SOSYAL İLİŞKİLERİN DIŞSALLIKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE DAİR BİR UYGULAMA

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 39 - 61, 31.03.2023

Kasım Uludağ , Adem Türkmen , Hüseyin Daştan

Öz

Bu çalışmanın amacı, Erzurum 2. Organize Sanayi Bölgesi'nde kurulan tekstil firmalarının oluşturduğu dışsallıklar ve bu dışsallıklar üzerinde sosyal ilişkilerin etkisini incelemektir. Çalışmada eş zamanlı desen desenine göre karma yöntem tercih edilmiştir. Tekstilkent bünyesindeki firma çalışanlarına anket uygulanmış ve anket verileri Probit modeli yardımıyla analiz edilmiştir. Ayrıca bu şirketlerde çalışan yönetici veya uzman pozisyonundaki bireylere uygulanan yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda nitel veriler elde edilmiştir. Bu verilerle oluşturulan kelime bulutu ve kelime ağacı üzerinden nitel bulgulara ulaşılmıştır. Probit modelinde hesaplanan marjinal etkilere göre sosyal ilişkiler değişkeninin dışsallıklar üzerinde anlamlı bir pozitif etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Görüşme formlarından elde edilen verilerin analizinde de benzer bir sonuca ulaşılmış, ayrıca sosyal ilişkilerin bilgi alışverişini kolaylaştırma, üretimde aksamaları önleme, müşterilerle iletişimi ve personel hareketliliğini kolaylaştırma gibi konularda avantaj ve fayda sağladığı tespit edilmiştir. Bu bulgular doğrultusunda benzer sektörlerdeki şirketlerin kümelenmesi ile sosyal ilişkilerden daha fazla yararlanılabileceği tespit edilmiştir. Dolayısıyla benzer sektörlerin karar vericiler tarafından bir araya getirilmesinin sosyal ilişkilerde ortaya çıkan olumlu dışsallıkları artıracağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dışsallıklar, Sosyal ilişkiler, Organize sanayi bölgeleri

Destekleyen Kurum

Bu çalışma TÜBİTAK-BİDEB 2211 Yurt İçi Lisansüstü Burs Programı (2210-D Yurt İçi Sanayiye Yönelik Yüksek Lisans Burs Programı) tarafından desteklenmiş olan "ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNDE TEKSTİLKENT İLE ORTAYA ÇIKAN DIŞSALLIKLAR VE SOSYAL İLİŞKİLERİN DIŞSALLIKLAR ÜZERİNDE ETKİSİ: ERZURUM TEKSTİLKENT ÖRNEĞİ" adlı yüksek lisans tezinden çıkarılmıştır.

AN APPLICATION ON THE EFFECT OF SOCIAL RELATIONS ON EXTERNALITIES

Öz

The aim of this study is to examine the externalities created by the textile companies established in Erzurum 2nd Organized Industrial Zone and the effect of social relations on these externalities. In the study, mixed method was preferred according to the simultaneous design pattern. Surveys were conducted for the company employees within Tekstilkent and the survey data were analyzed with the help of the Probit model. In addition, qualitative data were obtained as a result of semi-structured interviews applied to individuals in managerial or expert positions working in these companies. Qualitative findings were reached through the word cloud and word tree created with these data. According to the marginal effects calculated in the probit model, it was determined that the social relations variable had a significant positive impact on externalities. A similar result was reached by the analysis of the data obtained from the interview forms, and additionally, it was found that social relations provide advantages and benefits in facilitating information exchange, preventing disruptions in production, facilitating communication with customers, and personnel mobility. In line with these findings, it has been determined that social relations can be benefited more by clustering companies in similar sectors. Therefore, it is predicted that bringing together similar sectors by decision-makers will increase the positive externalities that arise in social relations.

Anahtar Kelimeler

Externalities, Social relations, Organized industrial zones, Tekstilkent

Kaynakça

• Akkuş, Ö., & Özkoç, H. (2018). Stata uygulamaları ile nitel veri analizi: Tercih modelleri-Logit Modeller-Probit Modeller (2. baskı). Seçkin.
• Audretsch, D. B., & Feldman, M. P. (1996). R&D spillovers and the geography of innovation and production. The American Economic Review, 86(3), 630-640. https://www.jstor.org/stable/2118216
• Baki, A., & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21. https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6156/82721
• Becattini, G. (2004). Industrial districts: A new approach to industrial change. Edward Elgar Publishing.
• Becattini, G. (2017). The Marshallian industrial district as a socio-economic notion. Revue D'économie Industrielle, 1(157), 13-32. https://doi.org/10.4000/rei.6507
• Blien, U., & Suedekum, J. (2005). Local economic structure and industry development in Germany, 1993-2001. SSOAR. Working Paper No: WP/1/2005. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=602403
• Boschma, R. A. (2005). Social capital and regioanl development: An empirical analysis of the third Italy.
• Boschma, R.A. and Kloosterman, R.C. (Ed.), Learning from clusters: A critical assessment from an economic-geographical perspective (80. baskı) (pp 139–168). Springer. https://doi.org/10.1007/1-4020-3679-5_7
• Boschma, R. A., & Ter Wal, A. L. (2007). Knowledge networks and innovative performance in an industrial district: The case of a footwear district in the south of Italy. Industry and Innovation, 14(2), 177-199. https://doi.org/10.1080/13662710701253441
• Cangel, A. (2011). Türkiye beyaz eşya yan sanayi firmalarının yer seçim kararlarında kümelenme dışsallıklarının etkisinin incelenmesi (Tez No. 349632) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Carlino, G. A., Chatterjee, S., & Hunt, R. M. (2001). Knowledge spillovers and the new economy of cities. Federal Reserve Bank of Philadelphia. Working Paper No: WP/01/14. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=20e4dacc715cf58e2553debcc56523001d0503c2
• Combes, P. P. (2000). Economic structure and local growth: France, 1984–1993. Journal of Urban Economics, 47(3), 329-355. https://doi.org/10.1006/juec.1999.2143
• Çetin, M. (2006). Endüstriyel bölgelerde sosyal sermaye ve güven: Üçüncü İtalya örneği. Ege Akademik Bakış Dergisi, 6(1), 74-86. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/556923
• Dei Ottati, G. (2002). Social concertation and local development: The case of industrial districts. European Planning Studies, 10(4), 449-466. https://doi.org/10.1080/09654310220130176
• Demirdöğen, O. (1993). Kuruluş yeri alternatifi olarak organize sanayi bölgelerinin değerlendirilmesi (Tez No. 26648) [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Dertli, G. (2020). Kümelenme ve organize sanayi bölgeleri: tr 63 bölgesi üzerine bir uygulama. Nobel Bilimsel Eserler.
• Erdentuğ, S. A. (1980). Bursa pamuk sanayiindeki bir fabrikada çalışan bir grup kadın işçinin fabrika içi ve aileyle olan sosyal ilişkileri (Tez No. 160769) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ferri, M., & White, T. J. (1999). Regionalism, cooperation, and economic prosperity: effective autonomy in Emilia-Romagna. Mediterranean Quarterly, 10(3), 89-106. https://www.muse.jhu.edu/article/20765. Forni, M., & Paba, S. (2001). Knowledge spillovers and the growth of local industries. Centre for Economic Policy Research. Working Paper No: 2934. https://ssrn.com/abstract=282575
• Fujita, M., & Thisse, J. F. (1996). Economics of agglomeration. Journal of the Japanese and International Economies, 10(4), 339-378. https://doi.org/10.1006/jjie.1996.0021
• Galunic, C., Ertug, G., & Gargiulo, M. (2012). The positive externalities of social capital: Benefiting from senior brokers. Academy of Management Journal, 55(5), 1213-1231. https://doi.org/10.5465/amj.2010.0827
• Gujarati, D. (2011). Econometrics by example.Palgrave Macmillan.
• Gujarati, D., & Porter, D. C. (2012). Temel ekonometri (5. baskı). (Ümit Şenesen & Gülay Günlük Şenesen Çev.), Literatür. (Original work published 2011)
• Hart, N. (1996). Marshall's theory of value: The role of external economies. Cambridge Journal Of Economics, 20 (3), 353-369. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.cje.a013620
• He, C., Wei, Y. D., & Xie, X. (2008). Globalization, institutional change, and industrial location: Economic transition and industrial concentration in China. Regional Studies, 42(7), 923-945. https://doi.org/10.1080/00343400701543272
• Kaygalak, İ. (2011). Türkiye’de sanayi kümelenmesi: Uşak örneği (Tez No. 302859) [Doktora Tezi, Ege Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kent, O. (2015). Agglomeration economies and geographic distribution of manufacturing industries in Turkey (Tez No. 413679) [Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• King Iii, C., Silk, A. J., & Ketelhöhn, N. (2003). Knowledge spillovers and growth in the disagglomeration of the US advertising‐agency industry. Journal of Economics & Management Strategy, 12(3), 327-362. https://doi.org/10.1111/j.1430-9134.2003.00327.x
• Kirat, T., & Lung, Y. (1999). Innovation and proximity: Territories as loci of collective learning processes. European Urban And Regional Studies, 6(1), 27-38. https://doi.org/10.1177/096977649900600103
• Lafourcade, M., & Mion, G. (2007). Concentration, agglomeration and the size of plants. Regional Science and Urban Economics, 37(1), 46-68. https://doi.org/10.1016/j.regsciurbeco.2006.04.004
• Maurel, F., & Sédillot, B. (1999). A measure of the geographic concentration in French manufacturing industries. Regional Science and Urban Economics, 29(5), 575-604. https://doi.org/10.1016/S0166-0462(99)00020-4
• Mccormick, D. (1999). African enterprise clusters and industrialization: Theory and reality. World Development, 27(9), 1531-1551. https://doi.org/10.1016/S0305-750X(99)00074-1
• Nugroho, J. P., Puspitasari, D., & Ridwan, R. (2019, July). The economic and social externalities of the existence of the cigarette ındustry. In International Conference on Banking, Accounting, Management, and Economics (ICOBAME 2018) (pp. 237-241). Atlantis. https://doi.org/10.2991/icobame-18.2019.52
• Özer, H. (2004). Nitel değişkenli ekonometrik modeller: Teori ve bir uygulama. Nobel.
• Özpençe, A. İ. (2013). Kümelenmenin pozitif dışsallıklara etkisi: Denizli örneği (Tez No. 332604) [Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Paci, R., & Usai, S. (1999). Externalities, knowledge spillovers and the spatial distribution of innovation. Geojournal, 49(4), 381-390. https://doi.org/10.1023/A:1007192313098
• Phelan, A. (2015). Evaluation of social externalities of rapid economic development associated with major resource projects in regional communities [Unpublished doctoral dissertation]. Queensland University of Technology.
• Punch, K. F. (2011). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (2. baskı). Siyasal Kitabevi.
• Rabellotti, R. (1997). External economies and cooperation in industrial districts. Macmillan.
• Sharma, P. (2014). Enterprise social networks: Engaging employees and sustaining participation [Unpublished doctoral dissertation]. Massachusetts Instıtute of Technology.
• Shaw, A. T., & Gilly, J. P. (2000). On the analytical dimension of proximity dynamics. Regional Studies, 34(2), 169-180. https://doi.org/10.1080/00343400050006087
• Studenmund, A. H. (2005). Using econometrics: A practical guide (5. baskı). Addison Wesley.
• Takeda, Y., Kajikawa, Y., Sakata, I., & Matsushima, K. (2008). An analysis of geographical agglomeration and modularized industrial networks in a regional cluster: A case study at Yamagata prefecture in Japan.. Technovation, 28(8), 531-539. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2007.12.006
• Tarı, R. (2010). Ekonometri (6. baskı). Umuttepe.
• Türko, E. S., & Ersungur, Ş. M. (2016). Yeni endüstriyel bölgelerde işbirliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 615-630. https://www.acarindex.com/pdfler/acarindex-50-4626.pdf
• Uçar, E. (2016). Sosyal sermaye ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 01-23. https://hdl.handle.net/20.500.12451/5157
• Uludağ, K. (2022). Organize sanayi bölgelerinde Tekstilkent ile ortaya çıkan dışsallıklar ve sosyal ilişkilerin dışsallıklar üzerinde etkisi: Erzurum Tekstilkent örneği (Tez No. 739240) [Yüksek Lisans Tezi, Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Uzbilek, A. (2006). Örgütlerde oluşan sosyal ilişkilerin örgütsel güvenin alt boyutlarına etkileri: Başkent Üniversitesi örneği (Tez No. 186398) [Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Van Stel, A. J., & Nieuwenhuijsen, H. R. (2004). Knowledge spillovers and economic growth: An analysis using data of Dutch regions in the period 1987–1995. Regional Studies, 38(4), 393-407. https://doi.org/10.1080/03434002000213914