Macar dış politikasında çeşitlendirme arayışı: Macaristan’ın ‘Doğu Açılımı’ ve Türk Devletleri

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 168 - 182, 30.12.2023

Osman Ercan

https://doi.org/10.47934/tife.12.02.02

Öz

Macaristan 1989 sonrasında başlayan Üçüncü Cumhuriyet dönemi ile İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde edindiği Doğu Bloku üyesi sosyalist ülke hüviyetinden çıkarak Avrupa ile bütünleşmeye dayalı bir dış politika anlayışına geçiş yapmıştır. Demokrasi ve piyasa ekonomisine dayanan geçiş süreci ile vuku bulan Avrupa-Atlantik ülkeleri ile bütünleşme politikası, ülkenin Batılı uluslararası kuruluşlarına üyelikleri ile sağlamlaştırılmıştır. Macaristan’da 2010 yılındaki seçimlerde hâlâ iktidarda olan Fidesz–Macar Yurttaş Birliği’nin iktidara gelmesi ile ülkenin dış politikası çeşitlenerek çok boyutlu hâle gelmeye başlamıştır. Mezkûr dönemde ülkenin “Doğu Açılımı” olarak adlandırılan politikası, Üçüncü Cumhuriyet döneminde Batı eksenli şekillenen dış politikasına Doğu ülkelerinin tekrardan eklemlenmesini öngörmüştür. Macaristan, Doğu Açılımı politikasıyla Türk dünyası ülkeleriyle de yakın ilişkiler kurmuştur. Bu çalışma, şimdiye kadar Türkçe literatürde üzerinde yeterince durulmayan Doğu Açılımı politikasının Türk dünyası ülkeleri ile ilişkilerde oluşturduğu dinamikleri sorgulayarak ilgili alana katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Macar dış politikası, Doğu Açılımı, Türk devletleri

The quest for diversification in Hungarian foreign policy: Hungary’s ‘Eastern opening’ and the Turkic States

Öz

Hungary emerged as an Eastern Bloc member following World War II and remained a socialist country until the beginning of the Third Republic period in 1989. Following 1989, Hungary transitioned from a single-party socialist state to a foreign policy line based on European integration. The policy of integration with the countries of the Euro-Atlantic Alliance occurred through the adaptation of democracy and market economy and was reinforced by the country’s accession to Western international organizations. After the incumbent political party, Fidesz–Hungarian Civic Alliance, came to power in the 2010 general elections, Hungarian foreign policy began to diversify and become multidimensional. In the wake of the 2010 general elections, Hungary declared its “Eastern Opening” policy that envisaged the reintegration of the Eastern countries into Hungarian foreign policy. Hungary also forged closer ties with the Turkic states in line with its policy of Eastern Opening. This study aims to contribute to the relevant literature by questioning the dynamics created by the Eastern Opening in Hungary’s relations with the Turkic states, which have not been given enough attention thus far.

Anahtar Kelimeler

Hungarian foreign policy, Eastern Opening, Turkic states

Kaynakça

• Barnes, A. (2018). Central European University claims it’s being forced out of Budapest. https://www.euronews.com/2018/12/03/central-european-university-forced-out-of-budapest-by-government adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Bozóki, A. ve Simon, E. (2010). Hungary since 1989. Central and Southeast European politics since 1989 (s. 204-233) içinde. Cambridge University Press.
• Daily News Hungary (2018). Hungary gets observer status in International Turkic Academy. https:/dailynewshungary.com/hungary-gets-observer-status-in-international-turkic-academy adresinden 20 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Dangerfield, M. (2009). The contribution of the Visegrad Group to the European Union’s ‘Eastern’ policy: Rhetoric or reality?. Europe-Asia Studies, 61(10), 1735-1755.
• Egedy, T. (2012). The effects of global economic crisis in Hungary. Hungarian Geographical Bulletin, 61(2), 155-173.
• Ercan, O. (2021). Pandemi süreci ve sonrasında Türk dünyası ortak kuruluşları. Covid-19 sonrası dünyada ekonomi, radikalleşme ve terör (s. 107-128) içinde. Nobel.
• Ercan, O. ve Kolçak, H. (2022). Konfederalizm alternatifi: Gürcü-Oset çatışmasının çözümü için yeni anayasal düzen. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 66-88.
• Farkas, Z. A., Pap, N. ve Reményi, P. (2016). Hungary’s place on Eurasian rail land bridges and the Eastern Opening. Hungarian Geographical Bulletin, 65(1), 3-14.
• Fidesz (2010). A nemzeti együttműködés programja: Munka, otthon, család, egészség, rend. https:/www.parlament.hu/irom39/00047/00047.pdf adresinden 21 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hajiyev, S. (2023). Azerbaijan eyes deeper strategic partnership with Hungary. https:/macemagazine.com/azerbaijan-eyes-deeper-strategic-partnership-with-hungary adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hungary Today (2015a). Foreign Minister hails Hungary’s Southern Opening strategy at 2nd Budapest Africa Forum. https:/hungarytoday.hu/foreign-minister-hails-hungarys-southern-opening-strategy-2nd-budapest-africa-forum-69577 adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hungary Today (2015b). Southern Opening – Foreign Minister advocates new trade strategy. https:/hungarytoday.hu/southern-opening-foreign-minister-advocates-new-trade-strategy-64236 adresinden 19 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hungary Today (2021). Orbán in Turkey: Europe in need of allies who can expand lines of defence. https:/hungarytoday.hu/orban-turkey-migration-borders-eu-support-erdogan adresinden 20 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hungary Today (2022). FM Szijjártó: Hungary, Uzbekistan to launch cooperation programs. https:/hungarytoday.hu/szijjarto-hungary-uzbekistan-launch-cooperation-programs adresinden 22 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hungary Today (2023a). Turkey crucial for Hungary’s energy security, foreign minister says. https:/hungarytoday.hu/turkey-crucial-for-hungarys-energy-security-foreign-minister-says adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hungary Today (2023b). Turkey ready to support gas supplies. https:/hungarytoday.hu/turkey-ready-to-support-gas-supplies adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hungary Today (2023c). Azerbaijani gas could be the solution for Central Europe. https:/hungarytoday.hu/azerbaijani-gas-could-be-the-solution-for-central-europe adresinden 22 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Hunter, B. (1993). Hungary. The Statesman’s Year-Book, 1993-1994 (s. 690-697) içinde. Palgrave Macmillan.
• Jiaxin, P. (2022). Amber Railway Freight Corridor (Poland). The Routledge handbook of the Belt and Road (2. Baskı, s. 597-601). Routledge.
• Kai, J. (2017). Rising China in a changing world: Power transitions and global leadership. Palgrave Macmillan.
• Kowalczyk, M. (2017). Hungarian Turanism: From the birth of the ideology to modernity – An outline of the problem. Historia i Polityka, 20(27), 49-63.
• KSH (2023). 17.2.1.8 HUF value of external trade and value indices by main partner countries, January-February 2023. https:/www.ksh.hu/stadat_files/kkr/en/kkr0047.html adresinden 2 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• Matura, T. (2018). The Belt and Road Initiative depicted in Hungary and Slovakia. Journal of Contemporary East Asia Studies, 7(2), 174-189.
• Müller, P. ve Gazsi, D. (2023). Populist capture of foreign policy institutions: The Orbán government and deEuropeanization of Hungarian foreign policy. Journal of Common Market Studies, 61(2), 397-415.
• Orbán, V. (2018a). Prime Minister Viktor Orbán’s speech at the 6th Summit of the Cooperation Council of Turkic Speaking States. https://2015-2022.miniszterelnok.hu/prime-minister-viktor-orbans-speech-at-the-6th-summit-of-the-cooperation-council-of-turkic-speaking-states/ adresinden 18 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Orbán, V. (2018b). Press statement by Viktor Orbán following his talks with President of Turkey Recep Tayyip Erdoğan. https:/2015-2022.miniszterelnok.hu/press-statement-by-viktor-orban-following-his-talks-with-president-of-turkey-recep-tayyip-erdogan adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Orbán, V. (2019). Prime Minister Viktor Orbán’s speech at the 7th Summit of the Cooperation Council of Turkic Speaking States. https://2015-2022.miniszterelnok.hu/prime-minister-viktor-orbans-speech-at-the-7th-summit-of-the-cooperation-council-of-turkic-speaking-states/ adresinden 23 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Orbán, V. (2021). Speech of Viktor Orbán at the videoconference at the Informal Summit of the Cooperation Council of Turkic Speaking States. https:/2015-2022.miniszterelnok.hu/speech-of-viktor-orban-at-the-videoconference-at-the-informal-summit-of-the-cooperation-council-of-turkic-speaking-states adresinden 23 Nisan 2023 tarihinde alınmıştır.
• Orbán, V. (2023). Address by Prime Minister Viktor Orbán at an extraordinary summit of the Organization of Turkic States. https:/miniszterelnok.hu/en/address-by-prime-minister-viktor-orban-at-an-extraordinary-summit-of-the-organization-of-turkic-states adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Schmidt, A. (2016). Friends forever? The role of the Visegrad Group and European integration. Politics in Central Europe, 12(3), 113-140.
• Simon, Z. ve Gulyas, V. (2023). Orban says Ukraine can’t win war as he justifies veto on aid. https:/www.bloomberg.com/news/articles/2023-05-23/ukraine-can-t-win-war-against-russia-hungarian-premier-says adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Takács, P. (2020). Renaming states — A case study: Changing the name of the Hungarian State in 2011. Its background, reasons and aftermath. International Journal for the Semiotics of Law, 33, 899-927.
• Tarrósy, I. ve Morenth, P. (2013). Global Opening for Hungary: A new beginning for Hungarian Africa policy. African Studies Quarterly, 14(1-2), 77-96.
• Tarrósy, I. ve Vörös, Z. (2014). Hungary’s Global Opening to an interpolar world. Politeja, 11(2(28), 139-162.
• TBMM (t.y.). Üye ülkeler. https:/www.tbmm.gov.tr/turkpa-uye-ulkeler adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• TDT (2023). Halklar arasında işbirliğini geliştirmek amacıyla Türk Devletleri Coğrafya Konseyi kuruldu. https:/www.turkicstates.org/tr/haberler/halklar-arasinda-isbirligini-gelistirmek-amaciyla-turk-devletleri-cografya-konseyi-kuruldu_2907 adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• TRT Haber (2018). Türkiye – Macaristan ilişkileri yüzyıllar öncesine uzanıyor. https://www.trthaber.com/haber/gundem/turkiye-macaristan-iliskileri-yuzyillar-oncesine-uzaniyor-388253.html adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• TRT Haber (2021). Aliyev: Macaristan, Azerbaycan’ın en yakın dostlarından biri. https:/www.trthaber.com/haber/dunya/aliyev-macaristan-azerbaycanin-en-yakin-dostlarindan-biri-563336.html adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• TRT Haber (2023). Cumhurbaşkanı Erdoğan: Türk Yatırım Fonu, Türk dünyasında ekonomik bütünleşmeye katkı sağlayacak. https:/www.trthaber.com/haber/gundem/cumhurbaskani-erdogan-turk-yatirim-fonu-turk-dunyasinda-ekonomik-butunlesmeye-katki-saglayacak-753708.html adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• TÜRKSOY (2019). TÜRKSOY ve Macaristan arasında işbirliği mutabakatı imzalandı. https:/www.turksoy.org/haberler/2019-10-10-turksoy-ve-macaristan-arasinda-isbirligi-mutabakati-imzalandi adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Varga, I. (2000). Development of the Hungarian foreign policy in the last ten years: A comparison of the foreign policy programs of the post-transition Hungarian governments. National Security and the Future, 2(1), 117-131.
• Visnovitz, P. ve Jenne, E. K. (2021). Populist argumentation in foreign policy: The case of Hungary under Viktor Orbán, 2010-2020. Comparative European Politics, 19, 683-702.
• Zsiros, S. (2022). Hungary election: A short history of Viktor Orbán’s strained relationship with the EU. https:/www.euronews.com/my-europe/2022/03/30/hungary-election-a-short-history-of-viktor-orban-s-strained-relationship-with-the-eu adresinden 30 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.