INVESTIGATION OF THE UNREGISTERED ECONOMY IN TERMS OF ECONOMY SECURITY

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 210 - 222, 31.03.2024

Abdullah Çelik

Öz

The concept of "informal economy", which is not officially registered and is an economic problem, has expanded its scope over time and turned into a sector that carries many risks for society and even a new economic structure. The growth of the global economy and the increase in the amount and value of economically valuable commodities every day make the informal economy a problem that needs to be solved. The concept of informal economy; It has made it necessary to determine the reasons for the emergence of the informal economy, its negative effects and the damage it causes to society. Because, in addition to the tax losses caused by the informal economy; The damage it causes to competition, economic growth, economic indicators, inflation and interest rates, and the social structure, as well as its negative effects on economic and social growth, are also important problems.
In addition to the damages caused by the informal economy to the state, there are also damages to society, which directly concern the economy as well as the field of security, that is, "economic security". It is possible to see that among the damages caused by informality to the society, security risks arise in many different issues, especially in issues such as feeding terrorism by financing terrorism, introducing money illegally obtained by organized crime organizations into the system to maintain their existence, bribery and corruption, especially in public areas. This situation reveals the necessity of economic security, which has been used for a long time in many developed countries in ensuring security and whose importance has been relatively newly understood in developing countries. Although the issues covered by the concept of economic security have a wide content, the informal economy is considered an important element in this content.

Anahtar Kelimeler

Informal, Informal Economy, Economic Security

KAYIT DIŞI EKONOMİNİN EKONOMİ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Resmi olarak kayıt altında olmayan, ekonomik bir problem niteliği taşıyan ve “kayıt dışı ekonomi” adı verilen kavram kapsamını zamanla genişleterek toplum için birçok riskler taşıyan bir sektöre ve hatta yeni bir ekonomik yapıya dönüşmüştür. Her geçen gün küresel ekonominin büyümesi, ekonomik anlamda değer taşıyan metaların miktarının ve kıymetinin artması, kayıt dışı ekonomiyi de çözülmesi gereken bir problem haline getirmektedir. Kayıt dışı ekonomi kavramını; kayıt dışı ekonominin ortaya çıkış sebeplerini, olumsuz etkilerini ve topluma verdiği zararları tespit etmeyi zorunlu hale getirmiştir. Zira kayıt dışı ekonominin yol açtığı vergi kayıplarının yanında; rekabete, ekonomik büyümeye, ekonomik göstergelere, enflasyon ve faiz oranlarına ve sosyal yapıya verdiği zararlar ekonomik ve sosyal büyümeyle ilgili olumsuz etkileri de önemli bir sorun niteliği taşımaktadır.
Kayıt dışı ekonominin devlete verdiği zararların yanında, topluma verdiği zararlarda vardır ki bu zararlar konusu itibariyle ekonomiyi doğrudan ilgilendirdiği gibi bir o kadar da güvenlik alanını yani “ekonomi güvenliği” alanını ilgilendirmektedir. Kayıt dışılığın topluma verdiği zararların içerisinde terörün finansmanının sağlanması yoluyla terörün beslenmesi, organize suç örgütlerinin varlıklarını sürdürmek için yasadışı yollarla elde ettiği paranın sisteme sokulması, özellikle kamusal alanlarda rüşvet ve yolsuzluk gibi konular başta olmak üzere birçok farklı konuda güvenlik riskinin oluştuğunu görmek mümkündür. Bu durumda güvenliğin sağlanmasında birçok gelişmiş ülkede uzunca süredir kullanılan ve gelişen ülkelerde de önemi nispeten yeni anlaşılan ekonomi güvenliğinin gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Ekonomi güvenliği kavramının ele aldığı konular geniş bir muhtevaya sahip olsa da kayıt dışı ekonomi bu muhtevada önemli bir unsur olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kayıt dışı, kayıt dışı ekonomi, ekonomi güvenliği

Kaynakça

• Akbulak, Y ve Tahtakılıç, A.K. (2003). Kayıt Dışı Ekonomi Üzerine Düşünceler. Banka Mali ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 40(468).
• Aktan, C.C. (2000). Vergi Dışı Piyasa Ekonomisi. Tosyöv Yayınları.
• Aktürk, E. (2005). Türkiye’de Kayıt dışı Ekonomi: Sebepleri ve Çözüm Önerileri. EKEV Akademi Dergisi, 9(23), 285-300.
• Altuğ, O. (1994). Kayıt Dışı Ekonomi, Cem Ofset Matbaacılık.
• Arıkan, Z. (1994). Kayıt Dışı (Vergilenmeyen) Ekonomi. Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi,31, s.56-72.
• Aydemir, Ş. (1995). Türkiye’de Kayıt dışı Ekonomi (Vergisel Ağırlıklı Uzlaşma Önerisi). Maliye Hesap Uzmanları Derneği.
• Aydın, S. (2009). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’nin Ekonomik Güvenliği. Adalet yayınları.
• Bal, H. (2004). Geçiş Ülkelerinde Yolsuzluk ve Kayıt dışı Ekonomi: Kırgızistan Bavul Ticareti Örneği. İktisat İşletme ve Finans, 19, 72-92.
• Beşe, E. (2001). Organize Suçların Kriminolojik Temelleri. Ankara: Polis Bilimler Dergisi, C(1-2).
• Candan, M. (2007). Kayıtdışı İstihdam, Yabancı Kaçak İşçi İstihdamı ve Toplumumuz Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkileri [Uzmanlık Tezi]. ÇSGB Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
• Çetintaş, H ve Vergil, H. (2003). Türkiye'de Kayıt Dışı Ekonomi Tahmini. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(1), 15-30.
• Derdiyok, T. (1993). Türkiye’nin Kayıt dışı Ekonomisinin Tahmini, Türkiye İktisat Dergisi, 14(TOBB Yayını), 54-63.
• Dinçer, B. (2007). Kayıt Dışı Ekonomi ve Rekabetçi Piyasalar Üzerine Etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Ercan, M. (2006). Kayıtdışı Ekonomi ve Hızlı Tüketim Malları Sektörü, Comart Uluslararası Organizasyon ve Tanıtım Hizmetleri Yayını.
• Ilgın, Y. (1999). Kayıt dışı Ekonomi ve Türkiye’deki Boyutları [Uzmanlık Tezi]. Devlet Planlama Teşkilatı.
• Karatay, Ö. ve Kapusızoğlu, M. (2011). Mali ve Ekonomik Suçların Terörün Finansmanı Bağlamında Değerlendirilmesi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), s.115-121.
• Kızılot, Ş. (2001), Kayıt dışı Ekonominin Zararları. Nokta, 20(1005).
• Küçükşahin, A. vd. (2008). Türkiye’nin Güvenlik Strateji Belgesi Nasıl Hazırlanmalıdır?. Harp Akademileri Dergisi, 4(7), s.7-39.
• Mızırak, Z., (1997). “Kayıtdışı Ekonomi ve Etkileri”. Akid Bülteni, 4(10-11-12), s. 21-25.
• Oktaykızı, M.P. (2012). Türkiye'de Kayıt Dışılık Olgusu. Azerbaycan Vergi Dergisi, 3 155-178.
• Önder, M. (2012). Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonomi ve Uluslararası Uygulamalar Işığında Çözüm Önerileri [Mesleki Yeterlilik Tezi]. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• Özsoylu, A.F. (1996). Türkiye'de Kayıt Dışı Ekonomi. Bağlam Yayıncılık.
• Parasız, İ. (2000). Makro Ekonominin Temelleri. Ezgi Kitapevi.
• Poirson, H. (1998). “Economic Security, Private Investment, and Growth in Developing Countries”, IMF WP/98/4, IMF.
• Prokhorov, A. (2001). The World Unobserved Economy: Definition, Measurement, and Optimality Consideration. Petersburg State University.
• Standing, G. (2008), “How Cash Transfers Boost Work and Economic Security”, Desa Working Paper, S. 58, ST/ESA/2007/DWP/58.
• Sugözü, H.İ. (2010). Kayıt Dışı Ekonomi ve Türkiye. Nobel Yayınevi.
• Şengül, S. (1996). Aklanma Kadar Kirlenme De Önemli. Ekonom, 3, s.1-20.
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2001). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001- 2005), Kayıt Dışı Ekonomi Özel ihtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayınları, Ankara.
• Toptaş, Ü. (1998). Türkiye’de Kayıt dışı Ekonominin Nedenleri. TES-AR Yayınları.
• Yendi, İ. (2011). Kayıt Dışı Ekonominin İktisadi Mali ve Kurumsal Nedenleri ve Analizi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi.