Librar-e Turkey Project: Public Library Usage Research

Yıl 2014, Cilt: 28 Sayı: 3, 288 - 307, 01.07.2014

Umut Al , İrem Soydal

Öz

In this study, general information about the Librar-e Turkey Project is introduced, some studies that have been done within the scope of the Project are presented, and the findings of the “Public Library Usage Survey” that has been applied to the users of 78 libraries in 26 provinces, which are among the target audience of the Project, are evaluated. The 26-question survey has been applied from February 19 to March 14, 2014 in the public libraries located in 26 different provinces. The study gives some indepth insight as regards the frequency of public library visits, reasons for using the libraries, attitude of the users to the possible training programs that can be offered in the public libraries. Survey results have shown that public library users in rural areas are in a more disadvantaged position in terms of technology ownership, compared to library users in urban areas. Moreover, it has been found out that there is an inverse relationship between the ages and library visit frequencies of the users. Results have also revealed that the most common aim of the public library users in using the libraries is borrowing or reading books, where they also show a tendency towards attending the free computer literacy training programs which will be given in the public libraries Our study reveals the current situation of the public libraries which have been selected for the Librar-e Turkey Project and proposessome suggestions to public libraries forthem to become centers of attraction that efficiently address the demands and needs of the citizens.

Anahtar Kelimeler

Librar-e Turkey Project, public libraries in Turkey, usage of'public libraries, user studies.

Kütüphan-e Türkiye Projesi: Halk Kütüphanesi Kullanım Araştırması

Öz

Bu çalışmada Kütüphan-e Türkiye Projesi hakkında genel bilgiler sunulmakta, proje kapsamında yapılan çalışmalara yer verilmekte, projenin hedef kitlesini oluşturan 26 ildeki 78 halk kütüphanesinin kullanıcılarına yönelik olarak hazırlanmış “Halk Kütüphanesi Kullanım Araştırması Anketi”nden eldeedilen bulgular değerlendirilmektedir. Söz konusu anket çalışması 19 Şubat 2014 ile 14 Mart 2014 tarihleri arasında proje kapsamında incelenmekte olan 26 ildeki halk kütüphanelerinde uygulanmıştır. Anket 26 sorudan oluşmaktadır ve halk kütüphanelerinin ziyaret edilme sıklıkları, kullanılma amaçları, halk kütüphanelerinde verilebilecek olan eğitimlere yönelik tutumlar gibi konularda detaylı bilgilerin elde edilmesine olanak tanımaktadır. Çalışma sonucunda, kırsal alanda yaşayan kütüphane kullanıcılarının kentsel alanda yaşayan kullanıcılara oranla teknoloji sahipliği bakımından daha dezavantajlı konumdabulunduğu, kullanıcıların yaşları ile kütüphaneyi ziyaret etme sıklıklarının ters orantılı olduğu, halk kütüphanelerinden en fazla kitap ödünç almak ya da okumak amaçlı olarak yararlanıldığı, özellikle bilgisayar kullanımı ile ilgili olarak halk kütüphanelerinde ücretsiz olarak verilecek eğitimlerekullanıcıların katılma eğiliminde oldukları belirlenmiştir. Çalışmamız, proje kapsamında seçilen kütüphanelerdeki mevcut durumu kullanım araştırmasına dayalı olarak ortaya koymakta ve halk kütüphanelerinin vatandaşların gereksinimleri doğrultusunda yararlanabilecekleri birer çekim merkezi haline dönüştürülmesi hedefine yönelik olarak neler yapılabileceği konusunda öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kütüphan-e Türkiye Projesi, Türkiye’de halk kütüphaneleri, halk kütüphanelerinin kullanımı, kullanıcı araştırmaları.

Kaynakça

• Aydın İl Halk Kütüphanesi. (2014). Kütüphanemiz İŞKURhizmet noktası oldu. 5 Ağustos 2014 tarihinde http://www.aydinkutup.gov.tr/TR,95854/kutuphanemiz-iskur-hizmet-noktasi-oldu-13062014.html adresinden erişildi.
• Bill & Melinda Gates Foundation. (2014a). Strategy overview. 7 Temmuz 2014 tarihinde http://www. gatesfoundation.org/What-We-Do/Global-Development/Global-Libraries adresinden erişildi.
• Bill & Melinda Gates Foundation. (2014b). Partners. 7 Temmuz 2014 tarihinde http://www. gatesfoundation.org/What-Wc-Do/Global-Dcvclopmcnt/Global-Librarics/Global-Librarics-Partncrs adresinden erişildi.
• Bill & Melinda Gates Foundation ve Foundation Strategy Group. (2012). Changing lives through technology in public libraries: A ten year retrospective. 5 Ağustos 2014 tarihinde https://spaces. gatesfoundation.org/docs/DOC-5252 adresinden erişildi.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2013). Asgari ücretin net hesabı ve işverene maliyeti. 21 Temmuz 2014 tarihinde http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/cgm.portal?page=asgari adresinden erişildi.
• Çelik, A. (2014). 5N 1K ile Kütüphan-e Türkiye Projesi. Türk Kütüphaneciliği, 28 (1), 72-74.
• EUROSTAT. (2014). Information society statistics. 7 Temmuz 2014 tarihinde http://epp.eurostat. ec.europa.eu/portal/page/portal/information_society/data/main_tables adresinden erişildi.
• Global Libraries. (2013a). Overview of Global Libraries Performance Metrics (PMs) and the Common Impact Measurement System (CIMS). 7 Temmuz 2014 tarihinde https://spaces.gatesfoundation.org/ docs/DOC-3448 adresinden erişildi.
• Global Libraries. (2013b). Road map stage 1: Preplanning/learning. 7 Temmuz 2014 tarihinde https:// spaces.gatesfoundation.org/docs/DOC-2370 adresinden erişildi.
• IREX. (2013). Libraries partner with national organization to promote access to agricultural subsidies. 5 Ağustos 2014 tarihinde http://irexgl.wordpress.com/2013/04/01/libraries-partners-with-nationalorganization-to-promote-access-to-agricultural-subsidies/ adresinden erişildi.
• International Telecommunication Union. (2013). Mobile-cellular telephone subscriptions. 7 Temmuz 2014 tarihinde http://www.itu.mt/en/ITU-D/Statistics/Documents/statistics/2013/Mobile_ cellular_2000-2012.xls adresinden erişildi.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2011). Türkiye okuma kültürü haritası. 12 Eylül 2014 tarihinde http:// www.kygm.gov.tr/Eklcnti/55.yonctici-ozetipdf.pdf.?0 adresinden erişildi.
• Kütüphan-e Türkiye. (2014a). Genel bilgi. 7 Temmuz 2014 tarihinde http://www.kutuphaneturkiye.org. tr/genel-bilgi/ adresinden erişildi.
• Kütüphan-e Türkiye. (2014b). Kütüphan-e Türkiye Projesi (KTP) portfolyosu. 7 Temmuz 2014 tarihinde http://www.kutuphaneturkiye.org.tr/portfolyo/ adresinden erişildi. Kütüphan-e Türkiye. (2014c). Çalışma grupları. 7 Temmuz 2014 tarihinde http://www.kutuphaneturkiye. org.tr/ adresinden erişildi.
• Özlük, H.K. (2006). Halk kütüphanesi kullanıcılarının bilgi arama davranışları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Quick, S., Prior, G., Toombs, B., Taylor, L. ve Currenti, R. (2013a). Users’ perceptions of the benefits of ICT in public libraries in Bulgaria. 15 Temmuz 2014 tarihinde https://digital.lib.washington. edu/researchworks/bitstream/handle/1773/24006/Bulgaria%20English.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Quick, S., Prior, G., Toombs, B., Taylor, L. ve Currenti, R. (2013b). Users’ perceptions of' the benefits of ICT in public libraries in Latvia. 15 Temmuz 2014 tarihinde https://digital.lib.washington.edu/ researchworks/bitstream/handle/1773/24022/TNS_Latvia_English.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Quick, S., Prior, G., Toombs, B., Taylor, L. ve Currenti, R. (2013c). Users’ perceptions of the benefits of ICT in public libraries in Lithuania. 15 Temmuz 2014 tarihinde https://digital.lib.washington.edu/ researchworks/bitstream/handle/1773/24024/TNS_Lithuania_English.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Quick, S., Prior, G., Toombs, B., Taylor, L. ve Currenti, R. (2013d). Users’ perceptions of the benefits of ICT in public libraries in Poland. 15 Temmuz 2014 tarihinde https://digital.lib.washington.edu/ researchworks/bitstream/handle/1773/24028/TNS_Poland_English.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Quick, S., Prior, G., Toombs, B., Taylor, L. ve Currenti, R. (2013e). Users’ perceptions of the benefits of ICT in public libraries in Romania. 15 Temmuz 2014 tarihinde https://digital.lib.washington.edu/ researchworks/bitstream/handle/1773/24032/TNS_Romania_English.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Quick, S., Prior, G., Toombs, B., Taylor, L. ve Currenti, R. (2013f). Cross-European survey to measure users’perceptions of the benefits of ICT in public libraries. 15 Temmuz 2014 tarihinde https://digital. lib.washington.edu/researchworks/bitstream/handle/1773/22718/Final%20Report%20-%20CrossEuropean%20Library%20Impact.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.
• Şahin, G. (2007). Halk kütüphanelerinin toplumsal rolü ve Etimesgutİlçe HalkKütüphanesinin kullanım etkinliğinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Topçu, Ö.Ş. ve Yılmaz, B. (2012). Ankara’daki halk kütüphanesi hizmet niteliğinin değerlendirilmesi. Türk Kütüphaneciliği, 26, 53-77.
• Uçak, N.Ö. ve Topçu, Ö.Ş. (2012). Günlük yaşamda bilgi gereksinimi ve halk kütüphaneleri. 2. Halk Kütüphaneciliği Sempozyumu: Değişen Dünyada Halk Kütüphaneleri 9-12 Mayıs 2012, Bodrum: Bildiriler, Posterler ve Çalıştay Raporları içinde (ss. 120-134). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Yılmaz, B. (2000). Türk toplumunun halk kütüphanesi kültürü: Ankara’da oturanlar üzerine bir araştırma. Türkiye ’de kütüphane ve enformasyon biliminin kurumsal gelişimi. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi KütüphanecilikBölümü'nün Kuruluşunun 36. Yılı Anısına Düzenlenen Sempozyum Bildirileri (11-12 Mayıs 2000, İstanbul) içinde (ss. 98-108). İstanbul: TKD İstanbul Şubesi.
• Yılmaz, B. (1995).Ankara'da halkkütüphanesi kullanımı: Sosyo-ekonomik çözümleme. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yılmaz, B. (1990). Okuma alışkanlığı ve Yenimahalle İlçe Halk Kütüphanesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.