Kruvaziyer Sektörünün Turizme, Ekonomik ve Sosyo-Kültürel Yapıya Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma: Galataport Kruvaziyer Limanı

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 22 - 34, 30.06.2023

Yasemin Nemlioğlu Koca , Selma Erdoğan

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1259178

Öz

Kruvaziyer turizmi önemli deniz turizmi kaynaklarından biri olup, hızla büyüyen bir sektör olarak ülke ekonomilerine katkı sağlamaktadır. Türkiye, kruvaziyer turizmine elverişli özellikleriyle ve sektöre yapılan yatırımlarla Akdeniz havzasında yeni bir rota olarak talep görmektedir. Türkiye’nin en yüksek kapasiteli limanı olarak tasarlanan İstanbul Galataport Kruvaziyer Limanı’nın Türkiye’nin turizm gelirine büyük katkıda bulanacağı beklenmektedir. 2021 yılında açılan Galataport Kruvaziyer Limanı’nın bölgenin gelişiminde ve İstanbul turizminde olumlu etki yarattığı ve katkı sağladığı varsayılmaktadır. Bu çalışmada, Galataport Kruvaziyer Limanı’nın etkisinin belirlenmesinde Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) kullanılmıştır. Çalışmanın amacı, Galataport Kruvaziyer Limanı’nın İstanbul turizminde, ekonomik ve sosyo-kültürel yapısında etkili olan faktörlerin etki ve önem derecelerini belirlemektir. Çalışmada 10 kriterin AHP analiziyle ağırlıkları saptanmış ve önem sıralaması yapılmıştır. Bulgulara göre Galataport’un İstanbul turizmine etkisinde Kruvaziyer Turizminde Pazar Payı kriteri en etkili faktör olarak öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Denizcilik, Kruvaziyer Turizmi, Galataport, Çok Kriterli Karar Verme

A Study on the Determination of the Effects of Cruise Sector on Tourism, Economic and Socio-Cultural Structure: Galataport Cruise Port

Öz

Cruise tourism is one of the important sources of maritime tourism and contributes to the national economy as a rapidly growing sector. Turkey is in demand as a new route in the Mediterranean basin trough its features suitable for cruise tourism and investments in the sector. It is expected that Istanbul Galataport Cruise Port, which is designed as the highest capacity port in Turkey, will make a great contribution to Turkey’s tourism income. It is assumed that the Galataport Cruise Port, which was opened in 2021, has a positive impact and contributes to the development of the region and Istanbul tourism. In this study, Analytical Hierarchy Process (AHP), which is one of the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods, was used in determining the effect of Galataport Cruise Port. The aim of the study is to determine the impact and importance of the factors that are effective in Istanbul tourism and its economic-socio-cultural structure through the Galataport Cruise Port. In the study, the weights of 10 criteria were determined and ranked their importance by AHP analysis. According to the results, the Market Share in Cruise Tourism criterion stands out as the most effective factor in the effect of Galataport on Istanbul tourism.

Anahtar Kelimeler

Maritime, Cruise Tourism, Galataport, Multi-Criteria Decision Making

Kaynakça

• 23 Aralık 1934 tarih ve 2665 sayılı İstanbul Rıhtım, Dok ve Antrepo Türk Anonim Şirketi’nin Malları ile İmtiyaz Haklarının Satın Alınmasına Dair Kanun. Resmi Gazete Sayı: 2895, Tarih: 01 Ocak 1935.
• Aktaş, M. & Koramaz, E. K. (2020). Yakın Çevre Kullanıcılarının Galataport Projesi’nden Beklentileri, İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 3(1), 69-79.
• Bahar, O. & Bilen, K. (2020). Turizmde Güvenlik Algısının Türkiye Ekonomisine Etkisi, Güvenlik Bilimleri Dergisi (Uluslararası Güvenlik Kongresi Özel Sayısı ), 185-206.
• Bayazıt, Ş. (2015). Kruvaziyer Pazarı ve Destinasyonlarının Analizi: Türk Yolcuları ve Kruvaziyer Limanları Hakkında Ampirik Bir Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Deniz Ulaştırma Mühendisliği Anabilim Dalı, Deniz Ulaştırma Mühendisliği Programı, İstanbul.
• Bebek, İ., Altun, N., Bucak, U. & Demirel, H. (2020). Kruvaziyer Gemilerinde Emniyet Riski Oluşturan Faktörlerin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi (IV. Ulusal Liman Kongresi ve V. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu Özel Sayısı ), 73-84.
• Biehn, N.A. (2006). Cruise Ship Is Not A Floating Hotel, Journal of Revenue Pricing Management, 5(2), 135-142.
• Brida, J.G. & Zapata, S. (2010). Economic Impacts of Cruise Tourism: The Case of Costa Rica, International Journal of Tourism and Hospitality Research, 21(2), 322-338.
• Chiappa, G. & Abbate, T. (2016). Island Cruise Tourism Development: A Resident's Perspective in The Context of Italy, Current Issues in Tourism, 19(13), 1372-1385.
• CLIA, (Ocak, 2020). Global Economic Impacts, https://cruising.org/-/media/research-updates/research/global-cruise-impact-analysis---2019-final.ashx Erişim Tarihi: 02.01.2023.
• CLIA, (Aralık, 2021). Global Report, https://cruising.org/-/media/clia-media/research/2022/2021-1r-clia-001-overview-global.ashx Erişim Tarihi: 25.12.2022.
• Cruise Industry News Annual Report, (Aralık, 2022). Market Expansion, https://www.cruiseindustrynews.com/store/product/annual-reports/2021-cruise-industrynewsannual-report/ Erişim Tarihi: 28.12.2022.
• Cruise Market Watch, (Aralık, 2022). Growth, Cruise Market, https://cruisemarketwatch.com/growth/ Erişim Tarihi: 28.12.2022.
• Cruise Market Watch, (Aralık, 2022). Passenger Origins, Capacity, https://cruisemarketwatch.com/passenger-origins/ Erişim Tarihi: 28.12.2022.
• Çalışkan, U. & Tütüncü, Ö. (2008). Turizmin Yerel Halk Üzerindeki Etkileri ve Kuşadası İlçesi Uygulaması, IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Kitapçığı, 127-148, Antalya.
• Çelebi, F. (2017). Yerel Halkın Kruvaziyer Turizminin Etkilerine Yönelik Algıları: Kuşadası Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Muğla.
• Deniz Turizmi Yönetmeliği (24 Temmuz 2009). Resmi Gazete Sayı: 27298.
• Douglas, N. & Douglas, N. (2004). Cruise Ship Passenger Spending Patterns in Pacific Island Port, International Journal of Tourism Research, 6(4), 251-261.
• Dwyer L. & Kim C. (2003). Destination Competitiveness: Determinants and Indicators, Current Issues in Tourism, 6(5), 369-414.
• Galataport, (Aralık, 2022). Proje Hakkında, https://www.galataport.com/tr/hakkimizda/ proje-hakkinda. Erişim Tarihi: 22.12.2022.
• Gibson, P. & Bentley, M. (2003). A Study of Impacts-Cruise Tourism and The South West of England, Journal of Travel and Tourism Marketing, 20(3-4), 63-77.
• İnan, E. A., Akıncı, S., Kıymalıoğlu, A. & Akyürek, M. S. (2011). Kruvaziyer Turizminde Turistlerin Tavsiye Niyetlerinde Destinasyon İmajının Etkisi, Ege Akademik Bakış, 11(3), 487-497.
• Jordan, E. J. & Vogt, C. A. (2017). Residents’ Perceptions of Stress Related to Cruise Tourism Development, Journal of Tourism Planning and Development, 14(4), 527-547.
• Kara, F. E. (2022). Karaköy ve Salıpazarı Limanı’nın Tüketim Odaklı Mekansal Dönüşümü: Galataport İstanbul, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Bursa.
• Kim, S. B., Marshall, L. H., Gardiner, R. & Kim, D.Y. (2022). Conflicts in Communities and Residents’ Attitudes Toward The Impacts of Cruise Tourism in The Bahamas, Journal of Travel and Tourism Marketing, 38(9), 956-973.
• MacNeill, T. & Wozniak, D. (2018). The Economic, Social and Environmental Impacts of Cruise Tourism, Journal of Tourism Management, 66(1), 387-404.
• Nehir, M. (2022). Kruvaziyer Terminal İşletmesi Analizi ve Türkiye’nin Kruvaziyer Potansiyeli, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Deniz Ulaştırma Mühendisliği Anabilim Dalı, Deniz Ulaştırma Mühendisliği Programı, İstanbul.
• Oral, E. Z., Coşar, Y., Danacı, A. & Esmer, S. (2014). Kruvaziyer Limanlarında Yer Seçimi, 8. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu Bildiri Kitabı, ss. 297-308, İstanbul.
• Pallis, A.A., Wilmsmeier, G. & Satta, G. (2022). Preparing Cruise Lines, Ports, and Destinations for The Next Day of Cruising, Research in Transportation Business & Management, 45(1), 1-7.
• Polat, Ç., Bitiktas, F. & Açık, A. (2022). Türkiye’de Yat ve Kruvaziyer Turizmi Gelirleri: Antalya Örneği, Journal of Maritime Transport and Logistics, 3(2), 76-89.
• Rodrigue, P. & Notteboom, T. (2013). The Geography of Cruises: Itineraries, Not Destinations, Applied Geography, 38(1), 31-42.
• Saaty, T.L. & Vargas, L.G. (2013). Decision Making with the Analytic Network Process, Springer Publishing, New York.
• Sargın, S. & Konurhan, Z. (2021). Kruvaziyer Limanlarının Mekansal Etkilerine Bir Örnek: Galataport Kruvaziyer Limanı, Doğu Coğrafya Dergisi, 26(45), 213-234.
• Sönmez, S. F. & Graefe, A. R. (1998). Determining Future Travel Behavior from Past Travel Experience and Perceptions of Risk and Safety, Journal of Travel Research, 37(2), 171–177.
• TBMM. Kayıtları Düstur 6, No.191, s.785-804, Dersaadet Rıhtımları İmtiyaz Mukavele, Şartname ve Tarifesi, H.27 Rebiülevvel 1308, R.29 Teşrinievvel 1306, M.10 Kasım 1890.
• Türkiye Cumhuriyeti Ulusal Ulaştırma Ana Planı (Ocak, 2023), Limanlar ve Denizyolu Taşımacılığı Altyapı Politikaları, https://sgb.uab.gov.tr/uploads/pages/ulusal-ulastirma-ana-plani/cilt-2-proje-veri-setleri.pdf Erişim Tarihi: 02.01.2023.
• Türkiye Turizm Stratejisi (Ocak 2023), Kruvaziyer Limanlar, https://www.ktb.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0 Erişim Tarihi: 02.01.2023.
• Üçışık, S. & Kadıoğlu, M. (2001). Türkiye’de Kruvaziyer Turizmi Geliştirme Şartları, Marmara Coğrafya Dergisi, 3(1), 83-92.
• Vaya, E., Garcia, J.R., Murillo, J., Romani, J. & Surinach, J. (2018). Economic Impact of Cruise Activity: The Case of Barcelona, Journal of Travel and Tourism Marketing, 35(4), 479-492.
• Weeden C., Lester J. & Thyne M. (2011). Cruise Tourism: Emerging Issues and Implications for a Maturing Industry, Journal of Hospitality and Tourism Management, 18(1), 26-29.
• Wild, P. & Dearing, J. (2000). Development and Prospects for Cruising in Europe, Maritime Policy and Management, 27(4), 315-333.