % 41.9 olarak tespit edilmiştir. Botanik kompozisyonda buğdaygiller familyasının %49.80, baklagiller familyasının %20.06 ve diğer familyanın %30.14 olduğu ve buğdaygiller familyasının baskın olduğu saptanmıştır. Otlatma kapasitesi 52.4 büyükbaş hayvan birimi (BBHB), mera durumu ise orta olarak tespit edilmiştir. Çalışma alanında topraküstü biyokütle miktarı 284.6 kg/da ve toprakaltı biyokütle miktarı 442.2 kg/da olarak saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, mera alanında aşırı otlatmadan kaynaklanan bitki örtüsü tahribatından söz etmek mümkündür. Bu durum otlatma baskısının azaltılıp, uygun ıslah çalışmaları ile kaliteli bitki örtüsünün arttırılması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğal mera, Vejetasyon özellikleri, Botanik kompozisyon, Biyokütle, Tokmacık köyü

Teşekkür

Bu çalışma, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı’nda tamamlanan yüksek lisans tez çalışmasından hazırlanmıştır.

Determination of botanical composition of a Natural Rangeland in Tokmacık village, Yalvaç-Isparta

Öz

This research was carried out on a natural rangeland area with an average elevation of 1223 meters, located within the borders of Tokmacık village in Yalvaç district of Isparta province. In the study carried out in the vegetation period of 2019, the area covered with vegetation, botanical composition, plant species in the rangeland, above-ground and below-ground biomass, rangeland condition and grazing capacity of the rangeland were determined. Transect and quadrate methods were used to determine these parameters. 125 plant taxa belonging to 28 families, were determined in Tokmacık village rangeland. The amount of the area covered with vegetation of the rangeland was determined as 41.9%. In the botanical composition, it was determined that the Poaceae was 49.80%, the Fabaceae was 20.06% and the other family was 30.14%, and the Poaceae was dominant. Grazing capacity was 52.4 animal units, and rangeland condition was determined as medium. The amount of above-ground biomass was determined as 284.6 kg/da and the amount of below-ground biomass was determined as 442.2 kg/da in the study area. According to the results obtained from the study, it is possible to talk about the destruction of vegetation in the rangeland area caused by overgrazing. This situation reveals that grazing pressure should be reduced and quality vegetation should be increased with appropriate breeding studies.

Anahtar Kelimeler

Natural rangeland, Vegetation characteristics, Botanical composition, Biomass, Tokmacık village

Kaynakça

• Ağın, Ö., Kökten, K., 2013. Bingöl İli Yedisu İlçesi Karapolat Köyü Merasının Botanik Kompozisyonunun Belirlenmesi. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 2(1): 41-45.
• Ak, İ., 2013. Türkiye’de Kaba Yem Sorunu ve Çözüm Önerileri. VII. Ulusal Hayvan Beslenme Kongresi, 26-27 Eylül, Ankara, p. 1-12.
• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2011. Çayır ve Mera Yönetimi: 1. (Genel İlkeler). Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Aşçı, Ö.Ö., 2016. Karadeniz Bölgesi için Üçgül (Trifolium sp.) Cinsinin Önemi. Türk Tarım- Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(1): 1-4.
• Aydın, A., 2014. Karacadağ’ın Farklı Yükseltilerindeki Meralarında Bitki Tür ve Kompozisyonları ile Ot Verim ve Kalitelerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Babalık, A.A., 2007. Davraz Dağı Kozağacı Yaylası Merasında Bitki ile Kaplı Alan ve Otlatma Kapasitesinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1: 12-19.
• Babalık, A.A., Sönmez, K., 2009. Otlatılan ve Korunan Mera Kesimlerinde Bakı Faktörünün Topraküstü Biomas Miktarı Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1: 52-58.
• Babalık, A.A., Sönmez, K., 2010. Isparta İli Bozanönü Köyü Kırtepe Merasında Botanik Kompozisyonun Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 12(17): 27-35.
• Babalık, A.A., Sarıkaya, H., 2015. Isparta İli Zengi Merasında Ot Verimi ve Botanik Kompozisyonun Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Ormancılık Dergisi, 16(2): 96-101.
• Babalık, A.A., Yazıcı, N., Fakir, H., Dursun, İ., 2019. Determination of the Certain Vegetation Characteristics of Kızılova Forest Pasture Located in the South of Turkey. Applied Ecology and Environmental Research, 17(1): 521-532.
• Bakır, Ö., 1975. Mera Durumu ve Otlatma Gücü Rehberi. Ankara Başbakanlık Toprak ve Tarım Reformu Müsteşarlığı, Araştırma ve Eğitim Enstitüsü Başkanlığı Yayınları, Ankara. Bakoğlu, A., Koç, A., 2002. Otlatılan ve Korunan İki Farklı Mera Kesiminin Bazı Toprak ve Bitki Örtüsü Özelliklerinin Karşılaştırılması. II. Bitki Örtüsü Özelliklerinin Karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(1): 37-47.
• Bakoğlu, A., Baykal, H., Çatal, M.İ., 2019. Handüzü Yaylasının Botanik Kompozisyonu Üzerine Bir Çalışma. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 7(9): 1339-1343.
• Bilgin, F., 2010. Artvin Ardanuç-Aydın Köyü Yaylası Mera Vejetasyonu ile Bazı Toprak Özelliklerinin Yükseltiye Göre Değişiminin İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Artvin.
• Çaçan, E., Kortak, Ş., 2021. Elazığ İli Karakoçan İlçesi Başyurt Köyü Merasının Botanik Kompozisyonu ile Mera Durumu ve Sağlığının Belirlenmesi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 5(3): 690-696.
• Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Özyiğit, Y., Arslan, M., Tetik, M., 2002. Burdur Kemer İlçesi Akpınar Yaylasında Bitki ile Kaplı Alanın Belirlenmesinde Üç Farklı Ölçüm Yönteminin Kullanılması ve Karşılaştırılması. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2): 1-7.
• Davis, P.H., 1988. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press., Edinburgh, 1-10.
• Dumlu, S.E., 2010. Ardahan İli Meralarında Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemi Teknikleri ile Sınıflandırılması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Dursun, İ., Babalık, A.A., 2018. Isparta İli Çatoluk Ormaniçi Merasının Vejetasyon Yapısının Belirlenmesi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 19(3): 233-239.
• Ercan, A., 2018. Eskişehir İli Seyitgazi İlçesi Karaören Köyü Merasının Bitki Örtüsü Özellikleri ve Mera Durumunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Ertuş, M.M., 2021. Determination of Yield and Botanical Composition of the Meadow and Grassland in Çolpan Village at the Shores of Lake Van. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 9(6): 1215-1221.
• Gökbulak, F., 2003. Selected Physical Properties of Heavily Trampled Soils on Livestock Trails. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 53(1): 39-46.
• Gökbulak, F., 2013. Meralarda Vejetasyon Analizi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yazın Basın Yayın Matbaacılık, İstanbul.
• Gürsal, G.C., 2009. Isparta İli Yalvaç İlçesi’nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Herbel, C.H., Pieper, R.D., 1991. Grazing management. Semiarid Lands and Deserts: Soil Resources and Reclamation (Ed.: J. Skujin). Marcel Dekker Inc., New York, pp. 361-385.
• Kendir, H., 1999. Ayaş (Ankara)’da Doğal Bir Meranın Bitki Örtüsü, Yem Verimi ve Mera Durumu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 5(1): 104-110.
• Kılıç, K., 2013. Isparta Darıdere Havzası Meralarında Kuru Ot Verimi ve Botanik Kompozisyonun Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Lauenroth, W.K., 1979. Grassland primary production: North American grasslands in perspective. In Perspectives in grassland ecology (pp. 3-24). Springer, New York.
• Marshall, J.K., 1973. Drought, land use and soil erosion. In: The Environmental, Economic and Social Significance of Drought. Edited by J.V. Lovett, Angus and Robertson Publishers, Sydney.
• Palta, Ş., Genç Lermi, A., Yiğit, M., 2019. Bartın İli Kozcağız Yöresindeki Bir Sekonder Mera Alanının Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 21(3): 847-858.
• Sayar, M.S., Han, Y., Başbağ, Y., Gül, İ., Polat, T., 2015. Rangeland Improvement and Management Studies in the Southeastern Anatolia Region of Turkey. Journal of Agriculture Science, 52(1): 9-18.
• Şen, N., 2012. Kahramanmaraş İli Ahır Dağı Meralarının Bazı Hidrofiziksel ve Kimyasal Toprak Özellikleri ile Vejetasyon Yapısı Üzerine Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Taşdemir, V., 2015. Elazığ İli Karakoçan İlçesi Bahçecik Köyü Merasında Verim ve Botanik Kompozisyonunun Saptanması Üzerine Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bingöl.