Hellenistik Dönem Çıplak Aphrodite Heykellerinin Oluşumu Üzerine Toplumsal Etki

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 13, 107 - 118, 25.02.2023

Barış Emre Sönmez

https://doi.org/10.30520/tjsosci.1168310

Öz

Aphrodite'nin özellikle banyo yaparken çıplak halde "yakalandığı" fikri, heykelin yapılmasındaki çıplaklığını haklı çıkarmak için yeterli olsa da, Yunanlıların özellikle kadın çıplaklığından hoşlanmadığını bize gösterir. Knidos, Medici ve Capitoline Aphroditelerinde hydria kabının varlığı nedeniyle tanrıçanın banyo yaparken yakalandığını ve dökümlü kıyafetinin yanı sıra kambur duruş ve onun en mahrem yerlerini örtmeye çalışması belli çekingenliği taşıdığını göstermektedir. Güçlü erkek vücudunun görünür çıplaklığı hayranlık uyandırırken, bir kadının çıplaklığı ve bununla birlikte toplumsal bir tabuyu yıkmak kolay değildi; bu nedenle kadınların çıplak görünmesi uygunsuz olarak kabul edildi. Çıplaklık için bu gerekçelendirme ihtiyacından şu sonucu çıkarabiliriz: Kadının toplumdaki rolü, namusunu pekiştirmek için giyinik, mütevazı bir görünüm sunmaktı. Knidos Aphroditesi belirlenmiş kadın rolünü yıkmaya başlayan önemli adımlardan biriydi. Knidos heykelinin genel çıplaklığına rağmen, vulva belirtisi yoktur. Bu, kadınların, ilahi bile olsa, cinsel açıdan saldırgan olmadıkları fikrine uyuyordu. Aphrodite, cinsellik ve aşk tanrıçası olarak, kasıklarını örtmek yerine gücünü koruyan tanrıçayı temsil etmiş ve bu nedenle bir kadın izleyici de kendi cinsel gücünü korumak için ortaya çıkmaya başlamıştır. Aphrodite'nin durumunda, aşkı ve cinselliği kişileştirir; bu yüzden o aşkın ve cinselliğin nasıl görünmesi gerektiğini temsil etmekten sorumluydu ve kadınlar üzerindeki etkisi daha keskin bir şekilde hissedilir ve taklit edilir oldu. Aphrodite’nin Hellenistik Dönem içerisinde kadınlara vermiş olduğu mesajın dışında erkek dünyasına da farklı bir seslenişi vardı: çıplak ve şehvet. Aphrodite’nin toplum içinde çıplak görünmeye başlaması toplumsal cinsiyet rollerini alt üst etmiştir.

Anahtar Kelimeler

hellenistik dönem, aphrodite, çıplaklık

Social Impact on The Formation of The Hellenistic Period Nude Aphrodite Statues

Öz

While the idea that Aphrodite was specifically "caught" naked while bathing is sufficient to justify her nudity in the making of the statue, it shows us that the Greeks particularly disliked female nudity. In Cnidos, Medici and Capitoline Aphrodites, it shows that the goddess was caught while taking a bath due to the presence of the hydria vessel, and her slouched posture and her trying to cover her most private parts in addition to her draped outfits showed that she had a certain shyness. While the apparent nakedness of the strong male body was admirable, it was not easy to break a woman's nudity and with it a social taboo; therefore, it was considered inappropriate for women to appear naked. From this need for justification for nudity, we can deduce that the role of women in society was to present a clothed, modest appearance to reinforce her chastity. The Aphrodite of Cnidos was one of the important steps that started to destroy the determined female role. Despite the general nakedness of the Cnidos statue, there is no sign of the vulva. This fit with the idea that women were not sexually aggressive, even divine. Aphrodite, as the goddess of sexuality and love, represented the goddess who preserves her strength instead of covering her groin, and therefore a female audience began to appear to protect her own sexual power. In Aphrodite's case, she personifies love and sexuality; so she was responsible for representing what love and sexuality should look like, and her influence on women became more acutely felt and imitated. Apart from the message that Aphrodite gave to women during the Hellenistic Period, she also had a different appeal to the male world: naked and sensual. The fact that Aphrodite began to appear naked in public has turned gender roles upside down.

Anahtar Kelimeler

hellenistic period, aphrodite, nude

Kaynakça

• Andreae, B. (2003). Meisterwerke; Internationales Symposium Anläßlich des 150. Geburtstages von Adolf Furtwängler; Freiburg im Breisgau 30. Juni - 3. Juli 2003, München, p. 193-201.
• Arvello, A. D. (2005). A Hellenistic Masterpiece: The Medici Aphrodite. (Master’s Theses). Louisiana State University.
• Bissonnette, A. and Nash, S. (2015). The Re-Birth of Venus. The Journal of the Costume Society of America, 41, 1-20.
• Clark, K. (1990). The Nude A Study in İdeal Form. Princeton University Press. Denis, H. (1997). Ekonomi Doktrinler Tarihi C.I. İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Fischer, E. (2005). Sanatın Gerekliliği. (Çev. Cevat Çapan). İstanbul: Payel Yayınları.
• Gombrich, E.H. (1999). Sanatın Öyküsü. (Çev. Erol Erduran ve Ömer Erduran). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Groix, H. and Tansey, R. G. (1976). Gardner’s Art Through The Ages. HBJ.
• Kagan, M. (1993). Estetik ve Sanat Dersleri. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kilinski II, K. (1992). Thoughts on The Crouching Aphrodite. Notes in the History of Art, Vol. 12, No. 1, pp. 1-6.
• Kousser, R. (2005). Creating The Past: The Vénus de Milo and The Hellenistic Reception of Classical Greece. American Journal of Archaeology, Vol. 109, No. 2, pp. 227-250.
• Lippold, G. (1950). Die griechische Plastik. München : C.H. Beck'sche Verlagsbuchhandlung.
• Mansel, A.M. (1995). Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: T.T.K.
• Özgan, R. (2016). Hellenistik Devir Heykeltraşlığı II. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Özgan, R. (2020). Hellenistik Devir Heykeltraşlığı IV. Aydın: Aydın Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
• Plehanov, G.V. (1997). Sanat ve Toplumsal Hayat. (Çev. Selim Mimoğlu). İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Ridgway, B. S. (1976). The Aphrodite of Arles. American Journal of Archaeology, Vol. 80, No. 2, pp. 147-154.
• Ridgway, B. S. (2001). Hellenistic Sculpture C.I. The University of Wisconsin Press.
• Ridgway, B. S. (2002). Hellenistic Sculpture C.III. The University of Wisconsin Press.
• Rostavtzeff, M. (1975). Pontus and Its Neighbours: The First Mithridatic War. CAH IX, (S.A. Cook vd. ed), Cambridge, pp. 211-260.
• Smith, R.R.R. (2002). Hellenistik Heykel. (Çev. Ayşin Yoltar Yıldırım). İstanbul: Homer Kitabevi.
• Stewart, A. F. (2010). A Tale of Seven Nudes: The Capitoline and Medici Aphrodites, Four Nymphs at Elean Herakleia, and an Aphrodite at Megalopolis. Antichthon, 44, pp. 12-22.
• Suhr, E. G. (1960). The Spinning Aphrodite in Sculpture. American Journal of Archaeology, Vol. 64, No. 3, pp. 253-264.
• Şenel, A. (1970). Eski Yunanda Eşitlik ve Eşitsizlik Üzerine. Ankara: Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No: 307.
• Wardle, M. E. (2010). Naked and Unashamed: A Study of the Aphrodite Anadyomene in The Greco-Roman World. (Doctor of Philosopy). Duke University.
• Vernant, J. P. (1996). Eski Yunanda Söylen ve Toplum. (Çev. Mehmet Emin Özcan). Ankara: İmge Kitabevi.
• Woodford, S. (1982). The Art of Greece and Rome. Cambridge University Press.