PERİTRAVMATİK STRES ENVANTERİ (PDI) TÜRKÇE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2022, , 23 - 42, 06.06.2022

Eda Ermağan Çağlar , Yasemin Sanal Özcan , Tuğba Türk Kurtça , Nurcan Hamzaoğlu

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.876452

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada Peritravmatik Stres Envanterinin (PDI) Türkçeye çevrilerek geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 18-65 yaş grubunda yer alan 377 kişi oluşturmaktadır. Ölçeğin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik analizleri travmatik olay yaşadığını belirten 224 katılımcı üzerinden, karşılaştırma analizleri ise tüm katılımcılar (377) dahil edilerek yapılmıştır. Katılımcılara, PDI Türkçe versiyonunun yanı sıra Demografik Bilgi Formu ve Olayların Etkisi Ölçeği uygulanmıştır. Yapılan analizler neticesinde ölçeğin tümü için Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı .88 olarak belirlenirken olumsuz duygular alt boyutu iç tutarlılık katsayısı .84, algılanan yaşam tehdidi ve fiziksel uyarılma alt boyutu iç tutarlılık katsayısı .80 olarak saptanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda CMIN/DF=2.54, GFI=.91, CFI=.91, SRMR=.07 ve RMSEA=.08 olarak hesaplanmıştır. Peritravmatik Stres Ölçeği ile Olayların Etkisi Ölçeği arasında orta düzeyde olumlu yönde (r=46, p<.001) ilişki bulunmuştur. Ölçeğin toplam puanı ve alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde toplam ölçek puanı ile olumsuz duygular arasında r=.92, p<.001; algılanan yaşam tehdidi ve fiziksel uyarılma r=.88, p<.001 düzeyinde olumlu yönde yüksek ilişkinin olduğu görülmektedir. Ayrıca iki alt boyut olan olumsuz duygular ile algılanan yaşam tehdidi ve fiziksel uyarılma r=.62, p<.001 düzeyinde olumlu yönde orta düzeyde ilişki bulunmuştur. PDI Türkçe formunun iç tutarlılığının yüksek bulunması, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarının ölçeğin Türkçe formunun yetişkinlik dönemindeki bireyler (18-65 yaş) için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak yorumlanmıştır. Veriler, ölçeğin peritravmatik stres belirtilerini değerlendirme konusundaki geçerliliğini destekleyen kanıtlar olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

peritravma, travma, psikolojik stres, geçerlik, güvenirlik

VALIDITY AND RELIABILITY of THE TURKISH VERSION of PERITRAUMATIC DISTRESS INVENTORY (PDI)

Öz

In this study, it was aimed to translate the Peritraumatic Distress Inventory (PDI) to Turkish and investigate the reliability and validity of the Turkish version. The sample of the research is 377 people in the 18-65 age group. The validity and reliability analyses of the Turkish form of the scale were conducted through 224 participants who stated that they have experienced traumatic events, and comparison analyses were carried out by including all participants (377). In addition to the Turkish version of Peritraumatic Distress Inventory (PDI), the participants were applied to the Demographic Information Form and Impact of Event Scale-R (IES-R). As a result of the analysis, the Cronbach Alpha internal consistency coefficient for the whole scale was determined as .88, while the internal consistency coefficient of the negative emotions sub-dimension was found to be .84, and the internal consistency coefficient of the perceived life threat and physical arousal sub-dimension was found as .80. As a result of the confirmatory factor analysis, it was calculated as CMIN / DF = 2.54, GFI = .91, CFI = .91, SRMR = .07 and RMSEA = .08. A moderately positive (r = 46, p <.001) relationship was found between the Peritraumatic Stress Scale and the Impact of Events Scale. When the relationship between total score of the scale and its sub-dimensions is examined, the total scale score and negative emotions relation was determined as r = .92, p <.001; perceived threat of life and physical arousal relation was found to be positively high at the level of r = .88, p <.001. In addition, two sub-dimensions, negative emotions, perceived threat of life and physical arousal were found to be moderately positive at the level of r = .62, p <.001. The high internal consistency of the PDI Turkish form was interpreted as it is a valid and a reliable measurement tool of the Turkish form of the scale for adults (18-65 years old) based on the results of exploratory and confirmatory factor analysis.

Anahtar Kelimeler

peritrauma, trauma, psychological stress, validity, reliability

Kaynakça

• Alonso, J., Angermeyer, M. C., Bernert, S., Bruffaerts, R., Brugha, T. S., ... & Gasquet, I. (2004). Prevalence of mental disorders in Europe: Results from the European Study of the Epidemiology of Mental Disorders (ESEMeD) project. Acta Psychiatrica Scandinavica, 109, 21-27. doi: 10.1111/j.1600-0047.2004.00327.x.
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2014). Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı. Köroğlu E (çeviren). 5. Baskı (DSM-5), Ankara: Hekimler Yayın Birliği, ss. 231.
• Andrews, B., Brewin, C. R., Rose, S. & Kirk, M. (2000). Predicting PTSD symptoms in victims of violent crime: The role of shame, anger, and childhood abuse. Journal of Abnormal Psychology, 109(1), 69. doi: 10.1037//0021-843x.109.1.69
• Bahari, F. B., Malek, M. D. A., Japil, A. R., Endalan, L. M., Mutang, J. A., Ismail, R., Ghani, F. N. A. (2017) Psychometric evaluation of Malay version of Peritraumatic Distress Inventory (M-PDI) and Peritraumatic Dissociative Experiences Questionnaire (M-PDEQ) using the sample of flood victims in Kuching, Sarawak, Malaysia. The Social Sciences, 12(6):907–911.
• Başoǧlu, M., Şalcioǧlu, E., & Livanou, M. (2002). Traumatic stress responses in earthquake survivors in Turkey. Journal of Traumatic Stress: Official Publication of the International Society for Traumatic Stress Studies, 15(4), 269-276. doi: 10.1023/A:1016241826589
• Brewin, C. R., Andrews, B., Rose, S., & Kirk, M. (1999). Acute stress disorder and posttraumatic stress disorder in victims of violent crime. American Journal of Psychiatry, 156(3), 360-366. doi: 10.1176/ajp.156.3.360
• Brewin, C. R., Andrews, B. & Valentine, J. D. (2000). Meta-analysis of risk factors for posttraumatic stress disorder in trauma-exposed adults. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(5), 748. doi: 10.1037//0022-006x.68.5.748
• Brunet, A., Weiss, D. S., Metzler, T. J., et al. (2001). The Peritraumatic Distress Inventory: A proposed measure of PTSD criterion A2. Am J Psychiatry, 158(9):1480–1485. doi: 10.1176/appi.ajp.158.9.1480
• Bui, E., Brunet, A., Olliac, B., et al (2011). Validation of the Peritraumatic Dissociative Experiences Questionnaire and Peritraumatic Distress Inventory in school-aged victims of road traffic accidents. European Psychiatry, 26:108-111. doi: 10.1016/j.eurpsy.2010.09.007
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 8(4), 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Akademi Yayınevi
• Charney, D. S., Deutch, A. Y., Krystal, J. H., Southwick, S. M. & Davis, M. (1993). Psychobiologic mechanisms of posttraumatic stress disorder. Archives of General psychiatry, 50(4), 294-305.
• Classen, C., Koopman, C., Hales, R., & Spiegel, D. (1998). Acute stress disorder as a predictor of posttraumatic stress symptoms. American Journal of Psychiatry, 155(5), 620-624.
• Costantini, A. & Mazzotti, E. (2020). Italian validation of CoViD-19 Peritraumatic Distress Index and preliminary data in a sample of general population. Riv Psichiatr, 55(3):145-151. doi: 10.1708/3382.33570.
• Çorapçıoğlu, A., Yargıç, İ., Geyran, P. ve Kocabaşoğlu, N. (2006). Olayların Etkisi Ölçeği" (IES-R) Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliği. New/Yeni Symposium: Psikiyatri, Nöroloji ve Davraniş Bilimleri Dergisi, 44(1), 14-22.
• Denson, T. F., Marshall, G. N., Schell, T. L., & Jaycox, L. H. (2007). Predictors of posttraumatic distress 1 year after exposure to community violence: The importance of acute symptom severity. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75, 683–692. doi.org/10.1037/0022-006X.75.5.683
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Gölge, Z. B. (2005). Cinsel travma sonrası oluşan cinsel sorunlar. Nöropsikiyatri Arşivi, 42(1-2-3-4), 19-28.
• Hamaoui, Y. E., Yaalaoui, S., Chihabeddine, K., Boukin, E., & Moussaoui, D. (2002). Post-traumatic stress disorder in burned patients. Burns, 28(7), 647-650. doi:10.1016/S0305-4179(02)00100-6
• Harvey, A. G. & Bryant, R. A. (1998). The relationship between acute stress disorder and posttraumatic stress disorder: A prospective evaluation of motor vehicle accident survivors. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66(3), 507–512
• Herbert, C. (2007). Travma sonrası ortaya çıkan psikolojik tepkileri anlamak, travmaya uğrayanlar ve aileler için bir rehber. (Çev. Sungur, M.Z. & Cömert, E.). İstanbul: PsikoNET Yayınları
• Holeva, V. & Tarrier, N. (2001) Personality and peritraumatic dissociation in the prediction of PTSD in victims of road traffic accidents. Journal of Psychosomatic Research, 51, 687-692. doi:10.1016/S0022-3999(01)00256-2
• Horowitz, M., Wilner, N., & Alvarez, W. (1979) Impact of Event Scale: a measure of subjective stress. Psychosom Med; 41: 209-218
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Jehel, L., Brunet, A., Paterniti, S., & Guelfi, J. D. (2005). Validation of the peritraumatic distress inventory's French translation. Canadian Journal of Psychiatry. Revue Canadienne de Psychiatrie, 50 (1), 67-71. doi:10.1177/070674370505000112
• Kannis‐Dymand, L., Carter, J. D., Lane, B. R., & Innes, P. (2019). The relationship of peritraumatic distress and dissociation with beliefs about memory following natural disasters. Australian Psychologist, 54(4), 311-321. doi: 10.1111/ap.12377
• Karno, M., Burnam, A., Escobar, J. I., Hough, R. L., & Eaton, W. W. (1983) Development of the Spanish-language version of the National Institute of Mental Health Diagnostic Interview Schedule. Arch Gen Psychiatry, 40: 1183-1188.
• Kessler, R. C., Berglund, P., Demler, O., Jin, R., Merikangas, K. R., & Walters, E. E. (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the National Comorbidity Survey Replication. Archives of General Psychiatry, 62(6), 593-602. doi: 10.1001/archpsyc.62.6.593
• Kianpoor, M., Amouchi, R., Raghibi, M., Hesam, S., Mazidi, M., Abasian, M., Masoumi, S., & Sadeghkhani, A. (2016). Validity and reliability of Persian versions of Peritraumatic Distress Inventory (PDI) and Dissociative Experiences Scale (DES). Acta Medica Mediterranea, 32(4), 1493-1501.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press (3rd Ed.)
• Maia, D., Nóbrega, A., Berger, W., Fiszman, A., Marques, C., Coutinho, E., ... & Figueira, I. (2005). Evaluation of the emotional peritraumatic response: transcultural adaptation of the Peritraumatic Distress Inventory into Portuguese. J Bras Psiquiatr, 54(3), 222-227.
• Nishi, D., Matsuoka, Y., Noguchi, H., Sakuma, K., Yonemoto, N., Yanagita, T., ... & Kim, Y. (2009). Reliability and validity of the Japanese version of the Peritraumatic Distress Inventory. General Hospital Psychiatry, 31(1), 75-79. doi: 10.1016/j.genhosppsych.2008.09.002
• Nishi, D., Matsuoka, Y., Yonemoto, N., Noguchi, H., Kim, Y., & Kanba, S. (2010). Peritraumatic Distress Inventory as a predictor of post‐traumatic stress disorder after a severe motor vehicle accident. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 64(2), 149-156. doi: 10.1111/j.1440-1819.2010.02065.x
• Oflaz, F., Özcan, C. T., Taştan, S., Çiçek, H., Aslan, Ö., & Vural, H. (2010). Hemşirelerin travma sonrası stres bozukluğu belirtilerini tanıma durumları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(1):1-6.
• Okcu, E. (2016). Travmaya maruz kalan çocuklarda TSSB gelişimi ve şiddetiyle ilişkili faktörlerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Psikoloji Anabilim Dalı. Özdamar, K. (1999) Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. Eskişehir: Kaan Kitabevi
• Ozer, E. J., Best, S. R., Lipsey, T. L., & Weiss, D. S. (2003). Predictors of posttraumatic stress disorder and symptoms in adults: a meta-analysis. Psychological Bulletin, 129(1), 52. doi:10.1037/0033-2909.129.1.52
• Palgi, Y., Dicker-Oren, S. D., & Greene, T. (2020). Evaluating a community fire as human-made vs. natural disaster moderates the relationship between peritraumatic distress and both PTSD symptoms and posttraumatic growth. Anxiety, Stress, & Coping, 1-12. doi: 10.1080/10615806.2020.1755818
• Perkonigg, A., Kessler, R. C., Storz, S., & Wittchen, H. U. (2000). Traumatic events and post-traumatic stress disorder in the community: prevalence, risk factors and comorbidity. Acta Psychiatr Scand. 101(1):46-59. doi:10.1034/j.1600-0447.2000.101001046.x
• Perkonigg, A., Pfister, H., Stein, M. B., Höfler, M., Lieb, R., Maercker, A., & Wittchen, H. U. (2005). Longitudinal course of posttraumatic stress disorder and posttraumatic stress disorder symptoms in a community sample of adolescents and young adults. American Journal of Psychiatry, 162(7), 1320-1327. doi:10.1176/appi.ajp.162.7.1320
• Rosendal, S., Şalcıoğlu, E., Andersen, H. S. & Mortensen, E. L. (2011). Exposure characteristics and peri-trauma emotional reactions during the 2004 tsunami in Southeast Asia—what predicts posttraumatic stress and depressive symptoms? Comprehensive Psychiatry, 52(6), 630-637. doi: 10.1016/j.comppsych.2010.12.004
• Rybojad, B, & Aftyka, A. (2018). Validity, reliability and factor analysis of the Polish version of the Peritraumatic Distress Inventory. Psychiatria Polska, 84: 1–15. doi: 10.12740/PP/OnlineFirst/75122
• Rybojad, B., Aftyka, A., & Milanowska, J. (2019). Peritraumatic distress among emergency medical system employees: A proposed cut-off for the Peritraumatic Distress Inventory. Annuals of Agricultural and Environmental Medicine: Aaem, 26(4), 579-584. doi: 10.26444/aaem/105436
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Şenyuva, G. & Yavuz, F. M. (2009). Fiziksel şiddet olgularında travma sonrası stres bozukluğunun değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi, 23(1): 1-14.
• Shalev, A. Y., Peri, T., Canetti, L., & Schreiber, S. (1996). Predictors of PTSD in injured trauma survivors: A prospective study. American Journal of Psychiatry, 153(2), 219-225.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks
• Ursano, R. J., Fullerton, C. S., Epstein, R. S., Crowley, B., Vance, K., Kao, T. C., & Baum, A. (1999). Peritraumatic dissociation and posttraumatic stress disorder following motor vehicle accidents. American Journal of Psychiatry, 156(11), 1808-1810.
• Weiss, D. & Marmar, C. (1997) The impact of Event Scale - Revised. In Wilson J, Keane T, (Eds) Assessing psychological trauma and PTSD içinde (pp 399–411). Guilford.
• Wittchen, H. U., & Jacobi, F. (2005). Size and burden of mental disorders in Europe—a critical review and appraisal of 27 studies. European Neuropsychopharmacology, 15(4), 357-376. doi: 10.1016/j.euroneuro.2005.04.012
• Wittchen, H. U., Gloster, A., Beesdo, K., Schonfeld, S., & Perkonigg, A. (2009). Posttraumatic stress disorder: Diagnostic and epidemiological perspectives. CNS Spectr, 14(1 Suppl 1), 5-12.