Yükseköğretim Kurumlarındaki Ar-Ge Süreçleri ve Akademisyenlerin Ar-Ge Yeteneklerine İlişkin Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 173 - 199, 05.02.2023

Tuğba Baydeniz , Vesile Küçük , Hüseyin Gökal

Öz

Üniversitelerin eğitim öğretim ve nitelikli insan kaynağı oluşturmasının yanısıra küresel öneme sahip olan Araştırma ve Geliştirme çalışmalarında etkin rol oynamaları gerekmektedir. Araştırma ve Geliştirme bir ülkenin gelişmişlik düzeyini belirleyen en önemli araçlardan biri haline gelmiştir. Bu sebeple tüm dünya ülkeleri ilgili alanda çeşitli işbirlikleri ve araştırmalar yapmaktadır. Bu araştırmaların yapıldığı ana merkezlerden birisi tabii üniversitelerdir.
Araştırma ve Geliştirme alanına ilişkin lüteratürde çeşitli çalışmalar bulunsa da bu çalışma da farklı olarak Yükseköğretim kanadında Araştırma ve Geliştirme süreçleri ile Akademisyenlerin Araştırma ve Geliştirme yetenekleri ilk defa incelenerek literatüre kazandırılmıştır. İstanbul’da yer alan devlet ve vakıf üniversitelerinin Araştırma ve Geliştirme alanına ilişkin çalışmaları ve bu çalışmaların Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı nezdindeki yaptırımları ele alınmıştır. Ayrıca üniversiteler bünyesindeki akademisyenlerin Araştırma ve Geliştirme’ye ilişkin yeteneği çalışılmıştır. Yükseköğretim Kurumlarında araştırma ve geliştirme süreçleri irdelenerek konunun önemi ve kapsamı anlatılmış, üniversite-sanayi iş birliğinden bahsedilmiştir. Çalışma da yine diğer çalışmalardan farklı olarak 2017-2018-2019 yıllarına ilişkin Türkiye İstatistik Kurumu verileri incelenerek Türkiye’deki Araştırma ve Geliştirme harcamalarında Yükseköğretimin payı şekiller ile sunulmuştur.
Bu çalışmanın amacı, akademisyenlerin cinsiyet, unvan, görev yapılan üniversite, bağlı olunan akademik birim, çalışma alanı, çalışma süresi, daha önce Araştırma ve Geliştirme projelerinde görev alma durumları, sanayi kuruluşuyla proje yapılması durumu ve Teknoloji Transfer Ofisi hizmetlerinden faydalanma durumlarına ilişkin 294 akademisyene anket uygulaması yapılarak 9 adet demografik bilgi sorusu sonucunda elde edilen veriler ışığında Araştırma ve Geliştirme yeteneklerini incelemektir.
Bu araştırmanın evrenini Türkiye Cumhuriyeti / İstanbul ilinde, Devlet Üniversitesi ve Vakıf Üniversitelerin de görev yapmakta olan akademisyenler oluşturmakta olup, çalışmanın tüm alt problemlerine yanıt aramak amacıyla Nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Araştırma ve Geliştirme, Akademisyen, Üniversite-Sanayi İşbirliği

Research on R&D Processes in Higher Education Institutions and R&D Capabilities of Academicians

Öz

Universities need to play an active role in research and development studies, which have global importance, as well as creating education and qualified human resources. Research and Development has become one of the most important tools that determine the level of development of a country. For this reason, all countries of the world are conducting various collaborations and researches in the relevant field. One of the main centers where these researches are carried out is of course universities.
Although there are various studies in the literature in the field of Research and Development, this study, unlike the Research and Development processes in the Higher Education wing, and the Research and Development capabilities of the Academicians, were brought to the literature for the first time. The studies of state and foundation universities in Istanbul in the field of Research and Development and the sanctions of these studies before the Council of Higher Education are discussed. In addition, research and development skills of academics within universities were studied. By examining the research and development processes in Higher Education Institutions, the importance and scope of the subject is explained, and university-industry cooperation is mentioned. In the study, unlike other studies, the share of Higher Education in Research and Development expenditures in Turkey is presented with figures by examining the data of the Turkish Statistical Institute for the years 2017-2018-2019.
The purpose of this study is to survey 294 academicians about gender, title, university where they work, academic unit, field of study, working time, their previous involvement in Research and Development projects, their status of making projects with an industrial organization and their use of Technology Transfer Office services. The purpose of the study is to examine the Research and Development capabilities in the light of the data obtained as a result of 9 demographic information questions.
The universe of this research consists of academicians working in the Republic of Turkey / Istanbul, State University and Foundation Universities, and the quantitative research method was used to seek answers to all sub-problems of the study.

Anahtar Kelimeler

Research and Development, Academician, University-Industry Cooperation

Kaynakça

• 2547 Sayılı Kanun. (1981). 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu. 17506. T.C.Resmi Gazete.
• 5746 Sayılı Kanun. (2008). 5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun. 26814. T.C.Resmi Gazete. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021
• Çengel, M., & Binark, A. (2019). Proje Yönetim Bileşenleri Bağlamında Teknoloji Transfer Ofislerinin Girişimcilik ve Şirketleşmeye Etkisinin İncelenmesi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28-34.
• Değerli, M. (2017). Teknoloji Transfer Ofisleri İçin Kritik Başarı Faktörleri. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi.
• Güler, M., & Kırbaşlar, Ş. (2020). Teknoloji Transfer Ofislerinin Üniversite Sanayi İşbirliğindeki Rolü. Ankara: İksad Yayınevi.
• OECD Frascati Klavuzu. (2002). TÜBİTAK. https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/kilavuzlar/frascati_tr.pdf Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021
• OECD Frascati Klavuzu. (2002). TÜBİTAK. https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/kilavuzlar/frascati_tr.pdf Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021
• Öğrü, G. (2020). Ekonomik Büyüme ve Kalkınma Üzerine Teknoloji ile Ar-Ge Harcamalarının Yayılma Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK], Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması 2017 Haber Bülteni, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Arastirma-Gelistirme-Faaliyetleri-Arastirmasi-2017-27821 Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK], Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması 2018 Haber Bülteni, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Arastirma-Gelistirme-Faaliyetleri-Arastirmasi-2018-30572 Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK], Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması 2019 Haber Bülteni, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Arastirma-Gelistirme-Faaliyetleri-Arastirmasi-2019-33676 Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021
• World Intellectual Property Organization. (2007). Technology Transfer. Intellectual Property And Effective University-Industry Partnerships: The Experience of China. India, Japan, Philippines, The Republic of Korea, Singapore and Thailand. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. (2020, 06 10). Sektörlere İlişkin Başlıklar-75850160-199-E.35280. Ankara.
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. (2020, 12 30). Ar-Ge Kalemleri Hakkında-E-85260234-622.99-84098. Ankara.