TÜRK FUTBOLUNDAKİ YABANCI FUTBOLCU TRANSFERLERİNİN KÂR-ZARAR ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 9, 176 - 188, 25.02.2021

Gökhan Çetinkaya , Ümit Yıldırım

https://doi.org/10.30520/tjsosci.846934

Cited By: 4

Öz

Yabancı futbolcu kontenjanlarının sıkça tartışıldığı günümüz ülke futbolunda, bu futbolcuların transferlerinin farklı yönleriyle incelenmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Çalışmamızın amacı, Türk futbolundaki yabancı futbolcu transferlerinin ticari bakış açısıyla ele alınarak kâr-zarar analizinin yapılmasıdır. Araştırma verileri, futbol dünyasında genel kabul gören Transfermarkt veri tabanından alınmıştır. Çalışmada halka arz edilmiş kulüplerin (Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor) 1 Ocak 2000 - 31 Aralık 2019 tarihleri arasındaki yirmi yıla varan süreçte bonservisle gerçekleştirdikleri tüm yabancı futbolcu transferleri incelenmiştir. Elde edilen veriler SPSS 24.0 programına aktarılmıştır. Frekans ve yüzdelik tabloları çıkartılarak yorumlanmıştır. Kulüplerin yabancı futbolcu transferinde %52,96’lık oranla 25-29 yaş grubundaki olgunluk seviyesine ulaşmış futbolculara yöneldiği tespit edilmiştir. Genç futbolculara yönelim ise tahmin edilenden düşük bulunmuştur. Brezilya uyruklu futbolcular %16,30’luk oranla en çok tercih edilen futbolculardır. Transferde en çok alışveriş %62,22 ile Avrupa ligleriyle gerçekleştirilmiştir. Avrupa haricindeki dış pazarlarda transfer etkinliği yetersiz bulunmuştur (%23,89). Araştırılan dönemde yapılan yabancı futbolcu transferlerinde kulüpler toplam 262,12M € zarar etmiştir. 5M € ve üstü bonservis bedeli ödenerek gerçekleştirilen transferler, toplam zararda önemli bir yer tutmaktadır (%55,30). Son 5 yıla bakıldığında ise kulüplerin yabancı futbolcu transferlerinde 40,56M € ile kârda olduğu görülmektedir. Yabancı futbolcu transferindeki ticari tablonun zarardan kâra dönmesinde Financial Fair Play (FFP) kriterlerinin kulüpler üzerindeki zorlayıcı etkisinin başrol oynadığı düşünülmektedir.

ABSTRACT
In today's country football, where the quotas of foreign football players are frequently discussed, the necessity of examining the transfer of these football players from different aspects has emerged. The aim of our study is to analyze the profit-loss analysis of foreign football player transfers in Turkish football from a commercial perspective. The research data were taken from the Transfermarkt database, which is generally accepted in the football world. In the study, all foreign football player transfers made by publicly offered clubs (Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor) between January 1, 2000 and December 31, 2019 were examined. The data obtained were transferred to the SPSS 24.0 program. Frequency and percentage tables are removed and interpreted. It has been determined that the clubs tend towards football players who have reached the maturity level in the 25-29 age group with a rate of 52.96% in the transfer of foreign players. The orientation towards young footballers is lower than expected. Brazilian footballers are the most preferred footballers with a rate of 16.30%. In transfer, the most shopping was realized with 62.22% European leagues. Transfer efficiency was found to be insufficient in foreign markets other than Europe (23.89%). Clubs lost a total of 262.12M € in the transfer of foreign players during the period under investigation. Transfers made by paying a transfer fee of 5M € or more have an important place in the total loss (55.30%). Looking at the last 5 years, it is seen that the clubs are in profit with 40.56M € in foreign player transfers. It is thought that the compelling effect of Financial Fair Play (FFP) criteria on clubs plays a leading role in the transformation of the commercial table from loss to profit in foreign player transfer.

Anahtar Kelimeler

Türk Futbolu, Transfer, Yabancı Futbolcular, Spor Ekonomisi

Kaynakça

• Boniface P. (2007). Futbol ve Küreselleşme. (İ Yerguz, Çev.), İstanbul: NTV Yayınları.
• Capasso A, Rossi M. (2013). Systemic value and corporate governance exploring the case of professional football teams. Business Systems Review, Special Issue - Selected papers of the 1st B.S. Lab International Symposium, 2(2), 216-236.
• Carmichael F, Thomas D. (1993). Bargaining in the Transfer Market: Theory and Evidence. Applied Economics, 25, 1467-1476.
• Çakmak MN, İşlek MS, Keskin U. (2017). Türk Futbol Kültürünün Küreselleşme Kavram ve Süreçleri Bağlamında Değerlendirilmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 125-133.
• Deloitte LLP (Deloitte Limited Liability Partnership) (2020). Annual Review of Football Finance 2020. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/sports-business-group/deloitte-uk-annual-review-of-football-finance-2020.pdf, E. T.: 8 Ekim 2020.
• Doğru C. (2010). Futbol endüstrisinde rekabetçi dengenin oluşturulmasına matematiksel bir yaklaşım: Ücret tavanı modeli. International Journal of Economic and Administrative Studies, 2(4), 109-128.
• Erdoğan İ. (2008). Futbol ve futbolu inceleme üzerine. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, 1-58.
• Ersoy E, Çıtak L, Gülal ÖS. (2016). Yerli ve yabancı futbol kulüplerinin transfer harcamaları bağlamında etkinliklerinin karşılaştırılması. Maliye ve Finans Yazıları, 105, 133-152.
• FIFA (Fédération Internationale de Football Association). (2019). Global Transfer Marketing Report, https://resources.fifa.com/image/upload/global-transfer-market-report-2019-men.pdf?cloudid=x2wrqjstwjoailnncnod, E. T.: 9 Eylül 2020.
• Fürész DI. (2018). Correlation between profitability and transfer activity in European football. Croatian Review of Economic Business and Social Statistics, 4(2), 15-22.
• Gözütok H, Gaberli Ü. (2011). 1. Uluslararası Spor Ekonomisi ve Yönetimi Kongresi: Futbol emek piyasalarında ücretlendirme ve rekabetçi denge, İzmir: Ege Üniversitesi.
• Güngör A. (2014). Futbol endüstrisinde sportif başarı ile finansal performans arasındaki ilişkinin analizi ve türkiye uygulaması. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 16-36.
• Karasar N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler, Ankara: Nobel Yayınları.
• Lorcu F. (2015). Örneklerle Veri Analizi SPSS Uygulamalı. İstanbul: Detay Yayıncılık.
• Mourao PR. (2016). Soccer transfers, team efficiency and the sports cycle in the most valued european soccer leagues - have european soccer teams been efficient in trading players?. Applied Economics, 48(56), 1-12.
• Peçenek AC. (2020). Avrupa-Türkiye futbol piyasaları ve transfer yöntem ve süreçleri kıyaslaması. Spormetre-The Journal of Physical Education and Sport Sciences, 18(3), 31-41.
• Polat B, Yüksel Y, Gürkan O, Yıldırım M. (2020). Dünyada ve Türkiye’de futbolcu transferi: 2017-2018 sezonu bir ağ analizi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6 (27), 789-800.
• Şahin S, Güler C. (2020). 2012-2018 sezonlarında süper lig takımlarının kadrolarında bulunan yabancı uyruklu profesyonel futbolcuların verimliliklerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 4(2), 1-13.
• Transfermarkt. (2020a). Cenk Tosun. https://www.transfermarkt.com.tr/cenktosun/profil/ spieler/45671, E. T.: 29 Nisan 2020.
• Transfermarkt. (2020b). Dani Güiza. https://www.transfermarkt.com.tr/dani-guiza/profil/ spieler/8186, E. T.: 15 Mayıs 2020.
• Transfermarkt. (2020c). Eljif Elmas. https://www.transfermarkt.com.tr/eljifelmas/profil/ spieler/400489, E. T.: 4 Haziran 2020.
• Transfermarkt. (2020d). Joao Felix. https://www.transfermarkt.com.tr/joaofelix/profil/ spieler/462250, E. T.: 30 Temmuz 2020.
• Transfermarkt. (2020e). Neymar. https://www.transfermarkt.com.tr/neymar/profil/ spieler/68290. E. T.: 16 Ekim 2020.
• Transfermarkt. (2020f). Ozan Kabak. https://www.transfermarkt.com.tr/ozankabak/profil/ spieler/361260. E. T.: 1 Ağustos 2020.
• Transfermarkt. (2020g). Süper Lig. https://www.transfermarkt.com.tr/super lig/startseite/ wettbewerb/TR1. E. T.: 9 Ekim 2020.
• Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü (İşkur). (2020). Türk Meslekler Sözlüğü. https://esube.iskur.gov.tr/Meslek/ViewMeslekDetayPopUp.aspx?uiID=3421.05. E.T.: 17 Ekim 2020.