Yoğun Bakım Hemşirelerinin Psikososyal Bakım Yaklaşımı ve Konsültasyon Liyezon Psikiyatri Hemşireliğinin Rolü

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 29 - 35, 24.06.2021

Yeliz Arslan , Gülay Yazıcı

Öz

Yoğun bakım ünitesinde yatan hastalar yaşamının tehdit altında olması, alışık olmadığı tıbbi cihaz sesleri, yabancı bir ortam, aile ve yakınlarından uzak olma, öz bakım gereksinimlerini karşılayamama ve bağımlılık, hastalığının ciddiyeti ve ölüme çok yakın hissetme gibi birçok stresörle karşılaşmakta, bunun sonucunda da bir dizi psikososyal sorun yaşamaktadır. Öfke, anksiyete, spritüel distres, depresyon, deliryum, uyku yoksunluğu bunların başında gelmektedir.
Yoğun bakım hemşirelerininyoğun çalışma saatleri, iş yükünün fazlalığı, acil müdahaleye aktif katılmaları, hastaların özbakım gereksinimlerini bire bir karşılamaları, psikososyal bakım konusunda yeterince bilgi ve beceriye sahip olmamaları nedeniyle hastaya sunulan bakım fiziksel bakımdan öteye gidememektedir. Bu durumda fiziksel hastalığı olan hastaların psikososyal tanılaması ve bakım gereksinimlerinin giderilmesinde hastaya yaklaşım konusunda uzman “Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Hemşireliği” ile işbirliğinin sağlanmasının önemli olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

hemşire, konsültasyon liyezon psikiyatri, psikososyal bakım, yoğun bakım ünitesi

Kaynakça

• 1. Yıldırım S, Şimşek E, Geridönmez K, Basma Ş, Vurak Ü. Hemşirelerin konsültasyon liyezon psikiyatrisi hemşireliği hakkındaki bilgi ve uygulamalarının incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2019, 10(2):96-102.
• 2. Bagshaw SM, Tran DT, Opgenorth D, Wang X, Zuege DJ, Ingolfsson A, et al. Assessment of costs of avoidable delays in intensive care unit discharge. JAMA Netw Open, 2020, 3(8):e2013913.
• 3. Çelik S, Acar F, Güray M, Gelmez İ, Özcan A.Üniversite hastanesinin yoğun bakım ünitelerinde yatan hastaların özellikleri: 2009-2013 yılları arası geriye dönük analizi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2016, 20(2):71-77.
• 4. Yıldız M, Tural Ü, Kesepara C, Aydın M, Etuş H. Fiziksel hastalıklara eşlik eden ruhsal bozukluklar: bir üniversite hastanesinde psikiyatri konsültasyon sonuçlarının değerlendirilmesi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 2002, 15:21-24.
• 5. Onur E, Yemez B, Polat S, Gürz NY, Cimilli C. Konsültasyon liyezon psikiyatrisi uygulamaları ve farmakoterapi tercihlerindeki değişim. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni, 2007, 17(4).
• 6. Bayrak B, Bostanoğlu H. İç hastalıkları yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin hasta iletişiminde yaşadıkları güçlüklerin saptanması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2012, 15(4):236-243.
• 7. Gusmao DF, Salluh JI, Chalhub RÁ, Quarantini LC. The confusion assessment method for the intensive care unit (CAM-ICU) and intensive care delirium screening checklist (ICDSC) for the diagnosis of delirium: a systematic review and meta-analysis of clinical studies. Crit Care, 2012, 16(4):R115.
• 8. Wade D, Als N, Bell V, Brewin C, D'Antoni D, Harrison DA, et al. Providing psychological support to people in intensive care: Development and feasibility study of a nurse-led intervention to prevent acute stress and long-term morbidity. BMJ Open, 2018, 8(7):e021083.
• 9. Özsoy, F. Ruh sağlığı ve hastalıkları bölümünden istenen konsültasyonlarıngeriye dönük incelenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2018, 10(2):46-56.
• 10. Dedeli Ö, Akyol AD. Yoğun bakım hastalarında psikososyal sorunlar. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2008, 12(1):26-32.
• 11. Zengin N. Konfor kuramı ve yoğun bakım ünitesinin hasta konforuna etkisi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2010, 14(2):61-66.
• 12. Alaca Ç, Yiğit R, Özcan A. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların hastalık sürecinde yaşadığı deneyimler konusunda hasta ve hemşire görüşlerinin karşılaştırılması. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2011, 2(2):69-74.
• 13. Şahin M, Köçkar Ç. Bir stresör olarak yoğun bakım. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2018, 2(4):207-214.
• 14. Uzelli D, Korhan EA. Yoğun bakım hastalarında duyusal girdi sorunları ve hemşirelik yaklaşımı. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2014, 22(2):120-128.
• 15. Wade DM, Hankins M, Smyth DA, Rhone EE, Mythen MG, Howell DC, et al. Detecting acute distress and risk of future psychological morbidity in critically ill patients: validation of the intensive care psychological assessment tool. Crit Care, 2014, 18(5):519.
• 16. Palaz N, Gündüz VC, Solmaz ÜŞ, Doğanay G. Yoğun bakım ünitesinde hemşirelik hizmetlerine ayrılan süre. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2011, 15(1):9-15.
• 17. Kocaman N. Genel hastane uygulamasında psikososyal bakım ve konsültasyon liyezon psikiyatrisi hemşireliği. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2005b, 9(1).
• 18. Efil S, Kurucu NM, Eser O. Beyin cerrahi yoğun bakımında takip edilen hastaların hasta yakını ziyaret sıklığının ve hemşire ile olan iletişimin hastanın iyileşmesine etkisi. Kocatepe Tıp Dergisi, 2011, 12(3):151-155.
• 19. Holden J, Harrison L, Johnson M. Families, nurses and intensive care patients: a review of the literature. Journal of Clinical Nursing, 2002, 11(2):140-148.
• 20. Zaybak A, Çevik K. Yoğun bakım ünitesindeki stresörlerin hasta ve hemşireler tarafından algılanması. Dahili ve Cerrahi Bilimler Yogun Bakim Dergisi, 2015, 6:4-9.
• 21. Özaltın G, Nehir S. Ankara ilindeki hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin iş ortamındaki stres etkenleri ve kullandıkları başetme yöntemlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2007, 10(3):60-68.
• 22. Avcı GG, Türker S, Çifçi M, Sürücü Ş. Yoğun bakım hemşirelerinin iş yükünün belirlenmesi. Yoğun Bakım Dergisi, 2013, 4:21-24.
• 23. Happ MB, Garrett KL, Tate JA, DiVirgilio D, Houze MP, Demirci JR, et al. Effect of a multi-level intervention on nurse–patient communication in the intensive care unit: results of the SPEACS trial. Heart&Lung, 2014, 43(2):89-98.
• 24. Aktaş Y. Yoğun bakım hemşirelerinin hastaların psikolojik bakım gereksinimlerini belirlemeye ve uygulamaya yönelik görüşlerinin incelenmesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans tezi, İzmir: İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, 2016.
• 25. Yoo HJ, Lim OB, Shim JL. Critical care nurses’ communication experiences with patients and families in an intensive care unit: A qualitative Study. Plos One, 2020, 15(7):e0235694.
• 26. Sharrock J, Happell B. An overview of the role and functions of a psychiatric consultation liaison nurse: An Australian perspective. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 2001, 8(5):411-417.
• 27. Barbetti J, Choate K. Intensive care liaison nurse service: implementation at a major metropolitan hospital. Australian Critical Care, 2003, 16(2):46-52.
• 28. Alberto L, Zotárez H, Cañete ÁA, Niklas JE, Enriquez JM, Gerónimo MR, et al. A description of the ıcu liaison nurse role in Argentina. Intensive Crit Care Nurs, 2014, 30(1):31-37.
• 29. Hemşirelik Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 27515. 8 Mart 2010 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13830&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5(ET.15.02.2021).
• 30. Hintistan S, Nural N, Öztürk H. Yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların deneyimleri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 2009, 13(1):40-46.
• 31. Kocaman N. Hastaların psikososyal tepkilerini etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2008a, 11(1):101-112.
• 32. McCaffrey R. Anksiyete. İçinde: Hemşirelik tanıları el kitabı, Gürhan N, Polat ÜG, Fidancı BE, (Çeviri Editörleri). Nursing diagnosis handbook, Ackley BJ, Ladwig GB, Makic MBF. 11. Baskı, Ankara, Nobel Tıp Kitapevleri, 2019:139-141.
• 33. Yücel ŞÇ. Bilinci kapalı hastanın psikososyal gereksinimlerini karşılamada hemşirenin rolü. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2011, 4(1):174-181.
• 34. Yıldırım NK, Öztürk S. Kardiyovasküler hastalıklarda güncel psikososyal yaklaşımlar. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 2016, 7(2):60-68.
• 35. Sekmen ID, Ünsar S. Yoğun bakım ünitesinde tedavi gören hastaların deneyimlerinin belirlenmesi. Turk J Cardiovascnurs, 2018, 9(20):113-119.
• 36. Backes MT, Erdmann AL, Büscher A. The living, dynamic and complex environment care in intensive care unit. Rev Lat Am Enfermagem, 2015, 23(3):411-418.
• 37. Hariharan M, Chivukula U, Rana S. The intensive care unit psychosocial care scale: development and initial validation. Intensive Crit Care Nurs, 2015, 31(6):343-351.
• 38. Black P, Boore JR, Parahoo K. The effect of nurse‐facilitated family participation in the psychological care of the critically ill patient. Journal of Advanced Nursing, 2011, 67(5):1091-1101.
• 39. Öngel K.Konsültasyon liyezon psikiyatrisi. Turkiye Klinikleri J FamMed-Special Topics, 2018, 9(3):224-228.
• 40. Nichols KA. Psychological care by nurses paramedical and medical staff: Essential developments for the general hospitals. British Journal of Medical Psychology, 1985, 58:231-240.
• 41. Kocaman N. Konsültasyon liyezon psikiyatrisi hemşireliği ve rolü nedir?.Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2005a, 8(3):107-118.
• 42. Minarik PA, Neese JB. Essential educational content for advanced practice in psychiatric consultation liaison nursing. Archives of Psychiatric Nursing, 2002, 16(1):3-15.