MİTOSTAN İMGESEL LOGOSA: BEDRİ RAHMİ EYUBOĞLU’NUN RESİMLERİNDE ALEGORİK ANLATIM

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 390 - 406, 01.04.2023

Mustafa Gürbüz Beydiz

https://doi.org/10.7456/tojdac.1249556

Öz

Hangi Alandan Hakem Atanmalı: Sanat, Sanat Tarihi

MİTOSTAN İMGESEL LOGOSA: BEDRİ RAHMİ EYUBOĞLU’NUN BAZI RESİMLERİ

Doç. Dr. Mustafa Gürbüz BEYDİZ
Çankırı Karatekin Üniversitesi, Türkiye
[e-mail]
https://orcid.org/0000-0002-8196-4105

ÖZ
Mitoslar içinden çıktığı toplumun kültürel izlerini taşıdığı gibi coğrafyalar aşarak farklı toplumlarda da yeni bir kimliğe bürünerek geleceğe aktarılmıştır. Aynı zamanda bu anlatılar zaman içinde de değişebilmektedir. Sanatçı da içinden yetiştiği toplumun bir bireyi olarak eserlerinde de bu tür kültürel kodların imgeleriyle sanatını var etmeye çalışır ve estetik kaygıyla onu alımlayıcıya sunar. Ancak sanat objesinin misyonu bir galeride süjeyle olan vuslatıyla son bulmaz. Aslında sanatçısının hayal gücünden başlayıp biçime dönüşerek devam eden sürecin sonunda ortaya koyduğu manifestosudur. Böylece sanat objesi sanatçısının evrenselliği ile ölümsüzlüğüne kadar giden yolda birer mihenk taşına dönüşür. Bu nedenle Bedri Rahmi’nin eserleri ölümsüzdür ve kendisi de evrensel bir sanatçıdır. Hem edebiyat hem de plastik sanatlar alanında ortaya koyduğu çalışmalar sanat çevrelerince hep önemsenmiştir. Onun resimlerine bakarken tuvalinden Anadolu tadında mitsel kokuyu alırsınız. Kompozisyonlarında da mitoslarla şekillenen hayal dünyasının imgesel şifrelerini öğrenirsiniz. Fırçası bir kalemdir ve resimleri ise bir roman. Bu araştırma onun bazı resimlerindeki renkli dünyasına ait alegorik imgeleri mitoloji üzerinden okumak amacıyla ilgili literatür taramaları yöntemiyle hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sanat, Mitoloji, Resim, İmge, Bedri Rahmi Eyuboğlu.


FROM MYTHOS TO IMAGINARY LOGOS: SOME PAINTING OF BEDRI RAHMI EYUBOĞLU

ABSTRACT
As myths carry the cultural traces of the society from which they originate, they have also been transferred to the future by taking on a new identity in different societies by crossing geographies. At the same time, these narratives can also change over time. The artist, as an individual of the society in which he/she grew up, tries to bring his/her art into existence with the images of such cultural codes in his/her works and presents it to the buyer with aesthetic concerns. However, the mission of the art object does not end with its vuslat with the subject in a gallery. In fact, it is the manifesto of the artist at the end of the process that starts from his imagination and continues by transforming into form. Thus, the art object becomes a touchstone on the road to the artist's universality and immortality. For this reason, Bedri Rahmi's works are immortal and he himself is a universal artist. His works in both literature and the plastic arts have always been highly regarded by art circles. When you look at his paintings, you smell the Anatolian flavor of myth from his canvas. In his compositions, you learn the imaginary codes of the imaginary world shaped by myths. His brush is a pen and his paintings are a novel. This research was prepared through literature reviews in order to read the allegorical images of his colorful world in some of his paintings through mythology.
Keywords: Art, Mythology, Painting, Symbol, Bedri Rahmi Eyuboğlu.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Mitoloji, Resim, İmge, Bedri Rahmi Eyuboğlu

FROM MYTHOS TO IMAGINARY LOGOS: ALLEGORICAL EXPRESSION IN THE PAINTINGS OF BEDRI RAHMI EYUBOĞLU

Öz

Hangi Alandan Hakem Atanmalı: Sanat, Sanat Tarihi

MİTOSTAN İMGESEL LOGOSA: BEDRİ RAHMİ EYUBOĞLU’NUN BAZI RESİMLERİ

Doç. Dr. Mustafa Gürbüz BEYDİZ
Çankırı Karatekin Üniversitesi, Türkiye
[e-mail]
https://orcid.org/0000-0002-8196-4105

ÖZ
Mitoslar içinden çıktığı toplumun kültürel izlerini taşıdığı gibi coğrafyalar aşarak farklı toplumlarda da yeni bir kimliğe bürünerek geleceğe aktarılmıştır. Aynı zamanda bu anlatılar zaman içinde de değişebilmektedir. Sanatçı da içinden yetiştiği toplumun bir bireyi olarak eserlerinde de bu tür kültürel kodların imgeleriyle sanatını var etmeye çalışır ve estetik kaygıyla onu alımlayıcıya sunar. Ancak sanat objesinin misyonu bir galeride süjeyle olan vuslatıyla son bulmaz. Aslında sanatçısının hayal gücünden başlayıp biçime dönüşerek devam eden sürecin sonunda ortaya koyduğu manifestosudur. Böylece sanat objesi sanatçısının evrenselliği ile ölümsüzlüğüne kadar giden yolda birer mihenk taşına dönüşür. Bu nedenle Bedri Rahmi’nin eserleri ölümsüzdür ve kendisi de evrensel bir sanatçıdır. Hem edebiyat hem de plastik sanatlar alanında ortaya koyduğu çalışmalar sanat çevrelerince hep önemsenmiştir. Onun resimlerine bakarken tuvalinden Anadolu tadında mitsel kokuyu alırsınız. Kompozisyonlarında da mitoslarla şekillenen hayal dünyasının imgesel şifrelerini öğrenirsiniz. Fırçası bir kalemdir ve resimleri ise bir roman. Bu araştırma onun bazı resimlerindeki renkli dünyasına ait alegorik imgeleri mitoloji üzerinden okumak amacıyla ilgili literatür taramaları yöntemiyle hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sanat, Mitoloji, Resim, İmge, Bedri Rahmi Eyuboğlu.


FROM MYTHOS TO IMAGINARY LOGOS: SOME PAINTING OF BEDRI RAHMI EYUBOĞLU

ABSTRACT
As myths carry the cultural traces of the society from which they originate, they have also been transferred to the future by taking on a new identity in different societies by crossing geographies. At the same time, these narratives can also change over time. The artist, as an individual of the society in which he/she grew up, tries to bring his/her art into existence with the images of such cultural codes in his/her works and presents it to the buyer with aesthetic concerns. However, the mission of the art object does not end with its vuslat with the subject in a gallery. In fact, it is the manifesto of the artist at the end of the process that starts from his imagination and continues by transforming into form. Thus, the art object becomes a touchstone on the road to the artist's universality and immortality. For this reason, Bedri Rahmi's works are immortal and he himself is a universal artist. His works in both literature and the plastic arts have always been highly regarded by art circles. When you look at his paintings, you smell the Anatolian flavor of myth from his canvas. In his compositions, you learn the imaginary codes of the imaginary world shaped by myths. His brush is a pen and his paintings are a novel. This research was prepared through literature reviews in order to read the allegorical images of his colorful world in some of his paintings through mythology.
Keywords: Art, Mythology, Painting, Symbol, Bedri Rahmi Eyuboğlu.

Anahtar Kelimeler

Art, Mythology, Painting, Symbol, Bedri Rahmi Eyuboğlu

Kaynakça

• KAYNAKÇA Akurgal, E. (1977). Hattiler, hititler ve güneş kursu. Belleten, 41(162), 419-421.
• Akurgal, E. (2005). Anadolu kültür tarihi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
• Akurgal, E. (2017). Anadolu uygarlıkları. Phoenix Yayınevi.
• And, M. (2010). Minyatürlerle Osmanlı-İslâm mitologyası. Yapı Kredi Yayınları.
• Ayan, A. (2016a). Önsöz/teşekkür. A. Ayan (Dü.), Bedri Rahmi Eyuboğlu 100 Yaşında Sempozyumu içinde (s. 9-10). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
• Ayan, A. (2016b). Hoca olarak Bedri Rahmi Eyuboğlu. A. Ayan (Dü.), Bedri Rahmi Eyuboğlu 100 Yaşında Sempozyumu içinde (s. 57-71). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları. Baltacıoğlu, H. (2006). Güneş kursları, Alacahöyük ve arinna. B. Avunç içinde, Hayat Erkanal'a Armağan Kültürlerin Yansıması (s. 129-137). Homer Yayınları.
• Başkan, S. (2000). Sanat ve tarih. Çardaş Yayınları.
• Başkan, S. (2014a). Başlangıcından cumhuriyet dönemine kadar Türklerde resim. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Başkan, S. (2014b). Türk resminde yeni eğilimler ve kavramsallık arayışları:1960-1980. Zeitschrift für die Welt der Türken, 6(3), 99-114.
• Berk, N. (1943). Türkiye'de resim. Güzel Sanatlar Akademisi.
• Berk, N. & Gezer, H. (1973). 50 yılın Türk resim ve heykeli. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Beydiz, M. G. (2016). Mitolojiden sanata hayvan imgesi. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Beydiz, M. G. (2022). Su ve deniz mitolojisi. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Burnham, R. & Kai-Kee, E. (2020). Müze dersleri yorum ve deneyim. Çev. Aylin Onacak, Koç Üniversitesi Yayınları.
• Chamberlin J. E. (2007). At. Çev. Uğur Peçe, Kitap Yayınevi.
• Cömert, B. (2010). Mitoloji ve ikonografi. De Ki Yayınları.
• Çelik, A. (1996). Bedri Rahmi Eyuboğlu. Kültür Bakanlığı.
• Çoruhlu, Y. (2012). Türk mitolojisinin ana hatları. Kabalcı Yayınları.
• Desti, M. (2013). Anadolu uygarlıkları. Çev. Muna Cedden, Dost Kitabevi Yayınları.
• Erhat, A. (1976). Mektuplarıyle Halikarnas Balıkçısı. Çağdaş Yayınları.
• Erhat, A. (1996). Mitoloji sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Erol, T. (1984). Bedri Rahmi Eyüboğlu. Cem Yayınevi.
• Esin E. (2004). Orta Asya’dan Osmanlıya Türk sanatında ikonografik motifler. Kabalcı Yayınları
• Eyuboğlu, B. R. (1986). Resme başlarken. Bilgi Yayınevi.
• Eyuboğlu, R. (2016). Anılar ve belgesellerle Bedri Rahmi Eyuboğlu. A. Ayan (Dü.), Bedri Rahmi Eyuboğlu 100 Yaşında Sempozyumu içinde (s. 160-163). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
• Ferguson G. (1972). Signs&Symbols in Christian Art. Oxford University Press.
• Giray, K. (2020). Ankara resim ve heykel müzesi başyapıtlar (Cilt 2). Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Grimal, P. (2012). Mitoloji sözlüğü. Kabalcı Yayınları. Halikarnas Balıkçısı. (1985). Anadolu tanrıları. Bilgi Yayınları.
• Hesiodos. (1977). Hesiodos eseri ve kaynakları. Çev. Azra Erhat, Çev. Sabahattin Eyuboğlu, Türk Tarih Kurumu.
• Homeros. (1993). İlyada. Çev. Azra Erhat, A. Kadir, Can Yayınları.
• Homeros. (1996). Odysseia. Çev. Azra Erhat, A. Kadir, Can Yayınları. Kitâb-ı Mukaddes (t.y.). II. Krallar, 2/1-12.
• Kramer, S. N. (1998). Tarih Sümer’de başlar. Çev. Muazzez İlmiye Çığ, Türk Tarih Kurumu.
• Ögel, B. (1995). Türk mitolojisi (Cilt 2). Türk Tarih Kurumu.
• Öz Kiriş, E. (2014). Kültepe metinleri ışığında eski Anadolu'da tarım ve hayvancılık. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Payne, A. (1990). Medieval beasts. British Library.
• Roller, L. E. (1999). Ana tanrıça'nın izinde. Homer Kitabevi.
• Saatçi, S. (2016). Hoca olarak Bedri Rahmi Eyuboğlu. A. Ayan (Dü.), Bedri Rahmi Eyuboğlu 100 Yaşında Sempozyumu içinde (s. 71-73). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
• Sarı, İ. (2016). Türk sanat tarihi. Nokta E-kitap.
• Saydam, S. (2002, Haziran). Bedri Rahmi Eyüboğlu. Bütün Dünya(23), 19-30.
• Sevin, V. (2003). Anadolu arkeolojisi. Der Yayınları.
• Şerifoğlu, Ö. F. (2011). Bedri Rahmi Eyüboğlu. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Tansuğ, S. (1990). Türk resminde yeni dönem. Remzi Kitabevi.
• Tükel, U. & Arsal Yüzgüller, S. (2014). Sözden imgeye batı sanatında ikonografi. Kabalcı Yayınları.
• Uraz, M. (1994). Türk mitolojisi. Düşünen Adam Yayınları.
• Uslu, B. (2017). Türk mitolojisi. Kamer Yayınları
• Ünal, A. (2003). Hititler devrinde Anadolu (Cilt 2). Arkeoloji ve Sanat Yayınları. Web Gallery of Art. (2023, Şubat). Early Christian Sculptor, Italian. https://www.wga.hu/html_m/zearly/1/1sculptu/various/5door3.html