Türkiye’de Tarım ve Tarım Dışı Alanlarda Görülen Küsküt Türlerinin (Cuscuta spp.) Taksonomik Özellikleri, Dağılışları ve Konukçuları

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 1, 1 - 7, 06.07.2018

İlhan Kaya , Yıldız Nemli İbrahim Demir

Öz

Çiçekli parazit bitkilerden Cuscuta genusu (küsküt) Cuscutaceae familyasında yer alır. Dünyada 200 küsküt türü
bulunmaktadır. Türkiye florasında ise 16 türün bulunduğu kayıtlıdır. Cuscuta campestris Yunck. Türkiye’de tarım
alanlarında en çok rastlanan türdür ve çok sayıda konukçusu bulunmaktadır. C. approximata Bab., C. epithyumum L. ve
C. monogyna Vahl.’da bazı kültür bitkilerini parazitlemektedir. Cuscuta genusu subgenuslara ayrılmaktadır; C.
campestris, Grammica subgenusunda; C. monogyna, Monogyna subgenusunda diğer iki tür ise Cuscuta subgenusunda
yer alır. C. campestris Türkiye’de geniş bir yayılışa sahip olup deniz seviyesinden 1500 m yüksekliğe kadar gelişir. Bu
türün kültür bitkisi ve yabancı otlar olmak üzere çok sayıda konukçusu bulunmaktadır. Yonca, şeker pancarı, soğan,
tütün, anason, kimyon, biber ve nohut C. campestris’in en yaygın konukçularıdır. C. approximata’nın da Türkiye’de
geniş bir yayılışı vardır. En önemli konukçusu yoncadır. Yonca alanları genellikle C. approximata ve C. campestris ile
beraber bulaşmış görülmektedir. C. epithyumum geniş bir morfolojik varyasyon göstermekte, birçok alt türe ayrılmakta
ve geniş bir yayılışı bulunmaktadır. C. monogyna asma ve fidan gibi odunsu bitkileri yakalamaktadır. Bu çalışmanın
amacı, bu dört Cuscuta türünün taksonomik özellikleri, dağılışı ve konukçularını ortaya koymak ve tartışmaktır.

Anahtar Kelimeler

Cuscuta spp., dağılış, konukçu, taksonomik özellik

Taxonomic characteristics, distributions and hosts of dodder species (Cuscuta spp.) seen in agricultural and nonagricultural areas in Turkey

Öz

The flowering parasitic plant Cuscuta genus belongs to Cuscutaceae family. 200 species of Cuscuta exist in the World.
Sixteen species are registered in the flora of Turkey. C. campestris Yunck. is the common species of cultivated area in
Turkey and has many host plants. C. approximata Bab., C. epithymum L. and C. monogyna Vahl. Parasite to some
cultivated plants. Cuscuta genus have been divided to subgenus; C. campestris member of subgenus Grammica; C.
monogyna member of subgenus Monogyna and the other two species belong to Cuscuta subgenus. C. campestris has
very large distribution in all over Turkey. It grows from see level to 1500 m altitude as well. This species has many host
cultivated or weeds. Alfalfa, suger beet, onion, tobacco, anise, cumin, paprika and chick pea are the most common host
plants of C. Campestris. C. approximata has also a large distribution in Turkey. The most important host of this species
is alfalfa. Alfalfa area have been contaminated by C. approximata and C. campestris together. C. epithymum shows a
large morfological variation and has been divided to many subspecies also which has a large distribution. Cuscuta
monogyna parasite to the woody plants, such as vine and nursery. The aim of this study, discuss and reveal about
taxonomic characteristics, distribution and hosts of this four Cuscuta species.

Anahtar Kelimeler

Cuscuta, distribution, host, taxonomic character

Kaynakça

• Agrios G.N. (2005) Plant Pathology,Fifth Edition, Department of Plant Pathology University of Florida, Elsevier Academic Press,USA, p. 708.
• Baytop T. (1997). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü.(578).Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Boissier E. (1879). Flora Orientalis. Genevae et Basileae, Lugduni, IV.
• Chrtek J, Osbornova J. (1991). Notes on the synanthropic plants of Egypt: 3. Grammica campestris and other species of family Cuscutaceae. Folia Geobot. Phytotaxin, (26): 287-314.
• Costea M, Tardif F.J. (2006). The biology of Canadian weeds. 133. Cuscuta campestris Yuncker, C. gronovii Willd. ex Schult., C. umbrosa Beyr. ex Hook., C. epithymum (L.) L. and C. epilinum Weihe. Canadian Journal of Plant Science, 86 (1): 293-316.
• Costea M, Stefanović S. (2009). Molecular phylogeny of Cuscuta californica complex Convolvulaceae and a new species from New Mexico and Trans-Pecos. Syst Bot., (34): 570-579.
• Davis P.H. (ed.) (1978). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Vol. 6). Edinburgh Univ. Press., Edinburgh.
• Dawson J.H, Musselman L. J, Wolswinkel P, Dörr I. (1994). Biology and control of Cuscuta. Reviews of Weed Science, (6): 265–317.
• Hadac E, Chrtek J. (1970). Notes on the taxonomy of Cuscutaceae. Folia Geobot.
• Kuijt J. (1969). The Biology of Parasitic Flowering Plants. University of California Press, Berkeley.
• Liao G.I, Chen M.Y, Kuoh C.S. (2000). Cuscuta L. (Convolvulaceae) in Taiwan. Taiwania, (45): 226-234.
• Nemli Y. (1978). Çiçekli Parazitlerden Cuscuta L.’nın Anadolu Türleri Üzerinde Morfolojik ve Sistematik Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Fitopatoloji ve Zirai Botanik Kürsüsü, 108 s. İzmir.
• Nemli Y., Kaya İ, Tamer Ş.R. (2015). Cuscuta campestris. Türkiye İstilacı Bitkiler Kataloğu. Orta Karadeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma İstasyonu Müdürlüğü. Tokat.
• Nemli Y, Öngen N. (1982). Türkiye’nin Trakya Bölgesi Küsküt Türleri (Cuscuta spp.) Üzerinde Taksonomik Çalışmalar. Doğa Bilimleri Dergisi: Vet.Hay/Tar. Orm., 6(3): 147-154.
• Parker C, Riches CR. (1993). Parasitic Weeds of the World. Biology and Control. CAB International, Wallingford. Phytotaxin, (5): 443-445.
• Yuncker T.G. (1932). The genus Cuscuta. Mem Torr Bot. Club., (18): 113-331.