GÖÇ ve İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KADIN SAĞLIĞINA ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 11 - 20, 31.05.2024

Emine İlkin , Rukiye Dikmen , Sevil Şahin , Ayten Arıöz

Öz

Göç, geçmişten günümüze tüm insanlık tarihi boyunca görülmekte olan bir olgudur. Toplumda insanlar can ve mal güvenliği, evlilik, çalışma durumu, eğitim durumu vb. birçok nedenden kaynaklı göç etme durumu ile karşı karşıya kalmaktadır. Göçe katılan kesimin/topluluğun yarısını kadın cinsiyeti oluşturmaktadır ve kadınlar göçten etkilenen riskli gruplar arasında yer almaktadır. İsteğe bağlı veya zorunlu olarak gerçekleşen göç eylemi kadının sağlığını önemli ölçüde etkilemektedir. Çünkü kadınlar göç ettikleri toplumun kültürüne uyum süreci yaşaması, dil engeli olması nedeniyle sağlık hizmetine erişim, çalışma ve eğitim hayatına dair birçok zorluklarla karşılaşmaktadır. Göçmen kadınlar, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve düşük sosyoekonomik durum nedeniyle özellikle üreme sağlığı rahatsızlıkları ve psikolojik sorunlar yaşayabilmektedir. Bu kadınlar; şiddet, cinsel şiddet, Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar (CYBH), gebelik ve doğuma ilişkin komplikasyonlar yaşama ve aile planlaması hizmetlerinden yeterince yararlanamama vb. birçok yönden risk altındadır.
İklim değişikliği göçmen kadınları daha da kırılgan hale getirebilmektedir. İklim değişikliğini ise kademeli iklim ve çevresel değişiklikleri olarak niteleyebiliriz. Şöyle ki, sel ve orman yangınları gibi doğal afetlerin daha fazla etkili olmasında ve daha fazla rastlanmasında iklim değişikliği söz konusu olmaktadır. Ayrıca, hava olaylarında meydana gelen gereğinden fazla değişiklikler, sıcaklıkların beklenenden yüksek olması ve deniz seviyelerinin artması gibi durumlara iklim değişikliği sebep olmaktadır. İklim değişikliği bireylerin sağlığını hem doğrudan hem de dolaylı olmak üzere iki yönde etkilemektedir. Aşırı sıcak hava dalgaları, yükselen deniz seviyesi, yağışta meydana gelen sel ve kuraklık değişiklikleri ve şiddetli kasırgalar doğrudan yaralanmalara, hastalıklara ve hatta ölüme neden olabilmektedir. İklim değişikliğinin etkileri, çevredeki değişiklikler yoluyla sağlığı da dolaylı olarak etkileyebilmektedir. İçerisinde bulunduğumuz 21. yüzyılı etkileyen en önemli sağlık tehditi iklim değişikliğidir. Böylece, sağlık sonuçları doğal olarak cinsiyete dayalıdır. İklime bağlı doğal kaynakların tükenmesi, çoğunlukla doğal sistemlere dayanan geçim rollerine atfedilen birçok düşük gelirli ortamda kadınlara eşit olmayan sağlık zararlarına neden olmaktadır. Göç ve iklim değişikliğinin neden olduğu kadın sağlığı problemleri halk sağlığı kapsamında değerlendirilerek, sorunları gidermeye yönelik politikalar ve projeler hayata geçirilmelidir.
Kadınlar dünya nüfusunun yarısını oluşturmaktadır. Kadınların göç ve iklim değişikliğinin etkilerine karşı hassas bir grup içerisinde olduğu düşünülmektedir. Bu derleme, göç ve iklim değişikliğinin kadın sağlığına etkilerini incelemek amacı ile yazılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, iklim değişikliği, kadın sağlığı, sürdürülebilir kalkınma

Kaynakça

• 1. United Nations High Commissioner For Refugees (UNHCR). İsviçre: United Nations High Commissioner For Refugees; 2017 [cited 2022 Nov 11]. Available from: Https://Www.Unhcr.Org/Partners/Donors/589497d07/2017-Regional-Refugee-Migrantresponse-Plan-Europe-January-December-2017
• 2. International Organization for Migration (IOM). World Mıgratıon Report [Internet]. İsviçre: International Organization for Migration; 2018 [cited 2022 Nov 13]. Available from:Https://Ww.İom.İnt/Sites/Default/Files/Country/Docs/China/R5_World_Migration_Report_2018_En.Pdf.
• 3. Behera RR, Panda D, Daspattanayak P. Reasons of Migration in India and its Male Female Differentials. Research Journal of Social Sciences, 2019;10(3).
• 4. Willers S. Migration and reproductive strategies of Central American women in transit through Mexico. Journal of Family Studies. 2018;24(1):59-75. doi: https://doi.org/10.1080/13229400.2017.1398102
• 5. Zewdu GA. Ethiopian female domestic labour migration to the Middle East: Patterns, trends, and drivers. African and Black Diaspora: An International Journal, 2018;11(1):6-19. doi: https://doi.org/10.1080/17528631.2017.1342976
• 6. Kurtuldu K, Şahin E. Göçün kadın yaşamı ve sağlığı üzerine etkileri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2018;1(1):37-46.
• 7. Lı Miao. Pre-Migration Trauma And Post-Migration Stressors For Asian And Latino American İmmigrants: Transnational Stress Proliferation. Social Indicators Research, 2016;129(1):47-59. doi: https://doi.org/10.1007/s11205-015-1090-7
• 8. Bilican GV, Ayan S. İç Göç ve Kentleşme Sürecinde Kadının Ekonomik Yoksunluğu. Journal Of International Social Research. 2016;9(46).
• 9. Dias S, Gama A, Cargaleiro H, Martins MO. Health workers’ attitudes toward immigrant patients: a cross-sectional survey in primary health care services. Human Resources for Health, 2012;10:1-6. doi: https://doi.org/10.1186/1478-4491-10-14
• 10. Babaoğlu AE. Almanya’nın Bir Yerleşim Yerinde Yaşayan Göçmen Türk Kadınlarının Kalitatif Yöntem ile Belirlenen Sorun Alanları. International Journal Of Human Sciences. 2013;10(2):503-520.
• 11. World Helath Organization (WHO). İsviçre: World Helath Organization; 2022 [cited 2022 Nov 11]. Available from: https://www.who.int/about/governance/constitution
• 12. Aksu H, Sevil Ü. Göç ve Kadın Sağlığı. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi.2010; 2(3): 133-138.
• 13. Tuzcu A, Ilgaz, A. Göçün Kadın Ruh Sağlığı Üzerine Etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2015; 7(1), 56-67.
• 14. Yağmur Y, Aytekin, S. Mülteci Kadınların Üreme Sağlığı Sorunları ve Çözüm Önerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2018; 11(1), 56-60.
• 15. Gümüş G, Kaya A, Yılmaz SS, Özdemir S, Başıbüyük M, Margirit CA. Suriyeli Mülteci Kadınların Üreme Sağlığı Sorunları. Kadın Sağlığı Hemşireliği Elektronik Dergisi, 2017;3(1): 1-17.
• 16. Baş D, Arkant C, Muqat A, Arafa M, Sipahi T, Eskiocak M. Edirne'deki Suriyeli sığınmacıların durumu. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (Kongre Kitabı). Konya. 2015;214-215. Erişim adresi: https://www.halksagligiokulu.org/Kitap/DownloadEBook/4fcd7740-f600-4103-b6b3-94be72538010
• 17. Reese Masterson A, Usta J, Gupta J, Ettinger A. Assessment of reproductive health and violence against women among displaced Syrians in Lebanon. BMC Women's Health 2014;14-25. doi: https://doi.org/10.1186/1472-6874-14-25
• 18. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). Türkiye: T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Resmi İnternet Sitesi; 2014. Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/suriye-raporlari Erişim Tarhi:11.11.2022.
• 19. İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER). Türkiye: MAZLUMDER; 2014. Erişim Adresi: Http://Mazlumder.Org/Webimage/ Erişim Tarihi: 01.12.2022.
• 20. Mallett R, Hagen-Zanker J. Forced migration trajectories: An analysis of journey-and decision-making among Eritrean and Syrian arrivals to Europe. Migration and Development. 2018;7(3):341-351. doi: https://doi.org/10.1080/21632324.2018.1459244
• 21. Desgrees-du-Lou A, Pannetier J, Ravalihasy A, Le Guen M, Gosselin A, Panjo H, et al., Is hardship during migration a determinant of HIV infection? Results from the ANRS PARCOURS study of sub-Saharan African migrants in France. AIDS. 2016; 30(4):645–656. doi: https://doi.org/10.1097/QAD.0000000000000957
• 22. Hacıhasanoğlu AR, Yıldırım A. Göçün Sosyal ve Ruhsal Etkileri ve Hemşirelik. Aydın Avci İ, Editör. Göç ve Göçmen Sağlığı. 1. Baskı. Ankara, Türkiye Klinikleri, 2018:10-20.
• 23. Farley, T., Galves, A., Dickinson, L. M., & Perez, M.deJ. Stress, coping, and health: a comparison of Mexican immigrants, Mexican-Americans, and non-Hispanic whites. Journal of İmmigrant Health. 2005; 7(3), 213–220. https://doi.org/10.1007/s10903-005-3678-5
• 24. Riggs, E., Davis, E., Gibbs, L., Block, K., Szwarc, J., Casey, S., ... & Waters, E. Accessing maternal and child health services in Melbourne, Australia: reflections from refugee families and service providers. BMC Health Services Research. 2012; 12(1), 1-16. https://doi.org/10.1186/1472-6963-12-117
• 25. Aydoğan S, Metintaş, S. Türkiye’ye Gelen Dış Göç ve Sağlığa Etkileri. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2017; 2(2), 37-45.
• 26. Arabacı Z, Hasgül E, Serpen AS. Türkiye'de Kadın Göçmenlik Ve Göçün Kadın Sağlığı Üzerine Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2016;(36):129-144. doı: http://dx.doi.org/10.21560/spcd.77608
• 27. Islam MM, Gagnon AJ. Use Of Reproductive Health Care Services Among Urban Migrant Women İn Bangladesh. Bmc Women's Health. 2016;16(1):1-7. doı: https://doi.org/10.1186/s12905-016-0296-4.
• 28. Carbolla M, Nerukar, A. Migration, refugees and health risks. Emerging Infectious Diseases. 2001; 7(3), 556-560. https://doi.org/10.3201/eid0707.017733
• 29. Büyüktiryaki M, Canpolat E, Dizdar E.A., Okur N, Şimşek G.K. Neonatal outcomes of Syrian refugees delivered in a tertiary hospital in Ankara, Turkey. Conflict and Health. 2015; 9, 38-49. https://doi.org/10.1186/s13031-015-0066-1
• 30. Schutte, J. M, Steegers, E. A, Schuitemaker, N. W, Santema, J. G, de Boer, K. et al. Rise in Maternal Mortality in the Netherlands. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 2010; 117, 399–406. https://doi.org/10.1111/j.1471-0528.2009.02382.x
• 31. Suarez, L., Hendricks, K. A., Cooper, S. P., Sweeney, A. M., Hardy, R. J., & Larsen, R. D. Neural tube defects among Mexican Americans living on the US-Mexico border: effects of folic acid and dietary folate. American journal of epidemiology. 2000; 152(11), 1017-1023. https://doi.org/10.1093/aje/152.11.1017
• 32. National Institute of Environmental Health Sciences (NIEHS). ABD: National Institute of Environmental Health Sciences; 2022 [cited 2022 Dec 08]. Available from:Https://Www.Niehs.Nih.Gov/Research/Programs/Climatechange/Health_İmpacts/İndex.Cfm#Footnote4
• 33. Costello A, Abbas M, Allen A, Ball S, Bell S, Bellamy R, et al., Managing the health effects of climate change: lancet and University College London Institute for Global Health Commission. The Lancet, 2009;373(9676):1693-1733. doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(09)60935-1
• 34. World Health Organization (WHO). Gender, Climate Change And Health. World Health Organization; 2014 [cited 2023 Jan 08]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/144781/9789241508186_eng.pdf
• 35. McCall T, Beckmann S, Kawe C, Abel F, Hornberg C. Climate change adaptation and mitigation–a hitherto neglected gender-sensitive public health perspective. Climate and Development. 2019;11(9):735-744. doi: https://doi.org/10.1080/17565529.2018.1529551
• 36. United Nations Sustainable Development. 2023. Erişim Adresi: https://www.un.org/sustainabledevelopment/poverty/ Erişim Tarihi:20.06.2023
• 37. Hoegh-Guldberg O, Jacob D, Taylor M, Guillén Bolaños T, Bindi M, Brown S, et al., The human imperative of stabilizing global climate change at 1.5 C. Science. 2019; 365(6459):eaaw6974. doi: https://doi.org/10.1126/science.aaw6974
• 38. Luber G, McGeehin M. Climate change and extreme heat events. American journal of preventive medicine. 2008;35(5):429-435. doi: https://doi.org/10.1016/j.amepre.2008.08.021
• 39. Carolan-Olah M, Frankowska D. High environmental temperature and preterm birth: a review of the evidence. Midwifery. 2014;30(1):50-59.doi: https://doi.org/10.1016/j.midw.2013.01.011
• 40. Bouchama A, Knochel JP. Heat stroke. N Engl J Med. 2002;346(25):1978-1988. https://doi.org/10.1056/NEJMra011089
• 41. Spolter F, Kloog I, Dorman M, Novack L, Erez O, Raz R. Prenatal exposure to ambient air temperature and risk of early delivery. Environment international, 2020;142:105824. doi: https://doi.org/10.1016/j.envint.2020.105824
• 42. Dadvand P, Basagana X, Sartini C, Figueras F, Vrijheid M, De Nazelle A, et al., Climate extremes and the length of gestation. Environmental health perspectives. 2011;119(10): 1449-1453. doi: https://doi.org/10.1289/ehp.1003241
• 43. Ha S, Liu D, Zhu Y, Kim S, Sherman S, Mendola P. Ambient temperature and early delivery of singleton pregnancies. Environmental health perspectives. 2017;125(3):453-459. doi: https://doi.org/10.1289/EHP97
• 44. Li S, Wang J, Xu Z, Wang X, Xu G, Zhang J, et al., Exploring associations of maternal exposure to ambient temperature with duration of gestation and birth weight: a prospective study. BMC pregnancy and childbirth. 2018;18(1):1-14. doi: https://doi.org/10.1186/s12884-018-2100-y
• 45. Vicedo-Cabrera AM, Iñíguez C, Barona C, Ballester F. Exposure to elevated temperatures and risk of preterm birth in Valencia, Spain. Environmental research. 2014;134:210-217. doi: https://doi.org/10.1016/j.envres.2014.07.021
• 46. Bekkar B, Pacheco S, Basu R, DeNicola N. Association of air pollution and heat exposure with preterm birth, low birth weight, and stillbirth in the US: a systematic review. JAMA network open. 2020;3(6): e208243-e208243. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.8243
• 47. Chawanpaiboon S, Vogel JP, Moller AB, Lumbiganon P, Petzold M, Hogan D, et al., Global, regional, and national estimates of levels of preterm birth in 2014: a systematic review and modelling analysis. The Lancet Global Health. 2019;7(1):e37-e46. doi: https://doi.org/10.1016/S2214-109X(18)30451-0
• 48. McElroy S, Ilango S, Dimitrova A, Gershunov A, Benmarhnia T. Extreme heat, preterm birth, and stillbirth: A global analysis across 14 lower-middle income countries. Environment international. 2022;158:106902. doi: https://doi.org/10.1016/j.envint.2021.106902
• 49. Yin P, Brauer M, Cohen AJ, Wang H, Li J, Burnett RT, et al., The effect of air pollution on deaths, disease burden, and life expectancy across China and its provinces, 1990–2017: an analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancet Planetary Health. 2020;4(9): e386-e398. doi: https://doi.org/10.1016/S2542-5196(20)30161-3
• 50. Zhou G, Wu J, Yang M, Sun P, Gong Y, Chai J, et al., Prenatal exposure to air pollution and the risk of preterm birth in rural population of Henan Province. Chemosphere. 2022;286: 131833. doi: https://doi.org/10.1016/j.chemosphere.2021.131833
• 51. Watts N, Amann M, Arnell N, Ayeb-Karlsson S, Beagley J, Belesova K, et al., The 2020 report of the Lancet Countdown on health and climate change: responding to converging crises. The lancet. 2021;397(10269):129-170. doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)32290-X
• 52. Nagata JM, Hampshire K, Epstein A, Lin F, Zakaras J, Murnane P, et al., Analysis of heavy rainfall in sub-Saharan Africa and HIV transmission risk, HIV prevalence, and sexually transmitted infections, 2005-2017. JAMA Network Open. 2022;5(9):e2230282-e2230282. doi: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2022.30282
• 53. Low AJ, Frederix K, McCracken S, Manyau S, Gummerson E, Radin E, ... & Schwitters A. Association between severe drought and HIV prevention and care behaviors in Lesotho: A population-based survey 2016–2017. PLoS Medicine. 2019;16(1), e1002727. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1002727
• 54. Chala B., & Hamde F. Emerging and Re-emerging Vector-Borne Infectious Diseases and the Challenges for Control: A Review. Frontiers in public health. 2021; 9, 715759. https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.715759
• 55. Siraj AS, Santos-Vega M, Bouma MJ, Yadeta D, Carrascal DR, & Pascual M. Altitudinal changes in malaria incidence in highlands of Ethiopia and Colombia. Science. 2014; 343(6175), 1154-1158. https://doi.org/10.1126/science.1244325
• 56. International Union For Conservation Of Nature Report (IUCN). 2021 [cited 2022 Dec 08]. Available from: Https://Www.İucn.Org/Resources/Annual-Reports/İucn-2021-İnternational-Union-Conservation-Nature-Annual-Report
• 57. International Union for Conservation of Nature Report (IUCN). 2020 [cited 2023 Oct 01]. Available from: https://indianexpress.com/article/explained/how-climate-change-leads-to-more-violence-against-women-girls-6299011/
• 58. International Union for Conservation of Nature Report (IUCN). 2020 [cited 2023 Oct 01]. Available from: https://www.theguardian.com/environment/2020/jan/29/climate-breakdown-is-increasing-violence-against-women
• 59. International Union for Conservation of Nature Report (IUCN). 2020 [cited 2023 Oct 01]. Available from: https://www.iucn.org/news/secretariat/202003/iucn-acting-director-generals-statement-international-womens-day-2020
• 60. Aydın C. Göçmenlerin Karşılaştıkları ve Neden Oldukları Bazı Psikolojik Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Analiz. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi. 2017;305-316. doi: http://dx.doi.org/10.21733/ibad.370179
• 61. Alpern JD, Davey CS, Song J. Perceived barriers to success for resident physicians interested in immigrant and refugee health. BMC medical education. 2016; 16:1-6. doi: https://doi.org/10.1186/s12909-016-0696-z
• 62. Meldrum RM, Liamputtong P, Wollersheim D. Sexual health knowledge and needs: young Muslim women in Melbourne, Australia. International Journal of Health Services. 2016;46(1): 124-140. doi: https://doi.org/10.1177/0020731415615313
• 63. Kara P, Nazik E. Göçün Kadın ve Çocuk Sağlığına Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 7(2): 58-69