ÇEVRİMİÇİ EGZERSİZLERİN YETİŞKİN KADINLARDA BİLİNÇLİ FARKINDALIK, MENTAL İYİ OLUŞ VE BEDEN İMAJI ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 863 - 871, 20.10.2023

Merve Özyıldırım , Çetin Yaman , M. Sibel Yaman

https://doi.org/10.22282/tojras.1331953

Öz

Bu araştırmada; çevrim içi egzersizlerin yetişkin kadınların bilinçli farkındalık, mental iyi oluş ve beden imajı üzerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu desen olarak yürütülen araştırmaya 15’ i deney, 18’ i kontrol grubunda olmak üzere toplam 33 kişi katılım göstermiştir. Araştırmada veriler Brown ve Ryan (2003)’ın geliştirdiği, Türkçe uyarlaması ise Özyeşil, Arslan, Kesici ve Deniz (2011) tarafından yapılan Bilinçli Farkındalık Ölçeği; Warwick ve Edinburg olmak üzere iki üniversitenin ortak çalışması olarak kurgulandığı Türkçe uyarlamasının ise Keldal (2015)’ın yaptığı Mental İyi Oluş Ölçeği; Tylka ve WoodBarcalow (2015)’un geliştirdiği Türkçe uyarlamasının ise Anlı, Akın, Eker ve Özçelik (2015) tarafından yapıldığı Bedeni Beğenme Ölçeği ve araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t-testi ve bağımlı gruplar t-testi kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde; deney grubunun bilinçli farkındalık, mental iyi oluş ve beden imajı ön test-son test puanlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Bu farklılığın deney grubunun ortalama puanlarının yüksek olmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Kontrol grubunun bilinçli farkındalık, mental iyi oluş ve beden imajı ön test-son test puanlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Sonuç olarak; çevrim içi yapılan egzersizlerin yetişkin kadınların bilinçli farkındalık, mental iyi oluş ve beden imajı üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevrim içi egzersiz, Yetişkin kadın, Bilinçli farkındalık, Mental iyi oluş, Beden imajı

THE EFFECT OF ONLINE EXERCISES ON ADULT FEMALE'S MINDFULNESS, MENTAL WELL-BEING AND BODY IMAGE

Öz

The aim of this study was to examine the effects of online exercises on mindfulness, mental well-being and body image of adult females. A total of 33 people, 15 in the experimental group and 18 in the control group, participated in the study, which was conducted as a pre-test-post-test control group design. The data was collected by the Mindful Attention Awareness Scale (MAAS), developed by Brown and Ryan (2003) and adapted into Turkish by Özyeşil, Arslan, Kesici, and Deniz (2011); the Mental Well-Being Scale (WEMWBS) developed by Warwick and Edinburgh Universities and adapted into Turkish by Keldal (2015); Body Appreciation Scale (BAS) developed by Tylka and WoodBarcalow (2015) and adapted into Turkish by Anlı, Akın, Eker and Özçelik (2015) and Personal Information Form created by the researcher. In the analysis of the data, descriptive statistics, independent sample t-test and paired sample t-test were used. When the findings are examined, a statistically significant difference was found in the mindfulness, mental well-being and body image pre-test-post-test scores of the experimental group. It was determined that this difference was due to the high mean scores of the experimental group. There was no statistically significant difference in the mindfulness, mental well-being and body image pre-test-post-test scores of the control group. As a result; It has been determined that online exercises are effective on adult female's mindfulness, mental well-being and body image.

Anahtar Kelimeler

Online exercise, Adult woman, Mindfulness, Mental well-being, Body image

Kaynakça

• Añez, E., Fornieles-Deu, A., Fauquet-Ars, J., López-Guimerà, G., Puntí-Vidal, J. and Sánchez-Carracedo, D. (2018). Body image dissatisfaction, physical activity and screen-time in Spanish adolescents. Journal of Health Psychology, 23(1), 36-47.
• Anlı, G., Akın, A., Eker, H. and Özçelik, B. (2015). Bedeni beğenme ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması.
• Arabacı, R. and Çankaya, C. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel aktivite düzeylerinin araştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 1-15.
• Ardıç, F. (2014a). Egzersiz reçetesi. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 60(2), 1-8.
• Arslan, S. S., Alemdaroğlu, İ., Öksüz, Ç., Karaduman, A. A. and Yılmaz, Ö. T. (2018). Genç bireylerde fiziksel aktivitenin akademik başarı ve depresyon üzerine etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 6(1), 37-42.
• Asztalos, M., Wijndaele, K., De Bourdeaudhuij, I., Philippaerts, R., Matton, L., Duvigneaud, N., Thomis, M., Lefevre, J. and Cardon, G. (2012). Sport participation and stress among women and men. Psychology of Sport and Exercise, 13(4), 466-483.
• Avcı, P., Satılmış, N., Kılınçarslan, G., Bayraktar, I. and Bayrakdar, A. (2023). The effect of digital game playing time on daily living habits (Mixed Methods Research). Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 12(3): 1358 - 1366
• Aydın, İ., Öncü, E., Akbulut, V. and Küçükkılıç, S. (2019). Öğretmen adaylarında boş zaman sıkılma algısı ve psikolojik sağlamlık ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1), 1-15
• Aydın, M. and Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Baltacı, G., Düzgün, İ. and Tedavi, F. (2008). Adolesan ve egzersiz. Sağlık Bakanlığı Yayın, (730).
• Başar, S. and Sarı, İ. (2018). Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 25-34.
• Bay, Ü. S. and Yılmaz, E. (2020). Ruhsal bozukluklarda fiziksel aktivite ve egzersizin etkileri ile ilgili yapılmış çalışmaların incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 437-447.
• Brisbon, N. M. and Lowery, G. A. (2011). Mindfulness and levels of stress: a comparison of beginner and advanced hatha yoga practitioners. Journal of Religion and Health, 50(4), 931-941
• Campbell, A. and Hausenblas, H. A. (2009). Effects of exercise interventions on body image: A meta-analysis. Journal of Health Psychology, 14(6), 780-793.
• Cengiz, C., İnce, M. L. and Çiçek, Ş. (2009). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ve fiziksel aktivite tercihleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 23-32.
• Chen, L. Z., Dai, A. Y., Yao, Y., Si, R., Hu, Z., Ge, L., Du, X., Li, A. and Wei, G. X. (2021). Effects of 8-week tai chi chuan practice on mindfulness level. Mindfulness, 12(6), 1534-1541.
• Craig, B. A. P., McDonough, M. H., Culos-Reed, S. N. and Bridel, W. (2023). Social Support Behaviours and Barriers in Group Online Exercise Classes for Adults Living with and beyond Cancer: A Qualitative Study. Current Oncology, 30(4), 3735-3754.
• De Bruin, A. P. K., Oudejans, R. R. D., Bakker, F. C. and Woertman, L. (2011). Contextual body image and athletes’ disordered eating: The contribution of athletic body image to disordered eating in high performance women athletes. European Eating Disorders Review, 19(3), 201–215. doi: 10.1002/erv.1112
• Dunn, A. L. and Jewell, J. S. (2010). The effect of exercise on mental health. Current Sports Medicine Reports, 9(4), 202-207.
• Ersoy, G. (2016). Fiziksel uygunluk (fitnes) spor ve beslenme ile ilgili temel öğretiler. Ankara: Ankara Nobel Tıp Kitapevleri
• Etheridge, B. and Spantig, L. (2020). The gender gap in mental well-being during the Covid-19 outbreak: evidence from the UK (No. 2020-08). ISER Working paper series
• Gademan, M. G., Deutekom, M., Hosper, K. and Stronks, K. (2012). The effect of exercise on prescription on physical activity and wellbeing in a multi-ethnic female population: A controlled trial. BMC Public Health, 12(1), 1-9.
• Gaiswinkler, L. and Unterrainer, H. F. (2016). The relationship between yoga involvement, mindfulness and psychological well-being. Complementary Therapies in Medicine, 26, 123-127.
• George, D. and Mallery, P.(2001). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference 10.0 update. (3. Baskı). Baston: Allyn and Bacon.
• Goodwin, R. D. (2003). Association between physical activity and mental disorders among adults in the United States. Preventive Medicine, 36(6), 698-703.
• Gürbüz, S. and Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 271.
• Haskell, W. L. and Kiernan, M. (2000). Methodologic issues in measuring physical activity and physical fitness when evaluating the role of dietary supplements for physically active people. The American Journal of Clinical Nutrition, 72(2): 541-550.
• Hausenblas, H. A. and Fallon, E. A. (2006). Exercise and body image: A meta-analysis. Psychology and Health, 21(1), 33-47.
• Hergüner, G. (1993). Kadınların spor yapmalarını etkileyen sosyo-kültürel faktörler (Samsun ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Hergüner, G. (2017). Kadının sosyo-kültürel faktörler ve toplumsal cinsiyet açısından spor ile ilişkisi. Her Alanda Kadın Olmak. Sevil, Ü. Gürkan, A (Ed). Ankara: Nobel Tıp Kıtabevleri
• Huang, J. S., Norman, G. J., Zabinski, M. F., Calfas, K. and Patrick, K. (2007). Body image and self-esteem among adolescents undergoing an intervention targeting dietary and physical activity behaviors. Journal of Adolescent Health, 40(3), 245-251.
• Kantanista, A., Osiński, W., Borowiec, J., Tomczak, M. and Król-Zielińska, M. (2015). Body image, BMI, and physical activity in girls and boys aged 14–16 years. Body Image, 15, 40-43
• Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh mental iyi oluş ölçeği’nin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness and Well-Being, 3(1), 103-115.
• King, J. E., Jebeile, H., Garnett, S. P., Baur, L. A., Paxton, S. J. and Gow, M. L. (2020). Physical activity based pediatric obesity treatment, depression, self-esteem and body image: A systematic review with meta-analysis. Mental Health and Physical Activity, 19, 100342.
• Kopcakova, J., Veselska, Z. D., Geckova, A., M., Van Dijk, J., P. and Reijneveld, S. A. (2014). Is being a boy and feeling fat a barrier for physical activity? The association between body image, gender and physical activity among adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 11(11), 11167-11176
• Kusan, O. (2017). 13-15 yaş obez erkek çocukların 12 haftalık fiziksel aktivite sonrası beden imajı algısı ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya .
• La Forge, R. (2005). Aligning mind and body: Exploring the disciplines of mindful exercise. ACSM's Health and Fitness Journal, 9(5), 7-14.
• Loland, N. W. (1998). Body image and physical activity. A survey among Norwegian men and women. International Journal of Sport Psychology, 29(4), 339-365.
• Lubans, D., Richards, J., Hillman, C., Faulkner, G., Beauchamp, M., Nilsson, M., Kelly, P., Smith, J., Raine, L. and Biddle, S. (2016). Physical activity for cognitive and mental health in youth: a systematic review of mechanisms. Pediatrics, 138(3).
• Mothes, H., Klaperski, S., Seelig, H., Schmidt, S. and Fuchs, R. (2014). Regular aerobic exercise increases dispositional mindfulness in men: a randomized controlled trial. Mental Health and Physical Activity, 7(2), 111-119.
• Murphy, D., Porter, M., Barclay, R., Cornish, S., Ripat, J., Sibley, K. and Dunn, N. (2022). Older adult online exercise classes during the Covİd-19 Pandemic: A survey of service provider perspectivess. Innovation in Aging, 6(Suppl 1), 799.
• Obe, B. R. and Hodgson, K. (2022). Online exercise classes for people with Parkinson's: Evaluation of participant opinion and professional practice. Physiotherapy, 114, e222-e223.
• Öner, Ç. (2019). Egzersiz katılımcılarının temel psikolojik ihtiyaçları ve mental iyi oluşlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 159-174.
• Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş. and Deniz, M.E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni türkçe’ye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 224-235
• Sabiston, C. M., Pila, E., Vani, M., and Thogersen-Ntoumani, C. (2019). Body image, physical activity, and sport: A scoping review. Psychology of Sport and Exercise, 42, 48-57.
• Sarper Kahveci, M. and Karadenizli Taşkın, S. (2021). Egzersizin nörolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklar üzerine etkisi. Elif Karagün, Ozan Yılmaz (Ed.), Spor Bilimlerinde Güncel Konular ve Araştırmalar-4 içinde (ss. 118-133). Konya, Çizgi Kitabevi Yayınları
• Satılmış, N. (2023). Obez çocuklara uygulanan aerobik egzersizin antioksidan ve oksaidan sistem üzerine etkileri. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Shelov, D. V., Suchday, S. and Friedberg, J. P. (2009). A pilot study measuring the impact of yoga on the trait of mindfulness. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 37(5), 595-598.
• Slater, A. and Tiggemann, M. (2006). The contribution of physical activity and media use during childhood and adolescence to adult women's body image. Journal of Health Psychology, 11(4), 553-565.
• Stubbe, J. H., de Moor, M. H., Boomsma, D. I. and de Geus, E. J. (2007). The association between exercise participation and well-being: a co-twin study. Preventive medicine, 44(2), 148-152.
• Sun, W., Chen, D., Wang, J., Liu, N. and Zhang, W. (2018). Physical activity and body image dissatisfaction among pregnant women: A systematic review and meta-analysis of cohort studies. European Journal of Obstetrics and Gynecology and Reproductive Biology, 229, 38-44.
• Tatar, G., Tozoğlu, E. and Pehlivan, Z. (2009). 20-40 yaş arası çalışan ve çalışmayan kadınların spor yapmalarını etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi (Sivas il merkezi örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 28-41.
• Tavazar, H., Erkaya, E., Yavaş, Ö., Zerengök, D., Güzel, P. and Özbey, S. (2016). Lise eğitimi alan genç erişkinlerin fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi arasındaki farklılıklarının incelenmesi (Manisa ili örneği). International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 496-510.
• Tiggemann, M. and Williamson, S. (2000). The effect of exercise on body satisfaction and self-esteem as a function of gender and age. Sex Roles, 43(1), 119-127.
• Türk, N. (2016). Sedanter bayanlarda bosu egzersizin fiziksel uygunluk ve psikososyal değişimlerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hitit üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çorum.
• Turkey Nutrition and Research (2019). Available date: 20.04.2021: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/TBSA_RAPOR_KITAP_20.08.pdf/
• Ulmer, C. S., Stetson, B. A., and Salmon, P. G. (2010). Mindfulness and acceptance are associated with exercise maintenance in YMCA exercisers. Behaviour Research and Therapy, 48(8), 805-809.
• Weinberg, R. S., and Gould, D. (2014). Foundations of sport and exercise psychology. Human Kinetics.
• Wetterhahn, K. A., Hanson, C. and Levy, C. E. (2002). Effect of participation in physical activity on body image of amputees. American Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 81(3), 194-201.
• World Health Organization (2020). Available date: 21.02.21: https://www.who.int/publications/i/item/9789240015128
• Yaman, M.S. (2016). Genç ve yetişkin kadınların düzenli spor yapmalarına ilişkin problem ve beklentilerinin belirlenmesi (İstanbul İl Örneği). (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yaman. Ç. (2017). Kadın sağlığı açısından önemli bir risk; şişmanlık (Obezite). Her Alanda Kadın Olmak. Sevil, Ü. Gürkan, A (Ed). Ankara: Nobel Tıp Kıtabevleri.
• Yıldırım, M. and Bayrak, C. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora dayalı fiziksel aktivitelere katılımları ve yaşam kalitelerinin akademik başarı ve sosyalleşme üzerine etkisi (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 123-144.
• Zabinski, M. F., Calfas, K. J., Gehrman, C. A., Wilfley, D. E. and Sallis, J. F. (2001). Effects of a physical activity intervention on body image in university seniors: Project GRAD. Annals of Behavioral Medicine, 23(4), 247-252.