ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ YETERLİKLERİ VE BİLGİ İŞLEMSEL DÜŞÜNME BECERİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 629 - 654, 30.06.2020

Fatma Akgün

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.679581

Cited By: 14

Öz

Eğitim sisteminin önemli unsurları arasında yer alan ve 21. yy becerileri arasında kabul edilen bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) yeterlikleri ve bilgi işlemsel düşünme (BİD) becerileri, gerek öğretmenlerin gerekse öğrencilerin sahip olması gereken beceriler arasında yerini almıştır. Özellikle eğitim sisteminin temel unsuru olan öğretmenlerin bu becerilere sahip olması verilen eğitimin verimliliği ve etkililiği açısından oldukça önemli görülmektedir. Bu ifadeden yola çıkarak, bu çalışmada geleceği inşa edecek öğretmen adaylarımızın BİT yeterlik düzeyleri ve BİD becerilerinin ne durumda olduğu ve aralarında anlamlı bir ilişki olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada ayrıca öğretmen adaylarının BİT yeterlik düzeyleri ve BİD becerileri üzerinde cinsiyet, öğrenim görülen program, bilgisayar donanım bilgisi ve bilgisayar yazılım bilgisi değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırma örneklemini Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören ve tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olan 365 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Öğretmen Adayları İçin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yeterlikleri Ölçeği” ve “Bilgisayarca Düşünme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğretmen adaylarının BİT yeterlikleri “yeterli” düzeyde iken, BİD becerilerinin “orta düzey” seviyesinde olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte öğretmen adaylarının BİT yeterlikleri ile BİD becerileri arasındaki ilişkiye bakıldığında pozitif yönde ve zayıf düzeyde bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada ayrıca, öğretmen adaylarının BİT yeterlikleri ile cinsiyet değişkeni arasında anlamlı bir ilişki ortaya çıkmazken, BİT yeterlikleri ile öğrenim görülen program, bilgisayar donanım bilgisi ve bilgisayar yazılım bilgisi değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmada aynı zamanda BİD becerileri ile cinsiyet, öğrenim görülen program, bilgisayar donanım bilgisi ve bilgisayar yazılım bilgisi değişkenleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu da görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

BİT yeterlikleri, BİD becerileri, öğretmen adayı

AN EVALUATION ON PRE-SERVICE TEACHER’S INFORMATION AND COMMUNICATIONS TECHNOLOGY COMPETENCY AND COMPUTATIONAL THINKING SKILLS IN TERMS OF DIFFERENT VARIABLES

Öz

Information and communication Technologies (ICT) competencies and computational thinking (CT) skills as being one of the most important assets of educational system and by taking its place among 21st century skills, took its place amidst competencies that both teachers and students should have. Especially teachers, who are the basic factor of the education system, should have these skills because these are very important in terms of the efficiency and effectiveness of the education. Based on this statement, it was tried to determine information and communications technology competency and computational thinking skills of pre-service teachers, who is going to build future. Likewise, in this study, it has been tried to determine whether there is a significant relationship between information and communication technologies competencies and computational thinking skills of pre-service teachers. It was also investigated whether there is a significant difference in pre-service teachers' ICT competencies and CT skills in terms of variables such as gender, department, computer hardware knowledge and computer software knowledge. A sample population of 365 pre-service teachers has been determined via random sampling method among students in Trakya University Faculty of Education. Data were collected using the “Preservice Teacher’s Information and Communication Technology Competencies Scale” and “Computational Thinking Scale”. According to the findings of the research, it was discovered that the group of pre-service teachers had a "sufficient" degree of Information and communication Technologies competencies, while their computational thinking skill were "mid-level". However, it was also established that a weak level, statistically meaningful positive correlation exists between pre-service teachers' ICT competencies and CT skills. Also in the research, while there was no significant relationship between the ICT competencies of the pre-service teachers and the gender variable, a significant relationship between the ICT competencies of the pre-service teachers and variables of department, computer hardware knowledge, computer software knowledge variables. The study also revealed that there was a significant relationship between the variables of CT skills and variables of gender, department, computer hardware knowledge, and computer software knowledge.

Anahtar Kelimeler

ICT competency, CT skills, pre-service teacher

Kaynakça

• Akbulut, Y., Odabaşı, H., & Kuzu, A. (2011). Perceptions of preservice teachers regarding the integration of information and communication technologies in Turkish Education Faculties. Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(3), 175-184.
• Akinwale, J. O., Issa, A. R., & Omotunde, C. (2017). Assessment of ICT literacy needs and competency level of pre-service teachers in University of Lagos. International Journal for Innovative Technology Integration in Education, 1(1), 9-14.
• Al Fedaghi, S., & Alkhaldi, A. A. (2019). Thinking for computational thinking. International Journal of Advanced Computer Science and Applications (IJACSA), 10(2), 620-629.
• Alkan, M. F., & Emmioğlu Sarıkaya, E. (2018). Adaptation of preservice teachers’ information and communication technology competencies scale into Turkish culture. Bartın University Journal of Faculty of Education, 7(2), 665-691.
• Alsancak Sırakaya, D. (2019). Programlama öğretiminin bilgi işlemsel düşünme becerisine etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2), 575-590.
• Ansong Gyimah, K. (2017). Creating an online tool for assessing the readiness of teacher training colleges in developing countries to implement the UNESCO ICT competency framework for teachers: A design and development study. (Unpublished master’s thesis). Dissertation submitted to the faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University.
• Atman Uslu, N., Mumcu, F. ve Eğin, F. (2018). Görsel programlama etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin bilgi-işlemsel düşünme becerilerine etkisi. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 2(1), 19-31.
• Atmatzidou, S., & Demetriadis, S. (2016). Advancing students’ computational thinking skills through educational robotics: A study on age and gender relevant differences. Robotics and Autonomous Systems, 75, 661–670.
• Barr, D., Harrison, J., & Conery, L. (2011). Computational thinking: A digital age. Learning & Leading with Technology, 38(6), 20–23.
• Briones, C. B. (2018, January). Teachers’ competency on the use of ICT in teaching Physics in the Junior High School. 4th International Research Conference on Higher Education, KnE Social Sciences, 177–204. doi:10.18502/kss.v3i6.2380
• Cha, S. E., Jun, S. J., Kwon, D. Y., Kim, H. S., Kim, S. B., Kim, J. M., Kim, Y. A., Han, S. G., Seo, S. S., Jun, W. C., Kim, H. C., & Lee, W. G. (2011). Measuring achievements in ICT competence for students in Korea. Computer & Education, 56(4), 990-1002.
• Chen, G., Shen, J., Barth Cohen, L., Jiang, S., Huang, X., & Eltoukhy, M. (2017). Assessing elementary students’ computational thinking in everyday reasoning and robotics programming. Computers & Education, 109, 162-175.
• CSTA & ISTE (2011). Computational thinking in K–12 Education leadership toolkit. https://id.iste.org/docs/ct-documents/ct-leadershipt-toolkit.pdf?sfvrsn=4 adresinden erişildi
• Çakır, H. ve Önal, N. (2015). Ortaokul Matematik öğretmenlerinin bilişim teknolojileri yeterlilikleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(3), 1021-1042, ISSN: 1304-9496.
• Çetin, O. ve Güngör, B. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayar öz-yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumları. Ondokuz Mayıs Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 33(1), 55-78.
• Çiftci, S., Çengel, M. ve Paf, M. (2018). Bilişim öğretmeni adaylarının programlama ilişkin öz-yeterliklerinin yordayıcısı olarak bilişimsel düşünme ve problem çözmeye ilişkin yansıtıcı düşünme becerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 321-334.
• Danner, R. B., & Pessu, C. O. A. (2013). A Survey of ICT competencies among students in teacher preparation programmes at the University of Benin, Benin City, Nigeria. Journal of Information Technology Education: Research, 12, 33-49.
• Dhingra, K., & Rahman, A. (2016). Integrating ICT in teacher Education: Suggesting approaches. Computers in Schools, 23(3/4), 167-170.
• Durgadevi, S., & Ibrahim, M. A. (2017). ICT competency among B.Ed student-teachers in Madurai district. AKCE QUEST A Journal on Educational Research Quarterly Journal, 3(1), 7-11.
• Ergün, E. ve Haşlaman, T. (2017). Teknoloji entegrasyonu sürecinde öğretmen inançlarının güçlendirilmesi: Özdüzenleyici öğrenme. (Farklı Yanlarıyla Eğitimde Bit Entegrasyonu). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ersoy, M., Yurdakul, I. K., & Ceylan, B. (2016). Investigating preservice teachers' TPACK competencies through the lenses of ICT skills: An experimental study. Egitim ve Bilim, 41(186), 119-135.
• Eryılmaz, S. (2018). Öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojileri yeterliliklerinin belirlenmesi: Gazi Üniversitesi, Turizm Fakültesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 37-49.
• Garcia Penalvo, F. J., & Mendes, A. J. (2018). Exploring the computational thinking effects in pre-university education. Computers in Human Behavior, 80, 407-411.
• Ge, W., Han, X., & Shen, X. (2018, December). Developing a validated instrument to measure teachers’ ICT competencies for university teaching in a digital age. Seventh International Conference of Educational Innovation through Technology (EITT), 101-105.
• Gilbert, D., Lee Kelley, L., & Barton, M. (2003). Technophobia, gender influences and consumer decision-making for technologyrelated products, European Journal of Innovation Management, 6(4), 253 – 263.
• Gökçearslan, Ş., Karademir Coşkun ve Şahin, S. (2018). Öğretmen adayı bilgi ve iletişim teknolojisi yeterlikleri ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1435-1444.
• Gülbahar, Y., Kert, S. B. ve Kalelioğlu, F. (2019). Bilgi işlemsel düşünme becerisine yönelik öz yeterlik algısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 10(1), 1-29.
• Hakkari, F., Atalar, T. ve Tüysüz, C. (2015). Öğretmenlerin bilgisayar yeterlikleri ve öğretimde teknoloji kullanımına ilişkin algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 460-481.
• Hew, T. S., & Leong, L. Y. (2011). An empirical analysis of Malaysian pre-university students ICT competency gender differences. International Journal of Network and Mobile Technologies, 2(1), 15-29.
• Hewagamage, C., & Hewagamage, K. P. (2015). A framework for enhancing ICT competency of Universities in Sri Lanka. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 10(5).
• Idrizi, E., Kulakov, A., Filiposka, S., & Trajkovik, V. (2018, October). Web-based assessment tool for teachers digital competency. Proceedings/8 th International Conference on Applied İnternet and Information Technologies, 8(1), 32-36.
• Ikemba, S. (2017). ICT Competencies and teacher education programme in colleges of education. ACET Journal of Computer Education & Research, 11(1), 1-10.
• Imhof, M., Vollmeyer, R., & Beierlein, C. (2007). Computer use and the gender gap: The issue of access, use, motivation, and performance. Computers in Human Behavior, 23, 2823–2837.
• International Society for Technology in Education (2000). ISTE standards for educators.
• https://www.iste.org/standards/for-educators adresinden erişildi.
• Jensen, B. B., & Schnack, K. (1997). The action competence approach in environmental education. The Journal of Environmental Education Research, 3(2), 163-178.
• Kalelioglu, F., Gülbahar, Y., & Kukul, V. (2016). A framework for computational thinking based on a systematic research review. Baltic Journal of Modern Computing, 4(3), 583-596. Kaplan, A., Öztürk, M., Altaylı, D. ve Ertör, E. (2013). Sınıf öğretmenlerinin bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre karşılaştırılması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(2), 89-103.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar-ilkeler-teknikler (15.Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kılıç, F. N., Korkmaz, Ö., Çakır, R. ve Erdoğmuş, F. U. (2019). Meslek Lisesi Bilişim Teknolojileri öğrencilerinin programlama öz- yeterlilikleri, STEM ve bilgisayarca düşünme becerilerine yönelik algıları. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi (GEBD), 5, 196-218.
• Kim, Y. (2018). The framework of cloud e-learning system for strengthening ICT competence of teachers in Nicaragua. International Journal on Advanced Science Engineering Information Technology, 8(1), 62-67.
• Kirmit, Ş., Dönmez, İ. ve Çataltaş, H. E. (2018). Üstün yetenekli öğrencilerin bilgisayarca düşünme becerilerinin incelenmesi. Journal Of STEAM Education Bilim, Teknoloji, Mühendislik, Matematik ve Sanat Eğitimi Dergisi, 1(2), 17-26.
• Korkmaz, Ö. ve Demir, B. (2012). MEB hizmetiçi eğitimlerinin öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerine ilişkin tutumlarına ve bilgisayar öz‐yeterliklerine etkisi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(1), 1-18.
• Korkmaz, Ö., Çakır, R., Özden, M. Y., Oluk, A. ve Sarıoğlu, S. (2015). Bireylerin bilgisayarca düşünme becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 68-87.
• Korkmaz, Ö., Çakir, R., & Özden, M. Y. (2017). A validity and reliability study of the computational thinking scales (cts). Computers in Human Behavior, 72, 558-569.
• Kul, Ü., Birişçi, S., & Kutay, V. (2019). Use of case adaptation of teachers’ ICT İntegration proficiency scale into Turkish. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(2), 437-456.
• Lee, A. C. K. (2003). Undergraduate students’ gender differences in IT skills and attitudes. Journal of Computer Assisted Learning, 19, 488-500.
• Markovac, V., & Rogulja, N. (2009). Key ICTs competences of kindergarten teachers. In 8th Special Focus Symposıum on Icesks: Information, Communication and Economic Sciences in the Knowledge Society. Zadar: The Faculty of Teacher Education, University of Zagreb and ENCSI.
• MEB(2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13161921_YYretmenlik_MesleYi_Genel__YETERLYKLERi_onaylanan.pdf adresinden erişildi.
• Odabaşı, H. F., Kurt, A. A., Akbulut, Y., Dönmez, O., Ceylan, B., Şahin İzmirli, Ö., Kuzu, E. B. ve Karakoyun, F. (2011). Bilgi ve iletişim teknolojileri eylem yeterliliği. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 1(1), 36-48.
• Oluk, A. ve Çakır, R. (2019). Üniversite öğrencilerinin bilgisayarca düşünme becerilerinin mantıksal matematiksel zekâ ve problem çözme becerileri açısından incelenmesi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 12(2), 457-473.
• Oluk, A., & Korkmaz, Ö. (2016). Comparing students’ scratch skills with their computational thinking skills in terms of different variables. I.J. Modern Education and Computer Science, 8(11), 1-7.
• Oluk, A., Korkmaz, Ö. Ve Oluk, H. A. (2018). Scratch’ın 5. sınıf öğrencilerinin algoritma geliştirme ve bilgi-işlemsel düşünme becerilerine etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 9(1), 54-71.
• Özçınar, H. ve Öztürk, E. (2018). Hesaplamalı düşünmenin öğretimine ilişkin özyeterlik algısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 173-195. doi:10.5505/pausbed.2018.82574
• Papert. S. (1980). Mindstorms: Children, computers, and powerful ideas. New York Basic Books.
• Pellas, N., & Peroutseas, E. (2016). Gaming in second life via Scratch4SL: Engaging High School students in Programming courses. Journal of Educational Computing Research, 54(1), 108–143. http://doi.org/10.1177/0735633115612785.
• Petrenko, S. (2017). Treating of the concept «ICT competitiveness of the pedagogue» by foreign and Ukrainian scientists: Comparative analysis. Studies in Comparative Education, 2(32), 17-23.
• Román-González, M., Pérez-González, J.-C., & JiménezFernández, C. (2016). Which cognitive abilities underlie computational thinking? Criterion validity of the computational thinking test. Computers in Human Behavior, 72, 678-691. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.08.047
• Sarıtepeci, M. (2017). Ortaöğretim düzeyinde bilgi işlemsel düşünme becerisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Fifth International Instructional Technologies Teacher Education Symposium (ITTES), İzmir.
• Şad, S. N. ve Nalçacı, Ö. İ. (2015). Öğretmen adaylarının eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmaya ilişkin yeterlilik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 177–197.
• Şahiner, A. ve Kert, S. (2016). Komputasyonel düşünme kavramı ile ilgili 2006-2015 yılları arasındaki çalışmaların incelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5, 38–43 Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• Tenkoğlu H. ve Çakır R. (2018). Teknoloji Entegrasyon Matrisi’nin öğrencilerin Fen Bilimleri dersi akademik başarıları ve teknoloji yeterliklerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1738-1758.
• Teo, T., Fan, X., & Du, J. (2015). Technology acceptance among pre-service teachers: Does gender matter. Australasian Journal of Educational Technology, 31(3), 235-251.
• Tondeur, J., Van Braak, J., Sang, G., Voogt, J., Fisser, P., & Ottenbreit Leftwich, A. (2012). Preparing pre-service teachers to integrate technology in education: A synthesis of qualitative evidence. Computers & Education, 59(1), 134–144. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.10.009
• UNESCO (2008). ICT Competency standards for teachers: Policy framework.
• http://unesdoc.unesco.org/images/0015/001562/156210E.pdf adresinden erişildi.
• Voogt, J., & Roblin, N. P. (2012) A comparative analysis of international frameworks for 21st century competences: Implications for national curriculum policies. Journal of Curriculum Studies, 44(3), 299-321. doi: 10.1080/00220272.2012.668938.
• Wing, J. M. (2006). Computational thinking. Communations of the ACM, 49(3), 33–35.
• Wing, J. M. (2011). Computational thinking. In G. Costagliola, A. Ko, A. Cypher, J. Nichols, C. Scaffidi, C. Kelleher, et al. (Eds.), 2011 IEEE symposium on visual languages and human-centric computing.
• Yadav, A., Larimore, R., Rich, K., & Schwarz, C. (2019, March). Integrating computational thinking in elementary classrooms: Introducing a toolkit to support teachers. Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference, Chesapeake, VA: AACE.
• Yadav, A., Myfield, C., Zhou, N., Hambrusch, S., & Korb, J. T. (2014). Computational thinking in elementary and secondary teacher education. ACM Transactions on Computing Education, 14(1), 1–16.
• Yadav, A., Stephenson, C., & Hong, H. (2017). Computational thinking for teacher education. Communications of the ACM, 60(4), 55-62.
• Yağcı, M. (2018). A Study on Computational Thinking and High School Students’ Computational Thinking Skill Levels. International Online Journal of Educational Sciences, 10(2), 81-96, ISSN: 1309-2707.
• Yıldız Durak, H., Karaoğlan Yılmaz, F. G., & Yılmaz, R. (2019) Computational thinking, programming self-efficacy, problem solving and experiences in the programming process conducted with robotic activities. Contemporary Educational Technology, 10(2), 173–197.
• Yusof, Y. M. H. M., Abdullah, N. K., & Jantan, H. (2017, April). Benchmarking the potential educational technology competency standard based on TPCK in Malaysia for Local Higher Education Institutions. Proceedings of the Second International Conference on the Future of ASEAN (ICoFA), 1, 343-356.
• Yünkül, E., Durak, G., Çankaya, S., & Mısırlı, Z. A. (2017). The effects of Scratch software on students’ computational thinking skills. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 11(2), 502-517.