İklim Değişikliğinin Aydın Yöresinde Toprak Nemi Üzerindeki Etkileri ve SWAP Modeli ile Simülasyonu

Yıl 2017, Özel Sayı, 31 - 45, 17.09.2017

Yıldırım Kaya Gönül Bilgehan Aydın

https://doi.org/10.21657/topraksu.338304

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, küresel
ısınmadan kaynaklanan iklim değişikliğinin çevreye olan etkilerinden birisi
olan tarımsal alanlardaki toprak nemi üzerine odaklanmıştır. IPCC'nin dördüncü
Değerlendirme Raporunda, olası iklim değişikliği senaryoları arasında öncelikli
olarak belirtilen A1B iklim projeksiyonuna dayalı olarak, Akdeniz havzasında
oluşabilecek iklimsel değişiklikler, Aydın yöresindeki tarımsal alanlardaki
toprak nemi ile ilişkilendirilmiştir. Yağış ve sıcaklık başta olmak üzere iklim
rejiminin değişmesi, toprakta depolanan nemde ve yerüstü/yer altı su
kaynaklarında önemli değişmelere neden olacaktır. Bu çalışmada, iklim
senaryoları ve öngörüler ışığında Akdeniz havzasında oluşabilecek değişmelerin
toprak nemi üzerindeki etkileri agrohidrolojik bir model ile simule edilmiş,
daha sonra gelecekte öngörülen olası değişmelere göre söz konusu model
çalıştırılarak senaryo analizleri yapılmıştır. Çalışmada SWAP modeli
kullanılmış ve modelin gerektirdiği toprak, iklim ve bitkiye ilişkin veri seti
hazırlanarak, yazlık ürün yetiştirme dönemi boyunca Aydın yöresinde yer alan
toprak tipi ve katmanlarına göre toprak nem değişimleri tahmin edilmiştir.
Senaryo analizlerinden elde edilen sonuçlara göre, sıcaklık artışı ile birlikte
topraktan olan buharlaşma ve bitkiden olan terlemenin potansiyel olarak önemli
oranda artacağı ve bu talebi karşılamak üzere, yüksek taban suyu olan yörede
kapilar yükselme ile bitki kök bölgesine doğru hızlı bir su hareketi olacağı
tahmin edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aydın, iklim değişikliği, SWAP model, toprak nemi

Kaynakça

• Anonim (2013) http://www.karadastarim.com/bayer- bitki-koruma/pamuk-tohumlari/Claudia . Aydın M, Yano T, Evrendilek F, Uygur V (2008). Implications of Climate Change for Evaporation from Bare Soils in a Mediterranean Environment. Environmental Monitoring and Assessment, Volume 140, Numbers 1-3, 123-130, DOI: 10.1007/s10661-007-9854-4, Bastiaansen W G M, Singh R, Kumar S, Schakel J K, Jhorar R K (1996). Analysis and Recommendations for Integrated on-farm Water Management in Haryana, India: A Model Approach, 118, DLO Winand Staring Centre for Integrated Land. Soil and Water Research, Wageningen, Netherlands. Belmans C, Wesseling J G, Feddes R A (1983). Simulation of the Water Balance of Acropped Soil: SWATRE. Journal of Hydrology, 63, 271-286. Çaldağ B, Şaylan L (2005). Sensitivity Analysis of the CERES- Wheat model for Variations in CO2 and Meteorological Factors in Northwest of Turkey. Int. J. Environ. Poll. 23, 3, 300-313. Droogers P (2000). Simulation Models to Assess Water Productivity at Different Scales, International Water Management Institute, Colombo, Sri Lanka. Droogers P, Van Dam J C (2002). Field Scale Adaptation Strategies to Climate Change to Sustain Food Security: A Modeling Approach Across Seven Contrasting Basins, IWMI Working Paper, International Water Management Institute, Colombo, Sri Lanka. FAO (1998). Crop evapotranspiration - Guidelines for Computing Crop Water Requirements - FAO Irrigation and Drainage Paper 56, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. IPCC (2007a). Climate Change, Synthesis Report, Valencia, Spain. IPCC (2007b). Regional Climate Projections, Europe and Mediterranean Region (Chapter 11): Fourth assessment Report, pages 848-940. Kanber R, Kapur B, Ünlü M, Tekin S, Koç D (2007). İklim Değişiminin Tarımsal Üretim Sistemleri Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesine Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: ICCAP Projesi, TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi, Ankara, sayfa 83-94. Kayam Y, Ozsoy Ü, Lomas J, Öden O, Mandel M, Gurbuz M (2002a). The Impact of Climatic Change on Wheat Production of Aegean Region in Turkey: The Effect of Reduction of Rainfall and the Increase of Temperature on Wheat Yields. CLIMAGRImed Workshop, www.fao.org/sd/ climagrimed, FAO, Rome, Italy. Kayam Y, Beyazgül M, Droogers P (2002b). A Model Approach to Evaluate Irrigation System Water Balance; An Example from Gediz Basin. International Journal of Water, Volume 2, No. 2/3, Oxford, UK. Kayam Y, Mandel M, Lomas J (2006). The interpretation of the Simulated Soil Moisture Balance; The Impact of Climate, Agrotechnology, Soil and Socio-economic Factors on Cotton Yields - Turkish-Israel Joint Research Project Final Report, Menemen-İzmir, Chapter pages 58-61. Kite G, Droogers P (2000). Comparing Estimates of Actual Evapotranspiration from Satellites, Hydrological Models, and Field Data: A Case Study from Western Turkey. International Water Management Institute, Research Report 42. Colombo, Sri Lanka. Korkmaz N, Kayam Y, Gündüz M, Acar C O, Şen S, Bilir Z L, Avcı M, Aşık Ş, Ünal B (2009). Menemen Sol Sahil Sulamasında Tersiyer Kanal ve Tarla Düzeyinde Su Dağıtım Performansının Değerlendirilmesi, Menemen Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Yayınları, Sonuç Raporu, Yayın No: 246. Kömüşcü A Ü (1998). Implications of Climate Change for Soil Moisture Availability in Turkey's Southeastern Anatolia Project Region, Drought Network News, University of Nebraska - Lincoln DigitalCommons@University of Nebraska - Lincoln. Robock A, Vinnikov K Y, Srinivasan G, Entin J K, Hollinger S E, Speranskaya N A, Liu S, Namkhai A (2000). The Global Soil Moisture Data Bank. Bull. Amer. Met. Soc., 81, 1281¬1299. Uğurlu Ö, Örçen İ (2007). Küresel Isınmanın Türkiye'nin Enerji Kaynaklarına Olası Etkileri, TMMOB Türkiye VI. Enerji Sempozyumu- Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye Gerçeği, Ankara. Van Dam J C, Feddes RA (2000). Simulation of infiltration, evaporation and shallow groundwater levels with the Richards' equation. J. of Hydrol., 233, 72-85. Van Dam J C, Huygen J, Wesseling J G, Feddes R A, Kabat P, van Walsum P E V, Groenendijk P, van Diepen C A (1997). Theory of SWAP version 2.0. Simulation of water flow, solute transport and plant growth in the Soil-Water- Atmosphere-Plant environment. Van Genuchten, M Th, (1980). A closed form equation for predicting the hydraulic conductivity of unsaturated soils. Soil Sci. Soc. Am. J., 44, 892-898. Wösten J H M, Veerman G J, de Groot W J M, Stolte J (2001). Water retention and hydraulic conductivity functions of top- and subsoils in The Netherlands: The Staring series. Alterra report 153, Wageningen, The Netherlands, 86 p. (in Dutch).