İSMET İNÖNÜ’NÜN ZİYARETİ (8-9 ARALIK 1934) NEDENİYLE HAZIRLANAN RAPORA GÖRE EDİRNE

Yıl 2021, , 765 - 788, 24.12.2021

Muharrem Turp

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.915120

Öz

İsmet İnönü, başbakanlığı sırasında pek çok ile ziyaretlerde bulunmuştur. Bu ziyaretler esnasında ya da sonrasında ziyaret edilen şehrin durumuna ilişkin hazırlanan raporlar da başbakana sunulmuştur. 8-9 Aralık 1934’te Başbakan İsmet İnönü, Edirne’yi ziyaret etmiştir. Bu ziyaretle birlikte 1934 yılı itibariyle Edirne’nin sosyo-kültürel, eğitim, sağlık, asayiş, iktisadi durumu hakkında bilgiler içeren bir rapor hazırlanmıştır. Bu raporda ayrıca ilin mülki yapısı, mahalli idareler ve bunların faaliyetleri, muhacirlerin durumu ve bayındırlık alanında yapılan ve yapılması planlanan çalışmalara ilişkin bilgiler bulunmaktadır. Nitekim çalışmamız Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan söz konusu rapor ışığında 1934 yılı Edirne ilinin durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu veriler incelenirken, döneme ilişkin yayınlanan resmi yayınlarla karşılaştırılmıştır. Çalışmamızda ayrıca İsmet İnönü’nün Edirne ziyareti basın üzerinden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Edirne, İsmet İnönü, Ekonomi, Sağlık, Eğitim

EDIRNE ACCORDING TO THE REPORT PREPARED BECAUSE OF İSMET İNÖNÜ'S VISIT (8 AND 9 DECEMBER 1934)

Öz

İsmet İnönü visited many provinces during his prime ministry. Sometimes, during or after such visits, reports on the state of the province visited were presented to the prime minister. Prime Minister İsmet İnönü visited Edirne province on 8 and 9 December 1934. In this visit, a report containing information about the sociocultural, education, health, public order and economic situation of Edirne as of 1934 was prepared. This report also contains information on the civil structure of the province, local administrations and their activities, the status of immigrants and the work done and planned to be done in the field of public works. In light of that report that is filed in the Republican Archive of the Turkish Directorate of State Archives, the present study tried to describe the status of Edirne as of 1934. While analysing these data, they were compared with the official publications and various copyrighted works and research works of the time. The study also examined İnönü's visit to Edirne through the press.

Anahtar Kelimeler

Edirne, İsmet İnönü, Economy, Health, Education

Kaynakça

• “Başbakan Erzurum’da”, Cumhuriyet, Sayı: 4015, 20 Temmuz 1935.
• “Başbakan Karsta”, Akşam, No: 6022, 20 Temmuz 1935.
• “Başbakan Karsta”, Cumhuriyet, Sayı: 4017, 22 Temmuz 1935.
• “Başbakan Torul’dan Geçerken”, Cumhuriyet, Sayı: 4024, 29 Temmuz 1935.
• “Başbakanımız Artvinde”, Cumhuriyet, Sayı: 4019, 24 Temmuz 1935.
• “Başbakanımız Edirne yolunda” Ulus, No: 4803, 7 İlkkânun 1934.
• “Başbakanımız Edirneden ayrıldılar”, Ulus, No: 4806, 10 İlkkânun 1934.
• “Başbakanımız Kırklarelinde coşkunca karşılandı”, Ulus, No: 4804, 8 İlkkânun 1934.
• “Başbakanımızın Edirnede Yüksek Bir Söylevi”, Ulus, No: 4805, 9 İlkkânun 1934.
• “Başbakanın Trakya gezintisi”, Cumhuriyet, No: 3798, 10 Birincikânun 1934.
• “Başvekil Edirnede çok mühim bir nutuk söyledi”, Cumhuriyet, No: 3797, 9 Birincikânun 1934.
• “Başvekil Haydarpaşada kolordu kumandanı general Salihle Konuşurken”, Akşam, Sayı: 5797, 7 Kânunuevvel 1934.
• “Bu seneki Tütünlerimiz”, Milli Gazete, No: 473, 21 Kânunuevvel 1933.
• “General İsmet İnönünün Seyahati”, Cumhuriyet, No: 9795, 7 Birincikânun 1934.
• “İsmet İnönü”, Cumhuriyet, Sayı: 4022, 27 Temmuz 1935.
• “Yeni Maarif bütçemiz”, Milli Gazete, No: 474, 25 Kânunuevvel 1933.
• Akay, Tolga, Osmanlı Ordusunda At (1856-1908), İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Arı, Kemal, Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2000.
• Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü, Kültür 1934-1935 İstatistiği, Köyhocası Matbaası, Ankara, Basım Yılı Belirtilmemiş.
• Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü, İstatistik Yıllığı 1932-1933, Cilt 6, Devlet Matbaası, Ankara.
• Bozdağlıoğlu, Yücel, “Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Sonuçları”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 180, Sayı 180, 2014.
• Ceylan, Okan, “İkinci Dünya Savaşı ve Tarım Ekonomisi: Edirne Vilayeti Örneği 1939-1945”, Türkiye’de Tarım Politikaları ve Ülke Ekonomisine Katkıları Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2019.
• Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü Direktörlüğü, Genel Nüfus Sayımı, 20 İlkteşrin 1935, Katî ve Mufassal Neticeler, Hüsnü Tabiat Basımevi, İstanbul, 1937.
• Debreli, Pelin, “Atatürk ve İnönü Döneminde Edirne Şehri”, (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2012).
• Gökbilgin, M. Tayyip, “Edirne”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 10, İstanbul 1994.
• İnce, Fatma, “Başbakan İsmet İnönü’ye Sunulan Rapora ve İnönü’nün Tespitlerine Göre 1935 Yılında Trabzon’un Durumu”, Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Cilt 8, Sayı 8, 2010.
• Matbuat Umum Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Yıllığı 1928-1929, İstanbul Devlet Matbaası, İstanbul 1929.
• Peremeci, Osman Nuri, Edirne Tarihi, Resimli Ay Matbaası, İstanbul 1939.
• Ratip Kazancıgil, Nilüfer Gökçe ve Ender Bilar, Edirne’nin Sağlık ve Sosyal Yardım Tarihi (1361-2008), Cilt 2, Trakya Üniversitesi Yayınları, Edirne, 2009.
• Sannav, Sabri Can Sannav, “Dünden Bugüne Balkanlarda Bir Başkent: Edirne ve Edirne’de Yaşam”, Turkish Studies, Volume 14, Issue 7, 2019, ss. 3919-3938.
• Türkiye Cumhuriyeti Başvekâlet Merkezi İstatistik Müdüriyeti Umumiyesi, 28 Teşrinievvel 1927 Umumi Nüfus Tahriri, Vilayet, Kaza ve Köyler itibariyle Türkiye Nüfusu, Türk Ocakları Merkez Heyeti Matbaası, 1928.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi
• Yıldırım, Fatma Tatlı Işılay, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Eğitim ve Edirne’de İnşa Edilen Eğitim Yapıları (1839-1923)”, (Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2019).
• Ziraat Müdürü Esat, “Buğday yetiştirilmesi”, Milli Gazete, 18 Kânunuevvel 1933.
• Ziraat Müdürü M. Sait, “Çiftçiler Okusunlar”, Milli Gazete, No: 451, 24 Mayıs 1934.