MÜMİNLER ARASINDA KARDEŞLİK HUKUKU

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 7, 292 - 304, 28.02.2020

Mustafa Akman

https://doi.org/10.30520/tjsosci.656692

Cited By: 1

Öz

Peygamberimiz örnekliğinde ortaya konan kardeşlik ruhunun ve bu ruhla şekillenen adalet ve hukukun önemi açıktır. Söz konusu kardeşlik ruhunun yeniden inşasının gereği ise izahtan varestedir. Zira günümüz toplumlarında bireyselleşmenin beraberinde kişisel menfaatlerin de büyük ölçüde etkin hale geldiği anlaşılmaktadır. Nitekim ümmet coğrafyasına bakıldığında bireylerin birbirlerine “uhuvvet gözüyle” bakmadıkları görülmektedir. Hatta bazı durumlarda aralarında, köken ve meşrep anlayışlarından kaynaklanan anlaşmazlıklar ve hatta çekişmeler dahi söz konusu olabilmektedir. Dahası herhangi bir ekole mensup kimseler, diğerlerini kendi yorum ve içtihatlarının mağduru haline getirebilmektedirler. Şüphesiz bu tür problemlerin en temel çözümü “müminler kardeştir” düsturunun birey ve toplum yaşantısında bir kılavuz hâline getirilmesidir.
Biz de bu makalemizde bunun imkânını ve konuya dair yapılmış çeşitli çalışmalardan istifadeyle yöntemini sunmaya çalışacağız. Bu anlamda çocuk ve gençlere öncelikle bir toplumda yaşadıkları ve bu toplumda Müslüman olmanın gerektirdiği önemli değerler bulunduğunun öğretilmesi gelmektedir. Burada artık eğitimin özellikle de manevi yönü dolayısıyla din eğitiminin önemi kendini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Peygamber Örnekliği, Kardeşlik, Beraberlik, Toplumsal Hayat, Hukuk

Kaynakça

• Agitoğlu, N. (2016). “Din Kardeşliğini ve Birliğini Tavsiye Eden Hadisler Üzerine Değerlendirme -Buhâri’nin Kitâbü’l-Edeb’i Örneğinde”. Şanlıurfa Uluslararası X. Kutlu Doğum Sempozyumu: “Hz. Peygamber, Tevhid ve Vahdet” 21 Nisan (2016): 87-95.
• Akbaş, M. (2010). Muhâcirûn-ensâr kardeşliğinin serüveni. İSTEM: İslâm San‘at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi, cilt: VIII, (15): 61-77.
• Algül, H. (1993). Muhâcirûn-ensar üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: V, (5): 25-52.
• Algül, H. (2005). Muâhât. (30/308-309) İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi.
• Canan, İ. (ty.). Hadis Ansiklopedisi Kütüb-i Sitte Tercüme ve Şerhi. İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Çağrıcı, M. (2001). Kardeşlik. (24/485-486) İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi.
• Çağrıcı, M. (2009). Sıla-i Rahim. (37/112-113), İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi.
• Çağrıcı, M. (2012). Ülfet, (42/286-287), İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi.
• Deniz, G. (2012). İslam kardeşliğinin temelleri. Eski Yeni: Üç Aylık Düşünce Dergisi, (25): 94-104.
• Dündar, M. (2017). İslam’ın ırkçılık karşısındaki tutumu ve kardeşlik eğitimi. SOBİDER: Sosyal Bilimler Dergisi, cilt: IV, (12): 276-283.
• Düzgün, Ş. A. (2011). Sevginin istismarı ve sevgide aşırılık (kültler). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi [AÜİFD], cilt: LII, (1): 5-25.
• Gökçe, M. C. (1998). İslam kardeşliğinin temelleri. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (4): 22-28.
• Gündoğar, H. (2016). “İslam, Kardeşlik ve Barış”. II. Uluslararası Dini Araştırmalar ve Küresel Barış Sempozyumu, 19-20-21 Mayıs 2016, (s.33-42) Hollywood Hotel-Sarajevo.
• Keskioğlu, O. (1969). Tefsir: Hucûrât Sûresi (Ayet: 10-12). Diyanet İlmi Dergi [Diyanet Dergisi], cilt: VIII, (82-83): 72-75.
• Korukcu, A. (2013). “İslam’da Kardeşlik Hukuku ve Kardeşlikten Doğan Haklar”. Kutlu Doğum Haftası “Hz. Peygamber Kardeşlik Ahlakı ve Kardeşlik Hukuku” Sempozyumu 21-22 Nisan (2012): 149-164.
• Köksal, M. A. (1969). Müslümanlar arasında kardeşlik kurulması. Diyanet İlmi Dergi [Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi], cilt: VIII, (84-85): 159-165.
• Kula, H. M. N. (1998). Hucurat Suresi 10. ayet çerçevesinde kardeşlik ilkesi ve ruh sağlığı açısından önemi. EKEV Akademi Dergisi - Sosyal Bilimler -, cilt: I, (2): 49-56.
• Naim, B. A. - Miras, K. (1983). Sahih-i Buharî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, 8. Baskı, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Okumuş, E. (2006). Kur'an'da kolektif sorumluluk. Diyanet İlmi Dergi, cilt: XLII, (2): 7-24.
• Özdemir, Ş. (1997). Toplumsal birliğin teşekkülünde İslâm kardeşliğinin rolü. Diyanet İlmi Dergi, cilt: XXXIII, (3): 107-115.
• Pak, Z. (2013). “Kur’an’da Kardeşlik”. Kutlu Doğum Haftası “Hz. Peygamber Kardeşlik Ahlakı ve Kardeşlik Hukuku” Sempozyumu 21-22 Nisan (2012): 103-111.
• Sancaklı, S. (2008). “Hz. Peygamber’in Medine Döneminde Tesis Ettiği Kardeşleştirme (Muâhât) Projesinin Günümüz Bireysel ve Toplumsal Hayat Açısından Önemi ve Analizi”. Sünnetin Bireysel ve Toplumsal Değişimdeki Rolü -Sempozyum-, 11-12 Mayıs 2007, (s. 52-72), Meram/Konya, Konevi Kültür Merkezi, Konya İlahiyat Derneği Yayınları.
• Turgay, N. (2007). “Mevlana’nın Mü’minlerin Kardeş Olduğuna Dair Ayete Yorumu”. Uluslararası Mevlâna ve Mevlevîlik Sempozyumu Bildiriler, 26-28 Ekim 2007, (s. 343-350), Şanlıurfa, [t.y.], cilt: I.
• Yıldırım, C. (1975). Din kardeşliği. Diyanet İlmi Dergi [Diyanet Dergisi], cilt: XIV, (5): 267-276.
• Yıldız, M. (2013). “İman ve Amel Bağlamında Kardeşlik Dilini Geliştirme”. Kutlu Doğum Haftası “Hz. Peygamber Kardeşlik Ahlakı ve Kardeşlik Hukuku” Sempozyumu 21-22 Nisan (2012): 386-396.
• Yılmaz, H. (2013). “Hadislerde Kardeşlik -Kardeşlerin Kardeşliği-”. Kutlu Doğum Haftası “Hz. Peygamber Kardeşlik Ahlakı ve Kardeşlik Hukuku” Sempozyumu 21-22 Nisan (2012): 112-122.