OSTEOPOROSIS SUSCEPTIBILITY RISK ANALYSIS

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 14, 16.05.2019

Naim Uzun , Ahmet Kızıltunç

Öz

Bu çalışmada osteoporoz için risk teşkil eden bazı gen lokuslarında polimorfik yapıları araştırmayı amaçladık. Seçtiğimiz genler kemik sağlığı için gerekli olan proteinleri kodlayan genlerdir. Bu proteinler Kollajen Tip 1, Estrojen Reseptörü, D Vitamini Reseptörü, Laktaz, Osteoprotegerin ve İnterlökin 6'dır. Polimorfik yapı analizi bu altı molekülü kodlayan genlerin sekiz farklı noktasında yapıldı. Analizi yapılacak tam kan örnekleri Atatürk Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon kliniğine başvuran hastalardan alındı. Kemik Mineral Yoğunluğu hasta seçiminde kullandığımız temel kriterdi.  Polimorfik Yapı Analizleri Atatürk Üniversitesi Biyokimya Anabilim Dalı Moleküler Laboratuvarında yapıldı. Genomik DNA tam kan örneklerinden manuel metot ile izole edildi. DNA miktar analizi UV spektrofotometre ile yapıldı. Primerler spesifik gen sekanslarının amplikasyonu ve etiketlenmesi Multiplex PCR’da yapıldı. PCR aplikasyonu sonucu elde edilen numuneler Agaroz Jel Elektroforeze uygulandı. DNA sekans amplikasyonları spesifik allel hibridizasyon ile Array Tüpte belirlendi. Hasta genotipi sonuçları Array Tüp okuyucu bir sisteme sahip Solas 1 Reader’den alındı. 150 gönüllüden alınan tam kan numunelerden elde edilen 1200 sonucun istatistiği yapıldı. Artan polimorfik yapı sayısı ile azalan kemik yoğunlukları arasında korelasyon olduğu gözlendi. Polimorfik yapıların osteoporoz risk oranları belirlendi. Analizi yapılan genlerdeki polimorfik yapılar osteoporoz için bir risk taşımaktaydı.Osteoporozun güçlü genetik bileşene sahip olduğu ancak diğer genetik olmayan faktörlerle birlikte değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Osteoporosis, osteocheck, polymorphism, risk analysis

Kaynakça

• Osteocheck. Instruction Manual for Multiplex-PCR and ArrayTupe hybridization for solas 1. Version 2006/03. Ogham diagnostics GmbH 2006.
• Akçay G. Metabolik Kemik hastalıkları. Akçay G, Akçay MN, Akarsu E. Endokrin ve metabolizma hastalıkları. Aktif Yayıncılık. 2000; 21: 245-58
• Raltson S.H, Kleerekoper M. Osteoporosis. Çev: Arasıl T, Seçkin Ü. Osteoporoz. Ankara. Öncü basımevi. 2005; 13-74.
• Murray Granner, Mayes Rodwell. Harper Biyokimya. İstanbul. Nobel Tıp Kitabevleri. 2004; 695-714.
• William F. Ganong. Tıbbi Fizyoloji. Çeviri Türk Fizyolojik Bilimler Derneği. Nobel Tıp Kitabevleri. 2002; 369-383.
• Anderson SC. Clinical chemistry. W. B. America. Saunders Company. 1993; 531-2.
• Fordham John. Your Questions Answered Osteoporosis. Çev: Gökçe-Kutsal Yeşim. Osteoporoz Sorularınıza Cevaplar. Ankara. Öncü basımevi. 2006; 49.
• Uitterlinden AG, H Burger, Q Huang, E Odding, C M Duijn, A Hofman, J C Birkenhäger, J P van Leeuwen, and H A Pols. Vitamin D receptor genotype is associated with radiographic osteoarthritis at the knee. J Clin Invest. 1997; 15; 100(2): 259-263.
• Raisz LG. Pathogenesis of osteoporosis: concepts, conflicts, and prospects. J Clin Invest. 2005; 1; 115(12): 3318-25.
• Brandi ML, Luigi Gennari, Marco Matucci Cerinic, Lucia Becherini, Alberto Falchetti, Laura Masi, Carlo Gennari, and Jean-Yves Reginster. Genetic markers of osteoarticular disorders: facts and hopes. Arthritis Res. 2001; 3(5): 270-280.
• Sen Shuvayu S, PhD, Vincent P Rives, PharmD, Osvaldo D Messina, MD, Jorge Morales-Torres, MD, Gregorio Riera, MD, Juan M Angulo-Solimano, MD, João FM Neto. A Risk Assessment Tool (OsteoRisk) for Identifying Latin American Women with Osteoporosis. J Gen Intern Med. 2005; 20(3): 245-250.
• Ginaldi Lia, Maria Cristina Di Benedetto and Massimo De Martinis. Osteoporosis, inflammation and ageing. Immun Ageing. 2005; 2: 14.
• Guyton AC, Hall JE. Medical physiology. Çavuşoğlu H. Tıbbi fizyoloji. İstanbul. Yüce Yayınları ve Nobel Tıp Kitabevleri. 2001; 10. basım.
• Albrand G, Munoz F, et al. Independent predictors of all osteoporosis- related fractures in healthy postmenopausal women: the OFELY study. Bone. 2003: 32: 78-85.
• Uitterlinden AG, Pascal P. Arp, Bryan W. Paeper, Patrick Charmley, Sean Proll, Fernando Rivadeneira, Yue Fang, Joyce B. J. van Meurs, Theresa B. Britschgi, John A. Latham, Randall C. Schatzman, Huibert A. P. Pols, Mary E. Brunkow. Polymorphisms in the Sclerosteosis/van Buchem Disease Gene (SOST) Region Are Associated with Bone-Mineral Density in Elderly Whites. Am J Hum Genet. 2004 December; 75(6): 1032-1045.
• Bonnie J. Deroo, Kenneth S. Korach. Estrogen receptors and human disease. J Clin Invest. 2006: 1; 116(3): 561-570.
• Long Ji-Rong, Lan-Juan Zhao, Peng-Yuan Liu, Yan Lu, Volodymyr Dvornyk, Hui Shen, Yong-Jun Liu, Yuan-Yuan Zhang, Dong-Hai Xiong, Peng Xiao, Hong-Wen Deng. Patterns of linkage disequilibrium and haplotype distribution in disease candidate genes. BMC Genet. 2004; 5: 11.
• Ueland T, Bollerslev J, Wilson SG, Dick IM, Islam FM, Mullin BH, Devine A, Prince RL. No associations between OPG gene polymorphisms or serum levels and measures of osteoporosis in elderly Australian women. Bone. 2007; 40(1):175-81.
• Choi JY, Shin A, Park SK, Chung HW, Cho SI, Shin CS, Kim H, Lee KM, Lee KH, Kang C, Cho DY, Kang D. Genetic polymorphisms of OPG, RANK, and ESR1 and bone mineral density in Korean postmenopausal women. Calcif Tissue Int. 2005; 77(3); 152-9.
• Wang YB, Guo JJ, Liu YJ, Deng FY, Jiang DK, Deng HW. The human calcium-sensing receptor and interleukin-6 genes are associated with bone mineral density in Chinese. 2006; 33(10):870-80.
• Delmas PD, Eastell R, Garnero P, Seibel MJ, Stepan J. The use of biochemical markers of bone turnover in osteoporosis. Osteoporos Int. 2000; 6: 2-17.
• Hannon R and Eastell R. Prenalytical variability of biochemical markers of bone turnover. Osteoporos Int 2000; 6: S30-44.
• Invisorb. 2004. Spin Blood Mini kit for DNA extractions from 1-200 μl blood. Invitek.
• Sarıkaya AT. DNA’nın izolasyonu ve analizi. Temizkan G, Arda N. Moleküler Biyolojide Kullanılan Yöntemler. İstanbul. Nobel Tıp Kitapevleri. 2004: 68-72.
• World Health Organization. 2007. Scientıfıc group on the assessment of osteoporosıs at prımary health care level.