Seyahat Acentalarının Bölgesel Sürdürülebilir Gelişime Katkısı: Turlar ve Rehberler Kapsamında Travelife Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 205 - 217, 30.06.2019

F. Özlem Güzel , Funda Ön Esen

Öz

Dünya
Turizm Örgütü’nün de vurguladığı üzere turizm, çevresel, sosyo-kültürel ve
fiziksel yapılar üzerinde negatif etkiler yaratmaktadır. Sürdürülebilir turizm
anlayışı da bu negatif etkiler konusunda insanlara farkındalık kazandıran, her
türlü canlı sistemini koruma altına alan, insan haklarını gözeten,
destinasyonların estetik, biyolojik, ekolojik ve sosyo-kültürel bütünlüğünü
sağlama odaklı bir yaklaşım sergileyen turizm yaklaşımıdır. Turistik
destinasyonlarda sürdürülebilir gelişimin sağlaması hususunda bu yaklaşıma çok
yönlü bakılmalıdır ve birçok turizm aktörüne önemli roller düşmektedir. Seyahat
acentaları ve rehberler de turistler en çok etkileşimde bulunan turizm
aktörleri olarak bu bağlamda değerlendirilmelidir. Seyahat acentalarının
sürdürülebilir davranışlar sergilemesi gönüllülük esasına dayalı olmak ile
birlikte bazı sertifikasyon uygulamaları ile önemli yaptırımlar
sağlayabilmektedirler. Dünya’da
Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) ve Sürdürülebilir Turizm konusunda tanınan
uluslararası standartlara uymayı arzu eden seyahat şirketleri için
geliştirilmiş değişik sertifika örnekleri bulunmaktadır. Bu örnekler arasında
en geniş uygulama alanına sahip olan ve Dünya Turizm Örgütü gibi önemli
kuruluşların kabul ettiği Travelife Sertifikasyon programı yer almaktadır. Programın eğitimdeki hedef grupları
ise; sürdürülebilirlik koordinatörleri, çalışanlar, konaklama işletmeleri,
turist rehberleri, tüketiciler ve öğrencilerdir. Bu çalışmada Travelife
sertifikası örneği üzerinden turizm uygulamaları içinde yer alan seyahat acentanlarının
“rehber ve sürdürülebilir turlar” değerlendirme kriterleri ve rolleri
değerlendirilecektir. Bu amaç ile Travelife sertifikasyonu üzerinden rehberler
ve sürdürülebilir turlar modülü bütüncül bakış açısıyla değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Turizm, Sürdürülebilir Gelişim, Sertifikasyon

Kaynakça

• Ap, J. ve Wong, K. K. F. (2001). Case Study on Tour Guiding: Professionalism, Issues and Problems, Tourism Management, 22, 551– 563.Avcıkurt, C. (2009). Turizm Sosyolojisi. Ankara: Detay Yayıncılık.Ballantyne, R. & Hughes, K. (2001). Interpretation in Ecotourism Settings: Investigating Tour Guides’ Perceptions of Their Role, Responsibilities and Training Needs. The Journal of Tourism Studies, 16 (1), 24-37.Batman, O. (2003). Türkiye’deki Profesyonel Turist Rehberlerinin Mesleki Sorunlarına Yönelik Bir Araştırma, Bilgi Dergi, 2, 117-134.Batman, O., Yıldırgan, R. ve Demirtaş, N. (2000). Turizm Rehberliği. Değişim Yayınları, Adapazarı.Budeanu, A. (2000). A tour to sustainability? A discussion on tour operators’ possibilities for promoting sustainable tourism. Unpublished Master Thesis, Sweeden: Lund UniversityButtler, Richard W. (1993). Tourism - An Evolutionary Perspective, Eds: J.G. Nelson, R.W. Butler, & G. Wall, Tourism and Sustainable Development: Monitoring, Planning, Managing, Waterloo, Canada: Department of Geography Publication Series, University of Waterloo, 37, 29-43.Cavlek, C. (2002).Tour Operators and Sustainable Development–A Contribution to the Environment .Journal of Transnational Management Development, 7 (4), 45-54.Cohen, E. (1985). TheTourist Guide. Anls of Tourism Research. 12 (1): 5-29.Çetin, G., & Kızılırmak, İ. (2012). Türk Turizminde Kokartlı Turist Rehberlerinin Mevcut Durumunun Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(2), 307-318.Dahles, H. (2002). The Politics of Tour Guiding Image Management In Endonesia, Annals of Tourism Research, 29 (3), 783-800.Eker, N. & Zengin, B. (2016). “Turist Rehberliği Eğitiminin Değerlendirilmesi: Profesyonel Turist Rehberleri Üzerine Bir Uygulama”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (4): 65-74.Font, X. & Buckley, R. (2011). Tourism Ecolabelling Sertification and Promotion of Sustainable Menagement. Australia: Gabi.Gordon, K. (2005). Evaluation of Tools For Sustainablity Assessment in Tourism. Unpublished Master Thesis. Oklahoma State University, Oklahoma.Güzel F.Ö. & Altıntaş V. (2015, 13-17 Mayıs). Sürdürülebilirlik Kapsamında Seyahat İşletmelerine Yönelik Sertifika Programlarının Uygulanması: Travelife Örneği, Doğu Karadeniz Bölgesi Sürdürülebilir Turizm Kongresi, Gümüşhane, Türkiye.Güzel, Ö., Türker, A., & Şahin, İ. (2014). Profesyonel Turist Rehberlerinin Algıladıkları Mesleki Engelleri Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 173-190.Haig, I. & McIntyre, N. (2002). Viewing Nature: The Role of the Guide and the Advantages of Participating in Commercial Ecotourism, The Journal of Tourism Studies, 13(1), 39-48.Ham, S. & Weiler, B. (2007). Isolating the role of on-site interpretation in a satisfying experience. Journal of Interpretation Research, 12(2), 5–24.Howard, J.,Thwaites, R. & Smith, B. (2001). Investigating the Roles of Indigenous Tour Guides. The Journal of Tourism Studies, 12(2), 32-39.Hu, W. (2007). Tour Guides and Sustainable Development: The Case Study of Hainan, China. Unpublished Ph.D. Thesis, University of Waterloo, Canada. Hu, W. & Wall, G. (2011). Interpretative Guiding and Sustainable Development: A Fra-mework, Tourism Management Perspectives, 4, 80–85.Karamustafa, K. & Çeşmeci, N. (2006). Paket Tur Operasyonunda Turist Rehberlerinin Karşılaştıkları Yönetsel Sorunlar Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17 (1), 70-96.Khalifah, Z. (2007). Tour Guides Performance in Malaysia: Application of the Importance Performance Analysis. Canakkale Onsekiz Mart University International Tourism Biennial, 642-650.Korkmaz, S.,P. Temizkan & R. Temizkan (2010). “Hizmet İçi Eğitim Seminerlerinin Profesyonel Turist Rehberlerinin Turizm Pazarlamasındaki Rolüne Etkisi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 17-36.Kozak, M. & Nield, K. (2004). The Role of Quality and Eco-Labelling Systems in Destination Benchmarking. Journal of Sustainable Tourism, 12(2), 138-148.Kuntay O. (2004). Sürdürülebilir Turizm Pazarlaması. Ankara: Alp Yayınevi.Leclerc, D. (1999). A Cross-Cultural Analysis of Perceived Communication Competence: Tour Gu¬ides in the Tourism Context, Unpublished Ph.D. Thesis, Arizona State University, USA.Liu, Z. (2003) Sustainable Tourism Development: A Critique, Journal of Sustainable Tourism, 11 (6), 459-475.Mak, B. L.M. (2011). ISO Certification in the Tour Operator Sector. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 23 (1), 115-130.Mısırlı, İ. (2008), Turizm Sektöründe Meslek Standartları ve Mesleki Belgelendirme Sistemi (Sertifikasyon), ANKARAMorrison, A. M., Hsieh, S. & Wang, C. (1992). Certification in the Travel and Tourism Industry: The North American Experience. The Journal of Tourism Studies, 3(2), 32-40.Ön Esen, F., Güzel, F. Ö. & Gülmez, M. (2016, 20-23 Ekim). Profesyonel Turist Rehberliği Öğrencilerinin Yurtiçi Uygulama Gezisi ve Tur Rehberlerine İlişkin Algılarını Ölçmeye Yönelik Pilot Bir Çalışma, 17. Ulusal Turizm Kongresi, Bodrum- Muğla, Türkiye.Papatya, N. (2007). Sürdürülebilir Rekabetçi Üstünlük Sağlamada Stratejik Yönetim ve Pazarlama Odağı Kayanak Tabanlı Görüş- Kavramsal ve Kuramsal Yaklaşım. Ankara: Asil Yayıncılık.Payner, P. & Porter, L.T. (1991). BS 5750/ISO 9000 – The Experience of Small and Medium-Sized Firms. International Journal of Quality & Reliability Management, 8(6), 16–28.Powel, R. B. & Ham, S. H. (2008). Can Ecotourism Interpretation Really Lead to Pro Conservation Knowledge, Attitudes and Behaviour? Evidence from the Galapagos Islands. Journal of SustainableTourism, 16 (4), 467-489.Rabotic, B. (2010). Professıonal Tourist Guiding: The Importance of Interpretation for Tourist Experiences, 20th Biennial International Congress: New Trends in Tourism and Hotel Management, Opatija (Croatia).Randall, C. & Rollins, R. B. (2009). Visitor Perceptions of the Role of Tour Guides in Natural Areas, Journal of Sustainable Tourism, 17(3), 357-374.Sarıbaş, Ö., Çevik, B. & Aksu, A. (2012, 10-11 Mayıs). Turizm Sektöründe Ulusal Meslek Standartları Algılaması ve Sertifikasyon: Antalya Yöresinde Bir Uygulama, Turizmde İnsan Kaynakları Gelişimi Sempozyumu, Antalya, Türkiye.Tetik, N. (2017). Sürdürülebilir Turizm Yönetiminde Turist Rehberliği. Ed. (Güzel. F. Ö., Altıntaş, V. & Şahin, İ.). Turist Rehberliği Araştırmaları Öngörüler ve Uygulamalar (içinde). Ankara: Detay Yayıncılık.Tosun, C. (2001). Challenges of SustainableTourism Development in theDeveloping World: The Case of Turkey. Tourism Management, 22, 289-303.Türker, A., Güzel, F. Ö. & Özaltın Türker, G. (2012, 17-19 Ekim). Turizm Aktörü Olarak Profesyonel Turist Rehberlerinin Türkiye’deki Rehberlik Eğitim Sistemine Bakış Açılarını Belirlemeye Yönelik Bir Odak Grup Çalışması, Turizm Eğitimi Konferansı- Tebliğler, Ankara, Türkiye.Weiler, B. & Ham, S. H. (2001). Tour Guides and Interpretation. David Weaver (Ed.), Encyc¬lopedia of Ecotourism, USA: CABI Publishing, 549-563.Wu, S. & Jang, J. (2013). The Performance of ISO Certification Based on Consumer Perspective: A Case Study of a Travel Agency, Total Quality Management & Business Excellence, 24 (3-4), 496-518.Yarcan, Ş. (2007). Profesyonel Turist Rehberliğinde Mesleki Etik Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(1), 33-44.Yenipınar, U., Bak, E. & Çapar, G. (2014). “Turist Rehberliği Meslek Kanununun, Meslek Örgütleri ve Öğretim Elemanlarının Bakış Açısı ile Değerlendirilmesi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 86-114. Zengin, B., Eker, N. & Erkol Bayram, G. (2017). Turist Rehberliği Meslek Kanununun Profesyonel Turist Rehberlerince Değerlendirilmesi, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 142-156.İnternet KaynaklarıTravelife Eğitimi (2015). https://www.travelife.info. Erişim Tarihi: 22.03.2018.