Aile Hekimliği Birimi Sağlık Çalışanlarının Hasta Güvenliği Kültürü İle İlgili Algılarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 2, 267 - 273, 20.01.2020

Hüseyin Elbi , Fatih Ozcan , Beyhan Özyurt , Selim Altan

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.672120

Öz

Amaç: Hasta güvenliği kültürü, hata bildirimlerinde şeffaflık ve tıbbi hataların önlenmesine sistemli yaklaşımdan sağlık çalışanlarının bu kültür içinde nasıl davranacağına, değer yargılarının nasıl olması gerektiğine, inançlarının ve kurallarının düzenlenmesine kadar geniş bir perspektifte değerlendirilmektedir. Bu çalışma, aile hekimliği birimindeki sağlık çalışanlarının hasta güvenliği kültürü ile ilgili algılarını ölçmeyi amaçlamıştır. Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırma Manisa iline bağlı iki ilçe merkezinde bulunan aile sağlığı merkezlerindeki aile hekimliği birimlerinde görev yapan 108 sağlık çalışanı ile yürütülmüştür. Araştırma verileri hasta güvenliği ile ilgili literatür eşliğinde hazırlanmış soru formu ile elde edildi ve SPSS 15 paket programı kullanılarak istatistiksel olarak değerlendirildi. Bulgular: Katılımcıların genel yaş ortalaması ise 41,19±9,27’dir. Katılımcıların 48’i (%44,4) aile hekimi, 60’ı (%55,6) da aile sağlığı elemanıdır. Katılımcıların hasta güvenliği kültürü ile ilgili sorulara verdiği yanıtlar değerlendirildiğinde olumlu puan ortalaması genel olarak %81,47’dir. Tıbbi ofis işleyişi değerlendirmesinde “Bu ofiste birisi gerçekten meşgul ise, diğerleri ona yardım eder” (%90,7), “Bu ofiste gelişen süreçlere paralel olarak personel eğitim alır” (%89,8) soruları en yüksek iki olumlu yüzdeyi, “Bu ofiste iş akışı ile ilgili sorunlar var” (%62,9) sorusu ise en düşük olumlu yüzdeyi alan seçeneklerdir. Ofis içi iletişim ve hasta takibi ile ilgili başlıkta “Bu ofis hastalara koruyucu ya da rutin bakım için randevuları hatırlatıyor.” %94,3 ile en yüksek olumlu yanıta sahip iken, “Bu ofiste anlaşmazlıkları dile getirmek zordur.” %69,9 ile en düşük olumlu yanıt verilen seçenek olmuştur. Sonuç: Bu çalışmada hasta güvenliği kültürü ile ilgili olumlu yanıt oranları önceki çalışmalara göre görece daha yüksek olarak bulunmuştur. Ancak ofis içi iş akışı ve anlaşmazlıkların dile getirilmesi ile ilgili sorulara verilen yanıtlar en düşük olumlu yüzdelere sahiptir. Aile hekimliği sisteminde hasta güvenliği kültürünü değerlendirecek çalışmaların bu sonuçlar ışığında planlama yapması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Hasta güvenliği kültürü, aile hekimi, sağlık çalışanı, algı

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Evaluating the Perceptions of Health Staff of Family Medicine Unit about Patient Safety Culture

Öz

Objective: Patient safety culture is evaluated in a wide perspective from the systematic approach to transparency in error reporting and prevention of medical errors to how health staffs behave in this culture, how their value judgments should be, and the regulation of their beliefs and rules. This study aimed to measure the perceptions of health workers in family medicine unit about patient safety culture. Methods: This descriptive study was conducted in 108 healthcare professionals working in family medicine units in family health centers in two district centers of Manisa province. Research data were obtained with a questionnaire prepared with the literature on patient safety and evaluated statistically using SPSS 15 package program. Results: The mean age of the participants was 41.19±9.27. 48 (44.4%) of the participants are family physicians and 60 (55.6%) are family health staff. When the responses of the participants to the questions related to the patient safety culture are evaluated, the average of positive points is generally 81.47%. Evaluation of the functioning of the medical office "When someone in this office gets really busy, others help out" (90.7%), “This office trains staff when new processes are put into place” (89.8%) questions receive the two highest positive percentages, but “We have problems with workflow in this office” (62.9%) question receives the lowest positive percentage. In-office communication and patient monitoring, “This office reminds patients when they need to schedule an appointment for preventive or routine care” has the highest positive response with 94.3%, “It is difficult to raise disputes in this office.” has the lowest positive response with 69.9%. Conclusion: In this study, the positive response rates regarding patient safety culture were found to be relatively higher compared to previous studies. However, the answers given to the questions related to the in-office workflow and disputes have the lowest positive percentages. It can be suggested that studies evaluating the patient safety culture should plan in the light of these results at the family medicine units.

Anahtar Kelimeler

Patient safety culture, family physician, health worker, perception

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. WHO Patient safety. https://www.who.int/patientsafety/en/ adresine 11.10.2019 tarihinde erişilmiştir.
• 2. Stavrianopoulos T. The Development of Patient Safety Culture. Health Science Journal 2012;6(2):201-211
• 3. Gündoğdu S, Bahçecik N. Hemşirelerde Hasta Güvenliği Kültürü Algılamasının Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15(2):119-128.
• 4. Kirk S, Parker D, Claridge T, Esmail A, Marshall M. Patient safety culture in primary care: developing a theoretical framework for practical use. Qual Saf Health Care 2007;16(4):313-20.
• 5. Lee T. Assessment of safety culture at a nuclear processing plant. Work Stress. 1998;12:217-37.
• 6. El-Jardali F, Dimassi H, Jamal D, Jaafar M, Hemadeh N. Predictors and outcomes of patient safety culture in hospitals. BMC Health Serv Res. 2011;24(11):45.
• 7. Rızalar S, Büyük ET, Şahin R, As T, Uzunkaya G. Hemşirelerde hasta güvenliği kültürü ve etkileyen faktörler. DEUHFED 2016;9(1):9-15.
• 8. Webair HH, Al-assani SS, Al-hadda RH, Al-Shaeeb WH, Bin Selm MA, Alyamani AS. Assessment of patient safety culture in primary care setting, Al-Mukala, Yemen. BMC Family Practice 2015;13(16):136
• 9. Bodur S, Filiz E. A survey on patient safety culture in primary healthcare services in Turkey. Int J Qual Health Care 2009;21(5):348-55.
• 10. Milligan F, Dennis S. Building a safety culture. Nurs Stand 2005;20:48-52.
• 11. Warburton RN. Patient safety—how much is enough? Health Policy 2005;71:223-32.
• 12. Surveys on Patient Safety Culture (SOPS) User Network. Agency for Healthcare Research and Quality 2011. http://www.ahrq.gov/sites/default/files/wysiwyg/professionals/qualitypatientsafety/patientsafetyculture/resources/1111sopsupdate.pdf. adresinden 11.10.2019 tarihinde indirilmiştir.
• 13. Surveys on Patient Safety Culture (SOPS) User Network. Agency for Healthcare Research and Quality 2018. https://www.ahrq.gov/sites/default/files/wysiwyg/sops/quality-patient-safety/patientsafetyculture/medofficeitemscompositesrevised.pdf. adresinden 11.10.2019 tarihinde indirilmiştir.
• 14. Makeham MA, Kidd MR, Saltman DC, et al. The Threats to Australian Patient Safety (TAPS) study: incidence of reported errors in general practice. Med J Aust. 2006;185(2):95-8.
• 15. Gaal S, Verstappen W, Wensing M. Patient safety in primary care: a survey of general practitioners in the Netherlands. BMC Health Services Research 2010;21:10-21.
• 16. Tabrizchi N, Sedaghat M. The first study of patient safety culture in Iranian primary health centers. Acta Med Iran 2012;50(7):505-10.
• 17. Singer SJ, Gaba DM, Geppert JJ, Sinaiko AD, Howard SK, Park KC. The culture of safety: results of an organization-wide survey in 15 California hospitals. Qual Saf Health Care 2003;12:112-118.
• 18. Bodur S, Filiz E. Validity and reliability of Turkish version of "Hospital Survey on Patient Safety Culture" and perception of patient safety in public hospitals in Turkey. BMC Health Serv Res 2010;28:10-28.
• 19. Top M, Tekingündüz S. Patient Safety Culture in a Turkish Public Hospital: A Study of Nurses’ Perceptions About Patient Safety. Syst Pract Action Res 2015;28(2):87-110
• 20. Kim J, An K, Kim MK, Yoon SH. Nurses' perception of error reporting and patient safety culture in Korea. West J Nurs Res 2007;29:827-844.
• 21. Evans SM, Berry JG, Smith BJ, et al. Attitudes and barriers to incident reporting: a collaborative hospital study. Qual Saf Health Care 2006;15:39-43.
• 22. Scherer D, Fitzpatrick J. Perceptions of patient safety culture among physicians and RNs in the perioperative area. AORN Journal 2008;87:163-175.