AN ADMIRER OF ST. HUSSEİN: KERBELA DIRGES IN DIWAN OF BAHREDDIN ONE OF THE UNKNOWN POETS OF THE LAST CENTURY

Yıl 2013, Sayı: 67, 121 - 148, 24.10.2013

Kamil Ali Gıynaş

Öz

Dirge is general name of poem after a decendent to express sadness of a valuable thing or to commend them. In Turkish literature, it is seen that liric poems is written for religion and state leader, also especially Hz. Hussein and martyrs of Kerbelâ, to express regret the loss of the deceased, to explain aspects of that person’s best interest for him, to express the poet, to show consent the destiny of the world, emphasize the transience, patience and fortitude to invite relatives of the deceased. Kerbelâ dirges describing the seizure of a martyr of Hz. Hussein, are written by a lot of poets from the date on which the Kerbelâ event occurred in the world of Islam. Kerbelâ dirges are located at diwans and other works. In this article, twenty eight Kerbelâ dirges at the Bahreddîn diwan, which are unique copies in M. Fatih Köksal’s personal library, will be introduced. Bahreddîn lived between the second half of the 19th century and the first half of the 20th century. He wrote poems under the pseudonym Bahrî and Bahreddîn, and he belongs to Shabaniyye sect. These dirges have been written by the poet with a great love for St. Hussein

Anahtar Kelimeler

Bahreddîn, diwan of Bahreddîn, Kerbelâ, dirge, Kerbelâ dirges

BİR HZ. HÜSEYİN ÂŞIĞI: SON ASRIN MEÇHUL ŞAİRLERİNDEN BAHREDDÎN VE DÎVÂNINDAKİ KERBELÂ MERSİYELERİ

Öz

Mersiye, ölenin veya kaybedilen değerlerin ardından onu öven ve kaybının üzüntüsünü ifadeeden şiirlerin genel adıdır. Türk edebiyatında ölenin kaybından duyulan üzüntüyü dilegetirmek, o kişinin iyi taraflarını anlatmak, ona karşı şairin ilgisini ifade etmek, kadere rızagöstermek, dünyanın geçiciliğini vurgulamak ve ölünün yakınlarını sabır ve metanete davetetmek gibi hususların ele alındığı bu lirik şiirlerin, din ve devlet büyükleriyle yakın akrabalaryanında özellikle Hz. Hüseyin ve Kerbelâ şehitleri için yazıldığı görülmektedir. Hz.Hüseyin’in şehit edilişini anlatan Kerbelâ mersiyeleri, Kerbelâ olayının gerçekleştiği tarihtenbu yana İslam dünyasında birçok şair tarafından yazılmıştır. Kerbelâ mersiyeleri, divanlardave başka eserler içinde yer almaktadır. Bu yazıda, 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyılın ilkyarısında ömür sürdüğü anlaşılan Bahreddîn’in bilinen tek nüshası M. Fatih Köksal’ın şahsikütüphanesinde yer alan divanındaki değişik nazım şekillerinde kaleme alınmış yirmi sekizKerbelâ mersiyesi tanıtılacaktır. Şiirlerinde Bahreddîn’le birlikte Bahrî mahlasını da kullananşairin, şiirlerinden Şabâniyye tarikatine mensubiyeti anlaşılmakla beraber mersiyelerindeHz. Hüseyin’e büyük bir sevgi beslediği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bahreddin, Bahreddin divanı, Kerbelâ, mersiye, Kerbelâ mersiyeleri

Kaynakça

• ALGÜL, H. (2009). Kerbelâ Kanayan Bir Yara Gönül Sızlatan Bir Facia. İstanbul: Ensar Neşriyat.
• ARSLAN, M. ve Erdoğan, M. (2009). Kerbela Mersiyeleri. Ankara: Grafiker Yayınları.
• ÇAĞLAYAN, B. (1997). Kerbelâ Mersiyeleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: GÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÇİFTÇİ, C. (2008). Divan Şiirinde Kerbelâ Ağıtları. İstanbul: Kevser Yayınları.
• GÖLPINARLI, A. (1992). Alevi-Bektaşi Nefesleri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• GÜNGÖR, Ş. (2003). “Maktel-i Hüseyin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 27: 456-457.
• KARAHAN, A. (1939). Anadolu Türk Edebiyatında Maktel-i Hüseyin’ler. İstanbul: Edebi- yat Fakültesi Türkoloji Disiplini Mezuniyet Travayı.
• KÖKSAL, M. A. (1984). Hazreti Hüseyin ve Kerbelâ Fâciası. Ankara: Akçağ Yayınları.
• TOPRAK, M. F. (2004). “Mersiye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 29: 215- 217.
• UZUN, M. (2006). “Muharremiye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 31: 8-9.
• YILMAZ, M. (1992). Edebiyatımızda İslâmî Kaynaklı Sözler. İstanbul: Enderun Kitabevi.