VICHY FRANSASI'NDA İŞGAL PROPAGANDASI

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 53 - 80, 20.07.2018

Caner Çakı

Öz

İşgal propagandası, işgal güçleri tarafından ele geçirilen bölgelerde halkın desteğini alarak, yeni kurulan düzene karşı itaati sağlamak amacıyla yapılan propaganda türüdür. İşgal eden taraf, ele geçirilen ülkenin kitle iletişim araçlarını işgal propagandasını gerçekleştirebilmek için etkin bir şekilde kullanır. Tarihte işgal propagandasının en başarılı yapıldığı ülkelerden biri Nazi Almanyası tarafından işgal edilen Vichy Fransası (1940-1944) olmuştur. Nazilerin güdümünde kurulan Vichy Fransası'nda, Naziler ülkedeki kitle iletişim araçlarını denetim altına alarak, istenilen yönde propaganda yapılmasını sağlamıştır. Bu çalışmada işgal propagandasının Vichy Fransası'nda nasıl gerçekleştirildiği ele alınmıştır. Çalışmada, Vichy Fransası'nda iktidarda bulunan Pétain yönetimince basılan propaganda posterleri Fransız Dil Bilimci Roland Barthes'ın göstergebilimsel analiz yöntemine tabi tutularak incelenmiştir. Bu amaçla çalışma kapsamında amaçlı örneklem metodu kullanılarak belirlenen 8 propaganda afişi (Pétain, Alman Ordusu, Fransız İşçi, SS, Müttefikler, Komplocular, Komünizm, Yahudi) Barthes'ın yananlam ve düzanlam boyutunda ele alınmıştır. Elde edilen bulgular ışığında Nazilerin: Vichy Fransası'nı tahakküm altına alabilmek için Nazi Almanyası'nı olumlu metaforlar içinde gösterdiği; Müttefikleri, Fransız partizanları, Komünizmi ve Yahudileri ise olumsuz metaforlar içerisinde yansıttığı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Propaganda, Poster, Nazizm, Vichy, İşgal Propagandası

Kaynakça

• Akarcalı, Sezer (2003). İkinci Dünya Savaşında İletişim ve Propaganda. Ankara: İmaj Yayınevi.
• Aziz, Aysel (2007). Siyasal İletişim. 2. Baskı. Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Barthes, Roland (2014). Çağdaş Söylenler. Çev., Tahsin Yücel. 4. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Barthes, Roland (2015a). Bir Deneme Bir Ders: Eiffel Kulesi ve Açılış Dersi. Çev., Mehmet Rifat, Sema Rifat. 2. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, Roland (2015b). Yazı ve Yorum. Çev., Tahsin Yücel. 4. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
• Barthes, Roland (2016a). Göstergebilimsel Serüven. Çev., Mehmet Rifat-Sema Rifat. 8.Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, Roland (2016b). S/Z. Çev., Sündüz Öztürk Kasar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Barthes, Roland (2017). Görüntünün Retoriği, Sanat ve Müzik. Çev., Ayşenaz Koş. Ömer Albayrak. 2. Baskı. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• Blanchard, Pascal & Boëtsch, Gilles (1994). Races et Propagande Coloniale sous le Régime de Vichy 1940-1944. Africa, 531-561.
• Caplan, Jane (2017). Hitler Almanyası 1933-1945. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Curran, Vivian Grosswald (1998). The Legalization of Racism in a Constitutional State: Democracy's Suicide in Vichy France. Hastings LJ,50, 1.
• Çakı, Caner, Zorlu, Yaşar, Karaca, Mustafa (2017). "Türk Sinemasında Nazizm İdeolojisi: 'Kırımlı' Filmi ve Göstergebilimsel Analizi". Sosyoloji Konferansları - Istanbul Journal of Sociological Studies. No: 56 (2017-2). / 65-93.
• Dalisson, Rémi (2002). La Propagande Festive de Vichy: Mythes Fondateurs, Relecture Nationaliste et Contestation en France de 1940 à 1944. Guerres Mondiales et Conflits Contemporains, 5-35.
• D'hoop, Jean-Marie (1981). Propagande et Attitudes Politiques dans les Camps de Prisonniers: Le Cas des Oflags. Revue D'histoire de la Deuxième Guerre Mondiale, 31(122), 3-26.
• Dumanlı Kadızade, Esma (2016). Türkçe Eğitiminde Çocuk Yazınına Göstergebilimsel Yaklaşım: 'Keloğlan ile Kardeşi' Masalı. Electronic Turkish Studies, 11(14).Eberle, Henrik ve Uhl, Matthias (2017). Hitler Kitabı. Çev., M. Tüzel. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Fiske, John (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev., Süleyman İrvan. 5. Basım. Ankara:Bilim ve Sanat Yayınları.
• Fogg, L. Shannon (2009). The Politics of Everyday Life in Vichy France: Foreigners, Undesirables, and Strangers. USA:Cambridge University Press.
• Galster, Ingrid (1996). Simone de Beauvoir et Radio-Vichy. A Propos de Quelques Scénarios Retrouvés. Romanische Forschungen, 112-132.
• Geray, Haluk (2014). İletişim Alanından Örneklerle Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Guiraud, Peirce (2016). Göstergebilim. Çev.,Mehmet Yalçın. 3.Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• Hart, Basil Liddell (2015). İkinci Dünya Savaşı Tarihi. Çev. Kerim Bağrıaçık. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• http://www.ajpn.org/personne-Philippe-Petain-1466.html. Erişim Tarihi:20.04.2019
• https://www.histoire-image.org/fr/etudes/propagande-allemande. Erişim Tarihi:20.04.2019
• http://histomil.com/viewtopic.php?t=5994. Erişim Tarihi:20.04.2019
• http://parismuseescollections.paris.fr/en/node/161480#infos-principales.Erişim Tarihi: 20. 04. 2019
• http://histomil.com/viewtopic.php?t=5994. Erişim Tarihi:20.04.2019
• http://histomil.com/viewtopic.php?t=5994. Erişim Tarihi:20.04.2019
• http://parismuseescollections.paris.fr/fr/musee-jean-moulin/oeuvres/le-socialisme-contre-le-bolchevisme. Erişim Tarihi:20.04.2019
• http://examenjuin.skyrock.com/462656667-le-complot-juif-contre-l-Europe-Pallidis-Catharina-6G.html. Erişim Tarihi:20.04.2019
• Jowett, S. Garth & O'donnell, Victoria (2014). Propaganda & Persuasion. USA:Sage.
• Kalkan Kocabay, Hasibe (2008). Tiyatroda Göstergebilim. 1. Basım. İstanbul: E Yayınları.
• Keskin Yılmaz, Yasemin (2007). Propaganda Aracı Olarak Sinema: 1990 Sonrası Amerikan Filmlerinde Propagandanın Kullanımı Üzerine Bir Çalışma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Kissenger, Henry (2010). Diplomasi. Çev. İbrahim H. Kurt. 9.Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Kuruoğlu, Huriye (2006). Propaganda ve Özgürlük Aracı Olarak Radyo. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lantenois, Annick (1990). La Propagande sous Vichy 1940-1944. Vingtieme Siecle. Revue D'histoire, 115-118.
• Macksey, Kenneth John (2012). İkinci Dünya Savaşı’nda Askeri Hatalar. Çev., M. Tanju Akad. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Marrus, Michael Robert & Paxton, O. Robert (1995). Vichy France and the Jews. USA: Stanford University Press.
• Mazower, Mark (2014). Hitler İmparatorluğu, İşgal Avrupa'sından Nazi Yönetimi. Çev. Yavuz Alogan. 2. Baskı. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Oosterlinck, Kim (2003). The Bond Market and The Legitimacy of Vichy France. Explorations in Economic History, 40(3), 326-344.
• Öymen, Onur (2014). Bir Propaganda Silahı Olarak Basın. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Peschanski, Denis (1990). Contrôler ou Encadrer?: Information et Propagande sous Vichy. Vingtieme Siecle. Revue d'histoire, 65-75.
• Pollard, Miranda (2012). Reign of Virtue: Mobilizing Gender in Vichy France. USA:University of Chicago Press.
• Rifat, Mehmet (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Schwartz, Paula (1989). Partisanes and Gender Politics in Vichy France. French Historical Studies, 126-151.
• Tanyeri Mazıcı, Emel ve Çakı, Caner (2018). Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı. Erciyes İletişim Dergisi. 5 (3). 290-306.
• Tarhan, Nevzat (2010). Psikolojik Savaş, Gri Propaganda. 13.Baskı. İstanbul:Timaş Yayınları.
• Tekinalp, Şermin ve Uzun, Ruhdan (2013). İletişim Araştırmaları ve Kuramları. 4. Baskı. İstanbul: Derin Yayınları.
• Sığırcı, İlhami (2016). Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sweets, John (1986). Choices in Vichy France: The French Under Nazi Occupation. USA: Oxford University Press.
• Yücel, Erdinç (2017). Propaganda, Hitler'in Müftüsünden Nazi Türklere, Bir Diktatörü Otopsisi. İstanbul: Karakarga Yayınları.