Muğla İlinde Yetiştirilen Zeytin (Olea europaea L.) Ağaçlarının Bor ve Makro Elementler Yönünden Beslenme Durumunun Belirlenmesi, Toprak ve Bitki İlişkileri

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 88 - 101, 29.09.2020

Aişe Deliboran , Muzaffer Savran , Özgür Dursun , Onder Eralp , Tülin Pekcan , Hatice Turan , Erol Aydoğdu , İdris Çılgın Handan Ataol Ölmez Şule Savran , Ferişte Öztürk Güngör Ayşen Yıldırım Abdullah Suat Nacar

https://doi.org/10.21657/topraksu.690834

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, Muğla ilinde zeytin yetiştiriciliği yapılan toprakların ve zeytin bitkisinin bor ve makro elementler yönünden beslenme durumunun belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla Muğla ili Datça, Köyceğiz, Milas, Ula, Seydikemer ilçelerinden toplam 125 bahçeden toprak ve yaprak örnekleri eş zamanlı olarak alınmıştır. Toprak örneklerinde; tekstür, pH, EC, kireç, organik madde, ekstrakte edilebilir P, K, Ca, Mg, Na; yaprak örneklerinde ise toplam P, K, Ca ve Mg analizleri yapılmıştır. Araştırma alanı topraklarının büyük çoğunluğu kumlu-tın ve killi-tın bünyeye sahiptir, organik madde içeriği düşüktür. Hafif alkalin, nötr ve orta asit özelliğine sahip topraklar tuzsuz sınıfında yer almıştır ve büyük çoğunluğu yüksek kireç içermektedir. Toprak ve yaprak analiz sonuçlarına göre; Araştırma alanı topraklarında B, P, K açısından ciddi beslenme sorunlarının yaşandığı tespit edilmiştir. Ca ve Mg bakımından da çok ciddi oranda olmasa da beslenme sorunlarının yaşandığı saptanmıştır. Ayrıca toprağın besin maddesi miktarları ile yapraktaki besin maddeleri arasında güvenilir düzeyde korelatif ilişkiler elde edilmiştir. Muğla ilinde gerçekleştirilen bu çalışmanın sonuçları dikkate alındığında, etkili gübreleme programı, yöntemi ve zamanının son derece önemli olduğu anlaşılmaktadır. Zeytin tarımında kaliteli ve yüksek verimli üretim; dengeli gübreleme, organik gübre ilavesi ve diğer teknik uygulamalarla ilgilidir.

Anahtar Kelimeler

Zeytin, bor, toprak verimliliği, bitki besleme,, Muğla

Destekleyen Kurum

BOREN-Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara.

Proje Numarası

2015-30-06-20-003

Teşekkür

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'ne projemizi destekledikleri için teşekkürlerimizi sunuyoruz. .

Determination of Nutritional Status of Olives (Olea europaea L.) Grown in Izmir Province in Terms of Boron and Other Elements

Öz

This study was conducted to determine the nutritional status of olive cultivated land and olive plant in Muğla province in terms of boron and other elements. For this purpose, soil and leaf samples were collected from 125 gardens in Datca, Koycegiz, Milas, Ula, Seydikemer In soil sample were made texture, soil reaction, electrical conductivity, lime, organic matter, extractable boron, phosphorus, potassium, calcium, magnesium, sodium analysez. In plants samples were determined total boron, phosphorus,  potassium, calcium, magnesium. The vast majority of the research area has sandy-tin and clayey-tin structure and low organic matter content. Lightly alkaline, neutral and medium acidic soils are in the salt-free class and contain about high lime. According to soil and leaf analysis results; Although all of the soil contains sufficient boron, the lack of boron in 93% of the leaves indicates that the plant does not benefit from the existing boron. It was determined that there was serious nutritional problems in terms of B, P, K. At the least, there was nutriotinal problems in terms of Ca and Mg. Also, secure correlative relationships between the amounts of nutrient in the soil and the amounts of nutrient in the leaf were obtained. Considering the results of this study conducted in Muğla province, it is understood that effective fertilization program, method and time are extremely important. High quality and high yield production in olive agriculture; balanced fertilization, addition of organic fertilizers and other technical applications

Anahtar Kelimeler

Olive,, boron,, soil fertility,, plant nutrition,, macro element

Proje Numarası

2015-30-06-20-003

Kaynakça

• Aktaş M (1979). Doğu Karadeniz topraklarının potasyum durumu ve bu topraklardan alınabilir potasyum miktarının tayininde kullanılacak metodlar üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 727.
• Aktaş M (1995). Bitki besleme ve toprak verimliliği, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:1429, Ders Kitabı: 416.
• Aksalman A, Dikmelik Ü, Püskülcü G, Özgen N (1993). Aydın yöresi zeytinlerinin beslenme durumunun tespiti (Sonuç Raporu). Zeytincilik Araştırma İstasyonu, İzmir.
• Anonymous, Soil Survey Staff (1951). Soil Survey Manuel, Agricultural Research Administration, Department of Agriculture Handbook, No:18, Gount Point Office Washington, USA, 340-377.
• Aydoğdu E (2011). Domat ve Uslu zeytin çeşitlerinde yaprakların besin element içerikleri ve bunların mevsimsel değişimlerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Adana.
• Canözer Ö (1978). Ege Bölgesi önemli zeytin çeşitlerinin besin element statüleri ve toprak-bitki ilişkileri. (Uzmanlık Tezi), Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Bornova, İzmir.
• Çakır M, Çavuşoğlu A (1988). Modern zeytincilik (Çeviri). T.O.K.B. Yayın No: 1, Ankara.
• Çolakoğlu H (1985). Gübre ve gübreleme. Ege Üniv. Zir. Fak. Teksir, 17: 1. Bornova, İzmir.
• Deliboran A, Savran Ş (2017). Bor, bitki fizyolojisindeki önemi ve meyve ağaçlarında kullanımı. 5. Uluslararası Katılımlı Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, Kırklareli, Türkiye.
• Deliboran A, Savran K, Dursun O, Eralp O, Pekcan T, Turan HS, Aydogdu E, Cilgin I, Ata Olmez H, Savran S, Ozturk Gungor F, Yildirim A, Nacar AS (2019a). Determination of Nutritional Status in Terms of Boron and the Other Elements of Olives (Olea europaea L.) Grown in Izmir Province. International Semposium on Boron, 17-19 April, Nevsehir, Turkey.
• Deliboran A, Savran K, Dursun Ö, Eralp Ö, Pekcan T, Turan HS, Aydoğdu E, Çılgın İ, Ata Ölmez H, Savran S, Nacar AS (2019b). Muğla ilinde yetiştirilen zeytin (Olea europaea L.) ağaçlarının bor ve mikro elementler yönünden beslenme durumunun belirlenmesi, yaprak ve toprak ilişkileri. UAZİMDER Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 2019 (Özel Sayı 1): 126-140, ISSN: 2667- 7571.
• Demirtaş A (2005). Bitkide bor ve etkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 36 (2): 217-225, ISSN: 1300-9036.
• Dikmelik Ü (1984). Farklı yaşlardaki memecik zeytin ağaçlarında dane ve budama artıkları ile topraktan kaldırılan azot, fosfor, potasyum miktarlarının saptanması konusunda bir araştırma. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Yayın No:31, Bornova, İzmir.
• Doran İ, Koca YK, Pekkolay B, Mungan M (2008). Derik yöresi zeytinliklerinin beslenme durumunun tespiti. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1): 131-138.
• Doran İ, Aydın R (1999). İçel yöresi zeytinliklerinin beslenme durumunun tespiti. Anadolu, J. of AARI, 9 (1): 105-130.
• Dugger WM (1973). Functional aspects of boron in plants. Advanced Chemistry, 123: 112-129.
• Evliya H (1964). Kültür bitkilerinin beslenmesi. A.Ü. Zir. Fak. Yayınları. Sayı 36.
• FAO (2013). http://faostat.fao.org/erişim tarihi: 29.03.2015.
• FAO (1990). Micronutrient, Assessment at the Country Level:An International Study. FAO Soil Bulletin by Sillanpaa. Rome.
• Genç Ç, Moltay İ, Soyergin S, Fidan AE, Sütçü A (1991). Marmara bölgesi sofralık zeytinlerinin beslenme durumu. Bahçe, Yalova, 20: 1-2.
• Gestring WD, Soltanpour PN (1981). Evaluation of wet and dry digestion methods for boron determination in plant samples by ICP-AES. Commun. Soil Sci. Plant Anal., 12: 743- 753.
• Gupta UC (1979). Boron nutrition of crops, Adv. Agronomy, 31: 2373-307.
• Gupta UC, Jame YW, Camphell CA, Leyshon AJ, Mısholaıchuk W (1985). Boron toxicity and deficiency, a review can. Journal of Soil Science., 65: 381-409.
• Gupta UC (1967). A simplified method for determining hot water-soluble boron in soils. Soil Science, 103: 424-428.
• Hanson (1991a). Sour cherry respond to foliar leaves. HortScience, 26 (9): 1142-1145.
• Hartmann HT, Lilleland O (1966). Olive nutrition temperate to tropical fruit nutrition (Ed: N. F. Childers) Hort. Pub. Rutgers, Chapter X. The State Uni. New Jersey.
• Hendrix, JE (1967). The effect of pH on the uptake and accumulation of phosphate and sulphate ions by bean plants. American Journal of Botany, 54: 560.
• IOC (2014). http://www.internationaloliveoil.org.
• Jacabson L, Moore DP, Hannapel RJ (1960). Role of calcium in absorption of monovalent cations. Plant Physiology, 35: 352-358.
• Jones JR, Wolf B, Mills HA (1991). Plant analysis handbook: A practical sampling, preparation, analysis, and interpretation Guide. Micro-Macro Publishing, Athens, GA. Micro-Macro Publishing.
• Kacar B (1982). Gübreler ve gübreleme tekniği. T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları. Ankara.
• Kacar B, Katkat AV (1999). Gübreler ve gübreleme tekniği. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No. 144, VİPAŞ Y. No: 20.
• Kacar B, Katkat AV (2007). Bitki besleme. Nobel Yayın No: 849, Nobel Basımevi, Ankara, Türkiye, 302.
• Kasırga E (2009). Tuzluluğun Gemlik zeytin (Olea europaea L.) çeşidine etkilerinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. ZTOYL–2009–0003.
• Lindsay WL, Norwell WA (1978). Development of a DTPA soil test for zinc, ıron, manganese and copper. Soil Science Society of America Journal, 42: 421-428.
• Llamas JF (1984). Basis of fertilization in olive cultuvation and the olive trees vegetative cycle and nutritional needs. International Course on Fertilization and Intensitication of Olive Cultivation. UNDP-FAO, Cordoba-Spain.
• Loue A (1968). Diagnostic pétiolairem de prospection. etudes sur la nutrition etla fertilisation potassiques de la vigne. Sociéte Commerciale des Potasses d’ Alsace Services Agronomiques, pp. 31- 41.
• Mengel K, Kırkby A (1987). Principles of plant nutrition. I.P.I. CH. 3048. Worblaufen-Bern.
• Nyomura AMS, Brown PH, Freeman M (1997). Fall foliar-applied boron increase tissue boron concentration and nut set of almond Journal of the American Society for Horticultural Science ISSN0003-1062 Vol. No v. 122 (3): 405-410.
• Olsen (1972). Micronutrient Interactions. Micronutrients in Agriculture.Soil Scienne Society of Amerika, İne Madison, Wisconsin USA, pp. 243-264.
• Özbek N (1981). Meyve ağaçlarının gübrelenmesi. T.O.K.B. Ankara. p.280.
• Perica S, Bellaloui N, Greve C, Hu H, Brown PH (2001a). Boron transport and soluble carbonhydrate concentrations in olive. J.Amer. Soc.Sci. 126 (3): 291-296.
• Perica S, Brown PH, Connell JH, Nyomora AMS, Dordas C, Hu H (2001b) Foliar boron application ımproves flower fertility and fruit set in olive. HortScience 36 (4): 714-716.
• Reisenauer HM, Walsh LM, Hoeft RG (1973). Testing soils for sulphur, boron, molybdenum and chlorine, In: LM Walsh and JD Beaton: Soil. pp. 173-200.
• Reuter DJ, Robinson JB (1997). Plant analysis and interpretation manual. CSIRO Publishing. ISBN: 643059385, Collingwood, VIC, Australia.
• Sağlam MT, Bellitürk K, Hazinedar N, Danışman F (2008). Kapıdağ yarımadası zeytinliklerinin beslenme durumu. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, ISSN: 1300-577422, (44): 118-123.
• Scharrer K, Jung J (1955). The influence of nutrition on the cation/anion ratio in plants. Z. Pflanzenernahr. Dung. Bodenk. 7: 76-94.
• Schimansky C (1981). Der einflusseiniger versuchsparameter auf das fluxverhalten von 28Mg bei gerstenkeimpflanzen in hydrokulturversuchen. Landwirtsch. Forsch. 34: 154-165.
• Sillanpaa M (1982). Micronutrients and the nutrient status of soils. A Global Study. FAO Soils Bulletin No:48, Rome.
• Stover E, Fargione M, Risio R (1999). Problem foliar boron, zinc and urea applications enhance cropping of some “Empire and Mcintosh” apple orchards in New York. HortScience, ISSN:192-6, Volume: 34 (2): 210-214.
• Söylemez S, Öktem G, Kara H, Almaca ND, Ak BE, Sahar E (2017). Şanlıurfa yöresi zeytinliklerinin beslenme durumunun belirlenmesi. Harran Tarım ve Çevre Bilimleri Dergisi, 21(1): 1-5.
• Tekin H, Çağlar G, Kuru C, Akkök F (1990). Antepfıstığı besin kapsamlarının belirlenmesi ve en uygun yaprak örneği alım zamanının tespiti. Türkiye 1. Antepfıstığı Sempozyumu Bildiriler. 11-12 Eylül, pp. 120-138.
• Thun R, Hermann R, Knickman E (1955). Die Untersuchung Von Boden Neuman Verlag, Radelbeul und Berlin, pp. 48-48.
• Tripoli E, Giammanco M, Tabacchi G (2005). The phenolic compounds of olive oil: structure, biological activity and beneficial effects of human health. Journals of Nutrition Research Reviews, 18: 98–112.
• TUİK (2014). http://www.tuik.gov.tr/erişim tarihi. 14.04.2015-29.03.2015.
• TUİK (2011). http://www.tuik.gov.tr/erişim tarihi. 29.03.2015.
• Turan HS, Aydoğdu E, Pekcan T, Çolakoğlu H, (2013). Reletionships of olive groves in West Anatolia region of Turkey. Communications in Soil Science and Plant Analysis, Copyright © Taylor & Francis Group, LLC ISSN: 0010-3624 print / 1532- 2416 online DOI: 10.1080/00103624.2012.734133, 44: 80–88.
• Turan HS, Aydoğdu E, Pekcan T, Çolakoğlu H (2013). Soil and plant relationships olive groves in West Anatolia region of Turkey. Soil, Plant and Food Interactions, 473-481.
• Tüzüner A (1990). Toprak ve su analiz laboratuarı el kitabı. Ankara.
• Thun R, Hermann R, Knickman E (1955). Die Untersuchung Von BodenNeuman Verlag, Radelbeul und Berlin, pp. 48-48.
• Ulgen N, Yutrsever N (1974). Türkiye gübreler ve gübreleme rehberi. Köy İşleri ve Kooperatifleri Bakanlığı. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Teknik Yayınları Serisi. No: 28 Ankara.
• UZZK (2014). Hhtp://uzzk.org
• Uysal E, Albayrak B, Soyergin S (2011). Gemlik yöresinde yetiştirilen zeytinlerin beslenme durumlarının toprak analizleriyle belirlenmesi. 2. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, 22-25 Kasım, s:887-895, Ankara, Türkiye.
• Uysal E, Albayrak B, Kayalı F, Karakoç A (2016). Armutlu yöresinde yetiştirilen zeytinliklerde verim ile bazı toprak özellikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGIİD Özel Sayı 19-31 DOI: 10.17100/nevbiltek.210955 URL:http://dx.doi.org/10.17100/nevbiltek.210955.
• Wolf B (1971). The Determination of boron in soil extracts, plant materials, komposts manures, water and nutrient solutions. Commun. Soil Sci. Plant Anal, 2: 363-374.
• Zarcinas BA, Cartwrigt B, Spauncer LP 1987. Nitric acid digestion and multielement analysis of plant material by ınductively coupled plasma spectrometry. commun. Soil Sci. Plant Anal., 18:131-147.
• Zeytinyağı Sektör Raporu, ISBN: 978-605-9175-57-9.