Terör Örgütlerinin Hayatta Kalmasını Sağlayan Nedenler: Terör Örgütü PKK Odaklı Bir İnceleme, 1978-2022

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 278 - 309, 30.06.2022

Sertaç Canalp Korkmaz

Öz

1978 yılında kurulan terör örgütü Partiya Karkerên Kurdistan (PKK/Kürdistan İşçi Partisi), 2022 yılı itibarıyla varlığını sürdürmeye devam etmektedir. Ortadoğu’nun kalbi sayılabilecek bir bölgede 44 yıldır ayakta kalmayı sürdüren PKK, uzun süredir ayakta kalmasıyla eşine az rastlanır örneklerden birisidir. Zira bazı terör örgütleri birkaç yıl ayakta kalırken, hatta bazıları bir yılı bile tamamlayamazken, 40 yılı aşan bir süredir varlığını sürdüren az sayıda terör örgütü bulunmaktadır. Terör örgütünün militan devşirmesinde, propaganda faaliyetlerinde ve finansal gelirlerinde zaman zaman azalmalar olsa da uzun süredir ayakta kalması incelenmeyi gerektiren bir vaka olduğunu da göstermektedir. Geçen 44 yıllık süreçte Türk güvenlik güçleri (TSK, EGM, MİT, Jandarma) PKK’ya karşı verilen mücadelede binlerce PKK’lı militanı etkisiz hale getirmiş, hatta terör örgütünün liderini sağ olarak yakalamayı başarmıştır. Fakat PKK’nın sadece Türkiye sınırları içerisinde bulunmaması, bölgesel ve uluslararası düzeyde elde ettiği siyasi ve ekonomik destekler gibi sebepler terör örgütünün ayakta kalmasını sağlayan başlıca unsurlardan olmuştur. Yapılan bu çalışmada PKK’nın 44 yıl gibi uzun bir süre ayakta kalmasını sağlayan sebepler terör çalışmaları literatüründe yer alan terör örgütlerinin nasıl ayakta kaldığı ve sona erdiği yaklaşımları üzerinden betimleyici bir şekilde değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

PKK, Ayakta Kalma, Terörle Mücadele, Terörizm, KCK.

Kaynakça

• Akartuna, E. A. ve Thornton, A. E. (2021). The Kurdistan worker’s party (PKK) in london: Countering overseas terrorist financing and support with “nudge” and situational approaches, Terrorism and Political Violence, DOI: 10.1080/09546553.2021.1941902
• Bacon, T. (2014), Alliance hubs: Focal points in the international terrorist landscape, Perspectives on Terrorism, 8(4): 4-26.
• Bacon, T. (2018). Why terrorist groups form international alliances, University of Pennsylvania Press
• Bapat, N. ve Bond, K. (2012). Alliances between militant groups. British Journal of Political Science, 42(4): 793-824. DOI:10.1017/S0007123412000075
• Blomberg, S. B., Gaibulloev K. ve Sandler T. (2011). Terrorist group survival: Ideology, tactics, and base of operations. Public Choice 149(3/4): 441-463.
• Byman, D. (2001). Trends in outside support for insurgent movements, Santa Monica, CA: RAND Corporation
• Byman, D. (2005), Deadly connections: States that sponsor terrorism, Cambridge University Press
• Çiftçi, H. (23 Kasım 2021). HDP binası PKK'nın eleman toplama merkezi gibi kullanılmış, Erişim tarihi: 12.05.2022, https://www.trthaber.com/haber/gundem/hdp-binasi-pkknin-eleman-toplama-merkezi-gibi-kullanilmis-628802.html
• Cochrane, F. (2007). Irish-America, the end of the IRA's armed struggle, and the utility of soft power. Journal of Peace Research, 44(2), 215-231.
• Coşkun, V. (2014). Çözüm süreci: Dün, bugün, yarın. Liberal Düşünce Dergisi, 19(75): 7-18.
• Crenshaw, M. (1987): Theories of terrorism: Instrumental and organizational approaches, Journal of Strategic Studies, 10(4):13-31.
• Criss, N. B. (1995). The nature of PKK terrorism in Turkey, Studies in Conflict and Terrorism, 18(1): 17-37.
• Cronin, A. K. (2009). How terrorism ends: Understanding the decline and demise of terrorist campaigns. Princeton University Press
• CRS Reports. (2019). Turkey, the PKK, and U.S. involvement: A chronology. Retrieved from https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF11380
• Demir, C. K. (2008). Öğrenen örgütler ve terör örgütleri bağlamında PKK, Uluslararası İlişkiler, Cilt 5(19): 57-88.
• Demir, C. K. (2017). Etnik ayrılıkçı terörizm: PIRA, ETA, PKK: sebeplerinden mücadele yöntemlerine. Nobel Yayıncılık
• Diken. (2016). PKK ve Türkiye’deki silahlı sol gruplar ortak örgüt kurdu. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022, https://www.diken.com.tr/pkk-ve-mlkp-dahil-10-orgut-halklarin-birlesik-devrim-hareketini-kurdu/
• Ekici, D. (2009). Kurdistan nationalist movement and the PKK (Kurdistan Workers' Party). The International Encyclopedia of Revolution and Protest, ss. 1-5.
• Erdoğan, İ. (2019). PKK/KCK terör örgütü: İran, Irak, Suriye silahlı yapılanması, Polis Akademisi Yayınları.
• Erkmen, S. (2002). Türkiye’nin Kuzey Irak politikası. Avrasya Dosyası. 8(4): 160-188.
• Europol. (2011). EU terrorism situation & trend report (TE-SAT) 2011. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022, Retrieved from TE-SAT 2011: EU Terrorism Situation and Trend Report | Europol (europa.eu)
• Europol. (2017). EU terrorism situation & trend report (TE-SAT). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022, https://www.europol.europa.eu/cms/sites/default/files/documents/te-sat2011_0.pdf
• Europol. (2018). EU terrorism situation & trend report (TE-SAT). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022, https://www.europol.europa.eu/cms/sites/default/files/documents/tesat_2018_1.pdf
• Europol. (2020). EU terrorism situation & trend report (TE-SAT). Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022, https://www.europol.europa.eu/cms/sites/default/files/documents/european_union_terrorism_situation_and_trend_report_te-sat_2020_0.pdf Genelkurmay. (1985). PKK hakkinda bilgiler.
• Gerber, D. ve Brincat, S. (2018). When Öcalan met bookchin: The Kurdish freedom movement and the political theory of democratic confederalism. Geopolitics, 1-25.
• Gupta, D. (2021), Understanding terrorism and political violence: The Life cycle of birth, growth, transformation, and demise, Routledge
• Gürbüz, E. A. (2021). Amerika Birleşik Devletleri’nin YPG’ye desteğinin uluslararası sorumluluk hukuku açısından değerlendirilmesi, Güvenlik Stratejileri Dergisi. 17(40): 899-925.
• Habertürk. (2015). PKK raporu: 30 Bin terörist var. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2022. https://www.haberturk.com/gundem/haber/1173686-pkk-raporu-30-bin-terorist-var
• Habertürk. (2022). Bakan Soylu: Terör örgütü PKK'ya geçen yıl katılım sadece 51 kişi oldu. Erişim Tarihi: 14 Mayıs 2022, https://www.haberturk.com/soylu-pkk-ya-gecen-yil-katilim-sadece-51-kisi-3379480
• Černy, H. (2018). Iraqi kurdistan, the PKK and international relations theory and ethnic conflict. Routledge
• Harmon, C. C. (2008), Terrorism Today, Routledge
• Horowitz, M. C. ve Potter, P. B. (2014). Allying to kill: Terrorist intergroup cooperation and the consequences for lethality. Journal of Conflict Resolution. 58(2): 199-225.
• İçişleri Bakanlığı. (2017). Terör nedeniyle belediyelere yapılan görevlendirmeler.
• İçişleri Bakanlığı. (2019). Belediyelerdeki kayyum sistemi ve mevcut durum raporu
• İçişleri Bakanlığı. (2021). Bakanımız Sn. Süleyman Soylu: Terör örgütüne 2020 yılındaki katılım, 1984 yılının da altında https://www.icisleri.gov.tr/bakanimiz-sn-suleyman-soylu-teror-orgutune-2020-yilindaki-katilim-1984un-de-altinda-kaldi
• Ilgıt A. ve Pusane, Ö. K. (2018) Countering insurgency: Turkey’s policy toward the PKK’s transnational dynamics in Europe, Defense & Security Analysis, 34(1): 35-52,
• İlhan, R. S. (2013). Psikopolitik bir bakış açısından yıkıcı liderler ve takipçileri: Yıkıcı bir ‘cult’ yapılanması olarak PKK. 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler, (2): 95-117.
• İmset, İ. (1993), PKK: Ayrılıkçı şiddetin 20 yılı (1973-1992). Turkish Daily News Yayınları.
• Jones, S. G. ve Libicki, M. C. (2008). How terrorist groups End: Lessons for countering Al Qa’ida: RAND Corporation
• Jongerden, J. (2001). Resettlement and reconstruction of identity: The case of the Kurds in Turkey. The Global Review of Ethnopolitics, 1(1), 80-86. DOI: 10.1080/14718800108405092
• Kavalek, T. ve Mareš, M. (2018). PKK’s friends and foes in the Middle East since 1999, Central European Journal of International and Security Studies 12(2): 100–129.
• Kaya, K. (2012). Turkish commanders discuss counterterrorism strategies and lessons learned from 25 years of fighting the PKK. Small Wars & Insurgencies, 23(3), 527-541. DOI: 10.1080/09592318.2012.661616
• Kim, E. ve Yun, M. (2008). What Works? Countermeasures to Terrorism: A Case Study of PKK. International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 32 (1), 65-88. DOI: 10.1080/01924036.2008.9678778
• Kışlalı, M. A. (1996). Güneydoğu: Düşük Yoğunluklu Çatışma. Ümit Yayıncılık.
• Kocher, M. (2002). The Decline of the PKK and the Viability of a One-State Solution in Turkey”, International Journal on Multicultural Societies 4(1): 1–20.
• Korkmaz, S. C. (2021). Terör Örgütü PKK’da Kimlik İnşası: Serxwebun, 1982-2019, Nobel Yayıncılık
• Köse, T. (2017). Çözüm Sürecinin Yükselişi ve Düşüşü. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, 4(1): 13-40.
• Kruglanski, A., Bélanger, J. ve Gunaratna, R. (2019). The Three Pillars of Radicalization: Needs, Narratives, and Networks, Oxford University Press
• Kurum, M. (2017). Terörist Örgütlerin Güvenli Ortamları ve PKK, Nobel Yayıncılık.
• Kutschera, C. (1994), Mad Dreams of Independence: The Kurds of Turkey and the PKK, Middle East Report (189): 12-15.
• Labayle, H. & Long, N. (2009). Overview of European and international legislation on terrorist financing. European Parliament’s Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs. www.statewatch.org/news/2009/apr/ep-study-eu-int-legis-terrorist-financing.pdf
• Laquer, W. (1999), The New Terrorism: Fanaticism and the Arms of Mass Destruction, Oxford University Press.
• Marcus, A. (2012). Kan ve İnanç: PKK ve Kürt Hareketi. İletişim Yayınları (Ayten Alkan Çev).
• Menkhaus, K. (2003). Quasi-States, Nation-Building, and Terrorist Safe Havens 2003 The Journal of Conflict Studies
• Nacos, B. L. (2019). Terrorism and Counterterrorism, Routledge
• Newman, E. (2007) Weak States, State Failure, and Terrorism. Terrorism and Political Violence, 19(4): 463-488.
• Özcan, N. A. (1999). PKK: Tarihi, İdeolojisi ve Kimliği, ASAM Yayınları
• Özdağ, Ü. (2007). Türk Ordusunun PKK Operasyonları, Pegasus Yayınları
• Pašagić, A. (2020). Failed States and Terrorism, Perspectives on Terrorism. 14(3): 19-28
• Phillips, B. (2014). Terrorist Group Cooperation and Longevity, International Studies Quarterly. (58): 336–347
• Phillips, B. (2019). Terrorist Group Survival as A Measure of Effectiveness. Diego Muro (Ed) When Does Terrorism Work içinde (ss. 52-70). Routledge
• Piazza, J. A. (2008). Incubators of Terror: Do Failed and Failing States Promote Transnational Terrorism? International Studies Quarterly. 52(3). 469- 488
• Piazza, J. A. (2018), Transnational Ethnic Diasporas and the Survival of Terrorist Organizations, Security Studies. 27(4): 607-632.
• Pirim, O. ve Örtülü, S. (1999). Ömerli Köyünden İmralı’ya: PKK’nın 20 Yıllık Öyküsü. Boyut Kitapları
• Rabinovich I. ve Valensi, C. (2021). Syrian Requiem: The Civil War and Its Aftermath, Princeton University Press
• Saeed, S. (2017). Kurdish Politics in Turkey: From the PKK to the KCK, Routledge
• Sandler, T. (2018). Terrorism: What Everyone Needs to Know. Oxford University Press
• Schenecker, U. (2004). How Transnational Terrorists Profit from Fragile States. SWP Research Paper,
• Self, A. ve Ferris, J. (2016). Dead Men Tell No Lies: Using Killed-in-Action (KIA) Data to Expose the PKK’s Regional Shell Game, Defence Against Terrorism Review, (8): 9-35 Serxwebun, 1982, Sayı 6.
• Sevgel, Selçuk (2019), Organize Suçlar ve Terörizmle İlişkisi: PKK Terör Örgütünün Finans Kaynaklarının Tespitine Yönelik Genel Bir Değerlendirme org_suc_ve_tero_ils_pkk_fns_kayn.pdf (egm.gov.tr)
• TRT Haber. (2021). ABD, PKK/YPG'li Teröristlere Savaş Eğitimi Veriyor. Erişim Tarihi: 13 Mayıs 2022. https://www.trthaber.com/haber/dunya/abd-pkkypgli-teroristlere-savas-egitimi-veriyor-615077.html
• Turgut, H. (2009). 130 Günlük Kovalamaca. Doğan Kitap.
• Weinberg, L. ve Perliger, A. (2010). How Terrorist Groups End, CTC Sentinel, 3(2): 16-18.
• White, P. (2016). PKK: Dağlardan İnmek. İletişim Yayınları (Mustafa Topal Çev.)
• Yetkin. M. (2019). Kürt Kapanı: Şam’dan İmralı’ya Öcalan. Doğan Kitap.
• Yılmaz, M. L. ve Tetik, Ü. (2020) Ortadoğu’yu Terörize Eden PYD/ PKK’nın Seçilmiş AB Ülkelerindeki Finansman Kaynakları. Liberal Düşünce Dergisi, 25(97): 109-130.