SEKİZ KÖŞELİ YILDIZ MOTİFİNİN EKSPRESYONİZM VE KÜBİZM SANAT AKIMLARI İLE MODERNİZE EDİLEREK TASARLANMASI

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 67 - 84, 30.06.2023

Ebru Coruh , Zeynep Azizoğlu

https://doi.org/10.54976/tjfdm.1306495

Öz

Geçmişte var olan ve sıklıkla kullanılan sekiz köşeli yıldız (Selçuklu yıldızı) sanat, resim, mimari ve birçok alanda kullanılmaktadır. Sekiz köşeli yıldız özellikle Selçuklu döneminde mimari de sıklıkla kullanılmış bir motiftir. Bu motifin mutluluk, bereket ve sonsuzluğu simgelediğine inanılır. Motifin geometrik yapısının kübizm sanat akımını yansıtması ve bu akım ile birlikte güzel bir ahenk oluşturması sebebiyle bu akım kullanılmıştır. Sekiz köşeli yıldızın manevi anlamlarını yansıtmak, motifin simgelediği anlamları ifade etmek amacıyla ekspresyonizm sanat akımı tercih edilmiştir. Bu çalışmada motif ve sanat akımlarının literatür araştırması yapıldıktan sonra, çizim aşamaları, tasarım ve üretim süreci görseller ile birlikte devam etmiştir. Çalışmada sekiz köşeli yıldız motifi yorumlanarak yeniden tasarlanıp bir giysi üzerinde uygulama yapılmıştır. Bu tasarlanan motif keten bir ceket üzerine kumaş boyama tekniğiyle yerleştirilmiştir. Sonuç olarak ekspresyonizm (dışavurumculuk) ve kübizm sanat akımlarının birlikte bir motif üzerinde yorumlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yıldız, Motif, Tasarım, Ekspresyonizm, Kübizm

DESIGNING THE EIGHT-CORNER STAR MOTIF BY MODERNIZING IT WITH EXPRESSIONISM AND CUBISM ART CURRENTS

Öz

The eight-pointed star (Seljuk star), which existed and was frequently used in the past, is used in art, painting, architecture and many fields. The eight-pointed star is a motif frequently used in architecture, especially in the Seljuk period. It is believed that this motif symbolizes happiness, fertility and eternity. This movement was used because the geometric structure of the motif reflects the cubism art movement and creates a beautiful harmony with this movement. Expressionism art movement was preferred in order to reflect the spiritual meanings of the eight-pointed star and to express the meanings symbolized by the motif. In this study, after the literature research of motifs and art movements, the drawing stages, design and production process continued with the visuals. In the study, the octagonal star motif was interpreted and redesigned and applied on a garment. This designed motif is placed on a linen jacket with fabric dyeing technique. As a result, it is aimed to interpret the art movements of expressionism and cubism together on a motif.

Anahtar Kelimeler

Star, Motif, Design, Expressionism, Cubism

Kaynakça

• Akpınarlı, H. F., & Üner, İ. (2017). İç Anadolu Bölgesi Halılarında Görülen Figüratif Sembol ve Motifler. SDÜ Art-e, 10(20), 631-646.
• Büyükçanga, M. (2008). Türk Mimarisinde Sekiz Köşeli Yıldız Motifleri, 6. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Kırgızistan, ss. 1230–1234.
• Çoruhlu, Y. (2006), Türk Mitolojisinin Anahtarları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Dark K. (2001). Byzantine Pottery, USA: Tempus Publishing.
• Dişli, S. (2007). 20. YY.’da Sanat Akımlarında Fotoğrafın Kullanımı ve Avangard Kavramı ile İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. s. 72
• Grzymkowski, E. (2017). Sanat 101. (O. Düz, Çev.) 5. Baskı, İstanbul, Türkiye: Say Yayınları.
• Kazhdan, A. P. & Cutler, A. (1991). “Star”. The Oxford Dictionary of Byzantium C: 3. New York: Oxford University Press, p. 1943.
• Lynton, N. (2004). Modern Sanatın Öyküsü, 3. Baskı, Çapan, C. ve Öziş, S. (Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi A.Ş.
• Mandel, G. (1978), İslam Sanatını Tanıyalım, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
• Öndin, N. (2009). XX. Yüzyıl Sanatının Kuramsal Dili, 1. Baskı, B. Mahir (Ed). B. Mahir ve C. Suner (Haz). İstanbul: MSGSÜ Basımevi.
• Taşkesen, S. (2018). Eksresyonizm akımının Körü ve mavi altı gruplarına yansımalarının beden olgusu üzerinden sorgulanması, Atatürk Üniversitesi GSF Sanat Dergisi, Sayı 21 ss. 9-10
• TDK. (2019). Motif nedir. 2022 tarihinde alındı.
• Tunalı, İ. (2003). Felsefenin Işığında Modern Resim, 6. Baskı, İstanbul: Mas Matbaacılık A.Ş.
• https://www.haberturk.com/galeri/gundem/450545-8-koseli-selcuklu-yildizi-ne-anlama-geliyor (İnternet Erişim Tarihi: 20/12/2022)
• https://www.milliyet.com.tr/kultur-sanat/kubizm-nedir-maddeler-halinde-kubizm-neleri-icerir-6168652 (İnternet Erişim Tarihi: 20/12/2022)
• https://www.spiritueller.net/numeroloji/sekizin-ozel-anlami-8-sayisinin-enerjisi-kader-ve-sans-uzerindekietkisi/ (İnternet Erişim Tarihi: 23/12/2022)
• https://resmigazete.biz.tr/sekiz-k%C3%B6%C5%9Feli-y%C4%B1ld%C4%B1z-anlam%C4%B1/ (İnternet Erişim Tarihi: 22/12/2022)