TURKISH ETHNIC IDENTITY AS A CULTURAL PHENOMENON IN ISRAELI CINEMA: GOD’S NEIGHBORS (HA-MASHGIHIM) MOVIE SAMPLE

Yıl 2022, , 131 - 154, 06.06.2022

Selin Süar Oral

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1030702

Öz

Due to both the effects of the identity created in the homeland left behind and the re-establishment of the identity construction in the country of immigration, the term diaspora, which refers to ethnic or religious groups forced to leave their homeland, has led to the emergence of new concepts in-country policies. With the official foundation of Israel, a divide between eastern and western immigrants formed in the country's immigration.
Turkish Jews, who are often classified as Sephardic and regarded as oriental, are characterized in terms of other groups' attitudes about Turks and Turkey. The purpose of this research is on how the band leader's ethnic identity is presented in the movie 'God's Neighbors' as a cultural phenomenon, in which three male friends from various ethnic backgrounds, led by a Turkish Jew, take up the guardianship of an extreme conservative neighborhood. The significant codes of the protagonist's identity, who assumes the leadership qualification, are studied using content analysis in the study, to reveal how the Turkish identity is portrayed in this way. As a result, two main categories in the protagonist were identified: behavioral patterns and cultural features. Their behavior patterns revealed characteristics of hegemonic masculinity and traditional cultures, such as the brother system, respect for father/ancestor, and body image. The character's identity is structured by the music, symbols, and eating-drinking practices of Turkish culture, as seen in the cultural aspects. In the religious and traditional Mizrahi society, the Turkish Jew who was chosen as the group leader is regarded to be a guardian, leader, rule maker, young man, and fearless, and it has been noticed that the Turkish man's character attributes are perceived in this way.

Anahtar Kelimeler

Cultural communication, diaspora, identity, cinema, Israel.

İSRAİL SİNEMASINDA KÜLTÜREL BİR OLGU OLARAK TÜRK ETNİK KİMLİĞİ: TANRI’NIN KOMŞULARI (HA-MASHGİHİM) FİLM ÖRNEĞİ

Öz

Kendi vatanlarından ayrılmak zorunda kalan etnik ya da dini gruplar için kullanılan diaspora kavramı, hem geride bırakılan vatanda oluşturulan kimliğin etkileri, hem de göç edilen ülkede yaşanan kimlik inşasının yeniden oluşturulması nedeniyle ülkelerin politikalarında yeni kavramların ortaya çıkmasına neden olmuştur. İsrail’in resmen kurulmasıyla birlikte alınan göçlerde ülkede Doğulu-Batılı ayrımı çıkmıştır. Genellikle Sefarad grup içinde yer alan ve Doğulu olarak görülen Türk Yahudileri, diğer grupların Türklere ve Türkiye’ye olan bakış açısına göre tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın konusunu, 2012 yapımı Tanrı’nın Komşuları filminde, farklı etnik kökenlerden gelen ve grup liderinin Türk Yahudisi olduğu üç erkek arkadaşın, aşırı muhafazakâr bir mahallenin koruyuculuğunu nasıl üstlendiği ve grup liderinin etnik kimliğinin kültürel bir olgu olarak filmde nasıl temsil edildiği oluşturmaktadır. Çalışmada, liderlik vasfını üstlenen başkarakterin kimliğinin öne çıkan belirgin kodları içerik analizi ile incelenmekte ve bu yolla Türk kimliğinin nasıl yansıtıldığı ortaya çıkarılmaya çalışılmaktadır. Buna göre başkarakterde davranış biçimleri ve kültüre ait özellikler olmak üzere iki başat kategori saptanmıştır. Davranış biçimlerinde biraderler sistemi, babaya/ ataya saygı ve beden imgesi olmak üzere hegemonik erkekliğe ve geleneksel kültüre ait özellikler belirlenmiştir. Kültüre ait özelliklerde ise Türk kültürüne ait müzikler, semboller ve yeme-içme biçimlerinin karakterin kimliğini yapılandırdığı görülmüştür. Bulgular bir araya getirildiğinde grup lideri olarak seçilen Türk Yahudisinin, dindar ve geleneksel olan Mizrahi toplumunda koruyucu, lider, kural koyucu, delikanlı ve mert olduğu düşünülmekte ve Türk erkeğinin karakter özelliklerinin bu şekilde algılandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kültürel iletişim, diaspora, kimlik, sinema, İsrail

Kaynakça

• Akıncı, A. (2019). Milliyetçiliğin Kökenleri: Etnisite/Ulus (Millet) İlişkisi. İnsan & İnsan, 6 (21), 413-430. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.540654
• Alush-Levron, M. (2016). Creating a Significant Community Religious Engagements in the Film Ha-Mashgihim (God’s Neighbors). Israel Studies Review, 31 (1), 86–106.
• Arnold, M. (1869). Culture and Anarchy. London: Smith, Elder and Co.
• Arslan, A. (2007). Avrupa'dan Türkiye'ye Yahudi Göçünün Stratejik Olarak Kullanılması (1880-1920). Güvenlik Stratejileri Dergisi, 3 (5), 7-41.
• Assmann, J. (2015). Kültürel Bellek. (A. Tekin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Atmaca, A. Ö. (2012). Roots of Labor Zionism: Israel as the New Land of Socialist Ideas?. Ortadoğu Etütleri, 4 (1), 165-191.
• Avcı Hosanlı, D. & Bilgin Altınöz, A. G. (2016). Ankara İstiklal (Yahudi) Mahallesi: Tarihi, Dokusu ve Konutları. TÜBA-KED, 14, 71-103.
• Aydın, R. (2018). Mizrahi Yahudileri ve İsrail’deki Sosyokültürel Durumları. Journal of Sakarya University Faculty of Theology (SAUIFD), XX (37), 81-105.
• Bahar, B. L. (2003). Efsaneden Tarihe Ankara Yahudileri. İstanbul: Pan.
• Barth, F. (2001). Etnik Gruplar ve Sınırları: Kültürel Farklılığın Toplumsal Organizasyonu. (A. Kaya ve S. Gürkan, Çev.). İstanbul: Bağlam.
• Baumann, G. (2006). Çokkültürcülük Bilmecesi: Ulusal, Etnik ve Dinsel Kimlikleri Yeniden Düşünmek. (I. Demirakın, Çev.). Ankara: Dost.
• Berktay, F. (2003). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis.
• Bozkurt, G. (1993). Osmanlı-Yahudi İlişkilerine Genel Bir Bakış. Belleten, 219 (LVII), 539-564.
• Bulduk, S. & Süren, T. (2015). Türk Mutfak Kültüründe Kahve. Maddi Kültür I, 38, ICANAS, 299- 309.
• Cengiz, K.; Tol, U. U. & Küçükura, Ö. (2004). Hegemonik Erkekliğin Peşinden. Toplum ve Bilim, 101, 50- 70.
• Chaliand, G. & Rageau, J. P. (1995). Atlas of Diasporas. NY: Viking Penguin.
• Chen, V. H. (2017). Kültürel Kimlik. Key Concepts in Intercultural Dialogue, 22, 1-2.
• Cohen, R. (1997). Global Diasporas: An Introduction. London: UCL Press.
• Cohen, N. (2013) Territorial stigma formation in the Israeli city of Bat Yam, 1950–1983: planning, people and practice. Journal of Historical Geography, 39, 113–24.
• Connerton, P. (1999). Toplumlar Nasıl Anımsar?.( A. Genel, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Corfis, I. (2009). Al-Andalus, Sepharad and Medieval Iberia: Cultural Contact and Diffusion. Leiden: Brill NV.
• Dikmen, Ö. (2012). Yahudi Tarihyazımında Sürgün Kavramı. Mecmua BSV Bülten, 24 (79), 81-93.
• Dufoix, S. (2011). Diasporalar. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı.
• Eidhem, H. (2001). Toplumsal Bir Damga Olarak Etnik Kimlik. (F. Barth, Ed.). (A. Kaya ve S. Gürkan, Çev.). Etnik Gruplar ve Sınırları: Kültürel Farklılığın Toplumsal Organizasyonu içinde (ss. 41-62). İstanbul: Bağlam.
• Elo, S., Kääriäinen, M., Kanste, O., Pölkki, T., Utriainen, K. & Kyngäs, H. (2014). Qualitative Content Analysis: A Focus on Trustworthiness. SAGE Open, 1–10. https://doi.org/10.1177/2158244014522633
• Eroğlu, A. H. (2000). Osmanlı Devleti’nde Yahudiler (XIX. Yüzyılın Sonuna Kadar). Ankara: Alperen.
• Feldestein, A. L. (2011). Filming the Homeland: Cinema in Eretz Israel and the Zionist Movement 1917–1939. M. Talmon ve Y. Peleg (Eds.). Israeli Cinema içinde (ss. 3-15). Austin: University of Texas Press.
• Fichter, J. (2006). Sosyoloji Nedir. (N. Çelebi, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Fowler, B. (1996). Pierre Bourdieu and Cultural Theory: Critical Investigations. London: SAGE.
• Friedländer, S. (2016). Nazi Almanyası ve Yahudiler: Cilt 1, Zulüm Yılları (1933-1939). (A. Selman, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Galanti, A. (1951). Ankara Tarihi. Birinci Kısım. İstanbul: Tan.
• Garnham, N. & Williams, R. (1980). Pierre Bourdieu and the Sociology of Culture: An Introduction. Media, Culture and Society, 2(3), 209–223.
• Gershenson, O. & Hudson, D. (2008). New Immigrant, Old Story: Framing Russians on the Israeli Screen. Journal of Film and Video, 60 (3–4), 25-41.
• Gertz, N. (2005). The Early Israeli Cinema as Silencer of Memory. Shofar: An Interdisciplinary Journal of Jewish Studies, 24 (1), 67-80.
• Getzoff, J. F. (2020). Zionist Frontiers: David Ben-Gurion, Labor Zionism, and transnational circulations of settler development. Settler Colonial Studies, 10 (1), 74-93. https://doi.org.10.1080/2201473X.2019.1646849
• Gillespie, K.; Riddle, L.; Sayre, E. & Sturges, D. (1999). Diaspora interest in homeland investment. The Journal of International Business Studies, 30 (3), 623- 634.
• Guibernau, M. & Hutchinson, J. (2004). History and National Destiny. Nations and Nationalism, 10 (1/2), 1-8.
• Güler, S. (2010). Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, 26, 24-30.
• Hall, S. (1990). Cultural Identity and Diaspora. (J. Rutherford, Ed). Identity, Community, Culture, Difference içinde (ss. 222-237). USA: Lawrence & Wishart.
• Ilan, A. (2005). The National and the Popular in Israeli Cinema. Shofar: An Interdisciplinary Journal of Jewish Studies, 24 (1), 125-143.
• İnci, S. (2019). Dinleri kelimeler üzerinden okumak: İsrail (יִשְׂרָאֵל) örneği. RumeliDE Journal of Language and Literature Studies, 17, 273-287. https://doi.org/10.29000/rumelide.656754
• Kadem, E. (2007). The Kibbutz and Israeli Cinema: Deterritorializing Representation and Ideology. Raanana: The Open University of Israel.
• Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. İstanbul: Metis.
• Kelman, H. C. (1997). Social-Psychological Dimensions of International Conflict. I.W. Zartman ve J.L. Rasmussen (Eds.), Peacemaking in International Conflict: Methods and Techniques içinde (ss. 61-105). Washington, D.C.: United States Institute of Peace Press.
• Kırel, S. (2012). Kültürel Çalışmalar ve Sinema. İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Kızıloğlu, S. (2012). İsrail Devleti’nin Kuruluşuna Kadar Geçen Süreçte Yahudiler ve Siyonizm’in Gelişimi. Sosyal Bilimler, 2 (1), 35-64.
• Kimchi, R. N. (2008). A Shtetl in Disguise: Israeli Bourekas Films and their Origins in Classical Yiddish Literature (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of Michigan, USA.
• Kurubaş, E. (2008). Ulus-Devlet ve Etnik Gruplar Arasındaki Varoluşsal İlişki. Doğu Batı, 44, 11-41.
• Kymlicka, W. (1998). Çokkültürlü Yurttaşlık: Azınlık Haklarının Liberal Teorisi. (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Lidskog, R. (2017). The role of music in ethnic identity formation in diaspora: a research review. International Social Science Journal, 66, 1-16. https://doi.org/10.1111/issj.12100 Maaluf, A. (2000). Ölümcül Kimlikler. (A. Bora, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Muir, D. (2008) A land without people for a people without land. Middle East Quarterly, XV(2), 55–62.
• Özbaş Anbarlı, Z. (2019). Dijital Televizyon Dizilerinde Hegemonik Erkeklik. Erciyes İletişim Dergisi Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı, 1, 81-104. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.485373
• Özbay, H. (2019). Toplumsal Cinsiyet Perspektifinde Erkeklik ve Kadınlık Algısı: Bir Alan Araştırması. Asya Studies, 10: 90-107. https://doi.org/10.31455/asya.397676
• Özocak, Ö. (2015). Diaspora Kavramı ve Ermeni Diasporası. Rapor No: 2. Erciyes Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Parekh, B. (2002). Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek: Kültürel Çeşitlilik ve Siyasi Teori. (B. Tanrıseven, Çev.). Ankara: Phoenix.
• Peleg, Y. (2008). From Black to White: Changing Images of Mizrahim in Israeli Cinema. Israel Studies, 13 (2), 122-145.
• Peleg, Y. (2014). Place, Memory and Myth in Contemporary Israeli Cinema. Journal of Israeli History, 33(1), 109-111. https://doi.org.10.1080/13531042.2014.886836.
• Porat, G. B. & Filc, D. (2020). Remember to be Jewish: Religious Populism in Israel. Politics and Religion, 1-24. https://doi.org.10.1017/S1755048320000681
• Rutland, S. D. (2001). Edge of the diaspora : two centuries of Jewish settlement in Australia. 2nd. Rev. Ed. New York, N.Y.: Holmes & Meier.
• Safran, W. (1991). Diasporas in Modern Societies: Myths of Homeland and Return. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 1 (1), 83-99.
• Safran, W. (2005). The Jewish Diaspora in a Comparative and Theoretical Perspective. Israel Studies, Israel and the Diaspora: New Perspectives, 10 (1), 36-60.
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkansız İktidar. İstanbul: Metis.
• Sarıçam, H. & Sığın, A. (2020). Erkeksi Davranış Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 16, 339-357.
• Schoenfeld D. (2014). You Will Seek From There: The Cycle of Exile and Return in Classical Jewish Theology. E. Padilla ve P.C. Phan (Eds.). Theology of Migration in the Abrahamic Religions içinde (ss. 27-45). Palgrave Macmillan’s Christianities of the World. NY: Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9781137001047_3
• Serbest, M. (2005). Tarihsel Kökenleriyle İsrail'de Siyasal Partiler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60 (2), 219-254. https://doi.org/10.17567/dfd.85707
• Shohat, E. (2010). Israeli Cinema: East/West and the Politics of Representation. London: I. B. Tauris.
• Shuval, J. T. (2000). Diaspora Migration: Definitional Ambiguities and Theoretical Paradigm. International Migration, 38 (5), 41-57. https://doi.org/10.1111/1468-2435.00127
• Sideri, E. (2008). The Diaspora of the Term Diaspora: A Working-Paper of a Definition. Journal of Global Cultural Studies, 4, 32-47. https://doi.org/10.4000/transtexts.247
• Soygüder-Baturlar, Ş. & Yaylagül, L. (2019). Kültürel Süreklilik Bağlamında Türk Halk Kültüründe Mavi/Turkuaz Mavisi ve Nazar Boncuğu. Akdeniz İletişim Dergisi, 31, 665-668.
• Şenel, B. (2014). İsrail Devleti’nin Kuruluşunda Türkiye’nin İsrail’i Tanıma Süreci. Akademik Orta Doğu, 9 (1), 157-178.
• Şimşek, A. (2021). Rakı ve Türk Rakı Sofrasındaki Yemek Kültürü. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 76-95. https://doi.org/10.29157/etusbed.827807
• Talmon, M. & Peleg, Y. (2011). Introduction. M. Talmon ve Y. Peleg (Eds.). Israeli Cinema içinde (ss. ix-xvii). Austin: University of Texas Press.
• Taşdemir, H. & Saraçlı, M. (2007). Avrupa Birliği ve Türkiye Perspektifinden Azınlık Hakları Sorunu. Uluslararası Hukuk ve Politika, 2 (8), 25-35.
• Tylor, E. B. (2012). Primitive Culture: Volume 2. UK: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511705960
• Taylor, C. (2018). Çokkültürcülük: Tanınma Politikası. Beşinci Baskı. (Y. Salman, Çev.). İstanbul: YKY.
• Tillion, G. (2006). Harem ve Kuzenler. (N. Sirman, Çev.). İstanbul: Metis.
• Toktaş, Ş. (2008). Cultural Identity, Minority Position and Immigration: Turkey’s Jewish Minority vs. Turkish-Jewish Immigrants in Israel. Middle Eastern Studies, 44 (3), 511-525. https://doi.org.10.1080/00263200802021657
• Türk, B. (2011). Hegemonik Erkek(lik) ve Kültürel temsil: ‘Çirkin Kral, Kurtlar Vadisi’nde Yürüyor.’ İ. Erdoğan (Ed.), Medyada Hegemonik Erkek(Lik) ve Temsil içinde (ss. 163-212). İstanbul: Kalkedon.
• Ulusoy, E. (2016). Diasporayı Yeniden Düşünmek: Diaspora Teorisi ve Tarihsel Bağlamda Türkiye’nin Diaspora Politikası. Ankara: Pegem.
• Whyte, G. R. (2008). The Dreyfus Affair: A Chronological History. NY: Palgrave Macmillian.
• Yapıcı, U. (2016). Yahudi Diasporası Diaspora Çalışmalarında Bir İdeal Tip Olarak Kalmalı Mı?. Alternatif Politika, 8 (2), 322-346.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 6. Baskı. Ankara: Seçkin.
• Yılmazkol, Ö. (2019). Akdeniz Sineması. İstanbul: Doruk.
• Yosef, R. (2011). The Politics of Loss and Trauma in Contemporary Israeli Cinema. UK: Routledge.
• Yürek, N. & Balcı Karaboğa, F. A. (2018). Türkçe Ders Kitaplarında Hegemonik Erkeklik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (3), 956-987.