Kitap Okumanın Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Yetkinlikleri Üzerine Nasıl Bir Etkisi Olur?: Bir Karma Yöntem Araştırması

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 389 - 399, 30.10.2024

Hasan Ceyhun Can , Yaren Kasapoğlu , Şule Azra Akbulut

https://doi.org/10.22282/tojras.1439055

Öz

Bu araştırmanın amacı, kitap okumanın beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının kişisel-mesleki yetkinlik düzeylerini ne şekilde ve nasıl farklılaştırdığını incelemektir. Bu amaçla nicel ve nitel verilerin birlikte toplanıldığı karma yöntem araştırması tercih edilmiştir. Araştırma deseni olarak “açıklayıcı sıralı desen” belirlenmiştir. Araştırmanın planlaması iki aşamadan oluşacak şekilde tasarlanmıştır. Bu aşamalardan ilki olan nicel aşama ön test-son test kontrol gruplu yarı-deneysel modeli, nitel aşama ise olgubilim deseni kapsamında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklem grubu belirlenirken uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Müdahale sürecine eşleştirme yöntemi uyarınca kontrol, karşılaştırma ve deney grupları içerisinde eşit olarak dağıtılan toplam 60 öğretmen adayı katılım sağlamıştır. Müdahale sürecinin sona ermesiyle birlikte aykırı örnekleme yönteminden yararlanılarak, uç değer teşkil eden 8 katılımcıyla odak grup görüşmesi düzenlenmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmenlik alanında kitap okunmasının öğretmen adaylarının kişisel-mesleki yetkinliklerini artırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca kitap okumanın okuma alışkanlığı kazanımına, akademik motivasyonu artışına, etkili iletişime, farklı bakış açıları geliştirmeye, mesleki bilgi edinimine ve mesleki farkındalığın artırılması yetkinliklerini geliştirmeye yönelik katkılar sağladığı ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kitap Okuma, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmeni Adayı, Kişisel-Mesleki Yetkinlik Algısı, Karma Yöntem Araştırması

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Teşekkür

Bu araştırma TÜBİTAK 2209-A proje kapsamında desteklenmiştir.

How Does Reading Books Have An Effect On The Competencies Of Prospective Physical Education Teachers?: A Mixed Method Research

Öz

This study aims to examine how reading books differentiates the personal-professional competence levels of pre-service physical education and sports teachers. For this purpose, a mixed method research in which quantitative and qualitative data were collected together in line with the purpose of the research was preferred. "Explanatory sequential design" was determined as the research design. The planning of the research design was designed to consist of two stages. The quantitative phase, which is the first of these phases, was carried out within the scope of the quasi-experimental model with the pretest-posttest control group, and the qualitative phase was carried out within the scope of the phenomenology design. The convenience sampling method was preferred when determining the sample group of the study. A total of 60 pre-service teachers participated in the intervention process, equally distributed among the control, comparison, and experimental groups according to the matching method. At the end of the intervention process, a focus group interview was organized with 8 outlier participants using the outlier sampling method. As a result of the research, it was determined that reading books in the field of teaching increased pre-service teachers' personal-professional competencies. In addition, it was stated that reading books contributed to the acquisition of reading habits, increased academic motivation, effective communication, developing different perspectives, acquiring professional knowledge and increasing professional awareness.

Anahtar Kelimeler

Book Reading, Physical Education and Sports Teacher Candidate, Personal-Professional Competence Perception, Mixed Method Research

Kaynakça

• Odabaş H. Odabaş ZY. Polat C. Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 2008; 9(2): 431-465.
• Aksaçlıoğlu AG. Yılmaz B. Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 2007; 21(1): 3-28.
• Batur Z. Gülveren H. Bek H. Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: uşak eğitim fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2010; 3(1); 32-49.
• Demirel Ö. Türkçe programı ve öğretimi. Ankara: Usem Yayınları; 1994.
• Susar-Kırmızı F. Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies. 2012; 7(3):2353-2366.
• Semerci Ç. Türk üniversitelerinde beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Eğitim ve Bilim. 2002; 27(125): 36-43.
• Arslan Y. Çelik Z. Çelik E. Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009; 29: 113-124.
• Yavuz H. Denemeler. İstanbul: Boyut Yayıncılık; 1996.
• Arıcan S. 100 temel eser uygulamasının öğrencilerin okuma alışkanlıklarına etkisi konusunda öğretmen görüşleri [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, 2010.
• Çelen A. Bulut D. Beden eğitimi öğretmen adaylarının ideal beden eğitimi öğretmeni nitelikleri ile ilgili görüşleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 7(3): 73-78.
• Bozpolat E. Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi Journal of World of Turks. 2010; 2(1): 411-428.
• Akın A. Başören M. Algılanan empatik öz-yeterlilik ve sosyal öz-yeterlik ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015; 2(4): 603-610.
• Schleicher A. Preparing teachers and developing school leaders for the 21st century: lessons from around the world. 2012. Https://Www.Oecd.Org/Site/Eduistp2012/49850576.Pdf adresinden Erisilmistir.
• Toshtemirovich RZ. Development of professional competence of educator. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences. 2019; 7(10).
• Daminov O. Tulaev B. Khimmataliev D. Shakov V. Kurbonova Z. The role of competence and competent in preparing professional training teachers for professional activity. International Journal of Advanced Science and Technology. 2020; 29: 6338-6349.
• Shkerina TA. Savolainen GS. Zakhartsova GV. Teacher's professional competence: new challenges, realities and prospects. European Proceedings of Social And Behavioural Sciences. 2020;1-12.
• Kumar V. The influence of teacher’s professional competence on students’ achievement. Iosr Journal of Engineering. 2013; 3(11): 12-18.
• Kazu H, Demiralp D. Öğretmen adayları için kişisel-mesleki yetkinlikler algı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 2017; 23(3): 425-464.
• Mentiş A. Sosyal bilgiler öğretmenliği eğitimi program standartlarının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2004; 37(1): 28-54.
• Karacaoğlu ÖC. Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008; 5(1): 70-97.
• Gül İ. Köse SK. Aday öğretmenlerin hizmet öncesi mesleki yetkinlikleri. Uluslararası Pegem Eğitim Kongresi. 2020; 205.
• Zhumash Z. Zhumabaeva A. Nurgaliyeva S. Saduakas G. Lebedeva LA. Zhoraeva SB. Professional teaching competence in preservice primary school teachers: structure, criteria and levels. World Journal on Educational Technology. 2021; 13(2):261-271.
• Çelikkaleli Ö. Çapri B. Genel yetkinlik inancı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2008; 17(3): 93–104.
• Alev S. Bozbayındır F. Öğretmenlerin genel öz yeterlilik algıları, izlenim yönetimi taktikleri kullanımları ve duygusal emek davranışları arasındaki ilişki. Kırşehir Fakültesi Dergisi. 2018; 19(3): 1788-1807.
• Atıcı M. Yüksek ve düşük yetkinlik düzeyine sahip öğretmenlerin sınıf yönetimi stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 2001; 28: 483-499.
• Aktağ I. Walter J. Öğretmen adaylarının mesleki yeterlilik duygusu. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2005; 3(4):127-132.
• Filiz K. Gazi üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulunda okuyan öğrencilerin meslekle ilgili okuma ve araştırma alışkanlıkları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2004: 24(2).
• Can HC. Güvendi B. Işım A. Beden eğitimi öğretmenlerine göre öğretim yöntemleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2020; 22(3).
• Semerci Ç. Türk üniversitelerinde beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Eğitim ve Bilim. 2002; 27(125): 36-43.
• Gülpek U. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının program okuryazarlık ve beden eğitimi öğretim yeterliliği düzeylerinin incelenmesi [Doktora Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi; 2020.
• Mavi FH. Çetin B. Beden eğitimi öğretmen adaylarının kitap okumaya ilişkin görüş ve tutumlarının değerlendirilmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2014; 4(1): 1-11.
• Ekici S. Belli E. Gürbüz A. Muğla üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin kitap okumaya ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2009; 6(2):132-147.
• Karataş Ö. Korkmaz M. Yücel AS. Hacıcaferoğlu S. Atalay A. Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında okuyan bayan öğrencilerin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi. 2005; 4(11): 161-181.
• Göksel AG. Çağdaş CA. Zorba E. Gümüşdağ H. Kitap okuma alışkanlığı: bireysel ve takım sporu ile ilgilenen üniversite öğrencileri örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; (55):195-206.
• Türegün E. Kaya A. (2019). Marmara ve istanbul üniversiteleri spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kitap okumaya yönelik bakış açılarının değerlendirilmesi. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi. 2019; 3(1): 26-32.
• Atıcı A. Alıncak F. Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi. 2022; 7(1): 1-15.
• Güvenç H. Öğretmen adayı öğrencilerin mesleki özyeterlilik algıları ile öğrenci başarısı sorumluluk algıları. Education Sciences. 2011; 6(2):1410-1421.
• Yıldız ÖÜS. Öğretmen adaylarının, hizmet öncesi eğitimin yeterliğine ilişkin algıları, mesleki yönelim ve kariyer geliştirme arzuları ve kişisel-mesleki yetkinlikleri: bir arabuluculuk analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2019; 8(101):176-198.
• Yıldırım A. Şimşek H. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık: 2016.
• Creswell JW. Clark VLP. Karma yöntemler araştırmaları: tasarımı ve yürütülmesi. Y. Dede & S. B. Demir (Ed.), Karma yöntemler araştırmalarının doğası (Y. Dede & S. B. Demir, Çev.) İçinde (S. 1-22) Ankara: Anı: 2020.
• Creswell JW. Eğitim Araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (H. Ekşi, Çev.Ed.). İstanbul: Eğitim danışmanlığı ve araştırmaları merkezi: 2019.
• Patton MQ. Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Bütün, M., & Demir, S.B. Çev.Edt.). Ankara: Pegem: 2018.
• Teddlie C. Tashakkori A. Karma yöntemler araştırmasının temelleri. Y. Dede & S. B. Demir (Ed.), Karma yöntemler araştırmalarının temelleri (S. B. Demir, Çev.) İçinde (S. 23-48). Ankara: Anı: 2020.
• Gravetter F. Wallnau L. Essentials of statistics for the behavioral sciences. Belmont: Wadsworth: 2014.
• Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Routledge Academic: 1988.
• Berg BL. Lune H. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Arı, A. Çev. Edt.). Konya: Eğitim: 2019.
• Kural V. Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile akademik öz-yeterliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: 2018.
• Tel M. Öcalan M. Ramazanoğlu F. Demirel ET. Bazı sosyoekonomik değişkenlere göre beden eğitimi ve spor bolumu öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2007: 17 (1); 185-199.
• Esgin A. Karadağ O. Üniversite öğrencilerinde okuma alışkanlığı. Popüler Bilim Dergisi. 2000; 82:19–23.
• Aydın Yılmaz Z. Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığı. İlköğretim Online. 2006; 5(1):1-6 .
• Erişkon Cangil B. Okumayı öğretmek- almanca öğretmen adayı gençlerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları. İstanbul: Multilingual: 2008.
• Sağlam M. Suna Ç. Çengelci T. Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıklarını etkileyen etmenlere ilişkin görüş ve önerileri. Milli Eğitim. 2008; 178: 8-23.
• Aslantürk E. Saracaloğlu AS. Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 11(1):155-176.
• İlgar L. İlgar Ş. Topaç N. Okul öncesi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına ilişkin görüş ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2015; 41.(41): 99-116.
• Oğuz A. Öğretmen adaylarının sözlü ve yazılı anlatım becerilerine ilişkin öz yeterlik algıları. Electronic Journal of Social Sciences. 2009; 8(30).
• Pala F. Kitap okuma alışkanlığının sosyal bilgiler öğretmenlerinin davranışları üzerindeki etkisi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi. 2019; 2(29):187-200.
• Demir M. Arı E. Öğretmen Adaylarının akademik güdülenme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 2013; 9(3):265-279.
• Murathan T. Yetiş Ü. Uğurlu FM. Beden eğitimi öğretmenlerinin eleştirel okuma becerisine ilişkin öz yeterlik algısının incelenmesi. Turkish Studies. 2017; 12(4): 393-404.
• Kaya U. Din öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleği öz yeterlik algıları: marmara üniversitesi ilahiyat fakültesi örneği. Van İlahiyat Dergisi. 2019; 7(10):65-112.
• Bulaç E. Kurt M. Öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 8(1):125-161.
• Doğan İ, Akyel Y, Akgül MN, Doğan PK. Özel yetenek sınavına giren adayların beden eğitimi ve spor öğretmenliği mesleğine yönelik inanç algıları ile kişisel-mesleki yetkinlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi. 2023; 8(2):226-245.
• Şahin İ. Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(3):1167-1184.
• Baltacı A. The reading comprehension levels of teachers: a study on teachers working in basic education schools. Pamukkale University Journal Of Education. 2021; 51: 236- 261.
• Altun Ekiz M. Kır S. Pandemi döneminde beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının kitap okuma tutumlarının incelenmesi. Sportıve. 2021; 4(1):18-29
• Ulusoy M. Sınıf öğretmeni adaylarının ideal öğretmen ve mesleki yeterliklerle ilgili değerlendirmeleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2013; 6(4).
• Ülper H. Çeliktürk Z. Öğretmen Adaylarının Okuma Motivasyonlarının Değerlendirilmesi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği. 2013
• Akbabaoğlu M. Duban, N. Sınıf öğretmeni adaylarının üst bilişsel okuma stratejileri, okuma motivasyonları ve kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutumları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 2020; 9(4):1720-1740.
• Akkaya N. Kırmızı FS. İşçi C. Öğretmen adaylarının çok kültürlülüğe ilişkin algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; (29): 308-335.
• Tekşan K. Çinpolat E. Öğretmen adayların kitap okuma tutum ve konuşma öz yeterlik algıları. Electronic Turkish Studies. 2018; 13(11).