Kumluca (Antalya-Türkiye) İlçesi Örtü Altı Domates Yetiştiriciliğinde Görülen Yabancı Otların Bazı Parametrelere Bağlı Yaygınlık ve Yoğunlukları

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 1, 63 - 73, 30.06.2020

Halil İbrişim Yasin Emre Kitiş

Öz

Bu çalışma, Türkiye’deki en önemli örtü altı üretim alanlarından biri olan Kumluca (Antalya) İlçesi’ndeki domates seralarında görülen yabancı ot türlerini, yaygınlıklarını, yoğunluklarını ve bazı bitkisel özelliklerini ortaya koymak, sera tipi, solarizasyon ve fumigasyon uygulamalarının yabancı otlanmayı nasıl etkilediğini belirlemek üzere 2018-2019 yıllarında survey çalışmaları şeklinde yürütülmüştür. Bu amaçla 65 serada toplam 148 dekar kapalı alan incelenmiştir. Sera içerisinde bulunan tüm yabancı ot türleri kaydedilmiş, yoğunluk, kaplama alanı ve rastlama sıklıkları belirlenmiştir. Tespit edilen türlerin, ilgili kaynaklardan yararlanılarak fitocoğrafik bölgeleri ve hayat formları ortaya konmuştur. Survey yapılan seraların yapı malzemesi (cam & plastik), solarizasyon ve fumigasyon uygulamaları ve süresine bağlı olarak yabancı otların yoğunluğu ve tür dağılımındaki değişiklikler belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma sonunda; 1’i parazit, 5’i tek çenekli, 38’i çift çenekli olmak üzere, 21 familyaya ait toplam 44 yabancı ot türü saptanmıştır. Belirlenen türlerin büyük bölümünün tek yıllık (%61), terofit (%59) ve geniş yayılışlı (%52) olduğu ortaya konmuştur. İlçe genelinde domates seralarında bulunan yabancı otların ortalama yoğunluğu 25,5 adet/m2, kaplama alanı ise %13,3 olarak tespit edilmiştir. Gerek rastlama sıklığı gerekse yoğunluk ve kaplama alanı bakımından en önemli türler; Amaranthus retroflexus L. (horozibiği), Portulaca oleracea L. (semizotu), Cyperus rotundus L. (topalak) ve Melilotus officinalis (L.) Desr. (taş yoncası) olarak belirlenmiştir. Plastik ve cam seralarda görülen ortak tür sayısı 18, benzerlik indeksi ise 0,58 olarak hesaplanmıştır. Plastik ve cam seralardaki yabancı otların yoğunluğu sırasıyla 25,7 ve 22,6 adet/m2, kaplama alanı ise %13,1 ve %16,8 olarak tespit edilmiştir. Fumigasyon yapılan seralarda 28, yapılmayan seralarda 42 yabancı ot türü saptanmış, bunlardan 26 türün ortak olduğu görülmüştür. Fumigasyon yapılıp yapılmamasına bağlı olarak yabancı otların yoğunluğu sırasıyla 26,3 – 25,2 adet/m2, kaplama alanı sırasıyla %9,7 – %14,8 olarak bulunmuştur. İlçedeki seraların %95’inde solarizasyon yapıldığı ve ortalama solarizasyon süresinin 52 gün olduğu belirlenmiştir. Solarizasyon yapılan ve yapılmayan seralarda yabancı ot yoğunluğu sırasıyla 23,5 ve 66,4 adet/m2, kaplama alanı sırasıyla %11,9 ve %18,2 olarak belirlenmiştir. Tüm bu bilgiler ışığında; yabancı otlar açısından bölgede solarizasyon işleminin oldukça önemli olduğu ve üreticilerin bu konudaki farkındalığının yüksek olduğu görülmekle birlikte, yabancı otların %10’un üzerinde bir kaplama alanına ve metrekarede 25 adedin üzerinde yoğunluğa sahip olmaları, yabancı ot mücadelesine daha fazla önem verilmesi gerektiği kanaatini oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Antalya, sera, domates, yabancı ot, solarizasyon, fumigasyon

Density and Frequency of Weed Species According to Some Parameters in Tomato Greenhouses of Kumluca District (Antalya-Turkey)

Öz

This study was carried out in 2018-2019 as a survey study in order to determine weed species, their density and some botanical features in Kumluca (Antalya) district where is one of the most important greenhouse regions in Turkey. Another aim of the study was to detect that greenhouse type, solarization and fumigation how to effect of weed species and density. For this purpose, a total of 14.8 hectare closed area was examined in 65 greenhouses. All weed species in the greenhouse were recorded, density, covering area and frequency of encounter were determined. The phytogeographical regions and life forms of the identified species have been revealed by using the related sources. Changes in the density of weeds and species distribution were tried to be determined depending on the construction material (glass & plastic) of the greenhouses, solarization and fumigation applications and duration. As a result of the study; A total of 44 weed species belonging to 21 families have been identified, 1 parasite, 5 monocotyledons, 38 dicotyledonous. It has been revealed that most of the identified species are annual (61%), therophyte (59%) and widespread (52%). The average density of weeds in tomato greenhouses across the district was 25.5 pieces / m2 and the coverage area was 13.3%. The most important species in terms of frequency, density and coverage area are Amaranthus retroflexus L. (redroot pigweed), Portulaca oleracea L. (purslane), Cyperus rotundus L. (purple nutsedge) and Melilotus officinalis (L.) Desr. (yellow sweet clover). The number of common species seen in plastic and glass greenhouses is 18 and the similarity index found 0.58. The density of weeds in plastic and glass greenhouses is 25.7 and 22.6 pieces / m2, respectively, and the covering area is 13.1% and 16.8%. There were 28 weed species in fumigated greenhouses and 42 weed species in non-fumed greenhouses, 26 of them were common. Depending on whether or not fumigation is performed, the density of weeds was found to be 26.3 - 25.2 pieces / m2, respectively, and the covering area was 9.7% - 14.8%, respectively. It was determined that 95% of the greenhouses in the district has solarization application and the average solarization time is 52 days. Weed density in greenhouses with and without solarization was determined as 23.5 and 66.4 pieces / m2, respectively, and covering area was determined as 11.9% and 18.2%, respectively. In the light of all this information; It is seen that the solarization process is very important in terms of weeds in the region and the awareness of the producers is high. However, the fact that weeds have a coverage area of more than 10% and a density of more than 25 per square meter has formed the opinion that more importance should be given to weed control.

Anahtar Kelimeler

Antalya, greenhouse, tomato, weed, solarization, fumigation

Kaynakça

• Arslan, Z.F., Aksoy, E., Uygur, F.N., 2012. Doğu Akdeniz bölgesi örtüaltı domates yetiştiriciliğinde solarizasyon uygulamasının yabancı otlara ve verime etkisi. Bitki Koruma Bülteni 2012, 52(4):349-366.
• Arslan, Z.F., Uygur, F.N. 2013. Malç tekstili, yerfıstığı kabuğu malçı, mısır sapı malçı ve keser çapanın Akdeniz Bölgesi örtü altı domates üretiminde sorun olan yabancı otlara ve verime etkisi. Türkiye V. Organik Tarım Sempozyumu. 25-27 Eylül 2013, Samsun, 232-239.
• Benlioğlu, S., Ö. Boz, A. Yıldız., G. KaşkavalcI ve K. Benlioğlu, 2005. Alternative Soil Solarization Treatments for the Control of Soil-borne Diseases and Weeds of Strawberry in the Western Anatolia of Turkey. Journal of Phytopathology, Volume 153. 423-430.
• Boz O, Doğan, M.N., Öğüt, D., 2012. The effect of duration of solarization on controlling branched broomrape (Phelipanche ramosa L.) and some weed species. 25th German Conference on Weed Biology and Weed Control, March 13-15, 2012, Braunschweig, Germany
• Candido, V., Addabbo, T., Basile, M., Castronuovo, D., Miccolis, V. 2008. Greenhouse soil solarization: effect on weeds, nematodes and yield of tomato and melon.Agron. Sustain. Dev., 28: 221-230.
• Davis, P.H. (1965-1988). Flora of Turkey and East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Volume: 1-10
• Duran İ., Özgönen Özkaya H., 2016. Kumluca İlçesi Sera Alanlarında Toprak ve Yaprak Kökenli Fungal Hastalık Etmenlerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 1, 111-122
• FAO (Food and Agriculture Organization). (2018). www.fao.org Erişim Tarihi: 10.02.2020
• Gilreath J.P and B.M. Santos, 2004. Methyl Bromide Alternatives for Weed and Soilborne Disease Management in Tomato (Lycopersicon esculentum). Crop Protection 23 (2004), 1193-1198.
• Katan, J., Greenberger. A., Alon, H, ve Grinstein. A., 1976. Solar Heating by Polyethylene Mulching for the Control of Diseases Caused by Soil-Borne Pathogens. Phytopathology, 66, 683- 688.
• Kitiş Y.E., Özçelik H. 2004. "Isparta ili buğday elma ve domates ekim/dikim alanlarında saptanan yabancı ot türleri ve bazı botaniksel özellikleri", Türkiye Herboloji Dergisi, cilt.7, 8-28.
• Kitiş, Y.E. 2005. Isparta ili domates ekim alanlarındaki yabancı otların, yaygınlık ve yoğunluklarının saptanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 51-63.
• Kitiş Y.E., Burunsuz B. 2018. Serik (Antalya) İlçesi Örtüaltı Domates Yetiştiriciliğinde Sorun Olan Yabancı Otların Yaygınlık ve Yoğunluklarının Belirlenmesi. Turkish Academic Research Review International Multidisciplinary Congress, Antalya, Türkiye, 12-14 Ekim 2018, pp.404-410
• Kitiş, Y.E., Karaca, G. 2018. Plastik Toprak Örtülerinin Yabancı Ot Kontrolü ve Domates Verimine Etkileri. Turkish Academic Research Review International Multidisciplinary Congress, 12-14 October 2018, Antalya, TURKEY, 411-416.
• Odum, E.P. (1971). Fundamentals of Ecology. W.B. Saunders Company, 574 s.
• Özaslan, C. ve Kendal, E., 2014. Lice Domatesi Üretim Alanlarındaki Yabancı Otların Belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 4(3): 29-34.
• Peachey, R.E., J.N Pınkerton., K.L. Ivors., M.L Mıller ve L.W Moore, 2001. Effect of Soil Solarization, Cover Crops and Metham on Field Emergence and Survival of Buried Annual Bluegrass (Poa annua) Seeds. Weed Technology, 15:1, 81-88.
• Raunkiaer, C., 1934. Life Forms of Plant and Statistical Plant Geography. Calderon Press, Oxford
• Shuaib, O.S.B., 2001. Critical period for weed competition in tomatoes (Lycopersicon esculentum Mill). University of Aden Journal of Natural and Applied Sciences, 5(1):11-18.
• Sırma, M., Kadıoğlu, İ., Yanar, Y., 2001. Tokat İli Domates Ekim Alanlarında Saptanan Yabancı Ot Türleri, Yoğunlukları ve Rastlanma Sıklıkları. Türkiye III. Herboloji Kongresi Bildiri Özetleri, Ankara.
• Stapleton, J.J., 1997. SoilSolarization: An Alternative Soil Disinfestation Strategy Comes of Age. UC Plant Protection Quarterly, 7, 1-5.
• Talebi, M.R., Golparvar, A.R. 2013. Survey effect of solarization duration and thickness of polyethylene plastic sheets on the characteristics and seed bank of weeds. Scientia Agriculturae, 2 (2): 26-32.
• Tepe I. 1998. Türkiye’de Tarım ve Tarım Dışı Alanlarda Sorun Olan Yabancı Otlar ve Mücadeleleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları No: 32, Ziraat Fakültesi Yayınları No:18, 5-86s.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2018) www.tuik.gov.tr Erişim Tarihi: 10.02.2020
• Uluğ E, Kadıoğlu İ, Üremiş İ. (1993). Türkiye’nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayın No:78 513 s. Adana