Artvin Ardanuç yöresi Doğu Karadeniz göknarı - Doğu ladini karışık meşcereleri için hacim denklemleri

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 1 - 10, 29.03.2023

Aydın Kahriman , Celal Yavuz Çakır Abdurrahman Şahin

https://doi.org/10.18182/tjf.612822

Öz

Bu çalışmada, Ardanuç Orman İşletme Müdürlüğünde yayılış gösteren Doğu Karadeniz göknarı - Doğu ladini karışık meşcerelerinde gövde hacminin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 107 adedi Göknar ve 106 adedi ise Ladin olmak üzere toplamda kesilen 213 adet örnek ağaçtan elde edilen veriler kullanılmıştır. Bu denklemler Düzeltilmiş Belirtme Katsayısı (R_(düz.)^2), Tahminin Standart Hatası (Sy.x), Ortalama Hata (D ̅), Ortalama Mutlak Hata (|D ̅ |), Ortalama Mutlak Hata Yüzdesi (%OMH) ve Toplam Hata Yüzdesi (%TH) ölçütüne göre rölatif olarak sıralanmış ve en başarılı denklemler belirlenmiştir. Doğu Karadeniz göknarı ve Doğu ladini için tek ve çift girişli gövde hacim denklemlerinin düzeltilmiş belirtme katsayıları sırasıyla 0.982-0.988 ve 0.981-0.992 olarak elde edilmiştir. Her iki ağaç türü için geliştirilen hem tek hem de çift girişli ağaç hacim denklemleri bağımsız veri seti ile “Wilcoxon T Testi” kullanılarak test edildi ve bu denklemlerin verilerin alındığı Ardanuç yöresindeki meşcerelere uygun olduğu 0.05 anlamlılık düzeyinde belirlenmiştir. Çalışma kapsamında bu veriler kullanılarak her iki tür için tek ve çift girişli ağaç hacim denklemi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kabuklu gövde hacmi, Ağaç hacim denklemi, Wilcoxon T Testi, Karışık meşcere, Rölatif sıralama

Destekleyen Kurum

Artvin Çoruh Üniversitesi Blimsel Araştırma Proje Koordinatörlüğü

Proje Numarası

Artvin BAP - 2016.F10.01.02

Teşekkür

Bu çalışma “Artvin BAP - 2016.F10.01.02” nolu proje ile Artvin Çoruh Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğünce desteklenmiştir. Bu proje verileri ile ayrıca Doç. Dr. Aydın KAHRİMAN danışmanlığında Orman Yüksek Mühendisi Celal Yavuz ÇAKIR tarafından hazırlanan yüksek lisans tezi yapılmıştır. Ayrıca proje ekibinin tümüne ve Artvin-Ardanuç Orman İşletme Müdürlüğündeki çalışanlara teşekkür ederiz.

Volume equations for Caucasian fir - Oriental spruce mixed stands in Ardanuç, Artvin

Öz

The objective of this study is to estimation of stem volume for Caucasian fir - Oriental spruce mixed stands in Artvin-Ardanuç region of Turkey. For this purpose, the data obtained from 213 felled sample trees in total, which are 107 Caucasian fir and 106 Oriental spruce, were used. The fitted equations were ranked according to goodness-of-fit criterias (adjusted coefficient of determination (R_(adj.)^2), standard deviation of residuals (Sy.x), average residuals (D ̅), average absolute residuals (|D ̅ |), absolute mean error percentage (OMH%) and total error percentage (TH%)) and the most successful equations were selected based on relative ranks. The R_(adj.)^2 values of the most successful single- and double-entry tree volume equations for Caucasian fir and Oriental spruce were 0.982 and 0.988 - 0.981 and 0.992, respectively. The best fitted tree volume equations were tested with independent data set for both tree species using “Wilcoxon T Test” within the border of Ardanuç Forest District Directorates, and concluded that these equations can be used for these stands at the 0.05 significant level. It is proposed to construct both single and double entry tree volume equations for the both tree species.

Anahtar Kelimeler

Over-bark stem volume, Tree volume equation, Wilcoxon T Test, Mixed stands, Relative ranking

Proje Numarası

Artvin BAP - 2016.F10.01.02

Kaynakça

• Akalp, T., 1978. Türkiye’deki Doğu ladini (Picea orieantalis Lk. Carr.) ormanlarında hasılat araştırmaları. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Asan, Ü., 1984. Kazdağı göknarı (Abies equi-trojani Aschers Et Sinten) ormanlarının hasılat ve amenajman esasları üzerine araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 43(1-2): 31-44.
• Batu, F., 1995. Uygulamalı İstatistiksel Yöntemler. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Karadeniz Teknik Üniversitesi Basımevi, Trabzon.
• Bozkuş, H.F., Carus, S., 1997. Toros göknarı (Abies cilicica Carr.) ve sedir (Cedrus libani Link.)’in çift girişli gövde hacim tabloları ve mevcut tablolarla karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 47(1): 51-70.
• Dorado, F.C., Diéguez-Aranda, U., Anta, M.B., Rodríguez, M.S., Von Gadow, K., 2006. A generalized height–diameter model including random components for radiata pine plantations in northwestern Spain. Forest Ecology and Management, 229(1-3): 202-213.
• Chapman, H.H., Meyer, W.H., 1949. Forest Mensuration. McGraw-Hill Book Compamy, Inc. New York, USA.
• Çakır, C.Y., 2018. Doğu Karadeniz göknarı - Doğu ladini karışık meşcereleri için uyumlu gövde çapı ve gövde hacim denklemlerinin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Artvin.
• Çakir, C.Y., Kahriman, A., 2018. Modeling stem profile of caucasian fir and oriental spruce mixed stands in Turkey using nonlinear mixed-effects models. Applied Ecology and Environmental Research, 16: 6815-6833. DOI: 10.15666/aeer/1605_68156833
• Durkaya, B., Durkaya, A., 2006. Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü Uludağ göknarı (Abies Bornmülleriana Matff.), sarıçam (Pinus Sylvetsris L.) ve Doğu kayını (Fagus Orientalis Lipsky.) karışık meşcereleri için hacim tabloları. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 8(10): 10-19.
• Ercanlı, İ., 2003. Artvin Orman İşletme Şefliği sınırları içerisindeki Doğu ladini (Picea orientalis (L.) Link.) meşcerelerinde sıklığa bağlı hasılat tablosunun düzenlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Fırat, F., 1973. Dendrometri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Kurtuluş Matbaası, İstanbul.
• Kahriman, A., Sönmez, T., Şahin, A., 2017. Antalya ve Mersin Yöresi kızılçam meşcereleri için ağaç hacim tabloları. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(1): 9-22. Doi: 10.17475/kastorman.295706
• Kahriman, A., Çakır, C.Y., Şahin, A., 2018. Doğu Karadeniz göknarı – Doğu ladini ve Karışık Meşcereleri İçin Uyumlu Gövde Çapı ve Gövde Hacim Denklemlerinin Geliştirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Sonuç Raporu, Proje Numarası: BAP: 2016.F10.01.02, Artvin.
• Kalıpsız, A., 1984. Dendrometri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Kurtuluş Matbaası, İstanbul.
• Kalıpsız, A., 1988. Orman Hasılat Bilgisi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Kurtuluş Matbaası, İstanbul.
• Kumaş, G., Kahriman, A., 2016. Development of compatible taper and volume equations for calabrian pine in Antalya Regional Directorate. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 17(1): 23-31.
• Laar, A.V., Akça, A., 2007. Forest Mensuration. Springer, Dordrecht, Netherlands.
• Loetsch, F., Zöhrer, F., Haller, K.E., 1973. Forest Inventory. Volume II. BLV Verlagsgesellschaft München Benn Wien, München.
• Miraboğlu, M., 1955. Göknarda Şekil ve Hacim Araştırmaları. Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Orman Genel Müdürlüğü Basımevi, İstanbul.
• OGM, 2020. Türkiye Orman Varlığı, Orman Genel Müdürlüğü, Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı, Ankara
• OGM, 2016. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Resmi İstatistikler, ArtvinÖzçelik, R., 2010. Bucak yöresi kızılçam, sedir ve Toros göknarı türleri için hacim denklemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2): 1-15.
• Poudel, K.P., Cao, Q.V., 2013. Evaluation of methods to predict Weibull parameters for characterizing diameter distributions. Forest Science, 59(2): 243-252.
• Sakıcı, O.E., 2002. Kastamonu yöresi Uludağ göknarı meşcerelerinde gövde profili, hacim, hacim oran sistemlerinin geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Sakıcı, O.E., Yavuz, H., 2003. Ilgaz Dağı göknar meşcereleri için hacim fonksiyonları. Gazi Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 3(2): 155-168.
• Sakıcı, O.E., Sağlam, F., Seki, M., 2018. Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü karaçam meşcereleri için tek ve çift girişli ağaç hacim denklemleri. Turkish Journal of Forestry, 19(1): 20-29.
• Saraçoğlu, Ö., 1986. Karadeniz Yöresi göknar meşçerelerinde artım ve büyüme. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• SPSS Institute Inc., 2010. IBM SPSS Statistics 19 Core System User’s Guide. SPSS Programming and Data Management. SPSS Inc., Chicago.
• Sun, O., Eren, M.E., Orpak, M., 1978. Temel Ağaç Türlerimizde Tek Ağaç ve Birim Alandaki Odun Çeşidi Oranlarının Saptanması. TÜBİTAK-TOVAG Ormancılık Araştırma Grubu Yayını, Ankara.
• Yavuz, H., 1999. Taşköprü yöresinde karaçam için hacim fonksiyonları ve hacim tabloları. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23: 1181-118.