THE ROLE OF ETHICS AND JUSTICE IN SOLVING THE PROBLEM OF LEGITIMACY IN PUBLIC ADMINISTRATION

Yıl 2020, , 847 - 868, 18.12.2020

Ömer Çamur , Ahmet Hamdi Aydın

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.565682

Öz

Having such meanings as
the actions and acts approved by the majority and deemed right according to
religion, law and public conscience, the concept of legitimacy is highly
significant for public administration; because public administration is a
crucial government body that delivers services needed by citizens on behalf of
citizens again. That acts and actions practiced by public administration are
approved or deemed right by citizens constitutes the legitimacy of public
administration. Legitimacy gains meaning with ethics and justice. It is
difficult for the acts and actions conducted by an administration devoid of
ethics in general and of justice in particular to be approved by citizens. It
prevents citizens from consenting to the activities of public administration as
it affects trust in public administration in a negative way.  Turkish public administration faces the
problem of legitimacy which has a historical aspect. The problem of legitimacy
appears through the activities of public administration sometimes, and the
failure of public administration to wield its power to provide services
uninterruptedly in line with its purpose at other times. In light of this
information, this study first investigates the concept of legitimacy. Then, it
explains how legitimacy is a problem for Turkish public management, and
discusses the role of ethics and justice in overcoming the problem of
legitimacy.

Anahtar Kelimeler

Public Administration, Legitimacy, Ethics, Justice

AHLAK VE ADALETİN KAMU YÖNETİMİNDE MEŞRUİYET SORUNUNU GİDERMEDEKİ ROLÜ VE ÖNEMİ

Öz

Çoğunluğun
onayladığı, dinin, yasanın ve kamu vicdanının doğru kabul ettiği eylem ve
işlemler gibi anlamlara gelen meşruiyet kavramı, kamu yönetimi için oldukça
önemlidir. Zira kamu yönetimi, vatandaşların ihtiyaç duyduğu hizmetleri yine
vatandaşlar adına gerçekleştiren devletin çok önemli bir organıdır. Kamu
yönetiminin gerçekleştirmiş olduğu eylem ve işlemlerin vatandaşlar tarafından
onaylanması veya doğru kabul edilmesi kamu yönetiminin meşruiyetini
oluşturmaktadır. Meşruiyet ise ahlak ve adalet ile anlam kazanmaktadır. Genelde
ahlak ve özelde ise adaletten yoksun bir şekilde faaliyet gösteren bir
yönetimin gerçekleştirmiş olduğu eylem ve işlemlerin vatandaşlar tarafından
onaylanması zorlaşmaktadır. Bu durum vatandaşların kamu yönetiminin
faaliyetlerine rıza göstermesini engellediği gibi kamu yönetimine duyulan
güveni de olumsuz etkilemektedir. Türk kamu yönetimi tarihsel bir nitelik
ihtiva eden meşruiyet sorunu ile karşı karşıyadır. Meşruiyet sorunu bazen kamu
yönetimi tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerle bazen de kamu yönetiminin
kesintisiz bir şekilde hizmet sunmak amacıyla elinde bulundurduğu gücü amacı
doğrultusunda kullanmamasıyla ortaya çıkmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan
bu çalışmada öncelikle meşruiyet kavramı incelenecektir. Çalışmanın devamında
ise meşruiyetin Türk kamu yönetimi açısından nasıl bir sorun olduğu açıklanacak
ve meşruiyet sorununun giderilmesinde ahlak ve adaletin rolü tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Meşruiyet, Ahlak, Adalet

Kaynakça

• Akıllı, H. S. Çam, S. Kılınç, S. ve Kızılboğa, R. (2013). Kamu personelinin etik ihlallerine verdikleri önem derecesi ve etik ihlallerin bildirimi konusundaki görüşleri, Sayıştay Dergisi, (89), ss. 5-33.
• Apa, Y. ve Öktem, M. K. (2014). Kamu hizmeti değerlerine ilişkin kavramsal bir analiz, Ed.: Uludağ, F. Ertan, K. A. ve Özgen, H., Kamu etiği seçilmiş kongre bildirileri kitabı, Ankara: TODAİE Yayını, ss. 60-77.
• Arslan, A. (2007). İlk çağ felsefesi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Aydın, A. H. (2017). Türk kamu yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bal, H. (2014). Siyaset teorisinde otorite kavramı, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), ss. 247-255.
• Balcı, M. (2016). Hak-adalet-özgürlük-meşruiyet temelinde bağımlılıklarımız, Balcı, M. (Ed.), Genç hukukçular hukuk okumaları birikimler V, İstanbul: Hukuk Vakfı Yayını.
• Bayırbağ, M. K. ve Göksel, A. (2013). Kamu yönetimi, Atılgan, G. ve Aytekin E. A. (Ed.), Siyaset bilimi, İstanbul: Yordam Kitap.
• Berger, P. L. (1995). Dini kurumlar, (Çev. Çiftçi, A.), Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (19), ss. 425-465.
• Besler, S. ve Oktal, Ö. (Ed.), (2012). Yönetim bilimi I, Eskişehir: T. C. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Birsin, M. (2012). Ortaçağdan aydınlanmaya Kıta Avrupa’sında meşruiyet paradigmasının dönüşümü, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, (4), ss. 5-23.
• Bulut, M. (1996). Sosyolojik açıdan ahlak ve ahlak eğitimi, Diyanet İlmi Dergi, 32(1), ss. 97-105.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cevizci, A. (2002). Etiğe giriş, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cihan, M. (2009). Sokrates ve etik eğitimi, Kamu etiği sempozyum bildirileri kitabı 2, Ankara: TODAİE Yayını, ss. 722-732.
• Comte-Sponville, A. (2004). Büyük erdemler risalesi, (Çev. Ergüden I.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayını.
• Çalışkan, Ö. (2013). Ahlak kavramının kelime olarak siyasi söylem içerisinde kullanılması: sosyal medya ortamı olarak Twitter örneği, Global Media Journal Turkish Edition, (2), ss. 20-50.
• Çeçen, A. (1993). Adalet kavramı, İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Çetin, H. (2003a). Demokratik meşruiyet versus karizmatik meşruiyet, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), ss. 91-108.
• Çetin, H. (2003b). Siyasetin evrensel sorunu: iktidarın meşruiyeti-meşruiyetin iktidarı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(3), ss. 61-88.
• Çetinkaya, M. B. (2009). Hukuksal ve siyasal açıdan meşruiyet, Balcı M. (Ed.), Genç hukukçlar hukuk okumaları birikimler V, İstanbul: Hukuk Vakfı Yayını, ss. 9-31.
• Çiftçi, O. Z. (2012). Maverdi düşüncesinde din-devlet ilişkisi, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), ss. 81-99.
• Davutoğlu, A. (2003). Küreselleşme ve AB-Türkiye ilişkiler çerçevesinde ulusal egemenliğin geleceği, Anayasa Yargısı Dergisi, (20), ss. 46-58.
• Demirci, M. ve Genç, F. N. (2008). Türkiye’de kamu yönetimi reform sürecinde etik yapılanma, Amme İdaresi Dergisi, 41(2), ss. 43-58.
• Doğan, K. C. (2014). Karşılaştırmalı ülke incelemeleri bağlamında Türk kamu yönetiminde Ombudsmanın uygulanabilirlik analizi, Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, N. (2002). Kutadgu Bilig’in devlet felsefesi-II, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(13), ss. 77-94.
• Ekşi, H. (2010). Bugünü anlamak için Max Weber’i yeniden okumak, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), ss. 187-198.
• Eren, V. (2003). Kamu yönetiminde meşruluk temeli olarak müşteri odaklı yönetim yaklaşımı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(1), ss. 55-70.
• Ergene, B. A. (2001). On Ottoman justice: interpretations in conflict (1600-1800)”, Islamic Law and Society, 8(1), ss. 52-87.
• Ergül, E. (2015). Mevlana’nın düşünce dünyasının siyasal ve toplumsal boyutları, Akıncı M. ve Şafak, G. N. (Ed.), 1. Türk İslam siyasi düşüncesi kongresi bildiriler kitabı, Aksaray, ss. 239-256.
• Eroğlu, F. (2015). Kur’an’daki İslamiyetin yönetim düşüncesi, Yenifikir Dergisi, 1(14), ss. 7-29.
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu yönetimi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Fanid, E. N. (2014). Siyasetin meşruluğu ya da meşruiyetin siyaseti, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), ss. 28-39.
• Farabi, (2001). El-Medinetü’l Fazıla, (Çev. Danışman N.), Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi.
• Gökçe, G. (2013). Türkiye’de vatandaşların kamu yöneticileri ve kamu kurumlarına güveni, İsbir, E. G. (Ed.), Kamu yönetiminde değişim ve güncel sorunlar, Ankara: TODAİE Yayını.
• Gönenç, L. (2001). Meşruiyet kavramı ve anayasaların meşruiyet problemi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 50(1), ss. 131-152.
• Güngör, E. (1997). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak, İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Gürbüz, A. (2013). Hukuk ve meşruluk, İstanbul: Beta Yayınları.
• Güriz, A. (2013). Adalet kavramı, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayını.
• Hacip Y. H. (2005). Kutadgu Bilig, (Çev.: Arat, R. R.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Hançerlioğlu, O. (1993). Felsefe ansiklopedisi: kavramlar ve akımlar, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hatemi, H. (1997). Devlet ne demek oluyor?, Doğu-Batı Düşünce Dergisi, (1), ss. 31-35.
• Hegel, G. V. F. (1991). Hukuk felsefesinin prensipleri, (Çev. Karakaya, C.), İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Hökelekli, H. (2009). Adalet, Değerler Eğitimi Merkezi Bülteni, (5), ss. 132-138.
• İkincioğulları, F. (1997). Hukuk devleti, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1), ss. 28-30.
• Kalfa, C. ve Ataay, F. (2015). Rousseau ve çoğunlukçu demokrasi anlayışı, Alternatif Politika, 7(3), ss. 457-489.
• Kalın, İ. (2015). Akıl ve erdem, İstanbul: Küre Yayınları.
• Karagözoğlu, H. (2002). Ahlak düşüncesinde siyaseti aramak: İbn Miskeveyh’te “adalet” kavramının siyasi yansımaları, Divan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 14(27), ss. 93-118.
• Kılıç, H. (2011). Değerler filozofisi ve hukuksal değerler, Eğitim-Bir-Sen Dergisi, (19), ss. 51-54.
• Kılınç, B. (2013). Kendi kendini açıklayan bir kavram: adalet, Balcı M. (Ed.), Genç hukukçular hukuk okumaları IV, İstanbul: Hukuk Vakfı Yayını, ss. 29-51.
• Kınalızade Ali Çelebi, (2016). Ahlak-ı Alai, (Çev. M. Demirkol), Ankara: Fecr Yayınları.
• Koçberber, S. (2008). Dünyada ve Türkiye’de denetim etiği, Sayıştay Dergisi, (68), ss. 65-89.
• Korkmaz, F. (1995). Gazali’de devlet, Anakra: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kutlu, A. ve Koç, F. (2017). Devlet aklı kavramında “devlet adamı” figürü, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 72(2), ss. 333-354.
• Malkoç, E. S. (2017). Siyasi yönetimde meşruiyet sorunu, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, (15), ss. 85-97.
• Maverdi, (1998). Edebü’d-Dünya ve’d-Din, (Çev. Akın A.), İstanbul: Çelik Yayınları.
• Maverdi, (2000). Nasihatü’l-Müluk, (Çev. Sarıbıyık M.), İstanbul: Kırkambar Kitaplığı.
• Mevdudi, 2016. İslam’da hükümet, (Çev. Gencer A.), İstanbul: Hilal Yayınları.
• Mutlusu, A, F. (2001). Yönetsel yapıların oluşumunu ve niteliğini belirleyen etkenler, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(3), ss. 72-94.
• Mütevellioğlu, N. (2006). Sosyal devletin meşruiyeti, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), ss. 1-21.
• Okandan, G. R. (1959). Umumi amme hukuku dersleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Okumuş, E. (2001). Din-toplum ilişkilerinde dini meşruiyet ve dini meşruiyet bağlamında geçen yüzyılın sosyal görünümü, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(1), ss. 81-94.
• Okumuş, E. (2011). Meşruiyet ekseninde adalete dayalı anayasa, Tarih Bilinci-Tarih ve Kültür Dergisi, (15-16), ss. 104-108.
• Otacı, C. (2015). Hukuka rağmen kanun, hakimin direnme hakkı ya da radbruch formülünü hatırlamak, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (120), ss. 571-616.
• Öçal, Ş. (2010). Osmanlılarda ve Hıristiyan batıda siyasi otoritenin meşruiyetinin sınırları ve felsefi-teolojik temelleri, Serin İ. (Ed.), Birinci uluslararası felsefe kongresi bildiriler kitabı, Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayını, ss. 763-788.
• Önder, Ö. (2014). Yönetimde adalet ve saadet-bir nasihatname geleneği olarak Siyasetname-, İstanbul: Lotus Yayınları.
• Özdemir, G. (2014). Weberyan anlamda Türklerde otorite ve meşruiyet ilişkisi (15. yüzyıl Osmanlı dönemine kadar), Akademik İncelemeler Dergisi, 9(2), ss. 69-90.
• Özer, H. (2014). Otorite kavramı ve Reşat Nuri Güntekin’in romanlarında otoritenin yansımaları, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(34), ss. 135-146.
• Platon, (2016). Devlet, (Çev. Alagöz E.), Ankara: Panama Yayınları.
• Rosenfeld, M. (2014). The rule of law and the legitimacy of constitutional democracy, (Çev. Aslan V.), Hukuk Kuramı Dergisi, 1(2), ss. 30-61.
• Rousseau, J. J. (2017). Toplum sözleşmesi, (Çev. Günyol, V.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sennett, R. (2005). Otorite, (Çev. Durand K.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2001). Siyasal meşruiyet sorununun kavramsal ve görgül boyutları, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (5), ss. 1-18.
• Şavkılı, C. ve Aydın, T. (2013). Atatürk döneminde bürokrasinin yeniden yapılandırılması, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, (87), ss. 67-90.
• Şulul, C. (2015). İbn Rüşd’ün siyaset felsefesi, İstanbul: İnsan Yayınları.
• Teziç, E. (2013). Anayasa hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
• Topçu, N. (2015). Ahlak, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Topçu, N. (2014). İradenin davası ve devlet demokrasisi, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Vergin, N. (2003). Siyasetin sosyolojisi, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Weber, M. (2015). Sosyolojinin temel kavramları, (Çev. Beyaztaş M.), İstanbul: Yarın Yayınları.
• Yılmaz, E. G. (2014). Kamusal bilgileri ifşa (Whistleblowing): kamusal sadakat mi kurumsal ihanet mi? kamu kurumları açısından bir teorik tartışma, Uludağ, F. Ertan, K. A. ve Özgen, H. (Ed.), Kamu etiği seçilmiş kongre bildirileri, Ankara: TODAİE Yayını.