Andız Otu (Inula viscosa L.) ve Kokar Ağaç (Ailanthus altissima (Miller) Swingle) Özütlerinin Bazı Yabancı Ot Tohumlarının Çimlenmeleri Üzerine Allelopatik Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 1, 9 - 22, 08.11.2024

İlhan Üremiş , Hacer Horuz

Öz

Bu çalışmada Asteraceae familyasından Inula viscosa (L.) Aiton (Andız otu; INUVI) ve Simurabuceae familyasından Ailanthus altissima (Mill.) Swing (kokar ağaç; AILAL)’ın çiçekli ve çiçeklenme öncesi dönemlerinde, yaprak, gövde ve köklerinden elde edilen ve 6 ml/petri dozda uygulanan farklı (%1, %2, %4, %8 ve %16) yoğunluktaki özütlerin; Amaranthus retroflexus L. (kırmızı köklü tilki kuyruğu; AMARE), Avena sterilis L. (kısır yabani yulaf; AVEST), Echinochloa colonum (L.) Link (benekli darıcan; ECHCO), Hirchfeldia incana (L.) Lagr. Foss. (dev hardal; HIRIN), Portulaca oleracea L. (semizotu; POROL) ve Sinapis arvensis L. (yabani hardal; SINAR)’e karşı allelopatik etkinliği araştırılmıştır. Çalışma, 3 tekerrürlü ve 2 tekrarlamalı olarak bölünmüş parseller deneme desenine göre kurulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre bitki özütlerinin allelopatik etkinliği artan dozlara paralel olarak; yabancı otların tohum çimlenmesini önemli düzeyde engellediği görülmüştür. Kullanılan tüm özütlere karşı S. arvensis oldukça hassas olmasına rağmen diğerlerinin daha dayanıklı olduğu saptanmıştır. Buna göre; yapılan probit analiz sonuçlarından hesaplanan LD50 değerlerine göre farklı uygulamalardan elde edilen sonuçlara bakıldığında, özütlerin en etkili olduğu yabancı otlar ve dozları (ml/petri): IYF (çiçekli dönemde andız otu yaprak) özütü için SINAR (0.001); IYL (çiçekli dönem öncesi andız otu yaprak) özütü HIRIN ve SINAR (0.001); AYF (çiçekli dönemde kokar ağaç yaprak) özütü için SINAR (0.645); AYL (çiçekli dönem öncesi kokar ağaç yaprak) özütü için POROL (0.029); AGF (çiçekli dönemde kokar ağaç gövde) özütü için SINAR (0.257); AGL (çiçekli dönem öncesi kokar ağaç gövde) özütü için AMARE (0.500); AKF (çiçekli dönemde kokar ağaç kök) özüt uygulaması için SINAR (0.577); AKL (çiçekli dönem öncesi kokar ağaç kök) özütünde ise SINAR (0.813)’dır. Probit analiz sonuçlarından hesaplanan LD50 değerlerine göre yabancı ot tohumlarının en hassas oldukları özütler: AMARE, AVEST için IYF; ECHCO için AGF; HIRIN için IYL; POROL için ise AYL; SINAR için IYF ve IYL’dir.

Anahtar Kelimeler

Inula viscosa, Ailanthus altissima, yabancı ot tohumu, allelopatik etki, özüt

Proje Numarası

Yok

Allelopathic Effects of False Yelloehead (Inula viscosa L.) And Tress of Heaven (Ailanthus altissima (Miller) Swingle) Extracts On The Germination of Some Weed Seeds

Öz

In this study, the effects of extracts with different concentrations (1%, 2%, 4%, 8% and 16%) obtained from the leaves, stems and roots of Inula viscosa (L.) Aiton (false yellowhead; INUVI) from the Asteraceae family and Ailanthus altissima (Mill.) Swing (tree of heaven; AILAL) from the Simurabuceae family, applied at a dose of 6 ml/petri, in flowering and before flowering stages on some weeds; Amaranthus retroflexus L. (redroot pigweed; AMARE), Avena sterilis L. (sterile wild oat; AVEST), Echinochloa colonum (L.) Link. (awnless barnyardgrass; ECHCO), Hirchfeldia incana (L.) Lagr. Foss. (hoary mustard; HIRIN), Portulaca oleracea L. (common purslane; POROL) and Sinapis arvensis L. (charlock; SINAR) were investigated. The study was established according to a split-plot experimental design with 3 replications and 2 replications. According to the results obtained, plant extracts have significantly inhibited the seed germination of weeds in parallel with increasing doses (1%, 2%, 4%, 8% and 16%). Although S. arvensis were very sensitive to all the extracts used, others were found to be more resistant. Accordingly, When the results obtained from different applications were examined according to the LD50 values calculated from the probit analysis results, the most effective weeds and their doses (ml/petri): SINAR (0.001) for IYF (leaf of false yellowhead in flowering stage) extract; HIRIN and SINAR (0.001) for IYL (leaf of false yellowhead before flowering stage) extracts; SINAR (0.645) for AYF (leaf of tree of heaven in flowering stage) extract; POROL (0.029) for AYL (leaf of tree of heaven before flowering stage) extract; SINAR (0.257) for AGF (stem of tree of heaven in flowering stage) extract; AMARE (0.500) for AGL AGL (stem of tree of heaven before flowering stage) extract; SINAR (0.577) for AKF (root of tree of heaven in flowering stage) extract application; and SINAR (0.813) in AKL (root of tree of heaven before flowering stage) extract. According to the LD50 values calculated from the probit analysis results, the extracts to which the weed seeds are most sensitive are: AMARE, IYF for AVEST; AGF for ECHCO; IYL for HIRIN; AYL for POROL; IYF and IYL for SINAR.

Anahtar Kelimeler

Inula viscosa, Ailanthus altissima, yabancı ot tohumu, allelopatik etki, özüt

Etik Beyan

Yok

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Arslan M., Üremiş İ., Uludağ, A. (2005). Determining bio-herbicidal potential of rapeseed, radish and turnip extracts on germination inhibition of cutleaf ground-cherry (Physalis angulata L.) seeds. Journal of Agronomy, 4 (2) 134-137.
• Bagheri F., Cici, S.Z.H. (2015). Effects of Ailanthus altissima on the growth of weeds and agricultural plants, study on inhibitory. Biological Forum – An International Journal, 7 (1) 506-511.
• Baltepe G., Mert, H.H. (1973). Bazı Cucurbitaceae türlerinin hipokotil büyümesi üzerinde gibberellik asit ve indol asetik asitin etkileri, Tübitak IV. Bilim Kongresi Tebliği, Ankara.
• Bayhan Ş., Özkan, E., Onaran, A. (2017). Inula viscosa L. bitki ekstraktının bazı bitki patojeni funguslara karşı antifungal aktivitesi. İç Anadolu Bölgesi 3. Tarım ve Gıda Kongresi (26-28 October 2017, Sivas) Bildiriler.
• Bostan C.F.B., Mihoc C., Selesan M. (2014). Ailanthus altissima species invasion on biodiversity caused by potential allelopathy. Research Journal of Agricultural Science, 46 (1) 95-103.
• Buhler D.D., Hoffman M.L. (1999). Andersen’s Guide to Practical Methods of Propagating Weeds and Other Plants. Weed Sci. Society of America, 2nd Edition, Allen Press, 248 p.
• Davis P.H. (1965-1988). Flora of Turkey and East Aegean Islands, Vol: 1-10. Edinburg University Press, Edinburg, U.K.
• Delen N., Durmuşoğlu E., Güncan A., Güngör Turgut C., Burçak, A. (2005). Türkiye’de pestisit kullanımı, kalıntı ve organizmalarda duyarlılık azalışı sorunları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI Teknik Kongresi (3-7 Ocak 2005, Ankara) Bildiriler, 629-648.
• Doğan A. (2004). Antep Turpu (Raphanus sativus L.)’nun mısır bitkisine ve yabancı ot türlerine olan allelopatik etkisinin araştırılması. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 83 s., Adana.
• Dor E., Hershenhorn J. (2012). Allelopathic effects of Inula viscosa leaf extracts on weeds. Allelopathy Journal, 30 (2) 281-289.
• Dudai N, Poljakoff-Mayber, A. Mayer, A.M. Putievsky, E., Lerner H.R. (1999). Essential oils, as allelochemicals and their potential use as bioherbicides. J. Chem. Ecol., 25:1079-1089.
• Duke S.O., Paul R.N.,Lee, S.M. (1988). Terpenoids from the genus Artemisia as potential pesticides. Biologically Active Natural Products, ACS Symposium Series, 380: 318-334.
• Duke S.O., Dayan F.E., Romagni J.G., Rimando A.M. (2000). Natural products as sources of herbicides: current status and future trends. Weed Res. 40: 99-111.
• Erik S., Tarıkahya B. (2004). Türkiye florası üzerine. Kebikeç İnsan Kaynakları Araştırmaları Dergisi. 17:139-163.
• Erkin E., Kişmir, A. (1996). Dünya’da ve Türkiye’de tarım ilaçlarının kullanımı. II. Ulusal Zirai Mücadele İlaçları Simpozyumu (18-20 Kasım 1996, Ankara) Bildiriler, 3-11.
• Francisco J.P., Ormeno-Nuneza J. (1991). Root exudates of wild oats: allelopathic effect on spring wheat. Phytochemistry, 30 (7) 2199-2202.
• Gönen O., Uygur F.N., Üremiş İ. (1996). Çukurova’da herbisit kullanımının boyutları ve geleceğe yönelik görüşler. II. Ulusal Zirai Mücadele İlaçları Simpozyumu ( 18-20 Kasım 1996, Ankara) Bildiriler, 91-100. Güncan A. (2016). Yabancı Otlar ve Mücadele Prensipleri. (Güncelleştirilmiş ve ilaveli altıncı baskı) Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya, 311s.
• Güner A., Özhatay N., Ekim T., Başer K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement 2), Vol. 11, Edinburgh University Press, Edinburgh, 656pp.
• Heisey R.M. (1990). Evidence for allelopathy by tree-of-heaven (Ailanthus altissima). Journal of Chemical Ecology, 16 (6) 2039-2055.
• Heisey R.M. (1996). Identification of an allelopathic compound from Ailanthus altissima (Simaroubaceae) and characterization of its herbicidal activity. American Journal of Botany, 83: 192-200.
• Heisey R.M. (1997). Allelopathy and the secret life of Ailanthus altissima. Arnoldia (Boston), 57: 3, 28-36.
• Kadıoglu I. (2004). Effects of hearleaf cocklebur (Xanthium strumarium L.) extract on some crops and weeds. Asian Journal of Plant Sciences. 3 (6) 696-700.
• Karaaltın S., Erol A., Uslu O.S., Tufekcı A., Elcı, S. (1999). Elçi yoncasının (Medicago sativa var. elci) kök, gövde, yaprak, çiçek ve tohumundan elde edilen ekstraktların bazı bitki tohumlarının çimlenme ve fide gelişimi üzerine etkileri. Türkiye 3ncü Tarla Bitkileri Kongresi (15-18 Kasım 1999, Adana) Bildiriler, 195-200.
• Kordali Ş., Çakır A., Akcin T.A., Mete E., Akcin A., Aydın T., Kılıç H. (2009). Antifungal and herbicidal properties of essential oils and n-hexane extracts of Achillea gypsicola Hub-Mor. and Achillea biebersteinii Afan. (Asteraceae). Industrial Crops and Products, 29, 562-570.
• Kropff M.J., Walter H. (2000). EWRS and the challenges for weed research at the start of a new millennium. Weed Research, 40:7-10.
• Mamıkoğlu N.G. (2007). Türkiye’nin Ağaç ve Çalıları, NTV Yayınları. 728 s.
• Omezzine F., Rinez A., Ladhari A., Haouala R. (2011a). Phytotoxicity of the genus Inula (Asteraceae). 3rd International Symposium on Weeds and Invasive Plants (October 2-7, 2011, Ascona, Switzerland).
• Omezzine F., Rinez A., Ladhari A., Haouala R. (2011b). Allelopathic potential of Inula viscosa against crops and weeds. Int.J. Agric. Biol., 13: 841-849.
• Özdemir Ş. (2007). Brassicaceae familyasından bazı bitkilere ait ekstraktların yabancı otlarla mücadelede biyo-herbisit olarak kullanılabilme olanaklarının araştırılması. Mustafa Kemal Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, 88 s., Hatay.
• Özdemir Ş., Üremiş İ. (2013). Brassicaceae familyasından bazı bitkilere ait ekstraktların Amaranthus retroflexus L.’a karşı allelopatik etkilerinin belirlenmesi. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (1) 1-12.
• Özdemir Ş., Üremiş İ. (2019). Şalgam ve bazı turp genotiplerinin Amaranthus retroflexus L. ve Portulaca oleracea L. üzerine allelopatik etkileri. Erciyes Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 2 (1) 35-45.
• Sladonja B., Poljuha D., Sušek M., Dudas S. (2014). Herbicidal effect of Ailanthus altissima leaves water extracts on Medicago sativa seeds germination. 3rd Conference with International Participation Conference VIVUS – on Agriculture, Environmentalism, Horticulture and Floristics, Food Production and Processing and Nutrition (14th and 15th November 2014, Naklo-Slovenia) Proceedings 476-481.
• Small C.J., White D.C., Hargbol B. (2010). Allelopathic influences of the invasive Ailanthus altissima on a native and a non-native herb. The Journal of the Torrey Botanical Society, 137 (4) 366-372.
• Sözeri S., Ayhan A. (1997). Taraxacum cf. officinale Weber’nin kök ve yapraksu ekstraktlarının bazı çim çeşitlerine allelopatik etkileri. Türkiye II. Herboloji Kongresi (1-4 Eylül 1997, İzmir & Ayvalık) Bildiriler, 313-328.
• Tekeli İ., Güler Ç., Yerli V.S., Algan N., Vaizoğlu A.S., Kaya D.A., Öztürk B., Mutlu B., Demirayak F. (2006). Türkiye’nin Çevre Konusunda Verdiği Sözler, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Yayınları, No, 13.
• Topakçı N., İkten C., Göçmen H. (2005). Inula viscosa (L.) Ait. (Asteraceae) yaprak ekstraktının pamuk kırmızı örümceği Tetranychus cinnabarinus (Boisd.) (Acari:Tetranychidae)’a karşı bazı etkileri üzerine bir araştırma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (3) 411-415.
• Uludağ A. (2006. Türkiye’de allelopati araştırmaları ve uygulamaları üzerine genel bir bakış. Allelopati Çalıştayı (13-15 Haziran 2006, Yalova) Bildiriler, 37-46.
• Uludağ A. (2015). Ailanthus altissima L. Türkiye İstilacı Bitkiler Kataloğu, (Edi.: Onen, H.). T.C. Gıda, Tar. ve Hay. Bak. TAGEM Bitki Sağ. Araş. Daire Başkanlığı, Ankara, 148-155.
• Uludag A., Uremis I., Rusen M., Tursun N. (2017). Possible uses of allelopathy in weed control in organic farming in Turkey. Acta Herbologica, 26 (2) 87-93.
• Uludag A., Uremis I., Arslan M. (2018). Biological weed control, Non-chemical weed control, (Eds.: K. Jabran and B.S. Chauhan) 115-132.
• Üremiş İ. (2006). Türkiye’de Brassicaceae familyasından bitkilerin allelopatik etkileri üzerine yapılan çalışmalar. Allelopati Çalıştayı (13-15 Haziran 2006, Yalova), 23-35, ABKMAE, Yalova.
• Üremiş İ., Arslan M., Uludağ A., Sangün M.K. (2009). Allelopathic potentials of residues of 6 Brassica species on johnsongrass [Sorghum halepense (L.) Pers.]. African Journal of Biotechnology, 8 (15) 3497-3501.
• Üremiş İ., Arslan M., Yıldırım A.E., Soylu S. (2014). Bazı kekik uçucu yağlarının yabancı ot mücadelesinde toprak fumigantı olarak kullanılabilme olanaklarının belirlenmesi, Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi (3-5 Şubat 2014, Antalya) Bildiriler, 380.
• Üremiş İ., Arslan M., Uludağ A. (2005). Allelopathic effects of some Brassica species on germination and growth of cutleaf ground-cherry (Physalis angulata L.). Journal of Biological Sciences, 5 (5) 661-665.
• Uremis I., Arslan M., Soylu S. (2017a). Allelopathic potential of Ailanthus altissima extract on germination of weed seeds. International Conference on Agriculture, Forest, Food Sciences and Technologies (ICAFOF 2017 Cappadocia/Turkey) (15-17 May 2017, Cappadocia, Nevşehir/Turkey) Proceedings, 729.
• Uremis I., Soylu S., Uludag A., Arslan M. (2017b). Effects of Ailanthus altissima (Mill.) Swingle extracts on germination of some weed and vegetable species. 5th International Symposium Weeds and Invasive Plants (10-14 October 2017, Chios, Greece) Abstracts: 100.
• Üremiş İ., Soylu S., Uludağ A., Asil H., Kara M., Arslan M. (2023a). Yabancıot Mücadelesinde Bitki Uçucu Yağlarının Kullanımı: Türkiye’de Yapılan Çalışmalara Geçmişten Geleceğe Bakış 1, (Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Alanında Gelişmeler, Ed., Atik, A. ve Keskin, A.H.). Platanus Publishing, Ankara, 327-359.
• Üremiş İ., Soylu S., Uludağ A., Asil H., Kara, M., Arslan M. (2023b). Yabancıot Mücadelesinde Bitki Uçucu Yağlarının Kullanımı: Türkiye’de Yapılan Çalışmalara Geçmişten Geleceğe Bakış 2, (Ziraat, Orman ve Su Ürünleri Alanında Gelişmeler, Ed., Atik, A. ve Keskin, A.H.). Platanus Publishing, Ankara, 361-397.
• Uygur F.N. (1985). Untersuchungen zu art und bedeutung der verunkrautung in der Cukurova unter besonderer berücksictigung von Cynadon dactylon (L.) Pers. und Sorghum halepense (L.) Pers. PLITS, 1985/3 (5) Stutgart, Germany, 169s.
• Uygur F.N., Köseli F., Çinar, A. (1990). Die allelopathische wirkung von Raphanus sativus L. Zeitschrift für Pflanzenkrankheiten und Pflanzenschutz, Sonderheft, XII, 259-264. Zimdahl R.L. (2018). Fundamentals of Weed Science, 5th Edition, Academic Press, 758p.