Grupla Psikolojik Danışma Sürecinde Grubun Gelişim Evrelerine Kültürel Bir Bakış

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 49, 1 - 18, 01.04.2018

Dilek Yelda Kağnıcı , Zeynep Cihangir Çankaya Burcu Pamukçu

Öz

Psikolojik danışma gruplarının başlangıç, geçiş, eylem ve sonlandırma olmak üzere dört evrede ele alındığı görülmektedir. Bu araştırmada alanyazında var olan temel grup evrelerinin kültürümüzde geçerliliğinin olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma eğitim grupları ile gerçekleştirildiği için, araştırmanın alt amacı ise eğitim gruplarında yürütülen grupla psikolojik danışma süreçlerini etkileyen faktörleri ortaya koymaktır. Bu araştırmada karma araştırma desenlerinden ardışık açıklayıcı desen kullanılmıştır. Araştırma 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Yarıyılında Türkiye’nin batısında bulunan bir üniversitenin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Lisans Programı’nda yer alan “Grupla Psikolojik Danışma” dersi kapsamında oluşturulan yaşantı gruplarında liderlik yapan dört öğretim elemanı ile yürütülmüştür. Araştırmanın nicel verileri her grupla psikolojik danışma oturumunun sonunda araştırmacılar tarafından geliştirilen işaretleme listelerinin grup liderleri tarafından doldurulması yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın nitel verileri ise dört grup lideri ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yapılan bireysel görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın nicel bulguları, dört psikolojik danışma grubunun da başlangıç aşamasında yer alan maddelere ilişkin puan ortalamalarının ilk oturumlarda, sonlandırma aşamasında yer alan maddelere ilişkin puan ortalamalarının son oturumlarda, eylem aşamasında yer alan maddelere ilişkin puan ortalamalarının oturumların çoğunda ve geçiş aşamasında yer alan maddelere ilişkin puan ortalamalarının ise az sayıda oturumda yüksek olduğunu göstermiştir. Araştırmanın nitel bulgularına göre ise başlangıç, eylem ve sonlandırma evrelerinin özelliklerinin grup liderleri tarafından gözlemlendiği, ancak geçiş evresinin özelliklerinin tüm grup liderleri tarafından gözlemlenmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Grupla psikolojik danışma, Grupla psikolojik danışma evreleri, Kültür, Eğitim grupları, Psikolojik danışman eğitimi

Kaynakça

• Aladağ, M., Kağnıcı, D. Y., Cihangir Çankaya, Z., Özeke Kocabaş, E. ve Yaka, B. (2011). Psikolojik danışman eğitiminde grupla çalışma yeterliğinin kazandırılması: Ege Üniversitesi örneği. Ege Eğitim Dergisi, 12(2), 22-43.
• Anderson, R. D. ve Price, G. E. (2001). Experiential groups in counselor education: Student attitudes and instructor participation. Counselor Education & Supervision, 41, 111-119.
• Carroll, M. R. ve Wiggins, J. D. (2008). Grupla psikolojik danışmanın öğeleri (S. Doğan, Çev.). Ankara: Pegem Yayınları.
• Chen, M. ve Rybak, C. J. (2004). Group leadership skills. Interpersonal process in group counseling and therapy. Belmont, CA: Brooks-Cole.
• Corey, G. (1995). Theor yand practice of group counseling (4. bs.). Brooks/Cole Publishing Company.
• Corey, M. S. ve Corey, G. (2002). Groups: Process and practice (6. bs.). Brooks/Cole Publishing Company.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed method approaches. Thousand Oaks: Sage.
• Furr, S. R. ve Barret, B. (2000). Teaching group counseling skills: Problems and solutions. Counselor Education and Supervision, 40(2), 94-104.
• Gizir, C. A. (2011). Psikolojik danışma gruplarında başlangıç aşaması. A. Demir ve S. Koydemir (Ed.), Grupla psikolojik danışma içinde (s. 107-121). Ankara: Pegem Akademi.
• Gladding, S. T. (1994). Effective group counseling. Greensboro, NC: ERIC/CASS.
• Goodrich, K. M. (2008). Dual relationship in group training. The Journal for Specialists in Group Work, 33(3), 221-235.
• Göregenli, M. (1995). Kültürümüz açısından bireycilik-toplulukçuluk eğilimleri: Bir başlangıç çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(35), 1-14.
• Hui, H. ve Villareal, M. (1989). Individualism-collectivism and psychological needs. Journal of Cross - Cultural Psychology, 20(3), 310-323.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1996). Özerk-ilişkisel benlik: Yeni bir sentez. Türk Psikoloji Dergisi, 11(37), 36-43.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar (10. bs.). İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Kültürel psikoloji: Kültür bağlamında insan ve aile. Evrim Yayınevi.
• Kağnıcı, D. Y. (2011). Psikolojik danışma gruplarında sonlandırma aşaması. A. Demir ve S. Koydemir (Ed.), Grupla psikolojik danışma içinde (s. 163-177). Ankara: Pegem Akademi.
• Koydemir, S. (2011a). Psikolojik danışma gruplarında geçiş aşaması. A. Demir ve S. Koydemir (Ed.), Grupla psikolojik danışma içinde (s. 123-140). Ankara: Pegem Akademi.
• Koydemir, S. (2011b). Psikolojik danışma gruplarında eylem aşaması. A. Demir ve S. Koydemir (Ed.), Grupla psikolojik danışma içinde (s. 143-160). Ankara: Pegem Akademi.
• La Guardia, J. G., Ryan, R. M., Couchman, C. E. ve Deci, E. L. (2000). Within-person variation in security of attachment: A self-determination theory perspective on attachment, need fulfillment, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 79(3), 367-384.
• Larson, D. G. ve Chastain, R. L. (1990). Self-concealment: Conceptualization, measurement, and health implications. Journal of Social and Clinical Psychology, 9(4), 439-455.
• Lüleci, B. (2015). Beceriye dayalı grupla psikolojik danışma eğitiminin grupla psikolojik danışma becerilerine etkisi: Ege Üniversitesi örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Merta, R. J. ve Sisson, J. A. (1991). The experiential group: An ethical and professional dilemma. The Journal for Specialists in Group Work, 16(4), 236-245.
• Merta, R. J., Wolfgang, L. ve McNeil, K. (1993). Five models for using the experiential group in the preparation of group counselors. The Journal for Specialists in Group Work, 18(4), 200-207.
• Mocan Aydın, G. (2000). Western models of counseling and psychotherapy within Turkey: Crossing cultural boundaries. The Counseling Psychologist, 28(2), 281-298.
• Naar, R. (1993). Grup psikoterapisine ilk adım (N. H. Şahin, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi.
• Pamukçu, B. ve Kağnıcı, Y. (2017). Turkish counselor trainees’ experiences regarding experiential groups: A qualitative study. Journal of Human Sciences, 14(1), 560-570.
• Riva, M., Wachtel, M. ve Lasky, G. B. (2004). Effective leadership in group counseling and psychterapy. J. L. DeLucia-Waack, D. A. Gerrity, C. R. Kalodner ve M. T. Riva (Ed.), Handbook of group counseling and psychotherapy içinde (s. 37-48). California: Sage Publications.
• Romano, J. L. (1998). Simulated group counseling: An experiential training model for group work. The Journal for Specialists in Group Work, 23(2), 119-132
• Shumaker, D., Ortiz, C. ve Brenninkmeyer, L. (2011). Revisiting experiential group training in counselor education: A survey of master’s-level programs. The Journal for Specialists in Group Work, 36(2), 111-128.
• Smaby, M. H., Maddux, C. D., Torres-Rivera, E. ve Zimmick, R. (1999). A study of the effects of a skills-based versus a conventional group counseling training program. The Journal for Specialists in Group Work, 24(2), 152-163
• Umucu, E. ve Voltan Acar, N. (2011). Grupla psikolojik danışma sürecinde direnç öğesi olan kültürel etmenlere psikolojik danışmanın müdahalesi. Ege Eğitim Dergisi, 1(12), 90-113.
• Toseland, R. W. ve Rivas, R. F. (2005). An introduction to group work practice. Boston: Allyn & Bacon.
• Toth, P. L., Stockton, R. ve Erwin, W. J. (1998). Application of a skill-based training model for group counselors. The Journal for Specialists in Group Work, 23(1), 33-49. doi:10.1080/01933929808411380
• Triandis, H. C., Bontempo, R., Villareal, M. J., Asai, M. ve Lucca, N. (1988). Individualism and collectivism: Cross-cultural perspectives on self-in group relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 54(2), 323, 1006-1020.
• Triandis, H. C., Brislin, R. ve Hui, C. H. (1988). Cross cultural training across the individualism-collectivism divide. International Journal of Intercultural Relations, 12, 269-289.
• Triandis, H. C. ve Hui, H. (1986). Individualism- collectivism. Journal of Cross-Cultural Psychology, 17(2), 225-248.
• Triandis, H. C., McCusker, C. ve Hui, C. H. (1990). Multimethod probes of individualism and collectivism. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 1006-1020.
• Trotzer, J. P. (2006). The counselor and the group: Integrating theory, training, and practice. New York: Routledge.
• Tuckman, B. W. ve Jensen, M. A. C. (1977). Stages of small group development revisited. Group & Organization Studies, 2(4), 419-427.
• Vander Kolk, C. J. (1985). Introduction to group counseling and psychotherapy. Bell & Howell Company.
• Voltan Acar, N. (2004). Ne kadar farkındayım?. Ankara: Babil Yayıncılık.
• Vrij, A., Nunkoosing, K., Paterson, B., Oosterwegel, A. ve Soukara, S. (2002). Characteristics of secrets and the frequency, reasons and effects of secrets keeping and disclosure. Journal of Community & Applied Social Psychology, 12(1), 56-70.
• Yalom, I. D. (1995). The theory and practice of group psychotherapy. New York: Basic books.
• Yalom, I. D. (2002). Bağışlanan terapi (Z. İyidoğan Babayiğit, Çev.) (2. bs.). İstanbul: Kabalcı Yayınları.