Aşılı ve Aşısız Patlıcan Bitkilerinin Su Noksanlığı Koşullarındaki Bazı Fizyolojik Özellikleri ve Verim Parametrelerine İlişkin İncelemeler

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 18 - 25, 25.09.2017

Sevinç Kıran , Şebnem Kuşvuran , Çağla Ateş Şeküre Şebnem Ellialtıoğlu

https://doi.org/10.21657/topraksu.339827

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmada; 4 patlıcan kalem
genotipinin (tuza tolerant: Mardin Kızıltepe, Burdur
Merkez; tuza duyarlı: Artvin Hopa ve Kemer), 2 adet anaç çeşit (Köksal-F1, Vista-306) üzerine aşılı ve aşısız olarak oluşturdukları anaç/kalem kombinasyonlarının kuraklık
stresi altındaki performansları araştırılmıştır. Ayrıca aşılamanın patlıcanda
kuraklık stresinin olumsuz etkilerini azaltma üzerindeki etkisi de incelenmiştir. Çalışma sıcaklık
ve nem kontrolünün otomatik olarak
sağlandığı cam serada
(25oC sıcaklık, %50-55 oransal nem) yürütülmüştür. Kuraklık
stresi saksılarda yarayışlı su seviyesinin %50 düzeyinde tutulması şeklinde oluşturulmuştur. Kuraklık
uygulaması süresince 15 günlük aralarla
bitkilerin stoma iletkenliği ve yaprak su potansiyeli (YSP) değerleri ölçülmüştür. Verim, ortalama meyve ağırlığı ve meyve çapı ölçümleri; kuraklık uygulamasının 44. günündeki ilk hasattan itibaren
başlatılmış, son hasada kadar devam etmiştir.
Stoma iletkenliği ve YPS değerleri,
kuraklık stresi altında
tüm uygulamalarda azalma göstermiştir. Verim
parametrelerinden meyve çapı,
meyve ağırlığı ve bitki başına
toplam verim özellikleri de su noksanlığından olumsuz etkilenmiştir. Doksan gün süresince
uygulanan stres sonucunda, aşısız bitkilerin aşılı bitkilere oranla kuraklık stresinden daha fazla etkilendiği belirlenmiştir. Ticari anaçlar üzerine aşılama uygulaması bitki başına toplam
verim, ortalama meyve ağırlığı ve meyve çapı özellikleri bakımından, kuraklık stresinin olumsuz etkisini hafifletmiştir. Kurağa tolerant kalem genotiplerle oluşturulan kombinasyonlarda bu etki daha belirgin gerçekleşmiştir. Sonuç olarak; kullanılan anaca ve kalemin genotipine bağlı olarak anaçlar
üzerine aşılamanın, kuraklığın olumsuz etkilerini azalttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aşılama, kuraklık, Solanum melongena, stoma iletkenliği, verim

Kaynakça

• Alexieva V, Sergiev I, Mapelli S, Karanov E (2001). The effect of drought ultraviolet radiation on growth and stress markers in pea and wheat. Plant Cell and Environment, 24 (12): 1337-1344. Altunlu H (2011). Aşılamanın Domateste Kuraklık Stresine Etkileri. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Arora A, Sairam RK, Srivastava GC (2002). Oxidative stress and antioxidative systems in plants, Current Science, 82: 1227–1238. Bahadur A, Chatterjee A, Kumar R, Singh M, Naik PS (2011). Physiological and biochemical basis of drought tolerance in vegetables. Vegetable Science, 38(1): 1-16. Behbahanizadeh SA, Akbari GA , Shahbazi M , Alahdadi I (2014). Measuring leaf temperature and stomatal conductance to evaluate leaf water content in barley cultivars under terminal drought stress, International Journal of Biosciences 4(1): 298-305.
• Beroval M, Stoilova T, Kuzmoval K, Stoeval N, Vassilevl A, Zlatevl Z (2012).Changes in the leaf gas exchange, leaf water potential and seed yield of cowpea plants (Vigna unguiculata L.) under soil drought conditions. Agricultural Sciences, IV: 26-34. Bhatt R M, Rao NKS, Sadashiva AT (2002). Rootstock as a source of drought tolerance in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.). Journal Indian of Plant Physiol, 7: 338- 342. Cosic M, Djurovic N, Todorovic M, Maletic R, Zecevic B, Stricevic R (2015). Effect of irrigation regime and application of kaolin on yield, quality and water use efficiency of sweet pepper. Agricultural Water Management, 159:139–147. Costa França M G, Pham-Thi C A T, Pimentel R O P, Rossiello Y, Fodil Z, Laffray D (2000). Differences in growth and water relations among Phaseolus vulgaris cultivars in response to induced drought stress, Environmental and Experimental Botany, 43: 227–237. Davis AR, Perkins-Veazie P, Sakata Y, López-Galarza S, Maroto JV, Lee SG, Huh Y C, Sun Z, Miguel A, King SR, Cohen R, Lee, JM (2008). Cucurbit grafting. Critical Reviews in Plant Sciences, 27: 50–74. Egilla J N, Davies F T, Malcolm C D (2001). Effect of K on drought resistance of Hibiscus rosa-sinensis cv. Leprechaun: Plant growth, leaf macro- and micronutrient content and root longevity. Plant and Soil, 229(2): 213- 224. FAO (2015). Food and Agricultural Organization. Available at http://faostat3.fao.org/browse/Q/C/E. (Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016). Fernandez-Garcia N, Martinez V, Carjaval M (2004). Effect of salinity on growth, mineral composition and water relations of grafted tomato plants. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 167:616-622. Freed R, Einensmith S P, Guets S, Reicosky D, Smail VW, Wolberg P (1989). User’s guide to MSTAT-C, an analysis of agronomic research experiment. Michigan State University, USA. Holbrook NM, Shashidhar VR, James RA, Munns R (2002). Stomatal control in tomato with ABA-deficient roots: response of grafted plants to soil drying. Journal of Experimental Botany. 53 (373): 1503-1514. Karam F, Mounzer O, Sarkis F, Lahoud R (2002). Yield and nitrogen recovery of lettuce under different irrigation regimes. Journal of Applied Horticulture, 4 (2): 70-76. Karapçin Z (2006). Yerli ve Yabani Karpuz Genotiplerinde Kuraklığa Toleransın Belirlenmesi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. Kıran S, Özkay F, Kuşvuran Ş, Ellialtıoğlu Ş (2014). Tuz Stresine Tolerans Seviyeleri Belirlenmiş Bazı Genotiplerin Kuraklık Stresine Tepkilerinin Belirlenmesi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Proje Sonuç Raporu: A-02.P-04, Ankara. Kıran S, Kuşvuran Ş, Özkay F, Özgün Ö, Sönmez K, Özbek H, Ellialtıoğlu ŞŞ (2015). Bazı patlıcan anaçlarının tuzluluk stresi koşullarındaki gelişmelerinin karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 8(1): 20-30. Kuşvuran Ş, Küçükkömürcü S, Daşgan H Y, Abak K (2009). Relationships between drought tolerance and stomata density in melon. The 4th International Cucurbitaceae Symposium, 20-24 Eylül 2009, China. Laurie RN, Laurie SM , du Plooy CP , Finnie JF, Van Staden J (2015).Yield of Drought-Stressed Sweet Potato in Relation to Canopy Cover, Stem Length and Stomatal Conductance, Journal of Agricultural Science, 7(1): 201-214. Lutfor Rahman S M, Mackay W A, Quebedeaux B, Nawata E, Sakuratani T, Udin AS MM (2002). Superoxide dismutase activity, leaf water potential, relative water content, growth and yield of a drought-tolerant and a drought-sensitive tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) cultivars. Subtropical Plant Science, 54: 16-22. Mafakheri A, Siosemardeh A, Bahramnejad B, Struik PC, Sohrabi Y (2010). Effect of drought stress on yield, proline and chlorophyll contents in three chickpea cultivars. Australian Journal of Crop Science, 4(8):580-585. Makbul S, Saruhan Güler N, Durmuş N, Güven S (2011). Changes in anatomical and physiological parameters of soybean under drought stress. Turkish Journal of Botany, 35:369-377. Mehri N, Fotovat R, Saba J, Jabbari F (2009). Variation of stomata dimensions and densities in tolerant and susceptible wheat cultivars under drought stress. Journal of Food Agriculture and Environment, 7 (1): 167-170. Munns R, Cramer G R (1996). Is coordination of leaf and root growth mediated by abscisic acid? Opinion. Plant and Soil, 185:33-49. Nawaz F, Ahmada R, Ashraf M Y, Waraicha E A, Khan S Z (2015). Effect of selenium foliar spray on physiological and biochemical processes and chemical constituents of wheat under drought stress. Ecotoxicology and Environmental Safety, 113: 191–200. Proietti S, Rouphael Y, Colla G, Cardarelli M, De Agazi M, Zacchini M, Rea E, Moscatello, S, Battistelli A (2008). Fruit quality of mini-watermelon as affected by grafting and irrigation regimes. Journal of the Science of Food and Agriculture, 88: 1107–1114. Rouphael Y, Cardarelli M, Colla G, Rea E (2008). Yield, mineral composition, water relations, and water use efficiency of grafted mini-watermelon plants under deficit irrigation. HortScience 43: 730-736. Ruiz JM, Belakbir A, López-Cantarero I, Romero L (1997). Leaf-macronutrient content and yield in grafted, melon plants. A model to evaluate the influence of rootstock genotype. Scientia Hort., 71: 227-234. Sarker CB, Hara M, Uemura M (2005). Proline synthesis, physiological responses and biomass yield of eggplants during and after repetitive soil moisture stress. Scientia Horticulturae, 103: 387-402 . Shamim F, Rehman Athar H, Waheed A (2013). Role of osmolytes in degree of water stress tolerance in tomato. Pakistan Journal of Phytopathology, 25 (01) : 37-42. Sánchez-Rodríguez E, Leyva R, Constán -Aguilar C, Romero L, Ruiz J M (2012). Grafting under water stress in tomato cherry: improving the fruit yield and quality. Annals of Applied Biology, 161(3): 302-312.
• Tardieu F, Lafarge T, Simonneau T (1996). Stomatal control by fed or endogenous xylem ABA in sunflower: interpretation of correlations between leaf water potential and stomatal conductance in anisohydric species. Plant Cell and Environment,19:75-84. Weng J H (2000). The role of active and passive water uptake in maintaining leaf water status and photosynthesis in tomato under water deficit. Plant Production Science, 3(3): 296-298. Yaşar F (2003). Tuz Stresi Altındaki Patlıcan Genotiplerinde Bazı Antioksidant Enzim Aktivitelerinin in Vitro ve in Vivo Olarak İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 139 s, Van.