Soğanda (Allium Cepa) Azot ve Kükürtlü Gübre Uygulamalarının Yaprak Mineral Madde İçeriği Üzerine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 40 - 48, 25.09.2017

Barış Albayrak , Ö.lütfü Elmacı

https://doi.org/10.21657/topraksu.339831

Öz

Bu çalışma, soğanda
artan dozlarda azot ve kükürt
uygulamalarının yaprakların mineral
madde içeriği üzerine etkisini
belirlemek amacıyla 2012 ve 2013 yıllarında Yalova
Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü deneme alanlarında yürütülmüştür. Denemede, azotun 0-5-10-20
kg da-1 dozları ile kükürdün 0-2.5-5-10 kg da-1 dozlarının kombinasyonları uygulanmıştır. Çalışmada gübre uygulamalarının
soğan yapraklarının azot, fosfor,
potasyum, kalsiyum, magnezyum
ve kükürt içerikleri üzerine etkileri
incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, azotlu gübrenin
yaprakların azot içeriği üzerine
etkisi önemli bulunmuştur. Azot dozları arttıkça
yaprağın azot içeriği
artmıştır. En yüksek azot içerikleri 20 kg N da-1 dozunda belirlenmiştir. Azot içerikleri ilk yıl %2.61-3.00, ikinci yıl %2.78-3.21 arasında bulunmuştur. Yaprak fosfor içerikleri ile azot dozları
arasındaki ilişki ilk yıl önemli
çıkmıştır. İkinci yıl fosfor içerikleri ile gübre uygulamaları arasındaki ilişki önemsizdir. Yapılan gübrelemelerin yaprakların potasyum, kalsiyum,
magnezyum ve kükürt
içerikleri üzerine etkisi
istatistiksel olarak önemsizdir. Yıllara göre sırasıyla yaprakların mineral madde içerikleri  fosfor  için
 %0.16-0.19,
 %0.19-0.21;
 potasyum için  %3.60-4.12,
 %3.46-3.94;
 kalsiyum
 için
 %2.85-3.35,
 %2.99-3.41;
 magnezyum
 için
 %0.34–0.44, %0.36–0.39
 ve
 kükürt
 için
 %0.53–0.79,
 %0.66–0.69
 arasında
 belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Azot, kükürt, mineral madde, soğan, yaprak

Kaynakça

• Aksoy M (2010). Kanser ve Beslenme, Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik Bölümü. http://www. ukdk.org/pdf/kitap/14.pdf (Erişim Tarihi: 04 Ocak 2010). Al–Fraihat A H (2009). Effect of Different Sulfur and Nitrogen Fertilizer Levels on Growth, Yield and Quality of Onion, Jordan Journal of Agricultural Sci., Vol.5, No:2. Anonim (1980). Soil and Plant Testing and Analysis as a Basis of Fertilizer Recommendations. F.A.O., Soils Bulletin 38/2, p:95. Anonim (1982). Methods of Soil Analysis Ed.: A. L. Page. Number 9. Part II. Madison, Wisconsin. USA. Anonim (1985). Agricultural Analysis Handbook. Hach Company 22546–08, p:65–69. Anonim (2007). Soğan Yetiştiriciliği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Çiftçi Eğitim Serisi Yayın No. 57. Anonim (2014 a). Sebze Çeşitleri, http://yalovabahce. gov.tr/sebzecesit.aspx (Erişim Tarihi: 18 Ekim 2013). Anonim (2014 b). Onion Leaf Analysis Guide for Diagnosis Crop Nutrient Status http://vric.ucdavis.edu/veg_ info/onion_leaf_analysis.htm (Erişim Tarihi: 24 Nisan 2014). Anonim (2017 a). FAO Stat Crop Production, http:// faostat3.fao.org/faostat–gateway/go/to/ download/q/qc/e (Erişim Tarihi: 12 Şubat 2017). Anonim (2017 b). Bitkisel Üretim ve İstatistik Veri Tabanı, http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/ bitkisel.zul (Erişim Tarihi: 17 Şubat 2017).
• Beşirli G, Sönmez İ, Albayrak B, Ruşen M, Çakır E, Maden S, Barış A, Kepenekçi İ, Evlice E. ve Karataş S E (2007). Soğan Yetiştiriciliği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Çiftçi Eğitim Serisi Yayın No. 57. Bloem E, Haneklaus S and Schung E (2004). Influence of N and S Fertilization on the Alliin Content of Onions and Garlic, J. of Plant Nut. Vol:7, No:10, p:1827–1839. Bouyoucos G J (1955). A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of the Soils. Agronomy Journal, 4(9). Boyhan E, Torrance R L, and Hill C R (2007). Effects of Nitrogen, Phosphorus and Potassium Rates and Fertilizer Sources on Yield and Leaf Nutrient Status of Short–Day Onions, Hort Science: 42(3):653–660. Brown B (2000). Onions. Southern Idaho Fertilizer Guide, CIS 1081, University of Idaho. Çağlar K Ö (1958). Toprak Bilgisi. A. Ü. Z. F. Yayınları, Yayın No:10. s:286. Chapman H D and Pratt P F (1961). Method of Analysis for Soils, Plant and Waters. University of California, Division of Agricultural Science. 1–6. Chope G A and Teryy L A (2008). Use of Canonical Variate Analysis to Differentiate Onion Cultivars by Mineral Content as Measured by ICP–AES, Food Chemistry, Volume 115, Issue 3. Demir M ve Noyan Ö F (1997). Tokat ve Amasya Yöresi Sulu Koşullarında Kuru Soğanın Azotlu ve Fosforlu Gübre İsteği, K. H. A. E., Genel Yayın No:102, Tokat. Fox R L, Olson R A and Rhoades H F (1964). Evaluating the Sulfur Status of Soils by Plant and Soil Tests. Soil Sci. Soc. Am. Proc. 281. p:435–439. Hochmuth G, Maynard D, Vavrina C, and Simonne E (2004). Plant Tissue Analysis and Interpretation for Vegetable Crops in Florida1. http://edis.ifas.ufl.edu/ pdffiles/ep/ep 08100.pdf (Erişim Tarihi: 24 Nisan 2014). Jilani M S, Ghaffoor A, Waseem K and Farooqi J I (2004). Effect of Different Levels of Nitrogen on Growth and Yield of Three Onion Varieties, Int. J. Agri. Biol., Vol. 6, No:3. Jones Jr J B, Wolf B and Mills H A (1991). Plant Analysis Handbook. Micro–Macro Publishing, Inc. U. S. A. p:1–213. Kacar B (1972). Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: II. Bitki Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 453. Kacar B (1994). Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: III. Toprak Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yay. No: 3. Kaptan H, Türkeş N ve Kaynaş K (1983). Soğanın Ticari Gübre İsteği ve Beslenmenin Dayanıklılık Üzerine Etkisinin Saptanması, Atatürk Bah. Kül. Ar. Ens., Yalova. Kawakishi S and Morimutsu Y (1994). Sulfur Chemistry of Onions and Inhibitory Factors of the Arachidonic–Acid Cascade, ACS SYM. SER. 546, p:120–127.
• Kemal Y O (2013). Effects of Irrigation and Nitrogen Levels on Bulb Yield, Nitrogen Uptake and Water Use Efficiency of Shallot (Allium cepa var. ascalonicum Baker), African Journal of Agricultural 8(37): 4637- 4643. http://academicjournals. org/article/article 1380905577_kemal.pdf Korkmaz A ve Saltalı K (2012). Bitki Besin Elementi Yarayışlılığını Etkileyen Faktörler, Bitki Besleme, GÜBRETAŞ Rehber Kitaplar Dizisi:2, s.93-123. Krishnamatuhy D and Sharanappa S (2005). Effect of Sole and Integrated Use of Improved Composts and NPK fertilizers on Quality, Productuvity and Shelf Life Bangalore Rose Red Onion (Allium cepa L. ), Mysore J. of Agric. Sci., 39(3):355–361. Lawande K E (2010). Onion, National Research Centre for Onion and Garlic, Pune. http://obtrando.files.wordpress. com/2010/05/allium-sp-onion-keluarga-bawang-merah. pdf (Erişim Tarihi: 02 Kasım 2010). Lott W L, Gallo J P and Medaff J C (1956). Leaf Analysis Technic in Coffee Research. Ibec. Research Institute II: p:21– 24. Marschner H (1998). Mineral Nutrition in Higher Plants, Academic Pres, Harcourt Brace Jovanovich Publisher, 674. McCallum J, Porter N, Searle B, Shaw M, Bettjeman B and McManus M (2005). Sulfur and Nitrogen Fertility Affects Flavour of Field–Grown Onions, Plant and Soil (2005) 269, p:151–158. Mengel K and Kirkby E A (2001). Principles of Plant Nutrition, 5th Edition, Kluwer Academic Pub., London. Nasreen S, Haque M M, Hossain M A and Farid A T M (2007). Nutrient Uptake and Yield of Onion as Influenced by Nitrogen and Sulphur Fertilization, Bangladesh J. of Agric. Res. 32(3):413–420. Olsen S R, Cole V, Watanabe F S and Dean L A (1954). Estimation of Available Phosphorus in Soils by Extraction with Sodium Bicarbonate. U. S. D. A. Circular no. 939. Washington D. C. Pratt P F (1965). Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Ed. C. A. Black. Amer. Soc. Agr. Inc. Pub. Agron. Series No: 9, Madison, Wisconsin, USA. Randle W M (1992). Onion Germplam Interacts With Sulfur Fertility for Plant Sulfur Utilization and Bulb Pungency, Euphytica, 59, p:151–156. Randle W M (2000). Increasing N Concentration in Hydroponic Solutions Affects Onion Flavor and Bulb Quality, J. Am. Soc. Hort. Sc. 181 p:254–259. Robinowitch H D and Brewster J L (1990). Onions and Allied Crops, Vol. I, CRC Pres, Boca Raton, Florida. Tiwori R S, Ankur A and Sengar S C (2002). Effect of Doses and Method of Nitrogen Aplication on Growth, Bulb Yield and Quality of Onion, Indian J.of Agric. Sci. 72(1):23–25. Yurtsever N (1984). Deneysel İstatistik Metodlar. Köy Hizmetleri Genel Müd., Toprak ve Gübre Araştırma Enst. Yayın No 56, Ankara.