Turizm paydaşlarının Şırnak inanç turizmine yönelik algıları

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 43 - 57, 31.12.2023

Zeki Şenel , Sedat Çelik

https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1338519

Öz

Geçmişi MÖ 6 binli yıllara dayanan Şırnak ili farklı inançlara sahip toplumların bir arada yaşamaya devam ettiği ender yerlerden biridir. Bundan dolayı Şırnak ilinde farklı inançlara sahip toplumlara ait inançsal değerler varlığını devam ettirmektedir. Ancak bu değerlerin neler olduğu henüz pek bilinmemektedir ve bu değerler yeteri kadar araştırılmamıştır. Bu kapsamda, çalışmanın temel amacı, turizm paydaşlarının Şırnak inanç turizmi potansiyeline yönelik algılarını ve inanç turizmi değerlerini ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde, nitel araştırma yöntemlerinden durum desenin kullanılması uygun görülmüştür. Çalışma grubu maksimum çeşitlilik ve ölçüt örnekleme teknikleri kullanılarak oluşturulmuştur. Çalışma grubundan (n:17) veri toplamak için derinlemesine görüşme tekniği kullanılmıştır. Toplanan içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre katılımcılar; Hz. Nuh Tufanı, önemli kişiler, dini yapılar ve inanç mozaiği kategorileri çerçevesinde Şırnak’ın önemli bir inanç turizmi potansiyelini barındırdığını belirtmişlerdir. Ancak katılımcılar bu potansiyelin etkin bir şekilde kullanılamadığını ifade etmişlerdir. Bunun nedenleri ise; olumsuz şehir algısı, halkın bilinçsiz olması, ekonomik sorunlar, altyapı-üstyapı sorunları ve bürokrasi engeli olarak ifade edilmiştir. Araştırma sonunda Şırnak ilinin sahip olduğu inanç turizmi potansiyelinin daha etkin bir şekilde kullanılması için birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İnanç Turizmi, Şırnak, Turizm, Kültür, Din Turizmi, Turizm Paydaşları

Etik Beyan

Bu çalışma için Şırnak Üniversitesi Rektörlüğü Etik Kurulu’nun 14.04.2021 tarihli ve 2021/28 nolu toplantısında E-41213003-050.03-7766 sıra sayılı kararı ile izin alınmıştır. Aksi bir durumun tespiti halinde TO&RE Dergisi’nin herhangi bir sorumluluğu olmayıp, tüm sorumluluk çalışmanın yazar(lar)ına aittir.

Destekleyen Kurum

Şırnak Üniversitesi Bilimsel Araştırma Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2020.SLTP.11.03.01

Perceptions of tourism stakeholders towards religious tourism in Şırnak

Öz

The province of Şırnak, which dates back to 6 thousand BC, is one of the unique places where societies with different beliefs continue to live together. Therefore, religious values belonging to societies with different beliefs continue to exist in Şırnak. However, it is not yet known what these values are and these values have not been sufficiently researched. In this context, the main purpose of the study is to reveal the perceptions of tourism stakeholders towards the faith tourism potential of Şırnak and the values of faith tourism. Within the framework of this purpose, it was decided to use the case study design, which is one of the qualitative research methods. The study group was formed using maximum diversity and criterion sampling techniques. In-depth interview technique was used to collect data from the study group (n: 17). The collected data were evaluated by content analysis. According to the findings of the research, the participants stated that Şırnak has an important religious tourism potential within the framework of the categories of Noah’s Flood, famuous persons, religious buildings and mosaic of beliefs. However, the participants stated that this potential could not be utilized effectively. The reasons for this are; negative perception of the city, lack of awareness of the people, economic problems, infrastructure-superstructure problems and bureaucracy obstacles. At the end of the research, some suggestions were made for a more effective use of the faith tourism potential of Şırnak province

Anahtar Kelimeler

Faith Tourism, Şırnak, Tourism, Culture, Religious Tourism, Tourism Stakeholders

Proje Numarası

2020.SLTP.11.03.01

Kaynakça

• Abad, J., ve Alonsozana, V. (2020). Faith Tourism in Tagaytay City: Basis for Destination Marketing, International Journal of Research, 7(11), 195-206.
• Adak, Y. (2018). Aksaray İlinde Kültürel Bir Değer Olarak İnanç Turizmi Potansiyelini İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm ve Otel İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Düzce.
• Alparslan, S.M. (2016). İnanç Turizmi: Seyyid Burhaneddin Türbesi Ziyaretçilerine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Kayseri.
• Alsarayreh, M. N., ve Dalaeen, M. A. A. (2012). Historical and Religious Archeological Sites and Their Role in the Process of Touristic Attraction in Jordan (Madaba as a Case Study), Asian Social Science, 8(3), 156-168.
• Arınç, K. (2018). Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin İnanç Turizmi Potansiyeli ile Bölgesel Kalkınma Bakımından Değerlendirilme İmkânları, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 21-47.
• Avcı, E. (2011). İzmir’in İnanç Turizmi Potansiyelinin Seyahat Acentaları Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Aydın. Balta, M. (2003). Kültürler Kavşağında Şırnak, 1. Bs, Elma Yayınevi, İstanbul.
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Başçı, A. (2011). Türkiye’de İnanç Turizmi Kapsamında Aziz Pavlus’un Yeri Önemi ve Turistik Ürün Potansiyelinin Değerlendirilmesinde Tanıtım Faaliyetlerinin Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Eğitim Bilim Dalı, Ankara.
• Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Bingöl, Z. (2004). Akdeniz Bölgesinin Kültür ve İnanç Turizmi Potansiyeli Açısından Değerlendirilmesi, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi (8), 125-137.
• Blackwell, R. (2007). Motivations for Religious Tourism, Pilgrimage, Festivals and Events, Religious Tourism and Pilgrimage Festivals Management: An International Perspective, 35-47.
• Bostanoğlu, O. (2015). 9. Sınıf Öğrencilerin Yazılı Anlatımlarındaki Önyargıların İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı, Çanakkale.
• Cànoves, G., Romagosa, F., Blanco, A., ve Priestley, G. K. (2012). Religious Tourism and Sacred Places in Spain: Old Practices, New Forms of Tourism, International Journal of Tourism Anthropology, 2(4), 282-292.
• Creswell, J.D. (2017). Mindfulness Interventions, Annual Review of Psychology, 68(1), 491-516.
• Çavuş, A., ve Kadırhan, G. (2022). İnanç Turizm Koridorunda Yer Alan Konaklama İşletmeleri̇ Web Sitesi̇ İçeriklerinin Değerlendirilmesi̇, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(3), 1390-1406.
• Çelik, S., ve Şarman, N. (2013). Siirt’in İnanç Turizmi Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma, International Conference on Religious Tourism and Tolerance, 9(12), 1021-1039.
• Das, A., Kondasani, R. K. R., ve Deb, R. (2023). Religious Tourism: A Bibliometric and Network Analysis, Tourism Review,
• Doruk, E. K. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri̇ Halkla İlişkiler ve Tanıtım. İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Doxey, G. V. (1975). A Causation Theory of Visitor-Resident Irritants: Methodology and Research Inferences, In Travel and Tourism Research, 195-198.
• Egresi, I., Kara, F., ve Bayram, B. (2012). Economic impact of religious tourism in Mardin, Turkey. Journal of Economics and Business Research, 18(2), 7-22.
• Eykay, İ., Dalgın, T., ve Çeken, H. (2015). İnanç Turizmi̇ Potansiyeli̇ Açısından Antakya’nın Değerlendirilmesi̇, Journal Of Lıfe Economıcs, 2(2), 59-74. Ezenagu, N., ve Okpoko, P. (2020). Promoting Faith-Based Tourism in Nigeria: The Place of Ritual Actors and Activities, Journal of Tourism and Heritage Studies, 1(2), 18-32.
• Giusca, M. (2020). Religious Tourism and Pilgrimage at Prislop Monastery, Romania: Motivations, Faith and Perceptions, Journal of Studies and Research in Human Geography, 14(1), 149-67.
• Glaser, B. G., ve Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, (U.S.A.) and London: Aldine Transaction.
• Guba, E. G., ve Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and Methodological Bases of Naturalistic Inquiry, Educational Communication and Technology, 30(4), 233-252.
• Gupta, S. K., ve Raina, R. (2009). Pilgrimage Tourism in Vaishno Devi: An Evaluation of Socio-Cultural Impacts, Journal of Tourism, Volume X, No. 1, 2009 X (1), 53-70.
• Gülenç, A. (2021) Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Şırnak Tarihi (İdari, Sosyal ve Ekonomik Yapı, 1853-1929), C. 1. 1. bs. İ. Baz. (Ed.) Şırnak Belediyesi Yayınları, Mardin.
• Hassan, T. H., Abdou, A. H., Abdelmoaty, M. A., Nor-El-Deen, M., ve Salem, A. E. (2022). The Impact of Religious Tourists’ Satisfaction with Hajj Services on Their Experience at the Sacred Places in Saudi Arabia, GeoJournal of Tourism and Geosites, 43(3), 1013-1021.
• Iliev, D. (2020). The Evolution of Religious Tourism: Concept, Segmentation and Development of New Identities, Journal of Hospitality and Tourism Management, 45, 131-140.
• İnce, Y. (2017). İnanç Turizmi̇ Potansiyeli̇ Açısından Kırklareli̇ İl ve İlçelerinin Değerlendirilmesi̇, Yüksek Lisans Tezi, Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Kırklareli.
• İşçen, S. (Ed.). (2020). Şehrimiz Şırnak, Şırnak İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Şırnak.
• Karabaltaoğlu, Ş. (2019). İnanç Turizmi̇ Destinasyonlarının Yönetimi̇: Kastamonu Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Veli̇ Örneği̇, Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Kastamonu.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri̇, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kaya, F., Cankül, D., ve Demirci̇, B. (2013). Türkiye’nin Önemli İnanç Turizmi Merkezlerinden Biri: Akdamar Kilisesi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2013(1), 13-24.
• Koç Başaran, Y. (2017). Sosyal Bilimlerde Örnekleme Kuramı, the Journal of Academic Social Sciences, 5(47), 480-495.
• Kömürcü, S. (2017). Etkinlik Turizmi̇ ve İnanç Turizmi̇ Paradoksu: Turizm Yazınında İnanç Etkinliklerinin Kavramsal Analizi̇ ve Konumlandırılması, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Programı, İzmir.
• Krippendorff, K. (1980). Validity in Content Analysis, 69-112.
• Mızrak, M., Yaşar, Y. E., Erğun, S., Kadırhan, S., ve Çelik, S. (2022). Turizm Paydaşlarının Bakış Açısı ile Şırnak İli Turizm Sorunları ve Çözüm Önerileri, İçinde İ. Hüseyni, S. Çelik, R. Sakur, ve M. N. Uygur. (Ed.), Ekonomik, Siyasal ve Sosyal Boyutları ile Şırnak (ss. 377-396), Paradigma Akademi Yayınları, Çanakkale.
• Rivas, V. A. (2021). Tourism, Shamanism and the Pandemic, Journal of Public Health (Oxford, England), 1(2), 1-2.
• Sargın, S. (2006). Yalvaç’ta İnanç Turizmi̇, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 1-18.
• Simone-Charteris, M. T., ve Boyd, S. W. (2011). The Potential for Northern Ireland to Promote Politico-Religious Tourism: An Industry Perspective, Journal of Hospitality Marketing ve Management, 20(3-4), 457-483.
• Smith, V. L. (1992). Introduction the Qoest in Guest, Annals of Tourism Research, 19,1-17.
• Sözal, O.E. (2018). İnanç Turizminin Turistik Destinasyon Pazarlamasındaki̇ Yeri̇ ve Önemi̇: Edirne Bahai̇ Dini̇ Örneği̇, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı, Edirne.
• Stamenković, I., Plavsa, J., ve Vujicic, M. (2009). The New Age of Faith Tourism and Fruska Gora Mountain Serbia,Turizam, 13(2), 102-112.
• Strauss, A. L., ve Corbin, J. M. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theor, Sage Publications, 2. bs. London.
• Şahiner, T. (2012). İnanç Turizmi Potansiyeli ve Halkın Inanç Turizmine Bakışı Açısından Karaman, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi̇, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Tan, F. Z., ve Yıldıran, C. (2019). İnanç Turizmi: Kastamonu İli Turizm Alt Yapısına Katkısı, International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(1), 83-91.
• T.C. Şırnak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü (Ağustos 2020). Tarih ve Coğrafyası,
• https://sirnak.tarimorman.gov.tr/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=5, Erişim Tarihi: 05.08.2020.
• Tuncel, M. (2010). Şırnak, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 39, 109-111.
• Turan, Y. (2020). Kutsalın Ziyareti: İnanç Turizminin Altında Yatan Güdüler ve Karadeniz Bölgesi İnanç Turizmi Potansiyeli, ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 10(1), 153-163.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (Mart 2022). İstatistik Veri Portalı, https://www.tuik.gov.tr/, Erişim Tarihi: 20.03.2022.
• Tümbek, A.N. (2009). Bütünleşik Pazarlama Faaliyetleri ile İnanç Turizmini Geliştirerek Yabancı Yatırımın Çekilmesi ve Antakya Örneği Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Türkiye Rehberi (Ocak 2022). Şırnak Haritası, https://www.turkiye-rehberi.net/sirnak-haritasi.asp, Erişim Tarihi: 19.01.2022.
• Usta, K.M. (2005). İnanç Turizmi Potansiyeli Açısından İznik’in Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı, Balıkesir.
• Wright, K. (2007). Religious Tourism, Leisure Group Travel, (Special Edition), 8-16.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Akademik ve Meslek Yayınları, 12. Bs, Ankara.
• Yılmaz, G., Erdinç, S. B., ve Küçükali, S. (2013). İnanç Turizmi Çerçevesinde Antalya Destinasyonunun İncelenmesi: Dinler (Hoşgörü) Bahçesi Örneği, İçinde M. Kar (Ed.), İnternational conference religious tourism and tolerance 09-12 May, 2013 Konya/Turkey, Ss. 1041-55, Aybil Yayınları, Konya.
• Yüksel, Y. F. (2019). İzmir İlinin İnanç Turizmi Potansiyeli ve Değerlendirmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Ana Bilim Dalı, İzmir.