DISABILITY PERCEPTION OF MOTHERS WITH NORMALLY DEVELOPING CHILDREN IN PRE-CHILDHOOD PERIOD

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 489 - 512, 20.12.2022

Bahar Cansu Kara , İbrahim Coşkun

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1097927

Öz

The study aims to examine the perceptions of mothers who have children with normal development in early childhood. The research model of this research was chosen as the relational research model. The population of the study is the mothers who have a normally developing child in early childhood. The study group of the study was selected using the easily accessible situation sampling method, which is included in the purposeful sampling. Ten mothers participated in the study. The study group of the study is mothers with a child with normal development in early childhood. The data collection tool of the research is one-on-one interviews with interview management. It was analyzed by the content analysis method obtained in the research. Results, aims of the research are tabulated, explained, and interpreted. In the study, disability perception was not encountered in mothers who had children with normal development in early childhood, and it was observed that mothers' one-to-one experiences with disabled individuals gave them a positive attitude in raising their children.

Anahtar Kelimeler

motherhood, disabled, disability, disability perception

ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE NORMAL GELİŞİM GÖSTEREN ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN ENGELLİLİK ALGISI

Öz

Araştırmanın amacı erken çocukluk döneminde normal gelişim gösteren çocukları olan annelerin engellilik algılarını incelemektir. Bu nedenle de bu araştırmanın araştırma modeli nitel araştırma modeli olarak tercih edilmiştir. Araştırma, Ekim 2020-Ocak 2021 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evreni, erken çocukluk döneminde normal gelişim gösteren çocukları olan annelerdir. Araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme dâhil olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemiyle seçilmiş, erken çocukluk döneminde normal gelişim gösteren çocukları olan 10 anne oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama aracı birebir mülakat yönetimiyle yapılan görüşmelerdir. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, erken çocukluk döneminde normal gelişim gösteren çocuklara sahip annelerin engellilik algısında ayrımcılığa rastlanmamış, annelerin engelli bireylerle birebir deneyimlerinin çocuklarını yetiştirmede de onlara olumlu bir tutum kazandırdığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

annelik, engelli, engellilik, engellilik algısı

Kaynakça

• American Psychiatric Association (APA). Updates to DSM-5 Criteria & Text (2020). www.dsm5.org Washington DC: American Psychiatric Association.
• Ataman, A. (Ed.) (2019). Temel eğitim öğretmenleri için kaynaştırma uygulaması ve özel eğitim (5. Baskı). Ankara: Vize.
• Barton, L., & Armstrong, F. (2011). Sakatlık, eğitim ve dâhil etme: kültürlerarası meseleler ve ikilemler. Bezmez, D., Yardımcı, S., Şentürk. Y. (Ed.). Sakatlık çalışmaları sosyal bilimlerden bakmak içinde (299-324). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Baydar, N., Akçınar, B. ve İmer, N. (2017). Çevre, sosyoekonomik bağlam ve ana babalık. Sayıl, M., Selçuk, B. (Ed.). Ana babalık: kuram ve araştırma içinde (81-127). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Blackmore, E. R., Gustafsson, H., Gilchrist, M., Wyman, C., O’Connor,& T. G. (2016). Pregnancy-related anxiety: evidence of distinct clinical significance from a prospective longitudinal study. Journal of Affective Disorders, (197), 251-258. https://doi.org/10.1016/j.jad.2016.03.008.
• Bozkurt, A. (2019). Annelik deneyimleri üzerine nitel bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Balıkesir.
• Buljevac, M., Babić, M. M., Leutar, Z. (2020). ‘You don’t have to tell me in person I’m not to your liking’: experiences of discrimination of people with intellectual disabilities. International Journal of Disability, Development and Education. https://doi.org/10.1080/1034912X.2020.1736522.
• Burç, P. E. (2015). Popüler kültür ve annelik: anneliğin farklı görünümleri, Erişim Tarihi: 17 Kasım 2020, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/Pinar-Ezgi-Burc-14Eylul2015.pdf.
• Ceylan, R. (2012). Erken çocuklukta büyüme ve gelişme. Fazlıoğlu, Y. (Ed.). Erken çocukluk gelişimi ve eğitimi içinde (ss.1-15). Paradigma Akademi.
• Colbert, S. M., & Chan, J. Y. (2020). Effects of sexual orientation, disability, and gender identity on others’ prosocial behavior. Rehabilitation Counseling Bulletin, 1–12. https://doi.org/10.1177/0034355220902240
• Collins, C. (2020). Is maternal guilt a cross-national experience? Qualitative Sociology, (44), 1-29. https://doi.org/10.1007/s11133-020-09451-2
• Corket, M. (2000). Disability politics, language planning and inclusive social policy. Disability & Society, 15(3), 445-462. https://doi.org/10.1080/713661963
• Çetin, E. (2020). Türkiye’de engelli bireylerin ulusal ve uluslararası sözleşmeler bağlamında eğitim hakkına erişimi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(53), 1111-1122. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1857
• Çolak, M. ve Çetin, C. (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 191-211. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuiibfd/issue/22719/242482
• Demirci-Yılmaz, T. (2019). Osmanlı ve erken cumhuriyet dönemi Türkiye modernleşmesinde annelik kurguları (1840-1950), Annelik, Cogito Dergi, YKY, 81, Yaz 2015, 66-90.
• Diken, İ., ve Batu, S. (2015). Kaynaştırmaya giriş. Diken, İ. (Ed.). İlköğretimde kaynaştırma içinde (2-9). Pegem Akademi.
• Dijk, T. A. V. (1984). Prejudice in discourse: an analysis of ethnic prejudice in cognition and conversation. John Benjamin Publishing Company, E-book.
• Elo, S., Kaariainen, M., Kanste, O., Polkki, T., Utriainen, K., Kyngas, H. (2014). Qualitative content analysis: a focus on trustworthiness. SAGE Open, January-March, 1-10. https://doi.org/10.1177/2158244014522633
• Elo, S., & Kyngas, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107–115. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x
• Ereş, F., ve Canaslan, A. (2017). Kaynaştırma eğitimi politikalarının değerlendirilmesine yönelik bir çalışma: engelli öğrencilerin okul sorunları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 553-570.
• Erkuş, A. (2019). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. İstanbul: Seçkin.
• Ersöz, E. (2020). Engellilere yönelik ayrımcılık ve makul uyumlaştırma kavramı. Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(2), 149-163. https://doi.org/10.51120/NEÜHFD.2020.1
• Fulcher, G. (2016). Disabling policies? a comparative approach to education policy and disability. Routledge. Guerrero-Arias, B. E., Agudelo-Orozco, A., Pava-Ripoll, N. A. (2020). Intersectional identity chronotopes: expanding the disability experience. Disability & Society, 1-22. https://doi.org/10.1080/09687599.2020.1719041
• Hançer, A. (2018). Toplumsal cinsiyet öznesi olarak kadının “annelik” kimliğine eleştirel bir bakış. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 1(2), 177-202.
• Işık, S. Y. (2015). Küresel kültürel değişim ve ‘yeni’ annelik: Ankara Kâmil Ocak Mahallesi örneği. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 13(50), Bahar, 48-75.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2017). Kültür ve Ana Babalık: Kuram ve Uygulama Çıkarsamalar. Sayıl, M., Selçuk, B. (Ed.), Ana Babalık: Kuram ve Araştırma (61-79). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel irade algı çerçevesi ile bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler (36. Basım). Nobel.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: nitel araştırmanın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1). https://dergipark.org.tr/tr/pub/tushad/issue/31792/350444
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Koç, Ö., Özkan, H. ve Bekmezci, H. (2016). Annelik rolü ve ebeveynlik davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 6(2), 143-150. https://doi.org/10.5222/buchd.2016.143
• Kuipers, J., Van Leugenhaege, L., Van de Craen, N. et al. (2019). Factors ınfluencing the maternal life balance of flemish mothers, a cross-sectional study. Applied Research Quality Life. https://doi.org/10.1007/s11482-019-09779-0
• Lacy, S., Watson, B. R., Riffe, D., & Lovejoy, J. (2015). Issues and best practices in content analysis. Journalism & Mass Communication Quarterly, 92(4), 791–811. https://doi.org/10.1177/1077699015607338
• Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (2014). Kaynaştırma sınıfı: etkili farklılaştırılmış öğretim için stratejiler, (M. Şahin & T. Altun, Çev). Nobel Akademi.
• MEB, Özel Eğitim ve Rehberlik Danışma Müdürlüğü (2010). 3N kaynaştırma. Ankara: Milli Eğitim.
• Milbrodt, T. (2019). Dating websites and disability identity. Western Folklore, 78(1), 67-100. https://www.jstor.org/stable/26864142
• Mizrachi, N. (2013). Translating disability in a muslim community: a case of modular translation. Cult Med Psychiatry, (38), 133–159. https://doi.org/10.1007/s11013-013-9350-y
• Miller, R. A. (2017). “My voice is definitely strongest in online communities”: students using social media for queer and disability identity-making. Journal of College Student Development, 58(4), 509-525. https://doi.org/ https://doi.org/10.1353/csd.2017.0040
• Palmer, M. (2020). Lowering the bar? students with disabilities in PRC higher education. The China Quarterly, 1-18. https://doi.org/10.1017/S030574102000123X
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39 (173), 430-453. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/3278/720
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, M. ve Seferoğlu, S. S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını ı̇nceleyen araştırmalara bir bakış: bir ı̇çerik analizi çalışması [Konferans Bildirisi] Akademik Bilişim’12- XIV. Akademik Bilişim Konferansı, Uşak Üniversitesi.
• Sucuoğlu, B. (2004). Türkiye’de kaynaştırma uygulamaları: yayınlar/araştırmalar (1980-2005). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 15-23. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000083
• Şanlı, D., ve Öztürk, C. (2012). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 31-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25119/265238
• Şişman, Y. (2014). Engelliler açısından eşitlik, ayrımcılık ve eğitim hakkı. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, Ocak- Haziran (32), 57-85. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/197925
• Taylan, H. H. (2011). Sosyal bilimlerde kullanılan içerik analizi ve söylem analizinin karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 63-76.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, (2019), Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim araştırması 19/20, Ankara: Milli Eğitim.
• Thomas, C. (2011). Sakatlık kuramı: kilit fikirler, meseleler ve düşünürler. Bezmez, D., Yardımcı, S., Şentürk, Y. (Ed.). Sakatlık çalışmaları sosyal bilimlerden bakmak içinde (ss.31-50). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Türk Dil Kurumu (TDK), (2020). www.tdk.gov.tr
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Güz, (24), 543-559.
• United Nations (UN), (1975). Declaration on the rights of disabled persons (UN General Assembly 30th Session).
• Yardımcı, S. (2015). Sakatlığın tarihsel inşası. Çayır, K., Soran, M., Ergün, M. (Ed.), engellilik ve ayrımcılık: eğitimciler için temel metinler ve örnek dersler içinde (ss.7-18). Karekök. E-kitap.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Seçkin.