Sanat ve Edebiyat
MİTOLOJİNİN SİNEMADA MODERN YORUMU: “NERDESİN BE BİRADER?” ve “KUTSAL GEYİĞİN ÖLÜMÜ” FİLMLERİNDE ÇAĞDAŞ ODYSSEUS ve AGAMEMNON HİKÂYELERİ
Öz
Mitoloji, eski toplumların doğaya, insan ilişkilerine, tarihsel olaylara
ve dine dair inanış ve düşünüşlerini içeren söylemsel bir pratik olarak
tanımlanmaktadır. Her kültürün ve ulusun kendi efsaneleri, tanrıları,
kahramanları, canavarları ve mucizeleri mitolojik anlatılarda yer almaktadır.
İnsanın kendi varlığını ve dünyayı anlamlandırmasında yol gösterici olma
niteliği taşıyan bu mitolojik anlatılar edebiyat, resim, tiyatro, heykel, müzik
ve sinema gibi alanlarda yeniden üretilerek günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.
Mitolojiyi ilham kaynağı olarak sıklıkla kullanan sinemada genel eğilim,
mitolojik öyküyü birebir uyarlayarak epik-fantastik film türü içinde sunmaktır.
Bunun yanı sıra mitolojiye modern yorum getirme çabası taşıyan anlatılar da
bulunmaktadır. Ancak mitolojiyi referans alırken hangi yöntem tercih edilirse
edilsin, mitolojik metnin iyi/kötü, doğru/yanlış, adalet ve ahlak gibi
kavramlar hakkındaki ideolojik alt-metinleri değişmemektedir. Çalışmada
amaçlanan; sinemada mitolojinin modern yorumları ve mitolojik metin arasındaki
ilişkiyi sadakat ve farklılık bağlamında inceleyerek, yeniden yorumlamanın
ideolojik ve kültürel göndermelerini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda Nerdesin Be Birader? (2000, yön.
Joel&Ethan Coen) ve Kutsal Geyiğin
Ölümü (2017, yön. Yorgos Lanthimos) filmleri ele alınmıştır.
Kaynakça
- Barthes, R. (1998). Çağdaş Söylenler, (Çev. T. Yücel), İstanbul: Metis Yayınları.
- Bayat, F. (2005). Mitolojiye Giriş, Çorum: Karam Yayınları.
- Bonnard, A. (2004). Antik Yunan Uygarlığı I: İlyada’dan Parthenon’a, (Çev. K. Kurtgözü), İstanbul: Evrensel Basım.
- Campbell, J. ve Moyers, B. (2007). Mitolojinin Gücü Kutsal Kitaplardan Hollywood Filmlerine Mitoloji ve Hikâyeler, (Çev. Z. Yaman), İstanbul: MediaCat Yayınları.
- Coleman J.A. (2007). The Dictionary of Mythology: An A-Z of Themes, Legends and Heroes, London: Arcturus.
- Çoban, B. (2003). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi, Editör B. Çoban, Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji, (pp. 245-284). İstanbul: Su Yayınevi.
- Eliade, M. (2001). Mitlerin Özellikleri, (Çev. S. Rifat), İstanbul: Om.
- Erhat, A. (2004). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev. S. İrvan), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Hansen, W. (2018). Yunan ve Roma Mitolojisi, (Çev. Ü.H. Yolsal), İstanbul: Say Yayınları.
- Homeros (2008). İlyada, (Çev. A. Erhat ve A. Kadir), İstanbul: Can Yayınları.
- Homeros (2008). Odysseia, (Çev. A. Erhat ve A. Kadir), İstanbul: Can Yayınları.
- Levi-Strauss, C. (2013). Mit ve Anlam, (Çev. G. Y. Demir), İstanbul: İthaki.
- Levi-Strauss, C. (1955). The structural study of myth. The Journal of American Folklore. 68(270), 428-444.
- Rosenberg, D. (2003). Dünya Mitolojisi Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi, İstanbul: İmge Kitabevi.
- Sepetçi, T. (2016). Levi-Strauss ve Roland Barthes’ın yaklaşımıyla “God Of War III” oyununun mitsel çözümlemesi. TRT Akademi, Cilt 01, Sayı 02, Temmuz 2016 Dijital Medya Sayısı, 488-507.
MODERN INTERPRETATION OF MYTHOLOGY IN CINEMA: MODERN ODYSSEUS and AGAMEMNON STORIES IN THE “O BROTHER, WHERE ART THOU?” and “THE KILLING OF A SACRED DEER” MOVIES
Öz
Mythology is defined as a
discursive practice which involves the beliefs and thoughts of ancient
societies on nature, human relations, historical events and religion. Each
culture and nation has its own myths, gods, heroes, monsters, and miracles in
mythological narratives. These mythological narratives, which are the guiding
lights of man's own existence and the meaning of the world, are reproduced in the
fields of literature, painting, theater, sculpture, music and cinema and
continue to survive until today. The general trend in cinema, which often uses
mythology as an inspiration source, is to adapt the mythological story and
present it in an epic-fantasy film genre. Furthermore, there are various forms
of narratives which pave the way to creating modern interpretation of
mythology. Nonetheless, even though the preferred methods of using mythological
references vary, the ideological subtexts of the mythological texts which hold
concepts such as good/bad, right/wrong, justice and morality at their core
remain the same. The object of this study is to analyse the relationship
between the modern interpretations of mythology in cinema and the mythological
text in relation to the concepts of loyalty and difference in order to reveal
the ideological and cultural implications of reinterpretation. Within this
frame, the movies O Brother, Where Art Thou? (2000, Joel & Ethan Coen) and
The Killing of a Sacred Deer (2017, Yorgos Lanthimos) are explored as case
studies. Despite the fact
that the movies in question are different in terms of style, atmosphere and
story, both movies manifest common points in terms of ideological associations.
Kaynakça
- Barthes, R. (1998). Çağdaş Söylenler, (Çev. T. Yücel), İstanbul: Metis Yayınları.
- Bayat, F. (2005). Mitolojiye Giriş, Çorum: Karam Yayınları.
- Bonnard, A. (2004). Antik Yunan Uygarlığı I: İlyada’dan Parthenon’a, (Çev. K. Kurtgözü), İstanbul: Evrensel Basım.
- Campbell, J. ve Moyers, B. (2007). Mitolojinin Gücü Kutsal Kitaplardan Hollywood Filmlerine Mitoloji ve Hikâyeler, (Çev. Z. Yaman), İstanbul: MediaCat Yayınları.
- Coleman J.A. (2007). The Dictionary of Mythology: An A-Z of Themes, Legends and Heroes, London: Arcturus.
- Çoban, B. (2003). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi, Editör B. Çoban, Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji, (pp. 245-284). İstanbul: Su Yayınevi.
- Eliade, M. (2001). Mitlerin Özellikleri, (Çev. S. Rifat), İstanbul: Om.
- Erhat, A. (2004). Mitoloji Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev. S. İrvan), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Hansen, W. (2018). Yunan ve Roma Mitolojisi, (Çev. Ü.H. Yolsal), İstanbul: Say Yayınları.
- Homeros (2008). İlyada, (Çev. A. Erhat ve A. Kadir), İstanbul: Can Yayınları.
- Homeros (2008). Odysseia, (Çev. A. Erhat ve A. Kadir), İstanbul: Can Yayınları.
- Levi-Strauss, C. (2013). Mit ve Anlam, (Çev. G. Y. Demir), İstanbul: İthaki.
- Levi-Strauss, C. (1955). The structural study of myth. The Journal of American Folklore. 68(270), 428-444.
- Rosenberg, D. (2003). Dünya Mitolojisi Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi, İstanbul: İmge Kitabevi.
- Sepetçi, T. (2016). Levi-Strauss ve Roland Barthes’ın yaklaşımıyla “God Of War III” oyununun mitsel çözümlemesi. TRT Akademi, Cilt 01, Sayı 02, Temmuz 2016 Dijital Medya Sayısı, 488-507.
Toplam 16 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Derleme Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Ağustos 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 21 |
