Açık artırmalı satışlarda talep analiz yaklaşımlarının karşılaştırılması ve pazarlama yönetimi: Çerkeş Orman İşletmesi Örneği

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 2, 99 - 110, 28.06.2023

Kenan Ok , Güven Kaya

https://doi.org/10.18182/tjf.1284415

Öz

Çalışmanın araştırma alanı Çerkeş Orman İşletmesidir. Araştırmada 2017 Mayıs ve 2018 Haziran arasında yapılmış 13 ayrı açık artırmalı satışta yer almış Sarıçam, Karaçam ve Göknar 3. Sınıf normal boy (3SNB) tomruk talebi incelenmiştir. Araştırmanın ana amacı aynı satışlardan üretilmiş veri setleri kullanarak toplam satış hacmi ve toplam teklif düzeyleri şeklinde tanımlanmış iki ayrı yaklaşımla, incelenen ürünlerin ayrı ayrı talep fonksiyonlarını hesaplamak, elde edilen fonksiyonların iktisadi ve istatistik açıklayıcılıklarını karşılaştırmaktır. Çalışmada uygun fonksiyonların, pazarlama programlarının geliştirilmesinde kullanım olanaklarını tartışmak ikincil bir hedef olarak ele alınmıştır. Araştırmada çoklu korelasyon ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak, toplam teklif düzeyleri yaklaşımıyla üretilen verilere dayalı çoklu korelasyon ve regresyon analizlerinin, Sarıçam, Karaçam ve Göknar 3SNB tomruk talep denklemlerini istatistik açıdan güven düzeyi daha yüksek bir şekilde üretebildiği, denklemlerin iktisadi ilişkileri daha doğru yansıtabildiği saptanmıştır. Elde edilen talep denklemlerine dayanarak hesaplanan pozitif çapraz esneklik değerleri, Çerkeş OİM’nin Karaçam ve Sarıçam ile Göknar ve Sarıçam 3SNB tomrukları arasında “ikame mal” ilişkisi olduğunu, bulunan negatif çapraz esnekliklerden ise Göknar ve Karaçam 3SNB tomrukları arasında “tamamlayıcı mal” ilişkisi bulunduğunu ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplam talep, Fiyat teklifi, Tomruk, Elastikiyet, Tamamlayıcı mal, İkame mal

Destekleyen Kurum

İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü

Proje Numarası

23.5303/2016-2018-2019

Teşekkür

Bu makale Orman Genel Müdürlüğü’nün bir ARGE birimi olan, İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsünde sonuçlanan 23.5303/2016-2018-2019 numaralı proje veri tabanından üretilmiştir.

Comparison of demand analysis approaches in auction sales and marketing management: The Case of Çerkeş Forest Enterprise

Öz

Research areas of the study is Çerkeş Forest Enterprise. In the study, demand of logs of third class normal length (3SNB) Austrian pine, Scotch pine, and fir logs included in the 13 sales by auction conducted between 2017 (May) and 2018 (June) were investigated. The main aim of the research is to calculate the demand functions of the products examined, to compare the functions regarding characteristics of statistic and economic by using two different approaches defined as “total sales volume” and “total offer level” and the data sets produced from the same sales. Secondary aim of the study is to discuss the possibilities of using the appropriate demand functions for improving the marketing programs. Multiple correlation and multiple linear regression analysis were used in the research. As a result, it has been determined that multiple correlation and regression analyzes based on the data produced with the total offer levels approach can produce the log demand equations for Austrian pine, Scotch pine, and fir with a higher statistical confidence level and that the equations can reflect the economic rules more accurately. Negative cross elasticities calculated from demand equations generated for the Çerkeş Forest Enterprise show that the fir logs and Austrian pine logs are the complementary goods. Positive values of cross elasticities prove that Austrian pine - Scotch pine logs and fir - Scotch pine logs are substitute goods in the Çerkeş.

Anahtar Kelimeler

Aggregate demand, Bid, Log, Elasticity, Complementary goods, Substitute goods

Proje Numarası

23.5303/2016-2018-2019

Kaynakça

• Acun, E., 1977. Türkiye Devlet Orman İşletmeleri Asal Ürünleri Pazarlamasının Orman İşletme Ekonomisi Bakımından İncelenmesi Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Çelikcilt Matbaası, İstanbul.
• Başkalkan, S.N., 2011. Orman işletmelerinde odun hammaddesi satış fiyatlarının analizi (Isparta Orman Bölge Müdürlüğü örneği). Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• ÇOB, 2004. Ulusal Ormancılık Programı 2004-2023. Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Daniels B.J., Hayde, W.F., 1986. Estimation of supply and demand for North Carolina’s timber. Forest Ecology and Management, 14: 59-67.
• Daniels, J.M., Paruszkiewicz, M.D., Alexander, S.J., 2016. Tongass National Forest Timber Demand: Projections for 2015 to 2030. USDA Forest Service, General Technical Report, PNW-GTR-934.
• Daşdemir, İ., 2003. Asli Orman Ürünlerinde Fiyat Analizi (Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Bartın Orman Fakültesi Yayınları, Bartın.
• Demirel, E., 2006. Açık arttırmalı tomruk satışlarında fiyat oluşum sürecinin incelenmesi (Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü örneği). Yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Dilsiz, S. K., 2008. Devlet orman işletmelerinde müşteri tatmin ölçümü ve pazarlama yönetimi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İlter, E., Ok, K., 2012. Ormancılık ve Orman Endüstrisinde Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi. HTC Matbaacılık, Ankara.
• Kayacan, B., Ucal, M.Ş., Öztürk, A., Balı, R., Koçer, S., Kaplan, E., 2012a. Modeling and forecasting the demand for industrial roundwood in Turkey: a primary econometric approach. Journal of Food, Agriculture & Environment, 10(2): 1127-1132.
• Kayacan, B., Ucal, M.Ş., Öztürk, A., Balı, R., Koçer, S., Kaplan, E., 2012b. A primary econometric approach to modeling and forecasting the demand for fuelwood in Turkey. Journal of Food, Agriculture & Environment, 10(3&4): 934-937.
• Kayacan, B., Kara, O., Ucal, M.Ş., Öztürk, A., Balı, R., Koçer, S., Kaplan, E., 2013. An econometric analysis of imported timber demand in Turkey. Journal of Food, Agriculture & Environment, 11(1): 791-794.
• Kaya, G., Ok, K., 2021. Interactions among forest enterprises: Do they compete or cooperate with sales by auction on log prices? Annals of Forest Research, 64(2): 123-138.
• Majerus, G.A., 1982. Econometric estimation of demand and supply curves for timber in Montana, 1962-1980. MSc thesis, University of Montana, Graduate School, Missoula.
• Miraboğlu, M., 1958. Türkiye Devlet Orman İşletmelerinin İşletme İktisadı Bakımından Tetkiki. İstanbul Üniversitesi Yayınları, Fakülteler Matbaası, İstanbul.
• Miraboğlu, M., 1970. Pazarlama ve Mahiyeti. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 20(2): 56-69.
• Mucuk, İ., 1994. Pazarlama İlkeleri. Der Yayınları, İstanbul.
• Newbold, P., Carlson, W., Thorne, B., 2013. Statistics for Business and Economics. Pearson Education Edition, Essex.
• OGM, 2020. Orman Bilgi Sistemi (ORBİS) satış kayıtları. https://orbis.ogm.gov.tr/orbis. Accessed: 20.12.2020.
• Sendak, P.E., 1991. Timber Sale, Value as a Forest Service Function of Sale Characteristics and Number of Bidders. USDA Forest Service, Northeastern Forest Experiment Station, Research Paper, NE-657.
• Tintner, G., 1971. İktisatçı İçin Matematik ve İstatistik. Çeviren: Erdoğan Alkin, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, Sermet Matbaası, İstanbul.
• TurkStat, 2019. Yurtiçi üretici fiyat endeksi (ÜFE), NACE Rev.2 (2003=100). https://data.tuik.gov.tr/img/SVG/excel.svg. Accessed: 20.07.2019.
• Türker, M.F., 1996. Açık Artırmalı Orman Ürünleri (Tomruk) Satışlarında Fiyat Oluşumunun Araştırılması (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). Karadeniz Teknik Üniversitesi Araştırma Fonu, Proje Sonuç Raporu, Proje Numarası: 93.115.002.01, Trabzon. UGACFB, 2019. University of Georgia Harvey Langdale Jr. Center for Forest Business. http://www.ugacfb.com/wp-content/uploads/2012/10/CFB_WDReport_Q2-2012.pdf, Accessed: 06.12.2019.
• UGAWSF, 2019. Timber Mart-South. University of Georgia Warnell School of Forestry. http://www.timbermart-south.com/index.html , Accessed: 06.12.2019.
• UN Comtrade, 2021. United Nations Comtrade. International Trade Statistics Database. https://comtrade.un.org/data/ , Accessed: 19.06.2021.
• Ülken, Y., 1993: Fiyat Teorisi. Filiz Kitabevi, İstanbul.